„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Janusz Górny

Dobieranie maszyn i urządzeń przemysłowych oraz
transportowych 812[02].Z1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Igor Lange
mgr inż. Robert Wanic




Opracowanie redakcyjne:
mgr Janusz Górny


Konsultacja:
mgr inż. Marek Olsza





Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 812[02].Z1.01
„Dobieranie maszyn i urządzeń przemysłowych oraz transportowych”, zawartego

w modułowym programie nauczania dla operator maszyn i urządzeń metalurgicznych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

6

3. Cele kształcenia

7

4. Przykładowe scenariusze zajęć

8

5. Ćwiczenia

12

5.1. Elementy procesu produkcyjnego

12

5.1.1. Ćwiczenia

12

5.2. Klasyfikacja maszyn urządzeń przemysłowych

14

5.2.1. Ćwiczenia

14

5.3. Napędy hydrauliczne i pneumatyczne maszyn i urządzeń

16

5.3.1. Ćwiczenia

16

5.4. Transport wewnętrzny i magazynowanie materiałów

20

5.4.1. Ćwiczenia

20

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

24

7. Literatura

39

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator maszyn i urządzeń
metalurgicznych 812[02].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania –
–uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które
z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu techno
– dydaktycznym szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam
opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne,
czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki
osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej
nauczyciela realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano
określoną liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa
uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według
własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

ć

wiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

projektów,

−

przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

Schemat układu jednostek modułowych

812[01].Z1

Eksploatacja maszyn i urządzeń

do obróbki plastycznej

812[01].Z1.01

Dobieranie maszyn i urządzeń

przemysłowych oraz transportowych

812[01].Z1.02

Użytkowanie i obsługiwanie maszyn

i urządzeń

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−−−−

przestrzegać zasady bezpiecznej pracy, przewidywać zagrożenia i zapobiegać im,

−−−−

posługiwać się dokumentacją techniczną,

−−−−

stosować materiały konstrukcyjne,

−−−−

rozpoznawać elementy maszyn i mechanizmów,

−−−−

analizować układy elektryczne i automatyki przemysłowej,

−−−−

stosować jednostki układu SI,

−−−−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−−−−

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,

−−−−

interpretować związki wyrażone za pomocą wzorów, wykresów, schematów, diagramów,
tabel,

−−−−

użytkować komputer,

−−−−

pracować w grupie,

−−−−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować proces produkcyjny i technologiczny,

−

dokonać klasyfikacji maszyn i urządzeń przemysłowych,

−

scharakteryzować zespół, podzespół i mechanizm maszyny,

−

wyjaśnić budowę i zasadę działania układów pneumatycznych i hydraulicznych,

−

rozróżnić elementy napędów hydraulicznych i pneumatycznych,

−

wyjaśnić budowę i zasadę pracy pomp hydraulicznych,

−

dobrać urządzenie techniczne do tłoczenia powietrza i cieczy,

−

sklasyfikować i scharakteryzować sprężarki,

−

zastosować sprężarkę w instalacjach sprężonego powietrza,

−

sklasyfikować wentylatory,

−

wyjaśnić budowę wentylatorów osiowych i promieniowych,

−

określić parametry wentylatora,

−

dobrać wentylator do instalacji wentylacyjnej,

−

określić wykorzystanie sprężarek i wentylatorów w procesach technologicznych obróbki
plastycznej i cieplnej,

−

sklasyfikować urządzenia do transportu wewnętrznego,

−

scharakteryzować podstawowe typy magazynów,

−

sklasyfikować dźwignice,

−

określić cechy dźwignic wg PN,

−

rozróżnić elementy dźwignic,

−

sklasyfikować dźwigniki i określić ich zastosowanie,

−

rozróżnić rodzaje cięgników i wskazać zastosowanie,

−

sklasyfikować suwnice wg PN,

−

rozróżnić elementy i podstawowe zespoły suwnic,

−

sklasyfikować przenośniki, objaśnić ich budowę i zastosowanie,

−

scharakteryzować uprawnienia zawodowe do obsługi urządzeń transportu wewnętrznego,

−

wskazać instytucje nadzorujące prace urządzeń transportu wewnętrznego,

−

skorzystać z dokumentacji technicznej, Polskich Norm oraz katalogów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn i urządzeń metalurgicznych 812[02]

Moduł:

Eksploatacja maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej
812[02].Z1

Jednostka modułowa:

Dobieranie maszyn i urządzeń przemysłowych oraz
transportowych 812[02].Z1.01

Temat: Stanowiska składowania i magazynowania.

Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności organizowania stanowiska składowania

i magazynowania.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

—

wskazać, gdzie należy przechowywać poszczególne materiały, biorąc pod uwagę ich
cechy techniczne,

—

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

—

organizowania i planowania pracy,

—

pracy w zespole,

—

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

—

pokaz,

—

ć

wiczenia praktyczne,

—

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca grupowa.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

opisy miejsc składowania materiałów hutniczych,

−

wykazy materiałów metalowych z określeniem miejsc ich składowania,

−

foliogramy,

−

rzutnik pisma,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Przebieg zajęć:
1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.

3.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.

4.

Realizacja zajęć:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

A. definiowanie pojęć:

−

należy wyjaśnić pojęcie składowania i magazynowania,

−

uczniowie otrzymują opisy miejsc składowania materiałów hutniczych,

−

uczniowie pracują indywidualnie, przeglądają wykazy materiałów hutniczych
z określeniem miejsc ich składowania.

B. składowanie i magazynowanie:

−

wstęp – należy zapoznać uczniów z opisami miejsc składowania materiałów i wyrobów
hutniczych; wskazać, gdzie należy przechowywać poszczególne materiały, biorąc pod
uwagę ich cechy techniczne,

−

uczniowie otrzymują wykazy materiałów hutniczych z określeniem miejsc ich
składowania,

−

pracując w grupie uczniowie opisują miejsce składowania materiałów hutniczych.
W trakcie pracy w grupach nauczyciel zwraca uwagę uczniom na przestrzeganie

przepisów bhp.

4. Podsumowanie zajęć:

−

uczniowie uzasadniają wybór miejsca składowania materiałów hutniczych.

5. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

−

nauczyciel analizuje prace ucznia i stwierdza czy czyni postępy,

−

uczniowie prezentują swoje prace,

−

uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.

6. Zakończenie zajęć

Praca domowa

Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Wyposażenie magazynów stali. Na

podstawie zgromadzonych informacji sporządź w zeszycie notatkę.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

—

anonimowe pisemne wypowiedzi uczniów dotyczące sposobu prowadzenia zajęć
i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn i urządzeń metalurgicznych 812[02]

Moduł:

Eksploatacja maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej
812[02].Z1

Jednostka modułowa:

Dobieranie maszyn i urządzeń przemysłowych oraz
transportowych 812[02].Z1.01

Temat: Transport mechaniczny.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności dobierania środków transportu mechanicznego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

—

scharakteryzować środki transportu,

—

dobrać sposób i środki transportu do rodzaju materiału.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Formy organizacji pracy uczniów:

−

praca w grupach,

−

praca indywidualna.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

foliogramy,

−

charakterystyki środków transportu mechanicznego,

−

rzutnik pisma,

−

przepisy dotyczące zasad bezpiecznej pracy z zastosowaniem środków transportu
mechanicznego,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Przebieg zajęć:

L
p.

Ogniwa zajęć

Czynności nauczyciela

Czynności uczniów

Czas
trwania

1.

Stworzenie

ładu

zewnętrznego
i wewnętrznego

-

wita uczniów

-

sprawdza obecność

-

podaje temat zajęć

-

przedstawia cele zajęć

-

witają nauczyciela

-

podają obecności

-

zapisują

temat

zajęć

w zeszytach

3 min.

2.

Opracowanie nowego
materiału

-

przypomina

zagadnienia

z ostatnich zajęć

-

rozpoczyna

opracowanie

nowego materiału

-

odpowiadają na pytania.

-

biorą

czynny

udział

w zajęciach

-

zapisują nowe informacje
w zeszytach

5 min.

3.

Kształtowanie pojęć

-

omawia środki transportu

-

nawiązuje rozmowę z uczniami
na temat środków transportu
mechanicznego

-

odpowiadają

na

pytania

nauczyciela

10 min.

4.

Wiązanie

teorii

z praktyką

-

przypomina zasady bhp podczas
transportu mechanicznego

-

omawia

charakterystyki

ś

rodków

transportu

mechanicznego

-

omawia zastosowanie środków
transportu mechanicznego,

-

wybierają

materiały

do

transportu mechanicznego

-

dobierają środki transportu
mechanicznego

(pod kontrolą nauczyciela)

15 min.

5.

Kształtowanie
nawyków

-

powtarza

najważniejsze

wiadomości

-

sprawdza wykonanie ćwiczenia
oraz przekazuje uwagi

-

odpowiadają na pytania

-

prezentują

wykonane

ć

wiczenie

10 min.

6.

Ocena i kontrola

-

ocenia aktywność uczniów

1 min.

7.

Zakończenie zajęć

-

podaje treść zadania domowego Zapisują

treść

zadania

w zeszytach przedmiotowych

1 min.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1.

Elementy procesu produkcyjnego

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ rodzaj produkcji do przedstawionych zleceń.

Nazwa zlecenia:

Rodzaj produkcji

Wykonanie wałka do przekładni zębatej

Wykonanie 10 odkuwek

Wykonanie 200 kół zębatych wg rysunku

Wykonanie 10 000 żeliwnych korpusów wg rysunku

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany
przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 15 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować tabelę 1 poradnika,

2)

określić rodzaj produkcji i wypełnić tabelę,

3)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody naucznia–uczenia się:

—

dyskusja dydaktyczna,

—

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

—

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Dobierz półfabrykat do wykonania poszczególnych elementów i uzasadnij wybór.

Przyjmij, że zakład produkcyjny jest doskonale wyposażony w obrabiarki uniwersalne,
specjalne, specjalistyczne, narzędzia, przyrządy i urządzenia pomocnicze.

Nazwa zlecenia:

Rodzaj
półfabrykatu

Uzasadnienie wyrobu

Wykonanie wałka do przekładni
zębatej

Wykonanie 10 odkuwek

Wykonanie200 kół zębatych wg
rysunku

Wykonanie

10

000

ż

eliwnych

korpusów wg rysunku

Wykonanie wałka do przekładni
zębatej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany
przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 5 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować informacje zawarte w poradniku dla ucznia,

2)

określić rodzaj produkcji i wypełnić tabelę,

3)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody naucznia–uczenia się:

—

dyskusja dydaktyczna,

—

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

—

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2.

Klasyfikacja maszyn urządzeń przemysłowych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Otrzymałeś listę maszyn stosowanych w niedużym zakładzie metalurgicznym.

Zaklasyfikuj te maszyny i urządzenia do odpowiednich grup.

Rodzaj maszyny

Nazwa maszyny

Silniki

Prądnice

pompy

Maszyny energetyczne

sprężarki

technologiczne

Maszyny robocze

transportowe

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na estetykę
i poprawność wykonania ćwiczenia. Uczniowie pracują samodzielnie. Czas wykonania
ć

wiczenia 30 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

określić rodzaje maszyn występujących w zakładzie,

2)

sklasyfikować maszyny,

3)

zapisać nazwy i oznaczenia maszyn w odpowiednich polach tabeli,

4)

ocenić poprawność wykonania ćwiczenia,

5)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody naucznia–uczenia się:

—

dyskusja dydaktyczna,

—

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

—

informacje o parku maszynowym zakładu,

—

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Ćwiczenie 2

Określ w maszynach metalurgicznych zadania występujących zespołów, podzespołów

i części na podstawie Dokumentacji Techniczno-Ruchowej.

Wskazówki do realizacji
Należy zwrócić uwagę na estetykę i poprawność wykonania. Uczniowie pracują

samodzielnie. Czas wykonania ćwiczenia 45 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy,

2)

dokonać analizy Dokumentacji Techniczno-Ruchowej,

3)

wykonać notatki,

4)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody naucznia–uczenia się:

—

dyskusja dydaktyczna,

—

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

—

Dokumentacja Techniczno Ruchowa,

—

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.3.

Napędy hydrauliczne i pneumatyczne maszyn i urządzeń

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj na podstawie schematu rodzaj napędu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać się

z dokumentacją techniczno ruchową. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu
ć

wiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Należy zwrócić uwagę

na poprawność odczytywania informacji z schematu. Czas wykonania ćwiczenia 20 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy,

2)

dokonać analizy schematu,

3)

zapisać wyniki w zeszycie,

4)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody naucznia–uczenia się:

—

pokaz z objaśnieniem,

—

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

—

schematy napędów pneumatycznych i hydraulicznych,

—

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Dobierz pompę wyporową do określonych warunków pracy na podstawie danych

technicznych zawartych w DTR lub w katalogach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać się

z dokumentacją techniczno ruchową i katalogami. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Należy
zwrócić uwagę na poprawność czytania dokumentacji. Czas wykonania ćwiczenia 30 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy,

2)

dokonać analizy danych zawartych w katalogach,

3)

zapisać wyniki w zeszycie,

4)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody naucznia–uczenia się:

—

pokaz z objaśnieniem,

—

ć

wiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Ś

rodki dydaktyczne:

—

Dokumentacja Techniczno-Ruchowa,

—

katalogi pomp,

—

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Dobierz sprężarkę do określonych warunków pracy na podstawie danych technicznych

zawartych w DTR lub w katalogach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać się

z dokumentacją techniczno ruchową i katalogami. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Należy
zwrócić uwagę na poprawność czytania dokumentacji. Czas wykonania ćwiczenia 20 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy,

2)

dokonać analizy danych zawartych w katalogach, Dokumentacji Techniczno-Ruchowej,

3)

zapisać wyniki w zeszycie,

4)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody naucznia–uczenia się:

—

pokaz z objaśnieniem,

—

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

—

Dokumentacja Techniczno-Ruchowa,

—

katalogi sprężarek,

—

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Dobierz wentylator do określonych warunków pracy na podstawie danych technicznych

zawartych w DTR lub w katalogach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać się

z dokumentacją techniczno ruchową i katalogami. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Należy
zwrócić uwagę na poprawność czytania dokumentacji. Czas wykonania ćwiczenia 20 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy,

2)

dokonać analizy danych zawartych w katalogach, Dokumentacji Techniczno-Ruchowej,

3)

zapisać wyniki w zeszycie,

4)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Zalecane metody naucznia–uczenia się:

—

pokaz z objaśnieniem,

—

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

—

Dokumentacja Techniczno-Ruchowa,

—

katalogi wentylatorów,

—

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Określ zasady działania pomp różnych typów. Połącz linią typ pompy z jej opisem.

Pompy wirowe odśrodkowe

pompy

o

osiowym

przepływie cieczy przez
wirnik

Pompy helikoidalne

pompy o promieniowym

wypływie

cieczy

przez

wirnik

Pompy diagonalne

pompy

o

przepływie

promieniowo-osiowym
cieczy przez wirnik

Pompy śmigłowe

pompy

o

ukośnym

przepływem cieczy przez
wirnik

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać się

z materiałem nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany
przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Należy zwrócić uwagę na poprawność
czytania dokumentacji. Czas wykonania ćwiczenia 15 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

określić wypływy cieczy w różnych typach pomp,

2)

dobrać nazwy pomp do rodzaju wypływu cieczy,

3)

zapisać wyniki w zeszycie,

4)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Zalecane metody naucznia–uczenia się:

—

objaśnieniem dyskusja dydaktyczna,

—

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

—

katalogi pomp,

—

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.4.

Transport wewnętrzny i magazynowanie materiałów

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z magazynu należy dostarczyć na stanowisko pracy 5 zestawów prętów stalowych.

Stanowisko kowalskie usytuowane jest w odległości ok. 40 m od magazynu. Pręty są
zapakowane w zestawy o masie 50 kg i długości 2 m. Dokonaj doboru środków transportu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Należy
zwrócić uwagę na prawidłowy transport. Czas wykonania ćwiczenia 20 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować polecenie ćwiczenia,

2)

zapoznać się ze środkami transportu ręcznego,

3)

wybrać odpowiedni środek transportu ręcznego i uzasadnić swój wybór,

4)

omówić zasady bezpiecznego transportu ręcznego wybranym środkiem transportu,

5)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody naucznia–uczenia się:

—

dyskusja dydaktyczna,

—

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

—

charakterystyki środków transportu ręcznego i mechanicznego,

—

przepisy dotyczące zasad bezpiecznej pracy z zastosowaniem środków transportu
ręcznego i mechanicznego,

—

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Ze składowiska materiałów należy dostarczyć na stanowisko montażowe 100 kg

nakrętek. Stanowisko montażowe jest usytuowane w odległości ok. 40 m od magazynu.
Dokonaj doboru środków transportu.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 15 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować środki transportu ręcznego i mechanicznego,

2)

wybrać odpowiedni środek transportu i uzasadnić swój wybór,

3)

omówić zasady bezpiecznego transportu wybranym środkiem transportu

4)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Zalecane metody naucznia–uczenia się:

—

dyskusja dydaktyczna,

—

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

—

charakterystyki środków transportu wewnątrz zakładowego,

—

przepisy dotyczące zasad bezpiecznej pracy z zastosowaniem środków transportu,

—

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Rozpoznaj rodzaj prezentowanej suwnicy oraz elementy jej budowy wskazane na

rysunku

Rysunek do ćwiczenia 3 [9]

Rysunek przedstawia
suwnicę:…………………………………………………………………………………………

1………………………………………………………………………………………….
2……………………………………………………………………………………….
3………………………………………………………………………………….………
4………………………………………………………………………………………….

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Należy
zwrócić uwagę na umiejętność wyszukiwania informacji w normach i poradniku. Czas
wykonania ćwiczenia 30 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

rozpoznać prezentowaną suwnicę.

2)

rozpoznać elementy suwnicy oznaczone numerami,

3)

zapisać nazwę suwnicy i nazwy rozpoznanych elementów we wskazanych miejscach,

4)

zaprezentować wyniki ćwiczenia,

5)

ocenić poprawność wyników ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Zalecane metody naucznia–uczenia się:

—

dyskusja dydaktyczna,

—

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

—

Dokumentacja Techniczno-Ruchowa suwnicy,

—

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Do magazynu dostarczono:

—

pręty stalowe,

—

rury stalowe,

—

ś

ruby M8,

—

nakrętki M8.
Ustal miejsce składowania tych materiałów i wyrobów hutniczych.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 15 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować opisy miejsc składowania materiałów i wyrobów hutniczych.

2)

wskazać, gdzie należy przechowywać poszczególne materiały, biorąc pod uwagę ich
cechy techniczne,

3)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody naucznia–uczenia się:

—

dyskusja dydaktyczna,

—

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

—

opisy miejsc składowania materiałów metalowych oraz wykazy materiałów metalowych
z określeniem miejsc ich składowania,

—

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Do magazynu dostarczono odkuwki. Ustal miejsce składowania tych materiałów.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 15 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować opisy miejsc składowania materiałów i wyrobów hutniczych.

2)

wskazać, gdzie należy przechowywać poszczególne materiały, biorąc pod uwagę ich
cechy techniczne,

3)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Zalecane metody naucznia–uczenia się:

—

dyskusja dydaktyczna,

—

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

—

opisy miejsc składowania materiałów metalowych oraz wykazy materiałów metalowych
z określeniem miejsc ich składowania,

—

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Dobieranie maszyn i urządzeń
przemysłowych oraz transportowych ”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

—

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 ,12, 13, 14, 15, 16 są z poziomu podstawowego,

—

zadania 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

—

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

—

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań w tym 1 z poziomu
ponadpodstawowego,

—

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

—

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 3 z poziomu ponadpodstawowego

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. b, 4. d, 5. d 6. c, 7. b, 8. c, 9. a, 10. c, 11. c,
12. c, 13. b, 14. d, 15. d, 16. a, 17. c, 18. b, 19. d, 20. b.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Zdefiniować pojęcie procesu produkcyjnego

A

P

a

2

Zdefiniować

pojęcie

procesu

technologicznego

A

P

b

3

Określić wzór opisujący techniczną normę
czasu

B

P

b

4

Określić lokalizacje oznaczenia CE

B

P

d

5

Określić

zawartość

dokumentacji

techniczno-ruchowej

B

P

d

6

Rozpoznać urządzenie

A

P

c

7

Wyjaśnić zasadę działania wentylatora

B

P

b

8

Zdefiniować pojecie budowli magazynowych
zamkniętych

A

P

c

9

Rozpoznać urządzenia transportu ręcznego

A

P

a

10

Wyjaśnić działanie napędów elektropneumo-
hydraulicznych

B

P

c

11 Rozróżnić rodzaje maszyn

A

P

c

12 Rozpoznać sprężarkę

A

P

c

13 Rozpoznać urządzenie transportowe

A

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

14 Określić elementy napędu hydraulicznego

B

P

d

15

Rozpoznać schemat przemysłowej instalacji
pneumatycznej

A

P

d

16

Wyjaśniać oznaczenia znajdujące się na
wentylatorach

B

P

a

17

Dobrać regały do składowania różnych
materiałów

C

PP

c

18

Scharakteryzować

podstawową

dokumentacje magazynową

C

PP

b

19 Dobrać urządzenia do transportu ręcznego

C

PP

d

20

Dobrać

urządzenia

do

transportu

mechanicznego

C

PP

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 30 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

—

instrukcja dla ucznia,

—

zestaw zadań testowych,

—

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Procesem produkcyjnym nazywamy

a)

uporządkowany ciąg działań prowadzący do wytworzenia produktu.

b)

przypadkowy proces który prowadzi do wytworzenia produktu.

c)

nieuporządkowany ciąg działań prowadzący do wytworzenia produktu.

d)

przypadkowy ciąg działań, który prowadzi do wytworzenia produktu.

2. Proces technologiczny jest

a)

pomocniczą częścią procesu produkcyjnego.

b)

główną częścią procesu produkcyjnego.

c)

oddzielną częścią realizowaną niezależnie od procesu produkcyjnego.

d)

efektem wielu procesów produkcyjnych.

3. Techniczną normę czasu wyznaczamy za pomocą wzoru

a)

j

pz

n

t

n

T

f

⋅

+

=

.

b)

j

pz

n

t

n

T

t

⋅

+

=

.

c)

j

pz

n

t

T

t

⋅

+

=

φ

.

d)

0

0

t

n

T

t

n

⋅

+

=

.

4. Fałszywe jest zdanie

a)

Oznakowanie CE powinno być umieszczone bezpośrednio na maszynie.

b)

Oznakowanie CE powinno być umieszczone w instrukcji obsługi dołączonej do

maszyny.

c)

Oznakowanie CE powinno być widoczne i czytelne.

d)

Oznakowanie CE powinno mieć 3 mm wysokości.

5. Dokumentacja Techniczno-Ruchowa nie zawiera

a)

wykazu części zapasowych.

b)

rysunków złożeniowych.

c)

schematów kinematycznych.

d)

rysunków wykonawczych.

6. Rysunek przedstawia

a)

sprężarkę promieniową.

b)

wentylator diagonalny

c)

sprzęgło hydrokinetyczne.

d)

pompę łopatkową.

7. Wentylator jest sprężarką w której

a)

przyrost ciśnienia statycznego jest maksymalny

b)

przyrost ciśnienia statycznego jest minimalny.

c)

nie ma przyrostu ciśnienia.

d)

ciśnienie na wejściu jest znacznie większe od ciśnienia na wyjściu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

8. Do budowli magazynowych zamkniętych nie należy

a)

silos.

b)

zasobnik.

c)

ogrodzone składowisko.

d)

budynek jedno lub wielo kondygnacyjny.

9. Rysunek przedstawia ręczny uchwyt szczękowy

a)

do blach.

b)

do rur.

c)

do teowników.

d)

do ceowników.

10. W napędach elektropneumo-hydraulicznych

a)

silnik elektryczny napędza sprężarkę, a sprężony przez nią gaz napędza silnik
pneumatyczny i narzędzie.

b)

silnik pneumatyczny, najczęściej zasilany z układu centralnego, napędza pompę
cieczową, a pompowana przez nią ciecz napędza silnik hydrauliczny i narzędzie.

c)

sprężony gaz ze sprężarki napędzanej silnikiem elektrycznym jest podawany do
silnika pneumatycznego, który z kolei napędza silnik hydrauliczny i narzędzie.

d)

sprężona ciecz jest doprowadzana do silnika hydraulicznego który napędza silnik
pneumatyczny i narzędzie.

11. Maszyną energetyczną jest

a)

suwnica pomostowa.

b)

młot hydrauliczny.

c)

pompa helikoidalna

d)

produkcji prasa hydrauliczna.

12. Na rysunku przedstawiony jest sprężarka

a)

tłokowa

b)

ś

rubowa

c)

krzywkowa

d)

łopatkowa.

13. Przedstawione na rysunku urządzenie transportowe to

a)

układnica.

b)

suwnica bramowa.

c)

suwnica

kontenerowa.

d)

ż

uraw.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

14. W skład właściwego napędu hydraulicznego nie wchodzą

a)

pompy.

b)

silniki hydrauliczne.

c)

zawory sterujące.

d)

przekładnie mechaniczne

15. Na rysunku przedstawiono schemat przemysłowego układu

a)

neumo-hydraulicznego.

b)

elektrycznego.

c)

hydraulicznego.

d)

pneumatycznego.

16. W oznaczeniach wentylatora, kolejne numery oznaczają

a)

1 – typ wentylatora, 2 –
ś

rednica w mm, 3 – typ piasty.

b)

1 – typ łopatek, 2 – średnica
w mm, 3 – typ piasty.

c)

1 – typ piasty, 2 – średnica
w mm, 3 – typ wentylatora.

d)

1 – kierunek przepływu, 2 –
ś

rednica w mm, 3 – typ piasty.

17. Regały wspornikowe przeznaczone są dla

a)

materiałów sypkich.

b)

materiałów których długość nie przekracza dostępnych długości belek w innych
systemach.

c)

materiałów których długość przekracza dostępne długości belek w innych systemach.

d)

cieczy drobnowymiarowych elementów metalowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

18. Przedstawiona dokumentacja dotyczy

a)

wydania materiału na
zewnątrz.

a)

pobrania materiału.

a)

przyjęcia materiału do
magazynu

a)

przekazania materiału
między wydziałami.

19. Narzędzie przedstawione na rysunku to

a)

kleszcze samozaciskowe do szyn.

b)

dźwigacz do rur.

c)

ręczny uchwyt szczękowy do blach.

d)

ręczny uchwyt kleszczowy do dłużyc.

20. Na rysunku przedstawiono przenośnik

a)

taśmowy.

a)

wałkowy.

a)

łańcuchowy.

a)

pneumatyczny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko …………………………………………………….

Dobieranie maszyn i urządzeń przemysłowych oraz transportowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Dobieranie maszyn i urządzeń
przemysłowych oraz transportowych ”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

—

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 są z poziomu podstawowego,

—

zadania 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

—

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

—

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań w tym 1 z poziomu
ponadpodstawowego,

—

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

—

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. b, 4.a, 5. d 6. c, 7. b, 8. c, 9. d, 10. a, 11. b,
12 c, 13. c, 14. c, 15. d, 16. a, 17. c, 18.a, 19. d, 20. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić elementy procesu produkcji

B

P

a

2

Określić sposób składowania materiałów

B

P

b

3

Rozróżnić urządzenie transportowe

A

P

b

4

Określić zadania przenośników

B

P

a

5

Określić zawartość dokumentacji
techniczno-ruchowej

B

P

d

6

Rozróżnić urządzenie transportowe

A

P

c

7

Scharakteryzować

pojęcie

napędu

hydrokinetycznego

C

P

b

8

Zdefiniować

wielkość

ciśnienia

roboczego

w instalacji

A

P

c

9

Rozróżnić przenośniki

A

P

d

10 Określić sposób zawieszenia ciężaru

B

P

a

11

Nazwać właściwą instytucję nadzoru nad
sprężarkami

A

P

b

12 Określić zawartość karty technologicznej

B

P

c

13 Rozróżnić budowle magazynowe

A

P

c

14 Określić elementy przenośnika

B

P

c

15 Określić rodzaj energii

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

16

Scharakteryzować

zadania

zaworu

bezpieczeństwa w układach hydraulicznych

C

PP

a

17 Scharakteryzować pompy

C

PP

c

18 Scharakteryzować dźwigniki

C

PP

a

19 Dobrać urządzenia do transportu ręcznego

C

PP

d

20 Dobrać urządzenia do składowania

C

PP

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 30 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

—

instrukcja dla ucznia,

—

zestaw zadań testowych,

—

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Do procesu produkcji nie należą operacje

a)

projektowe.

b)

kontrolne.

c)

magazynowania i składowania

d)

technologiczne.

2. W postaci pryzmy należy składować

a)

pręty stalowe.

b)

materiały sypkie.

c)

drobnowymiarowe elementy metalowe.

d)

wyroby ceramiczne i kamionkowe.

3. Urządzenie transportowe przedstawione na rysunku to wózek

a)

podnośnikowy

b)

paletowy

c)

czterokołowy

d)

widłowy

4. Przenośniki taśmowe wykorzystuje się do transportu

a)

materiałów sypkich i tzw. drobnicy.

b)

materiałów o dużych ciężarach.

c)

cieczy.

d)

materiałów o dużych gabarytach.

5. Instrukcja smarowania zamieszczona jest w

a)

dokumentacji wykonawczej.

b)

dokumentacji konstrukcyjnej.

c)

dokumentacji technologicznej.

d)

dokumentacji techniczno-ruchowej.

6. Rysunek przedstawia

a)

suwnicę bramową.

b)

suwnicę pomostową.

c)

suwnicę kontenerową.

d)

podest ruchomy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

7. W sprzęgłach hydrokinetycznych do przenoszenia napędu wykorzystuje się

a)

wzrost ciśnienia cieczy.

b)

bezwładność cieczy.

c)

nadciśnienie cieczy.

d)

podciśnienie cieczy.

8. W zakładach przemysłowych najczęściej stosowanym źródłem sprężonego gazu jest

zakładowa instalacja sprężonego powietrza, w której utrzymuje się ciśnienie
a)

0,1–0,2MPa.

b)

0,2–0,4MPa.

c)

0,4–1MPa.

d)

1–1,5MPa.

9. Do przenośników cięgnowych nie zaliczamy

a)

przenośników taśmowych.

b)

przenośników kubełkowych.

c)

przenośników zabierakowych.

d)

przenośników wałkowych.

10. Na rysunku ładunek został zawieszony za pomocą

a)

zawiesi cięgnowych linowych.

b)

zawiesi cięgnowych łańcuchowych.

c)

zawiesi zaczepowych.

d)

uchwytu kleszczowego.

11. Sprężarki podlegają kontroli przez

a)

Urząd Transportu Drogowego.

b)

Urząd Dozoru Technicznego.

c)

Instytut Technologii Eksploatacji.

d)

Urząd Nadzoru Budowlanego.

12. Karta technologiczna zawiera

a)

instrukcję smarowania maszyny.

b)

budowę linii produkcyjnej.

c)

opis operacji.

d)

informacje o sposobie uruchomienia maszyny.

13. Do budowli magazynowych zamkniętych nie należy

a)

silos.

b)

zasobnik.

c)

ogrodzone składowisko.

d)

budynek jedno lub wielo kondygnacyjny.

14. Numerem 1 oznaczono na rysunku przenośnika

a)

bęben napędowy.

b)

podpora.

c)

bęben napinający.

d)

kotwienie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

15. Sprężony gaz jest doprowadzany do silnika pneumatycznego, gdzie w rezultacie

rozprężania uzyskuje się energię
a)

elektromagnetyczną.

b)

cieplną.

c)

elektryczną.

d)

mechaniczną.

16. Zawór bezpieczeństwa służy w układzie pneumatycznym do

a)

zabezpieczenia układu w przypadku awaryjnego wzrostu ciśnienia.

b)

regulacji ciśnienia powietrza.

c)

sterowania sprężarką.

d)

wypuszczania kondensatu ze zbiornika.

17. Pompy rotacyjne zaliczamy do pomp wyporowych

a)

o ruchu postępowo-zwrotnym organu roboczego.

b)

o ruchu obrotowo-zwrotnym organu roboczego.

c)

o ruchu obrotowym organu roboczego.

d)

o ruchu oscylacyjno-obrotowym.

18. Rysunek przedstawia

a)

dźwignik zębatkowy.

b)

wciągnik łańcuchowy ślimakowy.

c)

podnośnik śrubowy

d)

wciągarkę stojakową kozłową.

19. Jak nazywa się narzędzie przedstawione na rysunku?

a)

kleszcze kowalskie.

b)

podnośnik bramowy.

c)

ręczny uchwyt szczękowy do blach.

d)

ręczny

uchwyt

kleszczowy

do

dłużyc.

20. Urządzenia do składowania to

a)

palety.

b)

przenośniki.

c)

pokrowce.

d)

dźwignice.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko …………………………………………………….

Dobieranie maszyn i urządzeń przemysłowych oraz transportowych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

7. LITERATURA

1.

Gołembska E.: Kompendium wiedzy o logistyce. PWN, Poznań 2002

2.

Górecki A.: Technologia ogólna. WSiP, Warszawa 2000

3.

Kijewski J.: Maszynoznawstwo. WSiP, Warszawa 1993

4.

Kowalewski S., Dąbrowski A., Dąbrowski M.: Zagrożenia mechaniczne. Centralny
Instytut Ochrony Pracy, Warszawa 1997

5.

Mac S.: Obróbka metali z materiałoznawstwem. WSiP, Warszawa 1997

6.

Rączkowski B.: BHP w praktyce. ODiDK, Gdańsk 2005

7.

www.bagra.pl

8.

www.boc.com.pl

9.

www.dzwignice.republika.pl

10.

www.hip.agh.edu.pl

11.

mfiles.ae.krakow.pl

12.

www.promag.pl

13.

www.wentech.pl

14.

zwm.pb.bialystok.pl

Literatura metodyczna
1.

Francuz W. M.: Dydaktyka w nowej szkole zawodowej.: Wydawnictwo Politechniki
Krakowskiej, Kraków 2004

2.

Niemierko

B.:

Pomiar

wyników

kształcenia.

WSiP,

Warszawa

2004

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. Instytut Technologii Eksploatacji,
Radom 2000

3.

Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. Wyższa Szkoła Inżynierska,
Radom 1995