Prawo ochrony własności

intelektualnej

i przemysłowej

Katarzyna Andrzejczak

Katedra Prawa Gospodarczego

UEP

…w zastępstwie Mgr Moniki Kaliny-Nowaczyk

Przy przygotowaniu wykładu

korzystno z:

• Lex Omega

• http://www.paiz.gov.pl/index/?id=bb1443cc31d7

396bf73e7858cea114e1

• Wykładów p. mgr Moniki Kaliny Nowaczyk

• J. Katner, Prawo cywilne i handlowe w zarysie, Warszawa 2006.

• Prasy (np. Rzeczpospolita, Forbes)

• UOKiK.pl

• http://www.paiz.gov.pl/index/?id=cefab442b172

8a7c1b49c63f1a55781c#22

Ochrona własności intelektualnej:

3 poziomy ochrony:

międzynarodowy

wspólnotowy (regionalny)

krajowy

Polska:

• Prawo autorskie

• Ochrona własności przemysłowej

• Przeciwdziałanie nieuczciwej konkurencji

Dlaczego?

• Co to jest własność

intelektualna?

• Co to jest własność przemysłowa

• Dlaczego wymaga szczególnych środków

ochrony - nie wystarczyłby kodeks cywilny?

Odpowiedzi (przykładowe):

1. Daje możliwość uzyskania przewagi

konkurencyjnej w realiach gospodarki opartej na

wiedzy

2. Brak ochrony może spowodować szkodę – ktoś

inny zyska.

3. Pozwalają zmaterializować wartość pomysłu.

4. Jako przedmiot amortyzacji obniża

zyski podlegające opodatkowaniu

5. Generuje koszty.

UWAGA

Nadal niewielu przedsiębiorców korzysta z

ochrony swoich praw.

Ochrona własności intelektualnej ma swoich

przeciwników:

Ze strony:http://deoxy.org/aip.htm

„There is a strong case for opposing intellectual property.

Among other things, it often retards innovation and exploits Third World peoples. Most of the usual

arguments for intellectual property do not hold up under scrutiny. In particular, the metaphor of the marketplace of ideas provides no justification for ownership of ideas. The alternative to intellectual property is that intellectual products not be owned, as in the case of everyday language. Strategies against intellectual property include civil disobedience, promotion of non-owned information, and fostering of a more cooperative society.”

Chapter 3 of Information Liberation, Challenging the corruptions of information power by Brian Martin, London: Freedom Press, 1998.

Prawo autorskie

Ochrona twórcy utworu

jakiego? - twórczość literacka, dziennikarstwo, nauka, muzyka, informatyka itp.

kiedy? - nie przewiduje żadnych wymogów

rejestracyjnych

co daje? - wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach

eksploatacji oraz do wynagrodzenia za

korzystanie z utworu

coś więcej? - chroni nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu

więź twórcy z utworem

Własność przemysłowa

Prawa i ochrona przedsiębiorcy

wynalazek – udzielanie patentów

wzory użytkowe

wzory przemysłowe

rejestracja

znaki towarowe

oznaczenia geograficzne

Ochrona - zwalczanie nieuczciwej konkurencji

Tematyczny plan wykładów:

1. Ochrona przed nieuczciwą konkurencją.

2. Prawo autorskie.

3. Prawo własności przemysłowej.

4. Dozwolony użytek.

5. Środki ochrony praw własności

przemysłowej.

6. Umowy licencyjne.

ZWALCZANIE NIEUCZCIWEJ

KONKURENCJI

? Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Ogólna definicja

Art. 3 Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

definiuje uzupełnia koryguje

Czyn nieuczciwej konkurencji

działanie

sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami

jeśli

zagraża lub narusza

interes innego przedsiębiorcy lub klienta

Przedsiębiorca: każda osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna, nieposiadająca osobowości

prawnej, która prowadząc, chociażby ubocznie,

działalność zarobkową lub zawodową, uczestniczy w

działalności gospodarczej

Klient - konsument

1. Oznaczenie przedsiębiorstwa

wprowadzające w błąd

oznaczenie przedsiębiorstwa, które może

wprowadzić w błąd klientów co do jego

tożsamości, na przykład używanie firmy ,

nazwy, godła, skrótu literowego lub innego

charakterystycznego symbolu wcześniej

używanego, zgodnie z prawem, do oznaczenia

innego przedsiębiorstwa.

1. Oznaczenie przedsiębiorstwa

wprowadzające w błąd

Kiedy?

oznaczenie indywidualizujące - każde

MOŻE wprowadzić w błąd

wcześniejsze używanie - rzeczywiste

Przykłady:

oznaczenie poprzez znak: 101 Drukarnia

Jadłodajnia Ludowa - „przylgnęło” – u Kapusty

nazwisko – Gucci – Paolo Gucci

2. Wprowadzające w błąd oznaczenie

towarów lub usług

CECHY

oznaczenie towarów lub usług, które może wprowadzić w błąd klientów co do istotnych cech tych towarów lub usług, takich jak ich pochodzenie, ilość, jakość, składniki, sposób zastosowania, a także ryzyko, związane z korzystaniem z nich – również opakowanie (wielkie pudło, MAŁE CIASTKO) OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

oznaczanie towaru lub usługi fałszywym lub

wprowadzającym w błąd oznaczeniem geograficznym CHRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

fałszywe lub oszukańcze używanie chronionych oznaczeń geograficznych i chronionych nazw pochodzenia

2. Wprowadzające w błąd oznaczenie

towarów lub usług

CECHY

Produktu:

czajnik energooszczędny

Opakowania:

wielkie pudło małe ciastko

wyj. względy technologiczne

2. Wprowadzające w błąd oznaczenie

towarów lub usług

OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

z pochodzeniem z określonego regionu lub

miejscowości są związane szczególne cechy lub

właściwości

Oznaczenia zwykłe i kwalifikowane - chronione

np. whiskey, woda X z innego ujęcia, Włochy, Helvetia np. Feta - Favita, Mozarella, Oscypek - scypek

Zakazane jest używanie oznaczeń nawet z

dodatkiem: typy, rodzaju, wg. metody lub

równoznacznym.

2. Wprowadzające w błąd oznaczenie

towarów lub usług

Ochronie podlegają (przepisów o znk i pwp):

Znaki towarowe

Słowa charakterystyczne

Skróty literowe

Symbole

Charakterystyczna kolorystyka

Charakterystyczna grafika

Opakowanie

Melodia

Zapach – golf

2. Wprowadzające w błąd oznaczenie

towarów lub usług

Ustawa przewiduje tzw. odwrócony ciężar

dowodu. Udowodnienie prawdziwości

wypowiedzi zawartych w reklamie (podobnie

jak prawdziwości oznaczeń i informacji

umieszczanych na towarach lub ich

opakowaniach) spoczywa na osobie, której

zarzuca się czyn nieuczciwej konkurencji,

związany z wprowadzeniem w błąd.

3. Naruszenie tajemnicy

przedsiębiorstwa

przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie

cudzych informacji stanowiących tajemnicę

przedsiębiorstwa, a także nabywanie takich informacji od osoby nieuprawnionej,

jeśli działanie takie zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy.

TAJEMNICA PRZEDSIĘBIORSTWA - wszelkie

informacje mające dla przedsiębiorcy wartość

gospodarczą - jeśli nie zostały one ujawnione do

wiadomości publicznej, a przedsiębiorca podjął

niezbędne działania do zachowania ich poufności

4. Nakłanianie do niewykonania umowy

lub obowiązków pracowniczych

nakłanianie pracowników przedsiębiorcy

(kontrahentów) do tego, aby nie wykonywali albo

nienależycie wykonywali obowiązki pracownicze

bądź inne obowiązki umowne

gdy takie działanie ma przynieść korzyść osobie

namawiającej lub osobom trzecim bądź ma

szkodzić przedsiębiorcy

nie ma znaczenia, czy osoba pracująca u

przedsiębiorcy świadczy pracę na podstawie

stosunku pracy czy innego stosunku prawnego.

5. Naśladownictwo produktów

Naśladowanie gotowego produktu poprzez

kopiowanie zewnętrznej postaci tego produktu

stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, jeżeli może

wprowadzić klienta w błąd co do tożsamości

produktu lub producenta

• Adidas – adidos

Dozwolone jest naśladowanie cech funkcjonalnych

produktu – tubka, ale nie jej kolor

6. Rozpowszechnianie

nieprawdziwych informacji

gdy działa on w celu przysporzenia korzyści

lub wyrządzenia szkody. Takie fałszywe

informacje mogą dotyczyć w szczególności

osób kierujących przedsiębiorstwem,

wytwarzanych towarów lub świadczonych

usług, stosowanych cen, sytuacji gospodarczej

lub prawnej

7. Utrudnianie dostępu do rynku

Sąd Najwyższy w uchwale z 19 sierpnia 2009 r. (III CZP 58/09)

• 2007 r. spółka EuroSer przeciwko Mayland Real Estate sp z.

o.o. następcy prawnemu Geanta

• SN uznawał, że właściciele sieci, pobierając je, dopuścili się czynu nieuczciwej konkurencji, o którym mowa w art. 15

pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jest nim utrudnianie przedsiębiorcom dostępu do rynku m.in. przez

„pobieranie innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży”.

• Wydatki poniesione na podstawie nieważnej umowy nie mogą bowiem być zaliczone do kosztów.

Ceny dumpingowe

Zakaz sprzedaży po cenach nieuwzględniających marży

8. Nieuczciwa lub zakazana reklama

nieuczciwa reklama, czyli taka, która jest sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka Czynu dopuszcza się także agencja.

Przykład:

dobre obyczaje :"Nie dla idiotów” - Media Markt najtańsza taksówka w mieście

Skargi na reklamę kremu Olay, głoszącą, że produkt ten działa na skórę tak samo jak kosmetyczne zastrzyki. „46 osób, w tym również lekarze, stwierdziło, że reklama jest poniżająca i obraźliwa. Kobiety skarżyły się, że reklama sugeruje jakoby zastrzyki (botoksowe) były naturalnym i nieuniknionym krokiem dla każdej kobiety osiągającej pewien wiek.”

Reklama nierzeczowa, czyli odwołująca się do uczuć klientów przez wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci

8. Nieuczciwa lub zakazana reklama

Inne czyny nieuczciwej

konkurencji:

1. Zawarcie porozumienia ograniczającego

konkurencję

np. Polski Związek Solaryjny vs. UOKIK

firmy niebędące oficjalnymi przedstawicielami producentów są bezwzględnie zobowiązane do przestrzegania minimalnych cen sprzedaży określonych przez importerów

2. Systemy sprzedaży lawinowej.

3. Sprzedaż pod własną marką.

4. Przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną

Odpowiedzialność cywilna

Można żądać:

1. zaniechania niedozwolonych działań,

2. usunięcia skutków tych działań,

3. złożenia określonego oświadczenia,

PRZEPROSINY

4. naprawienia wyrządzonej szkody,

5. wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści,

6. zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na

określony cel społeczny - jeżeli czyn nieuczciwej

konkurencji był zawiniony.

Odpowiedzialność cywilna

• Roszczenie przedawnia się z upływem 3 lat od naruszenia

• Można wystąpić o zarządzenie tymczasowe sądu

w zakresie

(sąd rozpatruje 1-osobowo, niejawnie, niezwłocznie)

– zakazu zbywania

– zakazu zbywania po danej cenie

– zakazu innego wprowadzania do obrotu

– zakazu reklamy

Oczywiście bezzasadne powództwo:

POWÓD – nakaz założenia jednokrotne go lub

wielokrotne go oświadczenie w odpowiedniej

formie i odpowiedniej treści

POZWANY – prawo dochodzenia naprawy

szkody

Odpowiedzialność karna

• Ściganie przestępstw z Ustawy o zwalczaniu

nieuczciwej konkurencji następuje na wniosek

pokrzywdzonego.

• Ściganie wykroczeń na żądanie pokrzywdzonego

Wykroczenie - czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5.000 złotych lub nagany.

Występek - zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc

Zbrodnia - zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą.

Penalizowane np.:

• Ujawnienie tajemnicy

• Podrabianie / wprowadzanie do obrotu

podróbek

– grzywna, kow, kpw do lat 2

• Organizuje system sprzedaży lawinowej

– kpw 6 m-cy do lat 8

• Wprowadza w błąd oznaczeniem

• Rozpowszechnia nieprawdziwe informacje

Następny wykład:

prawo autorskie

Dziękuję