I

J. Tomanek, L. Witkowska-Żuk. Botanika leśna

Errata i uzupełnienia

str.

kolumna (k.)

wiersz (w.)

od góry (g.)
od dołu (d.)

jest

powinno być

IV

mgr Sylwia Zarębska (tabl. 21–1,
23–5, 36–7, 78–7)

mgr inż Sylwia Zarębska (tabl.
12–1, 23–5, 36–7, 78–7)

11

k. lewa
w. 26 g.

pachwinach liści (tabl. 6).

pachwinach liści (tabl. 4).

59

rys. 30C
linia wska-
zująca
na jamkę
okienkową

105

k. lewa
w. 22 d.

Igły skrętolegle spłaszczone

Igły skrętoległe, spłaszczone

199

mapa

Mapa występowania buka (Tarasiak
1992)

Mapa występowania buka (Tara-
siuk 1992)

336

rys. 164

RYS. 164. Kłokoczka południowa

Staphylea pinnata: 1 – liście i owoce,
2 – fragment kwiatostanu, 3 – nasiona

RYS. 164. Kłokoczka południowa

Staphylea pinnata: ulistniona gałązka
z owocami

377

k. prawa
w. 18 g.

cieniolubne

cienioznośne

378

k. prawa
w. 19 g.

Podobnie dzieje się w strefi e korze-
ni, które u różnych gatunków docie-
rają do różnych głębokości i tam się
układają.

Podobnie dzieje się w strefi e korze-
ni, które u różnych gatunków docie-
rają do różnych głębokości wyko-
rzystując zróżnicowane zasoby śro-
dowiska glebowego.

380

k. lewa
w. 21 d.

Ocena pokrywania dotyczy rzutu po-
ziomego

Ocena pokrywania dotyczy rzutu
pionowego

382

k. lewa
w. 3 g.

ustalenie stosunków ilościowych dla

ustalenie ilościowego udziału

382

k. lewa
w. 24 g.

ustala zależność pomiędzy liczbą
osobników a stopniem pokrycia

uwzględnia łącznie ilościowość i
pokrycie gatunków

2

str.

kolumna (k.)

wiersz (w.)

od góry (g.)
od dołu (d.)

jest

powinno być

384

k. prawa
w. 16 d.

Podany wyżej sposób określania ży-
wotności odnosi się głównie do ro-
ślin zielnych i nie daje się zastosować
do drzew i krzewów. W lesie żywot-
ność drzewostanu można określić za
pomocą liczb bonitacyjnych zaczerp-
niętych z tablic zasobności; pozostaje
ona często w bardzo ścisłym związ-
ku z roślinnością runa. Aby określić
bonitację, trzeba stwierdzić wiek i
zmierzyć wysokość drzew, po czym
wyszukać odpowiednie dane z tablic
zasobności.

(usunąć tekst)

396

k. lewa
w. 13 g.

pokrewieństwie

podobieństwie

396

k. prawa
w. 3 g.

Ch + S (4 – 5)

Ch + Comp. (4 – 5)

405

rys. 195
ostatnie
zdanie w
podpisie

Odstępy między krzywymi obrazu-
jącymi występowanie gatunku wska-
zują na jego ilościowość w płatach
zespołów

Odstępy między krzywymi obra-
zującymi występowanie gatunku
wskazują na jego frekwencję w róż-
nych warunkach występowania

412

tytuł

Fitosocjologia numeryczna

(usunąć tytuł)

414

k. prawa
w. 3 d.

sięgając w piętro halne i turniowe

sięgając po piętro kosówki

417

w. 5 g.

P.-P. palsatilletosum

P.-P. pulsatilletosum

423

tytuł w ram-
ce

= sosnowy bór chrobotkow*

= sosnowy bór chrobotkowy*

449

mapa

zespołu
Betulo
pendulae –
Quercetum
roboris

Betulo pendulae – Quercetum roboris

Betulo pendulae – Quercetum roboris

3

str.

kolumna (k.)

wiersz (w.)

od góry (g.)
od dołu (d.)

jest

powinno być

515

przypis 29

29

Szersze informacje można znaleźć

w podręczniku Krystyny Falińskiej
– Ekologia roślin. 2004.

29

Szersze informacje można znaleźć

w podręcznikach: Ch. Krebs – Eko-
logia. 1996 i K. Falińskiej – Ekologia
roślin. 2004.

516

w.

13

d.

na siedliskach wcześnie zasiedlo-
nych

na siedliskach wcześniej zasiedlo-
nych

519

k. prawa
przed
w.14 d.

(brak tekstu)

W celu wyjaśnienia mechani-

zmu kierunkowych zmian roślinno-
ści zaproponowano cztery podsta-
wowe modele sukcesji. Według mo-
delu ułatwiania następstwo gatun-
ków w kolejnych stadiach sukcesji
jest ułatwiane przez gatunki żyjące
we wcześniejszych stadiach. Zgod-
nie z modelem hamowania wymia-
na gatunków jest hamowana przez
wcześniej osiadłe rośliny, a rozwój
fi tocenozy zależy od tego, który ga-
tunek dotrze tam pierwszy. Model
tolerancji zakłada, że wcześniejsi
kolonizatorzy nie mają wpływu na
wymianę gatunków, sukcesję może
rozpocząć każdy gatunek, a gatunki
w późniejszych stadiach sukcesji to
te, które mogą tolerować niższy po-
ziom zasobów niż gatunki wczesnej
sukcesji. Model kolonizacji losowej
przewiduje, że wymiana gatunków
zachodzi całkowicie losowo, bez
żadnych oddziaływań międzyga-
tunkowych. Na każdy z tych mo-
deli można znaleźć przykłady wśród
szeregów sukcesyjnych roślinności,
chociaż niekiedy zmiany roślinno-
ści we wcześniejszych i

później-

szych stadiach sukcesji można wią-
zać z różnymi modelami. Dotych-
czas pomimo licznych prób brak
jest ogólnej teorii sukcesji.

520

k. prawa
w. 11 g.

inicjalne, optymalne i końcowe.

inicjalne, optymalne i końcowe
(rys. 205a).

4

str.

kolumna (k.)

wiersz (w.)

od góry (g.)
od doły (d.)

jest

powinno być

521

k. lewa
po w. 3 g.

(brak tekstu)

Hipoteza układu klimaksowego

wskazuje na istnienie ciągłej se-
kwencji różnych klimaksów, zróż-
nicowanych zgodnie z gradientami
środowiskowymi, takimi jak wilgot-
ność gleby, odczyn, związki pokar-
mowe itp.

521

k. lewa
przed
w. 5 d.

(brak rys.205a)

RYS. 205a.

Schemat sukcesji wtór-

nej na nieużytkach porolnych w se-
rii borowej (Faliński 1986 b, uprosz-
czone) – rys. niżej

Rys. 205a

5

str.

kolumna (k.)

wiersz (w.)

od góry (g.)
od doły (d.)

jest

powinno być

521

k. prawa
po
w. 20 g.

(brak rys. 205b)

RYS. 205b. Szeregi sukcesyjne

subfosylnych lasów dębowych na
Nizinie Gardeńsko-Łebskiej oraz
kierunki sukcesji wtórnej po ich za-
niku (Tobolski 1997) – rys. niżej

525

k. prawa
w. 1 g

zaś w reglu dolnym

zaś na żyznych glebach w reglu dol-
nym

525

k. prawa
w. 3 g.

-Fugetum

-Fagetum

Rys. 205b

6

str.

kolumna (k.)

wiersz (w.)

od góry (g.)
od doły (d.)

jest

powinno być

526

k. prawa
w. 10 g.

Zmiana gospodarki wodnej terre-
strycznej na ombrofi

lną, co wią-

że się z zasob

nością wody grunto-

wej w sole mineralne, pociąga za
sobą przekształcanie się bogatszych
zbiorowisk roślinnych o bujnej ro-
ślinności w coraz bardziej ubogie.
Przykładem tego może być prze-
bieg jednego z szeregów sukce-
syjnych, jaki zachodzi w Puszczy
Białowieskiej (stwierdzony przez
W. Matuszkiewicza, 1951):

(usunąć tekst)

527

k. lewa

łąki z rzędu Molinietalia → Fraxino-
-Alnetum → Tilio-Carpinetum sta-
chyetosum → Tilio-Carpinetum ty-
picum → Tilio-Carpinetum carice-
tosum pilosae → Pi no-Quercetum →
Vaccinio myrtilli-Pinetum.

Na terenach wyżynnych, na gle-

bach o poziomie wody gruntowej
z natury głębokim, czynnikiem de-
cydującym o przebiegu sukcesji
jest miąższość profi lu glebowego,
zmniejszenie się jego kamienistości
oraz zubożenie górnych warstw za-
chodzące pod wpływem bielicowa-
nia. W tych warunkach szeregi roz-
wojowe zbiorowisk leśnych są krót-
sze i, jak wykazały badania na Wy-
żynie Małopolskiej, mają następują-
cy przebieg: Inuletum ensifoliae →
Peucedano cervariae-Coryletum →
Pino-Quercetum s.l. Przebieg sukce-
sji zależy w dużym stopniu także od
rodzaju podłoża geologicznego. Inny
jest przebieg na podłożu wapiennym,
inny na lessach i glinach, a jeszcze
inny na piasku kwarcowym, jak to
widać ze schematu (tab. 11) zesta-
wionego dla Jury Krakowskiej.

Na terenach wyżynnych, na gle-

bach o poziomie wody grunwej
z natury głębokim, jak wykazały
badania na Wyżynie Małopolskiej,
prawdopodobnie przebieg sukcesji
zależy w dużym stopniu od rodza-
ju podłoża geologicznego. Inny jest
przebieg na podłożu wapiennym,
inny na lessach i glinach, a jeszcze
inny na piasku kwarcowym, jak to
widać ze schematu (tab. 11) zesta-
wionego dla Jury Krakowskiej.

7

TABELA 11. Schemat sukcesji zespołów Jury Krakowskiej (wg Medweckiej-Kornaś, 1952,
nieco zmienione)

Podłoże piaszczyste

Podłoże krzemianowe

(less)

Podłoże wapienne

Corynephoretum

canescentis

↓

Zespół Festuca ovina-

Thymus angustifolius

↓

Koelerio-Festucetum

sulcatae

↓

Peucedano cervariae-

-Coryletum

↓

Festucetum pallentis

sempervirentetosum

↓

Stadium zaroślowe

↓

↓

Festucetum pallentis

neckeretosum

↓

Stadium zaroślowe

↓

Aceri-

Fraxinetum

↓ ↓

Fagetum carpaticum

↓

↓

Vaccinio myrtilli-

Pinetum

Pino-Quercetum s.l.

Querco-Carpinetum typicum

str.

kolumna (k.)

wiersz (w.)

od góry (g.)
od doły (d.)

jest

powinno być

527

tabela 11

(błędna tabela)

(poprawiona tabela niżej)

528

ost. w. pod-
pisu pod
rys. 206

– zbiorowisko upraw zbożowych z
wyką czteronasienną

– zbiorowisko upraw zbożowych z
wyką czteronasienną (wg. Balcer-
kiewicz, Pawlak, Gilicka 1990)

547-
552

literatura

(brak pozycji w literaturze)

Krebs Ch. J. 1996. Ekologia. Ekspe-

rymentalna analiza rozmieszcze-
nia i liczebności. Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa.

Tarasiuk S. 1992. Recent Anthro-

pogenous Distribution of Europe-
an Beech outside its Natural Ran-
gę in Poland, Aktualne rozmiesz-
czenie buka (Fagus sylvatica L.)
poza jego naturalnym zasięgiem
w Polsce. Fol. For. Pol., A, 34.

Tobolski K. 1997. Historia ro-

ślinności i gleb. Przyroda Sło-
wińskiego Parku Narodowego.
Red. H. Piotrowska. Str. 41–75,
Bogucki Wyd. Naukowe. Poznań
- Gdańsk.

8

Poprawki w podpisach Tablic barwnych

Nr

tablicy

Jest

Powinno być

36

(błędny podpis)

TABLICA 36. Magnolia japońska Magnolia
kobus: 1 – liście, 2 – środkowy fragment kwiatu
ze spiralnie ustawionymi pręcikami i słupkami,
3 – wielomieszkowy owoc zbiorowy
Magnolia Soulange’a Magnolia ×soulangeana:
5 – krzew w okresie kwitnienia
Tulipanowiec amerykański Liriodendron
tulipifera: 4 – owoc zbiorowy, 6 – liście,
7 – kwiat

43

6 – fragment kwiatostanu z kwiatami
żeńskimi,
7 – nasadowa część kwiatostanu
z kwiatami żeńskimi w okrywach

6 – fragment kwiatostanu z kwiatami
męskimi,
7 – szczytowa część pędu

45

5 – pokrój gałązki, kwiatostany: żeński
(a) i męski (b)

Brzoza karłowata Betula nana: 5 – pokrój
gałązki, kwiatostany: żeński (a) i męski (b)

54

6 – pąki liściowe (a), i kwiatowe (b)

6 – pęd z pąkami liściowymi w górnej
części i kwiatowymi w dolnej części (a);
pąk liściowy oraz blizna liściowa (b)

64

Głóg dwuszyjkowy Crataegus
laevigata: 3 – pęd z liśćmi i cierniami,
4 – kwiat, 5 – owoce

Głóg dwuszyjkowy Crataegus laevigata:
3 – ulistniony pęd z cierniami, 4 - kwiat

75

1 – roczny pęd z listewkami
korkowymi

1 –szczytowa część pędu z pąkami oraz
listewki korkowe wzdłuż pędu