Prawo ochrony własności

intelektualnej

i przemysłowej

Katarzyna Andrzejczak

Katedra Prawa Gospodarczego

UEP

…w zastępstwie Mgr Moniki Kaliny-Nowaczyk

Przy przygotowaniu wykładu

korzystno z:

•

Lex Omega

•

http://www.paiz.gov.pl/index/?id=bb1443cc31d7
396bf73e7858cea114e1

•

Wykładów p. mgr Moniki Kaliny Nowaczyk

•

J. Katner, Prawo cywilne i handlowe w zarysie,
Warszawa 2006.

•

Prasy (np. Rzeczpospolita, Forbes)

•

UOKiK.pl

•

http://www.paiz.gov.pl/index/?id=cefab442b172
8a7c1b49c63f1a55781c#22

Ochrona własności intelektualnej:

3 poziomy ochrony:

międzynarodowy
wspólnotowy (regionalny)
krajowy

Polska:

•

Prawo autorskie

•

Ochrona własności przemysłowej

•

Przeciwdziałanie nieuczciwej konkurencji

Dlaczego?

•

Co to jest własność

intelektualna?

•

Co to jest własność przemysłowa

•

Dlaczego wymaga szczególnych środków
ochrony - nie wystarczyłby kodeks cywilny?

Odpowiedzi (przykładowe):

1. Daje możliwość uzyskania przewagi

konkurencyjnej w realiach gospodarki opartej na
wiedzy

2. Brak ochrony może spowodować szkodę – ktoś

inny zyska.

3. Pozwalają zmaterializować wartość pomysłu.
4. Jako przedmiot amortyzacji obniża

zyski podlegające opodatkowaniu

5. Generuje koszty.

UWAGA

Nadal niewielu przedsiębiorców korzysta z
ochrony swoich praw.

Ochrona własności intelektualnej ma swoich
przeciwników:

Ze strony:http://deoxy.org/aip.htm

„There is a strong case for opposing intellectual property.
Among other things, it often retards innovation and
exploits Third World peoples. Most of the usual
arguments for intellectual property do not hold up under
scrutiny. In particular, the metaphor of the marketplace of
ideas provides no justification for ownership of ideas. The
alternative to intellectual property is that intellectual
products not be owned, as in the case of everyday
language. Strategies against intellectual property include
civil disobedience, promotion of non-owned information,
and fostering of a more cooperative society.”

Chapter 3 of Information Liberation, Challenging the corruptions of information power

by

Brian Martin

, London:

Freedom Press

, 1998.

Prawo autorskie

Ochrona twórcy utworu

jakiego?

- twórczość literacka, dziennikarstwo,

nauka, muzyka, informatyka itp.

kiedy?

- nie przewiduje żadnych wymogów

rejestracyjnych

co daje?

- wyłączne prawo do korzystania z utworu

i rozporządzania nim na wszystkich polach
eksploatacji oraz do wynagrodzenia za
korzystanie z utworu

coś więcej?

- chroni nieograniczoną w czasie i

niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu

więź twórcy z utworem

Własność przemysłowa

Prawa i ochrona przedsiębiorcy

wynalazek – udzielanie patentów

wzory użytkowe

wzory przemysłowe

rejestracja

znaki towarowe

oznaczenia geograficzne

Ochrona - zwalczanie nieuczciwej konkurencji

Tematyczny plan wykładów:

1. Ochrona przed nieuczciwą konkurencją.

2. Prawo autorskie.

3. Prawo własności przemysłowej.

4. Dozwolony użytek.

5. Środki ochrony praw własności

przemysłowej.

6. Umowy licencyjne.

ZWALCZANIE NIEUCZCIWEJ

KONKURENCJI

? Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu

nieuczciwej konkurencji.

Ogólna definicja

Art. 3

Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie

sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli
zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub
klienta.

definiuje uzupełnia koryguje

Czyn nieuczciwej konkurencji

działanie
sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami
jeśli
zagraża lub narusza
interes innego przedsiębiorcy lub klienta

Przedsiębiorca: każda osoba fizyczna, prawna lub

jednostka organizacyjna, nieposiadająca osobowości
prawnej, która prowadząc, chociażby ubocznie,
działalność zarobkową lub zawodową, uczestniczy w
działalności gospodarczej

Klient - konsument

1. Oznaczenie przedsiębiorstwa

wprowadzające w błąd

oznaczenie przedsiębiorstwa, które może
wprowadzić w błąd klientów co do jego
tożsamości, na przykład używanie firmy ,
nazwy, godła, skrótu literowego lub innego
charakterystycznego symbolu wcześniej
używanego, zgodnie z prawem, do oznaczenia
innego przedsiębiorstwa.

1. Oznaczenie przedsiębiorstwa

wprowadzające w błąd

Kiedy?

oznaczenie indywidualizujące - każde

MOŻE wprowadzić w błąd

wcześniejsze używanie - rzeczywiste

Przykłady:

oznaczenie poprzez znak: 101 Drukarnia

Jadłodajnia Ludowa - „przylgnęło” – u Kapusty

nazwisko – Gucci – Paolo Gucci

2. Wprowadzające w błąd oznaczenie

towarów lub usług

CECHY

oznaczenie towarów lub usług, które może wprowadzić w
błąd klientów co do istotnych cech tych towarów lub usług,
takich jak ich pochodzenie, ilość, jakość, składniki, sposób
zastosowania, a także ryzyko, związane z korzystaniem z
nich – również opakowanie (wielkie pudło, MAŁE CIASTKO)

OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

oznaczanie towaru lub usługi fałszywym lub
wprowadzającym w błąd oznaczeniem geograficznym

CHRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

fałszywe lub oszukańcze używanie chronionych oznaczeń
geograficznych i chronionych nazw pochodzenia

2. Wprowadzające w błąd oznaczenie

towarów lub usług

CECHY

Produktu:

czajnik energooszczędny

Opakowania:

wielkie pudło małe ciastko

wyj. względy technologiczne

2. Wprowadzające w błąd oznaczenie

towarów lub usług

OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

z pochodzeniem z określonego regionu lub
miejscowości są związane szczególne cechy lub
właściwości

Oznaczenia zwykłe i kwalifikowane - chronione

np. whiskey, woda X z innego ujęcia, Włochy, Helvetia
np. Feta - Favita, Mozarella, Oscypek - scypek

Zakazane jest używanie oznaczeń nawet z
dodatkiem: typy, rodzaju, wg. metody lub
równoznacznym.

2. Wprowadzające w błąd oznaczenie

towarów lub usług

Ochronie podlegają (przepisów o znk i pwp):

Znaki towarowe
Słowa charakterystyczne
Skróty literowe
Symbole
Charakterystyczna kolorystyka
Charakterystyczna grafika
Opakowanie
Melodia
Zapach – golf

2. Wprowadzające w błąd oznaczenie

towarów lub usług

Ustawa przewiduje tzw. odwrócony ciężar
dowodu. Udowodnienie prawdziwości
wypowiedzi zawartych w reklamie (podobnie
jak prawdziwości oznaczeń i informacji
umieszczanych na towarach lub ich
opakowaniach) spoczywa na osobie, której
zarzuca się czyn nieuczciwej konkurencji,
związany z wprowadzeniem w błąd.

3. Naruszenie tajemnicy

przedsiębiorstwa

przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie

cudzych informacji stanowiących tajemnicę
przedsiębiorstwa, a także nabywanie takich informacji
od osoby nieuprawnionej,

jeśli działanie takie zagraża lub narusza interes
przedsiębiorcy.
TAJEMNICA PRZEDSIĘBIORSTWA - wszelkie
informacje mające dla przedsiębiorcy wartość
gospodarczą - jeśli nie zostały one ujawnione do
wiadomości publicznej, a przedsiębiorca podjął
niezbędne działania do zachowania ich poufności

4. Nakłanianie do niewykonania umowy

lub obowiązków pracowniczych

nakłanianie pracowników przedsiębiorcy
(kontrahentów) do tego, aby nie wykonywali albo
nienależycie wykonywali obowiązki pracownicze
bądź inne obowiązki umowne
gdy takie działanie ma przynieść korzyść osobie
namawiającej lub osobom trzecim bądź ma
szkodzić przedsiębiorcy
nie ma znaczenia, czy osoba pracująca u
przedsiębiorcy świadczy pracę na podstawie
stosunku pracy czy innego stosunku prawnego.

5. Naśladownictwo produktów

Naśladowanie gotowego produktu poprzez
kopiowanie zewnętrznej postaci tego produktu
stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, jeżeli może
wprowadzić klienta w błąd co do tożsamości
produktu lub producenta

•

Adidas – adidos

Dozwolone jest naśladowanie cech funkcjonalnych

produktu – tubka, ale nie jej kolor

6. Rozpowszechnianie

nieprawdziwych informacji

gdy działa on w celu przysporzenia korzyści
lub wyrządzenia szkody. Takie fałszywe
informacje mogą dotyczyć w szczególności
osób kierujących przedsiębiorstwem,
wytwarzanych towarów lub świadczonych
usług, stosowanych cen, sytuacji gospodarczej
lub prawnej

7. Utrudnianie dostępu do rynku

Sąd Najwyższy w uchwale z 19 sierpnia 2009 r. (III CZP 58/09)

•

2007 r. spółka EuroSer przeciwko Mayland Real Estate sp z.
o.o. następcy prawnemu Geanta

•

SN uznawał, że właściciele sieci, pobierając je, dopuścili się
czynu nieuczciwej konkurencji, o którym mowa w art. 15
pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jest nim
utrudnianie przedsiębiorcom dostępu do rynku m.in. przez
„pobieranie innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie
towaru do sprzedaży”.

•

Wydatki poniesione na podstawie nieważnej umowy nie
mogą bowiem być zaliczone do kosztów.

Ceny dumpingowe
Zakaz sprzedaży po cenach nieuwzględniających marży

8. Nieuczciwa lub zakazana reklama

nieuczciwa reklama, czyli taka, która jest sprzeczna z przepisami
prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka
Czynu dopuszcza się także agencja.

Przykład:
dobre obyczaje :"Nie dla idiotów” - Media Markt
najtańsza taksówka w mieście
Skargi na reklamę kremu Olay, głoszącą, że produkt ten działa na skórę

tak samo jak kosmetyczne zastrzyki. „46 osób, w tym również
lekarze, stwierdziło, że reklama jest poniżająca i obraźliwa. Kobiety
skarżyły się, że reklama sugeruje jakoby zastrzyki (botoksowe) były
naturalnym i nieuniknionym krokiem dla każdej kobiety osiągającej
pewien wiek.”

Reklama nierzeczowa, czyli odwołująca się do uczuć klientów przez

wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności
dzieci

8. Nieuczciwa lub zakazana reklama

Inne czyny nieuczciwej

konkurencji:

1. Zawarcie porozumienia ograniczającego

konkurencję

np. Polski Związek Solaryjny vs. UOKIK

firmy niebędące oficjalnymi przedstawicielami producentów są

bezwzględnie zobowiązane do przestrzegania minimalnych cen
sprzedaży określonych przez importerów

2. Systemy sprzedaży lawinowej.

3. Sprzedaż pod własną marką.

4. Przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną

Odpowiedzialność cywilna

Można żądać:
1. zaniechania niedozwolonych działań,
2. usunięcia skutków tych działań,
3. złożenia określonego oświadczenia,

PRZEPROSINY

4. naprawienia wyrządzonej szkody,
5. wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści,
6. zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na

określony cel społeczny - jeżeli czyn nieuczciwej
konkurencji był zawiniony.

Odpowiedzialność cywilna

•

Roszczenie przedawnia się z upływem 3 lat od
naruszenia

•

Można wystąpić o zarządzenie tymczasowe sądu
w zakresie

(sąd rozpatruje 1-osobowo, niejawnie, niezwłocznie)

–

zakazu zbywania

–

zakazu zbywania po danej cenie

–

zakazu innego wprowadzania do obrotu

–

zakazu reklamy

Oczywiście bezzasadne powództwo:

POWÓD – nakaz założenia jednokrotne go lub

wielokrotne go oświadczenie w odpowiedniej
formie i odpowiedniej treści

POZWANY – prawo dochodzenia naprawy

szkody

Odpowiedzialność karna

•

Ściganie przestępstw z Ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji następuje na wniosek
pokrzywdzonego.

•

Ściganie wykroczeń na żądanie pokrzywdzonego

Wykroczenie - czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę

obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary aresztu,
ograniczenia wolności, grzywny do 5.000 złotych lub nagany.

Występek - zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą

ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności
przekraczającą miesiąc

Zbrodnia - zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od

lat 3 albo karą surowszą.

Penalizowane np.:

•

Ujawnienie tajemnicy

•

Podrabianie / wprowadzanie do obrotu
podróbek

–

grzywna, kow, kpw do lat 2

•

Organizuje system sprzedaży lawinowej

–

kpw 6 m-cy do lat 8

•

Wprowadza w błąd oznaczeniem

•

Rozpowszechnia nieprawdziwe informacje

Następny wykład:

prawo autorskie

Dziękuję