1 

 

27.02.12                                                                                                                           prof. Okopień 

„CO WARTO DODAĆ DO STATYN W TERAPII 

HIPOLIPEMIZUJĄCEJ ? ” 

 

Statyny – obniżają syntezę cholesterolu de novo co powoduje eksternalizację 

                  Receptora LDL na komórkach i obniża stężenie LDL w surowicy 

 

Prewencja wtórna u pacjentów po zawale mięśnia sercowego : 

                      A – kwas acetylosalicylowy 

                      B – β blokada 

                      S – statyna  

 

 

 

LDL 

HDL 

TG 

Kwas nikotynowy 

↓25% 

↑15 – 30% 

↓20 – 50% 

fibraty 

↓5 – 15% 

↑20% 

↓20 – 50% 

statyny 

↓25 – 50% 

↑4 – 12% 

↓14 – 29% 

 

    

 Synteza cholesterolu : 

 

HMG – CoA 

                                                                                   statyny 

Mewalonian 

 

Pirofosforan farnezylu 

 

              Skwalen                                  Dolichol                         Pirofosforan all-trans 

                                                                                                        geranylogeranylu     

 

           Cholesterol                           Małe białka                            Ubichinon 

                                                           GTP-azowe            

2 

 

Lapaquistat – inhibitor synatzy skwalenu 

 

Działanie plejotropowe statyn :  

↓ zapalenie 
↓ PAI –I 
↓ PLT 
↓ makrofagi 

↓ lepkość osocza 
↓ metaloproteinazy 
↑ funkcji śródbłonka 

↓ LDL 
↑ HDL 
↓ TG 

 

 

 

      Statyna 

Metabolizm wątrobowy 

Lipofilność 

rozuwastatyna 

minimalny 

hydrofilna 

atorwastatyna 

CYP3A4 

lipofilna 

simwastatyna 

CYP3A4 

lipofilna 

prawostatyna 

nie 

hydrofilna 

fluwastatyna 

CYP2C9 

pośrednia 

 

Statyny lipofilne mogą wywoływać miopatię , przed włączeniem do leczenia 

statyny powinno się oznaczać CPK. 

 

Korzyści kliniczne stosowania statyn : 

  ↓ śmiertelnośći całkowitej 

  ↓ śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych 

  ↓ ryzyko nowych zdarzeń sercowych 

  ↓ konieczność wykonywania zabiegów rewaskularyzacji 

  ↓ ryzyko udaru mózgu 

 

 

Ezetymib – selektywny inhibitor białka transportowego NPC1L1 w rąbku  

                     szczoteczkowym jelit ; u cukrzyków większa akt. enzymów 

                     biorących udział we wchłanianiu cholesterolu niż u nie-cukrzyków 

 

Mipomersen – oligonukleotyd antysensowny , którego celem jest mRNA dla  

                           apolipoproteiny B   

                          hamuje syntezę wszystkich lipoprotein miażdżycowych  ,  

                          obniża LDL o 47% 

 

3 

 

        Dz. niepożądane :   uporczywe obj. grypopodobne , ↑ aminotransferaz ,  

                                           stłuszczenie wątroby  

 

        Wskazania : ryzyko sercowo – naczyniowe przy nietolerancji statyn  

 

 

Charaktrystyka aterogennej dyslipidemii :  

       ↑ TG , ↓ HDL , ↑ LDL albo prawidłowe , małe gęste LDL ,  

       Nasilona lipemia popokarmowa  

 

Fibraty – działają na receptory PPAR : 

 

                    derepresja genów apoA-I i apoA-II  ( ↑ HDL )  

                    represja genów β-oksydacji ( ↓ kwasów tłuszczowych ) 

                    represja genu apoC-III ( ↓LDL i ich prawidłowa budowa ) 

                    represja genu lipazy lipoproteinowej ( ↓ TG ) 

 

    Dz. niepożądane : ↑ litogenności żółci , ↑ kreatyniny ( nie włącza się przy  

                                                                                                       GFR < 50 ) 

 

Trapidy – inhibitory CEPT ( białko przenoszące estry cholesterolu ) 

 

         Torcetrapid – aktywuje fibroblasty zrębu łącznotkankowego w sercy 

                                  powodując ↑ ryzyka zgonu ( wycofany z użycia ) 

  

         Anacetrapid - ↓ LDL 40% , ↑ 138 % 

 

 

Kwas nikotynowy  

 

            ↓ LDL 15-30 %               ↓ TG 20-50 % 

            ↑ HDL 15-40 %              ↓ Lp(a) 

 

                        Lp(a) – blokuje receptor dla tPA 

 

4 

 

  Dz. niepożądane :  

        rumień skóry , uczucie gorąca , zaostrzenie ch. wrzodowej , 

        hiperpigmentacja skóry , świąd ,  

       ↑ kwas moczowy , ↑ tPA  , ↑ transaminazy , zab. metabolizmu glukozy 

 

Laropiprant – selektywny antagonista receptora prostaglandyny D2 podtyp 1 

 

Darapladib  i Varespadib  - inhibitory fosfolipazy A2 

 

           działają na enzym krążący i zaabsorbowany na lipoproteinach 

          ↓ hydrolizę i utlenianie fosfolipidów w lipoproteinach 

          ↓ powinowactwo lipoprotein do ściany naczyniowej 

          ↓ niereceptorowe pochłanianie lipoprotein przez monocyty/makrofagi 

           stabilizują blaszkę miażdżycową 

 

Leki inkretynowe  

 

    GLP-1 ( glukagon-like peptide 1 ) : 

          ↓ opróżnianie żołądka                                          uczucie sytości 

          ↓ wydz. soku żołądkowego                                 ↓ spożycia kalorii 

 

    DPP-4 ( dipeptydylo-peptydaza 4 ) : 

           enzym rozkładający GLP-1 

 

Liraglutyd 

Exenatyd 

Tasoglutyd             agoniści receptora dla GLP-1 

Albiglutyd 

 

Liraglutyd : 

      długo działający analog GLP-1 , odporny na DPP-4 , t ½ = 13h 

 

Sitagliptyna 

Vildagliptyna            inhibitory DPP-4 

Saxagliptyna 

5 

 

Działanie : 

↓ opróżnianie żołądka 
↑ wydzielania insuliny 
↓ wydzielania glukagonu 
↑ proliferacji komórek β  
kardioprotekcja 

↑ poboru glukozy w tk. mięśniowej 
↓ syntezy glukozy w wątrobie 
↓ uczucie głodu 

 

Gliflozyny 

      inhibitory kotransportera sodowo-glukozowego typu 2 (SGLT-2)  

       

Działanie : 

      hamują reabsorpcję zwrotną glukozy z cewek nerkowych 

     ↑ wydzielania glukozy z moczem 

     ↓ masy ciała 

     ↑ tolerancji glukozy 

     ↓ produkcji glukozy w wątrobie 

 

Działania niepożądane : 

        bakteryjne i grzybicze zakażania dróg moczowych 

 

 

Iwabradyna 

        hamuje prąd potasowy w komórkach węzła zatokowego (I

f

) 

 

  Wskazania :  

       - przeciwwskazania dla β blokady 

       - skojarzenie z β-blokerem u chorego z objawową chorobą   

         wieńcową jeśli pomimo β-blokera HR > 60/min        

       - ↓ śmiertelności sercowo-naczyniowej i hospitalizacji z powodu 

          niewydolności serca u chorych z rytmem zatokowym  

 

Działanie p/miażdżycowe : 

     - regulacja cytokin oddziałujących na limfocyty CD 4 

     - hamowanie fosforylacji lekkich łańcuchów miozyny  

     - hamowanie translokacji ICAM 3                    

                              piter