Stereofoniczny przedwzmacniacz HiFi

43

Elektronika Praktyczna 10/98

P R O J E K T Y

Stereofoniczny
przedwzmacniacz HiFi,
część 1

kit AVT−477

Wiele artyku³Ûw publikowa-

nych w†EP zaczyna siÍ s³owami
ìRozwÛj techniki cyfrowej umoø-
liwi³....î. Ten artyku³ powinien
w†zasadzie rozpocz¹Ê siÍ w†taki
sam sposÛb, poniewaø ìsercemî
urz¹dzenia jest cyfrowo sterowany
scalony przedwzmacniacz stereo-
foniczny.

Tajemnica sukcesu

Wykonanie przedwzmacniacza

o†naprawdÍ dobrych parametrach
nie jest zadaniem ³atwym zw³asz-
cza, jeøeli zaleøy nam na stabil-
nych parametrach i†wysokiej ja-

koúci. Jedn¹ z†najpowaøniejszych
trudnoúci podczas wykonywania
przedwzmacniacza zintegrowane-
go z†regulatorami g³oúnoúci, ba-
lansu i†barwy düwiÍku jest zdo-
bycie trwa³ych potencjometrÛw.
Tanie elementy doúÊ szybko siÍ
zuøywaj¹, powoduj¹c w†konsek-
wencji trudnoúci w†ustaleniu po-
ø¹danych przez uøytkownika na-
staw i†przykre trzaski podczas
regulacji. Zastosowanie potencjo-
metrÛw renomowanych firm (np.
Alps) wi¹øe siÍ zazwyczaj z†nie-
bagatelnymi kosztami.

Rozwi¹zaniem alternatywnym

w†stosunku do potencjometrÛw
mechanicznych okaza³y siÍ ich
odpowiedniki elektroniczne. Do
perfekcji w†produkcji rÛønorod-
nych potencjometrÛw elektronicz-
nych dosz³a firma Xicor. Dobre
rozwi¹zania oferuj¹ rÛwnieø Dal-
las i†Analog Devices. Z†kolei Na-
tional Semicondutor uruchomi³
produkcjÍ prostych regulatorÛw
potencjometrycznych przeznaczo-
nych specjalnie do zastosowaÒ
audio - stanowi¹ one rozszerzenie
rodziny uk³adÛw Overture.

Naturaln¹ konsekwencj¹ udos-

konalania parametrÛw i†rozszerza-
nia siÍ aplikacji potencjometrÛw
elektronicznych, by³o ich zinteg-

Jeøeli masz dosyÊ

trzeszcz¹cych potencjometrÛw

i†lubisz krystalicznie czysty

sygna³ swojego odtwarzacza

CD - mamy dla Ciebie

interesuj¹c¹ propozycjÍ:

cyfrowo sterowany

przedwzmacniacz audio.

DziÍki zastosowaniu

nowoczesnego procesora audio,

sterowanego doskona³ym

mikrokontrolerem

jednouk³adowym, parametry

akustyczne i†uøytkowe

przedwzmacniacza s¹

naprawdÍ doskona³e.

Rys. 1. Schemat blokowy układu LMC1992.

Stereofoniczny przedwzmacniacz HiFi

Elektronika Praktyczna 10/98

44

rowanie w†strukturach bardziej
z³oøonych uk³adÛw scalonych,
przede wszystkim przedwzmac-
niaczy audio. Przyk³adem takiej,
niemal skoÒczonej, doskona³oúci -
o†parametrach zadowalaj¹cych na-
wet najbardziej ortodoksyjnych au-
diofili - jest uk³ad LMC1992 op-
racowany przez National Semi-
conductor. Schemat blokowy tego
uk³adu przedstawiono na rys. 1.

Jak moøna zauwaøyÊ uk³ad

LMC1992 zawiera w†sobie wszys-
tkie podstawowe bloki funkcjonal-
ne przedwzmacniacza, tzn:
- multiplekser (prze³¹cznik) syg-

na³Ûw wejúciowych, dziÍki ktÛ-
remu moøna wybraÊ ürÛd³o od-
twarzanego sygna³u;

- wtÛrniki napiÍciowe zapewnia-

j¹ce wzajemne dopasowanie
wszystkich stopni uk³adu;

- wzmacniacze operacyjne, ktÛre

wykorzystano jako aktywne ele-
menty regulatorÛw barwy düwiÍ-
ku;

- elektroniczne potencjometry

umoøliwiaj¹ce ustalenie barwy
düwiÍku (dwa pasma), balansu
i†g³oúnoúci;

- modu³ polaryzacji, ktÛry zapew-

nia optymalne warunki pracy
wszystkich stopni przedwzmac-
niacza;

- interfejs szeregowy, poprzez ktÛ-

ry moøna ustaliÊ po³oøenie wir-
tualnych suwakÛw potencjomet-
rÛw elektronicznych oraz prze-
³¹cznika wejúÊ.

Konstruktorzy uk³adu zastoso-

wali aktywny regulator barwy
düwiÍku, poniewaø jego konstruk-
cja jest bardzo prosta, a†ca³kowity
zakres regulacji bardzo duøy
(24dB). Na rys. 2 w†uproszczeniu
przedstawiono strukturÍ regulato-
ra.

Rys. 2. Schemat elektryczny układu
korekcji barwy tonu.

Rys. 3. Schemat elektryczny płytki sterownika.

Stereofoniczny przedwzmacniacz HiFi

45

Elektronika Praktyczna 10/98

Opis uk³adu

Opracowany przez przed-

wzmacniacz sk³ada siÍ z†trzech
modu³Ûw funkcjonalnych:
- sterownika (schemat elektryczny

na rys. 3);

- modu³u audio (schemat elekt-

ryczny na rys. 5);

- zasilacza zintegrowanego z†elekt-

ronicznym w³¹cznikiem zasilania
(schemat elektryczny na rys. 6).

W†sterowniku przedwzmacnia-

cza zastosowano dwa nietypowe
e l e m e n t y - m i k r o k o n t r o l e r
ST62T60 (produkowany przez
SGS-Thomson) oraz impulsator fir-
my Bourns, ktÛry spe³nia rolÍ
nastawnika analogowego.

Mikrokontroler US1 spe³nia ro-

lÍ centrum sterowania przed-
wzmacniacza, tzn. obs³uguje wy-
úwietlanie komunikatÛw na wy-
úwietlaczu alfanumerycznym W1,
analizuje stan stykÛw impulsatora

IMP1, wykrywa fakt wciúniÍcia
przycisku Wl1 zmieniaj¹cego tryb
pracy W1 i†wysy³a adekwatne do
sytuacji polecenia do uk³adu
LMC1992. Kontrola stanu Wl1 od-
bywa siÍ 40 razy na sekundÍ i†jest
wywo³ywana przez wewnÍtrzne
przerwanie od timera. Procedury
opÛüniaj¹ce pozwalaj¹ zlikwido-
waÊ wp³yw drgaÒ stykÛw prze-
³¹cznika na dzia³anie programu.

Zastosowany w†sterowniku

mikrokontroler jest wyposaøony

Rys. 5. Schemat elektryczny płytki przedwzmacniacza.

w†pamiÍÊ nieulotn¹ EEPROM
o†pojemnoúci 128B, ktÛrej nie-
wielk¹ czÍúÊ wykorzystano do
zapamiÍtywania ostatnio ustalo-
nych nastaw, ktÛre opisuj¹ zadan¹
przez uøytkownika barwÍ düwiÍ-
ku, po³oøenie úrodka balansu, ak-
tywne wejúcie oraz g³oúnoúÊ. za-
stosowana w†procesorze pamiÍÊ
EEPROM ma duø¹ øywotnoúÊ -
producent gwarantuje minimalnie
aø 300000 poprawnych operacji
kasowanie/zapis. Jak ³atwo poli-

Rys. 4. Sposób kodowania kierunku
obrotów w nastawniku BCW.

Tabela 1.

Funkcja

Adres

Słowo danych

Przykłady

[A2, A1, A0]

[D5..D0]

Numer wejścia

000

XDDDDD

XX0000=Odłączone

(Input)

XX0001=CH1
XX0010=CH2
XX0011=CH3
XX0100=CH4

Regulacja tonów niskich

001

XXDDDD

XX0000=−12dB

(Bass)

XX1100+12dB

Regulacja tonów wysokich

010

XXDDDD

XX0000=−12dB

(Treble)

XX1100+12dB

Głośność

011

DDDDDD

000000=−80dB

(Volume)

10100X=0dB

Głośność prawego−przedniego kanału

100

XDDDDD

X00000=−40dB

(Ballance R)

X1010X=0dB

Głośność lewego−przedniego kanału

101

XDDDDD

X00000=−40dB

(Ballance L)

X1010X=0dB

Stereofoniczny przedwzmacniacz HiFi

Elektronika Praktyczna 10/98

46

czyÊ moøna dokonywaÊ do niej 50
wpisÛw dziennie przez prawie 17
lat!

Poniewaø obudowa ST62T60

ma zaledwie 20 wyprowadzeÒ
konieczne okaza³o siÍ sterowanie
wyúwietlacza W1 przez interfejs
4-bitowy. To w³aúnie z†tego po-
wodu linie wejúciowe D0..3 wy-
úwietlacza nie s¹ pod³¹czone.

Za³oøeniem przyjÍtym przez

autora podczas projektowania
przedwzmacniacza by³o maksy-
malne uproszczenie jego obs³ugi
i†zbliøenie sposobu regulacji do
rozwi¹zaÒ tradycyjnych. Z†tego
w³aúnie powodu rolÍ elementu
ustalaj¹cego wartoúÊ nastawy spe³-
nia impulsator firmy Bourns, zna-
ny juø Czytelnikom z†zasilacza
AVT-366. Element ten z†zewn¹trz
przypomina standardowy poten-
cjometr, ale w†jego wnÍtrzu kryj¹
siÍ dwa prze³¹czniki chwilowe,
generuj¹ce przesuniÍte w†fazie im-
pulsy prostok¹tne. W†zaleønoúci
od ich wzajemnej fazy (rys. 4)
procesor okreúla kierunek obraca-
nia siÍ impulsatora, dziÍki czemu
moøliwe jest zwiÍkszanie lub
zmniejszanie wartoúci nastaw.

Uk³ad US2 (w modelu zasto-

sowano DS1813) jest scalonym
generatorem sygna³u zeruj¹cego
mikrokontroler US1. Zastosowanie
tego uk³adu by³o konieczne, aby
zabezpieczyÊ zawartoúÊ pamiÍci
nieulotnej EEPROM US1. Zastoso-
wanie standardowego uk³adu ze-
ruj¹cego z†kondensatorem elektro-
litycznym powodowa³o, øe czasa-
mi zawartoúÊ pamiÍci by³a mody-
fikowana w†sposÛb niekontrolo-
wany.

Szeregowa transmisja danych

z†procesora do uk³adu LMC1992

odbywa siÍ poprzez kabel do³¹-
czony do z³¹cza Zl2. Trzy piny
I/O procesora US1 (PC2..4) s¹
programowo skonfigurowane do
emulacji z³¹cza szeregowego. Ta-
kie rozwi¹zanie okaza³o siÍ ³at-
wiejsze do wykonania, niø mody-
fikowanie do wymagaÒ LMC1992
obs³ugi portu SPI, ktÛry stanowi
standardowe wyposaøenie proce-
sora ST62T60.

Poprawne napiÍcie zasilania

dla procesora i†modu³u wyúwiet-
lacza W1 zapewnia stabilizator
US3. Jeøeli w†urz¹dzeniu zostanie
zastosowany wyúwietlacz z†pod-
úwietlaniem LED, nie wolno jest
zasilaÊ go z†wyjúcia tego stabili-
zatora - do tego celu przewidzia-
no osobny stabilizator. Potencjo-
metr P1 umoøliwia regulacjÍ kon-
trastu wyúwietlanych znakÛw.

Schemat elektryczny czÍúci au-

dio przedstawiono na rys. 5. Jest
to minimalnie zmodyfikowana
standardowa aplikacja uk³adu
LMC1992. Zastosowano typowe
elementy zewnÍtrzne oraz uk³ady
standardowe uk³ady polaryzuj¹ce
wejúcia sygna³u audio.

Wszystkie wejúcia s¹ separowa-

ne przy pomocy kondensatorÛw
unipolarnych o†duøej pojemnoúci
(2,2

µ

F). DziÍki temu dolna czÍs-

totliwoúÊ graniczna jest doúÊ ma³a
(35Hz), a†mog¹ca potencjalnie wy-
st¹piÊ sk³adowa sta³a, jest oddzie-

lana od stopnia wejúciowego.
DziÍki temu nie s¹ zaburzane
sta³opr¹dowe warunki pracy
przedwzmacniacza.

Uk³ad US5 zapewnia stabiliza-

cjÍ napiÍcia zasilaj¹cego procesor
audio US4. Sygna³y interfejsu sze-
regowego oraz napiÍcie zasilaj¹ce
podawane jest z†p³ytki sterownika
na z³¹cze Zl3.

Ostatnim fragmentem urz¹dze-

nia jest zasilacz zintegrowany
z†elektronicznym w³¹cznikiem za-
silania. Jego schemat elektryczny
przedstawiono na rys. 6.

Jest to doúÊ nietypowy zasi-

lacz, poniewaø praktycznie ca³y
czas znajduje siÍ on pod napiÍ-
ciem podawanym z†transformatora
sieciowego. Uk³ad US6 spe³nia
rolÍ dwustabilnego przerzutnika,
ktÛry jest sterowany przyciskiem
Wl2, znajduj¹cym siÍ na p³ytce
sterownika. Kaødorazowe wciúniÍ-
cie tego przycisku powoduje zmia-
nÍ stanu wyjúcia US6A na prze-
ciwny, co w†konsekwencji powo-
duje zwieranie i†rozwieranie sty-
kÛw miniaturowego przekaünika
Prz1. Prze³¹czane s¹ jednoczeúnie
dwie pary stykÛw - jedna z†nich
odpowiada za przekazanie napiÍ-
cia zasilaj¹cego do p³ytek sterow-
nika i†audio, druga para steruje
napiÍciem zasilaj¹cym podúwiet-
lacz wyúwietlacza W1. NapiÍcie
podawane jest na podúwietlacz
z†katody diody D1, ktÛra jest
w³¹czona szeregowo z†wyjúciem
stabilizatora US7. DziÍki temu
napiÍcie podawane na diody LED
podúwietlacza jest nieco mniejsze
niø nominalne, co powoduje mi-
nimalne zmniejszenie jasnoúci
podúwietlenia. Stabilizator US7
musi byÊ wyposaøony w†skutecz-
ny radiator, poniewaø tracona jest
w†nim duøa moc (ok. 3W).

na wejúciu zasilacza zastosowa-

no mostek prostowniczy Graetza,
dziÍki czemu przedwzmacniacz
moøna zasilaÊ wprost z†wtÛrnego
uzwojenia transformatora sieciowe-
go (zaciski ARK) lub zasilacza
sieciowego (gniazdo Gn6).

Rys. 6. Schemat elektryczny włącznika i zasilacza.

Rys. 7. Kształt ramki adresowej i danych układu LMC1992.

Stereofoniczny przedwzmacniacz HiFi

47

Elektronika Praktyczna 10/98

Programowanie procesora
audio

Uk³ad LMC1992 programowany

jest poprzez trÛjprzewodowy, jed-
nokierunkowy interfejs szeregowy.
Kaøda ramka danych wysy³anych
do uk³adu sk³ada siÍ z†9†bitÛw
(rys. 7), spoúrÛd ktÛrych trzy
najstarsze bity adresuj¹ funkcjÍ,
a†szeúÊ kolejnych s¹ dan¹, ktÛra
okreúla wartoúÊ nastawy. Dodatko-
wo wysy³ane s¹ dwa bity (najstar-
sze), ktÛre okreúlaj¹, øe informacja
jest kierowana do LMC1992. S¹
to tzw. bity adresowe. Ich zasto-
sowanie pozwala do³¹czaÊ do tej
samej szyny danych inne uk³ady
programowane poprzez interfejs

szeregowy. Na rys. 8 przedstawio-
no algorytm opisuj¹cy sposÛb wy-
s³ania danej do LMC1992. Mak-
symalna, dopuszczalna przez pro-
ducenta, szybkoúÊ taktowania we-
júcia zegarowego CLK uk³adu
LMC1992 wynosi 1MHz.

Wszystkie nastawy dotycz¹ce

parametrÛw toru audio (z wyj¹t-
kiem numeru aktywnego wejúcia)
maj¹ krok 2dB. Wynika tego, øe
nie zawsze ca³e 6-bitowe s³owo
danych jest wykorzystywane do
przekazania informacji do uk³adu.
W†tab. 1 zawarto opisy nastaw
wraz z†ich adresami.

Uwaga! W†tab. 1†pominiÍto

funkcje balansu tylnych kana³Ûw

Skrócona charakterystyka
przedwzmacniacza.

✓ ilość stereofonicznych wejść audio: 4;
✓ zakres regulacji poziomu wyjściowego

(głośności): −80dB..0dB (krok 2dB);

✓ zakres regulacji balansu kanałów:

−40dB..0dB (krok 2dB);

✓ zakres regulacji barwy dźwięku:

±12dB (krok 2dB);

✓ zalecane napięcie wejściowe: do 1V

RMS

;

✓ wszelkie nastawy są zapamiętywane

w nieulotnej pamięci EEPROM
mikrokontrolera sterującego;

✓ pasmo przenoszenia: 35Hz..100kHz;
✓ całkowite zniekształcenia nieliniowe:

0,15%;

✓ odstęp sygnału od szumu: 81dB;
✓ zasilanie: 15V/50mA (350mA

z podświetlanym wyświetlaczem LCD);

✓ elektroniczny włącznik zasilania;
✓ cyfrowe sterowanie wszystkich funkcji

z prezentacją nastaw na wyświetlaczu
alfanumerycznym LCD.

audio, poniewaø nie s¹ one wy-
korzystywane w†przedwzmacnia-
czu.
Piotr Zbysiński, AVT

SzczegÛ³owe informacje o†pro-

cesorach ST62T60B oraz narzÍ-
dzia do nich dostÍpne s¹ na
p³ycie CD-EP4.

Płytka sterowania

Rezystory
R1: 4,7k

Ω

R2, R3: 3,3k

Ω

P1: 10k

Ω

miniaturowy potencjo−

metr leżący
Kondensatory
C1, C2: 27pF
C3, C4, C5: 10

µ

F/16V

C6, C7, C8, C9: 100nF
C10: 100

µ

F

C11: 47

µ

F

C12, C13: 2,2nF
Półprzewodniki
US1: ST62T60B − zaprogramowany
US2: DS1813 lub podobny
(obudowa TO−92)
US3: 78L05
Różne
W1: moduł alfanumeryczny LCD
1x16 z podświetleniem lub bez
(opcje). W modelu zastosowano
wyświetlacz WM−C1601M
z podświetlaniem 1YLYc
Wl1, Wl2: przełączniki
X1: 8MHz
Zl1, Zl2: ZWLB−10 (szpilki zacskane
na kablu, lutowane w płytkę) +
dwa 15 cm odcinki kabla 10−
żyłowego, zakończone wtykami
ZFC−10

Płytka audio

Rezystory
R4, R5, R6, R7, R8, R9, R10, R11:
47k

Ω

R12, R13, R14, R15, R16, R17, R18,
R19, R20, R21, R22, R23, R24, R25,
R26, R27: 10k

Ω

Kondensatory
C14, C15, C16, C17, C18, C19,

C20, C21, C30, C31: 2,2

µ

F

unipolarne
C22, C23, C24, C25, C26, C27,
C28, C29, C32, C39, C43, C44,
C45: 10

µ

F/25V

C33, C34: 10nF
C35, C36, C40, C41, C42, C47,
C48: 100nF
C37, C38: 8,2nF
C46: 22

µ

F/25V

C49: 1000

µ

F/25V

Półprzewodniki
US4: LMC1992
US5: 78L12
Różne
GN1, GN2, GN3, GN4, GN5:
podwójne gniazda Cinch
Zl3: ZWS10

Płytka zasilacza

Rezystory
R28, R29, R31: 4,7k

Ω

R30: 2,2k

Ω

Kondensatory
C50: 1000

µ

F/25V

C51, C52: 100nF
C53: 100

µ

F/25V

C54: 47

µ

F/25V

C55: 2,2

µ

F/16V

Półprzewodniki
T1: BC547 lub podobny
US6: 74HCT74 lub podobny
US7: 7805
D1: 1N54001 lub podobna
M1: mostek prostowniczy 1,5A/50V
Różne
GN6: gniazdo zasilające z bolcem
GN6': ARK2
Prz1: TQ2−5V − NAIS−Matsushita
Zl4: ZWS−10

Rys. 8. Algorytm obrazujący sposób
transferu danych do układu
LMC1992.

WYKAZ ELEMENTÓW

Stereofoniczny przedwzmacniacz HiFi

63

Elektronika Praktyczna 11/98

P R O J E K T Y

Stereofoniczny
przedwzmacniacz HiFi,
część 2

kit AVT−477

Montaø i†uruchomienie

Przedwzmacniacz jest monto-

wany na trzech jednostronnych
p³ytkach drukowanych, ktÛrych
widoki mozaiki úcieøek przedsta-
wiono na wk³adce wewn¹trz nu-
meru. Rozmieszczenie elementÛw
na p³ytce audio przedstawiono na
rys. 9, schemat montaøowy zasi-
lacza znajduje siÍ na rys. 10, a†na
rys. 11 pokazano widok p³ytki
sterownika mikroprocesorowego.

Montaø naleøy rozpocz¹Ê od

wlutowania zworek, ktÛre najlepiej
jest wykonaÊ ze srebrzanki lub
kynaru. KolejnoúÊ montaøu podze-
spo³Ûw jest w†zasadzie dowolna -
naleøy kierowaÊ siÍ przede wszys-
tkim wygod¹. To w³aúnie z†powo-
du wygody montaø mechaniczny
i†elektryczny wyúwietlacza LCD
warto pozostawiÊ na koniec.

Poniewaø - generalnie rzecz

bior¹c - konstrukcja elektryczna
urz¹dzenia jest niezwykle prosta,
jego montaø i†uruchomienie nie
sprawi z†pewnoúci¹ øadnych trud-
noúci, pod warunkiem przestrze-
gania poniøszych wskazÛwek.

Uwagi wymaga wykonanie kab-

li ³¹cz¹cych poszczegÛlne modu³y
ze sob¹. Po pierwsze, naleøy
pamiÍtaÊ o†tym, aby zachowaÊ
kolejnoúÊ wyprowadzeÒ na wy-

prowadzeniu ³¹czÛwek ZWS.
Przed zaciúniÍciem z³¹czek na
kablach naleøy wybraÊ optymalny
sposÛb ich wyprowadzenia z†p³yt-
ki sterownika. Z³¹cza koÒcz¹ce
kable od strony p³ytki sterownika
s¹ typu ZWLB (zaciskane na
kablu, lutowane bezpoúrednio
w†druk). Powinny mieÊ moøliwie
niski profil, poniewaø s¹ monto-
wane pod wyúwietlaczem LCD.

W†modelu prezentowanym na

zdjÍciach obydwa kable wyprowa-
dzono w†gÛrn¹ stronÍ p³ytki ste-

KoÒczymy opis

programowanego cyfrowo

przedwzmacniacza audio.

W†drugiej czÍúci artyku³u

omÛwiono sposÛb montaøu

i†uruchomienia urz¹dzenia

oraz sposÛb jego obs³ugi.

Jak siÍ okazuje, dziÍki

po³¹czeniu moøliwoúci

cyfrowego sterownika

z†analogowym sposobem

regulacji, bez trudu uzyskano

niezwyk³¹ prostotÍ

i†przejrzystoúÊ obs³ugi.

Rys. 10. Rozmieszczenie elementów
na płytce zasilacza.

Rys. 9. Miejsce montażu rezystorów
R2 i R3.

Stereofoniczny przedwzmacniacz HiFi

Elektronika Praktyczna 11/98

64

rownika, ale - jak pokaza³a prak-
tyka - jest to z³e rozwi¹zanie,
poniewaø przeszkadzaj¹ przewody
³¹cz¹ce wyúwietlacz z†p³ytk¹ ste-
rownika. Znacznie lepszym jest
wyprowadzenie tych kabli ìw dÛ³î.

Kondensatory C10 i†C11 naleøy

przed przylutowaniem koÒcÛwek
po³oøyÊ na powierzchni p³ytki
(zaznaczono obrys), poniewaø nad
nimi znajduje siÍ modu³ wyúwiet-
lacza, ktÛry jest przymocowany

do p³ytki za pomoc¹ czterech
tulejek dystansowych. Ich wyso-
koúÊ naleøy dostosowaÊ do wyma-
gaÒ obudowy urz¹dzenia.

Nieco problematyczny jest takøe

montaø rezystorÛw R2 i†R3 na
p³ytce sterownika. Naleøy je bo-
wiem przylutowaÊ od strony úcie-
øek, przez co znajduj¹ siÍ ìpodî
impulsatorem IMP1 (rys. 12).

Podczas uruchamiania naleøy

pamiÍtaÊ, øe metalowa czÍúÊ obu-
dowy impulsatora do³¹czona jest
do masy zasilania i†stanowi frag-
ment po³¹czeÒ elektrycznych na
p³ytce.

Uruchomienie urz¹dzenia spro-

wadza siÍ zazwyczaj do w³¹czenia
zasilania! Jeøeli zastosowane ele-
menty s¹ sprawne, a†montaø wy-
konany z†duø¹ dok³adnoúci¹,
przedwzmacniacz rozpocznie pra-
cÍ natychmiast po w³¹czeniu.

Poniewaø liczba b³ÍdÛw, mog¹-

cych wyst¹piÊ podczas montaøu,
jest bardzo duøa, trudno jest
przedstawiÊ krÛtk¹, uniwersaln¹
receptÍ w†jaki sposÛb naleøy po-
stÍpowaÊ w†razie k³opotÛw. Pod-
czas diagnozowania ewentualnych
uszkodzeÒ naleøy zwrÛciÊ uwagÍ
na to, czy poprawnie jest inicjo-
wany kontroler wyúwietlacza. Je-
øeli tak, to chwilÍ po w³¹czeniu
zasilania na wyúwietlaczu pojawi
siÍ napis: ìVolume: -10dBî (przy
czym wartoúÊ dB moøe byÊ inna,
niø podana). Wciskanie przycisku
Wl1 powoduje przejúcia do kolej-
nych nastaw, co jest sygnalizowa-
ne odpowiednimi komunikatami
na wyúwietlaczu. KrÍcenie oúk¹
impulsatora Imp1 powoduje z†ko-
lei zmianÍ wartoúci wyúwietla-
nych nastaw, zawsze z†krokiem
2dB.

Jeøeli przedstawione regulacje

nie s¹ moøliwe do wykonania,
winÍ ponosi procesor US1 (ew.
ktÛryú z†elementÛw jego otocze-
nia) lub sterownik wyúwietlacza.
RozrÛønienie tych dwÛch przy-
padkÛw umoøliwi kontrola za po-
moc¹ oscyloskopu szyny szerego-
wej, ktÛra ³¹czy mikrokontroler
US1 z†procesorem audio US4.
Kaødorazowa zmiana po³oøenia oú-
ki impulsatora Imp1 jest kwito-
wana przes³aniem ramki danych
z†mikrokontrolera US1 do proce-
sora audio US4, co ³atwo wykryÊ
oscyloskopem (najlepiej sprawdziÊ
sygna³ zegarowy, do³¹czony do
wejúcia CLK US4).

Rys. 11. Rozmieszczenie
elementów na płytce
sterownika.

Rys. 12. Rozmieszczenie elementów na
płytce audio.

Stereofoniczny przedwzmacniacz HiFi

65

Elektronika Praktyczna 11/98

Parametry toru audio
i†zakresy regulacji

Uk³ad LMC1992 zosta³ opraco-

wany z myúl¹ o zastosowaniu
w†sprzÍcie audio wysokiej jakoúci.
Dobra jakoúÊ odtwarzania düwiÍ-
ku zaleøy w†znacznym stopniu od
zawartoúci harmonicznych, ktÛ-
rych cech¹ charakterystyczn¹ jest
ìpodbarwianieî düwiÍku. Na rys.
13 przedstawiono wykres zaleø-
noúci pomiÍdzy zawartoúci¹ har-

monicznych a†napiÍciem wejúcio-
wym. Jak widaÊ, poziom znie-
kszta³ceÒ dla sygna³Ûw o†amplitu-
dach powszechnie stosowanych
w†sprzÍcie audio jest niewielki.

Na dwÛch kolejnych rysunkach

- rys. 14 i†15 - przedstawiono
dwie charakterystyki obrazuj¹ce
zakres regulacji barwy düwiÍku
w†pasmie tonÛw wysokich i†nis-
kich. Pomimo prostoty klasyczne-
go uk³adu regulacji, jego skutecz-
noúÊ jest bardzo duøa (±12dB),
a†strojenie niezwykle proste - wy-
starczy jeden kondensator.

Regulacja poziomu sygna³u na

wyjúciu ma nieco szerszy zakres:
-80dB..0 (z krokiem 2dB), co
pozwala pomin¹Ê koniecznoúÊ
osobnej implementacji funkcji Mu-
te. T³umienie kana³Ûw stereofo-
nicznych, ktÛre wykorzystano do
regulacji ich rÛwnowagi (balansu)
moøna regulowaÊ w†zakresie:
-40dB..0.

CzytelnikÛw chc¹cych wszech-

stronnie przetestowaÊ tor audio
przedwzmacniacza zachÍcamy do
wykorzystania sygna³Ûw testowych,
ktÛre znajduj¹ siÍ na p³ycie wy-
danej przez miesiÍcznik ìEstrada
i†Studioî. O†szczegÛ³y prosimy py-
taÊ w†Dziale Handlowym AVT.

Obs³uga
przedwzmacniacza

DziÍki zastosowaniu mieszane-

go, cyfrowo-analogowego sposobu
regulacji nastaw, obs³uga przed-
wzmacniacza jest bardzo prosta.
Na rys. 16 przedstawiono kolej-
noúÊ w³¹czania nastaw. Przejúcie

do kolejnej nastawy odbywa siÍ po
wciúniÍciu przez uøytkownika
przycisku Wl1. Modyfikacji war-
toúci wybranych nastaw dokonuje
siÍ przy pomocy impulsatora Imp1.

Domyúln¹ nastaw¹ jest najczÍú-

ciej wykorzystywana regulacja
g³oúnoúci. Program steruj¹cy prac¹
mikrokontrolera US1 dzia³a w†taki
sposÛb, øe po czasie ok. 6,4 s od
ostatniego poruszenia oúki impul-
satora nastÍpuje automatyczny po-
wrÛt do regulacji g³oúnoúci. Do-
k³adnie w†tym samym momencie
nastÍpuje zapis zmodyfikowanych
nastaw do pamiÍci EEPROM. Tak
wiÍc wy³¹czenie zasilania przed-
wzmacniacza zaraz po zwiÍksze-
niu lub zmniejszeniu poziomu
g³oúnoúci spowoduje, øe nowe
nastawy nie zostan¹ zapamiÍtane
i†odtworzone po w³¹czeniu zasi-
lania. Takie rozwi¹zanie zapobie-
ga nadmiernemu eksploatowaniu
pamiÍci EEPROM, a†jak pokaza³a
praktyka nie przeszkadza w†eks-
ploatacji urz¹dzenia.
Piotr Zbysiński, AVT

SzczegÛ³owe informacje o†pro-

cesorach ST62T60B oraz dostÍpne
dla nich narzÍdzia projektowe
zamieszczono na p³ycie CD-EP2
(w poprzednim numerze pomy³ko-
wo podaliúmy CD-EP4).

Sygna³y testowe audio znajdu-

j¹ siÍ na p³ycie CD wydanej przez
miesiÍcznik ìEstrada i†Studioî.
Znajd¹ siÍ one takøe na p³ycie
CD-EP7, ktÛra ukaøe siÍ na po-
cz¹tku 1999 roku.

Rys. 13. Zależność zawartości
harmonicznych od napięcia
wejściowego.

Rys. 14. Zakres regulacji tonów
wysokich.

Rys. 15. Zakres regulacji tonów
niskich.

Rys. 16. Sposób dostępu do regulacji nastaw przedwzmacniacza.