Inne oznaczenia
Benzolen, Olej karbonowy (w´glowy), Cykloheksatrien, Nafta mineralna, Wodorek feny-
lu, Pirobenzen.

Opis materia∏u
Bezbarwna, silnie za∏amujàca Êwiat∏o ciecz o aromatycznym zapachu.

Zastosowanie
Uwzgl´dniç ograniczenia stosowania zgodnie z Ust´pem IV nr 4!
U˝ywany wczeÊniej jako rozpuszczalnik (obecnie zakaz stosowania!). Jako sk∏adnik
paliw do silników gaênikowych (zwykle 1-3 %, maksymalnie 5 %) oraz olejów surowych
i destylatów olejów mineralnych. Stosowany jako substancja podstawowa i bazowa do
syntez organicznych w dziedzinie ca∏ej chemii zwiàzków aromatycznych

Dane chemiczne i fizyczne

Wzór chemiczny:

C

6

H

6

Ci´˝ar czàsteczkowy:

78,114 g/mol

Wzgl´dna g´stoÊç pary:
(powietrze = 1)

2,70

Temperatura topnienia:

5,533 °C

Wskaênik parowania:

Temperatura wrzenia:

(eter = 1)

3

przy 1013 mbar:

80,103 °C

Potencjalne ryzyko wzgl´dne (PRW)

G´stoÊç w 20 °C

0,8788 g/ml

Czynnik WxF:

— (rakotwórczy)

Pr´˝noÊç pary:

Temperatura samozap∏onu:

555 °C

w 20 °C

99,7 mbar

Temperatura zap∏onu:

-11 °C

w 30 °C

157,8 mbar

w 50 °C

358,2 mbar

Granice wybuchowoÊci:

dolna

1,2 % obj.

St´˝enie nasycenia:

górna

8,0 % obj.

w 20 °C

319,5 g/m

3

w 30 °C

489 g/m

3

RozpuszczalnoÊç w wodzie:

w 50 °C

1041,4 g/m

3

w 20 °C:

1,77 g/l

Wspó∏czynniki przeliczeniowe:

RozpuszczalnoÊç w rozp. organicznych:

1 mg/m

3

= 0,308 ml/m

3

mieszalny z wi´kszoÊcià rozpuszczal-

1 ml/m

3

= 3,25 mg/m

3

ników organicznych

Próg zapachu:

1,5 - 900 mg/m

3

(w wodzie: 0,84 - 53,6 ppm)

Benzen

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 161 Strona 1

Czerwiec 1998

Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik

CAS-nr: 71-43-2

Index-nr: 601-020-00-8

EWG-nr: 200-753-7

UN-nr: 1114

161

Benzen

Ogólne rady bezpieczeƒstwa

Unikaç stosowania. Instalacje, apartur´ lub zbiorniki utrzymywaç ciàgle w stanie szczel-
nie zamkni´tym. Odsysaç w miejscach wyp∏ywu lub powstawania. Dobrze przewietrzaç
pomieszczenia. Unikaç zbli˝ania si´ ze êród∏ami ognia. Uziemiaç cz´Êci instalacji, apa-
ratur´ i zbiorniki. Unikaç bezpoÊredniego kontaktu z oczami, skórà lub odzie˝à. Nosiç
szczelnà odzie˝ ochronnà. Przy ochronie dróg oddechowych: filtr gazowy, filtr typu A.
Znaki ostrzegawcze - znaki nakazu - znaki zakazu

Zagro˝enie dla zdrowia na stanowisku prac

St´˝enie dopuszczalne w powietrzu wg TRGS 900:

2,5 ml/m

3

(ppm) 1 ml/m

3

 w

(koksownie, stacje paliwowe, doglàd)

8 mg/m

3

3,2 ml/m

3

innych

Rodzaj/pochodzenie:

TRK

Resorpcja przez skór´:

H

Maksymaly poziom ekspozycji,

Uczulanie:

—

kategoria:

4

WartoÊç BAT:

wg tabeli EKA

Parametr:

benzen

Materia∏ do badaƒ:

krew/mocz

Czas pobrania próbki:

koniec ekspozycji lub zmiany

Badania profilaktyczne:

pierwsze badania kontrolne:

po 2 miesiàcach

kolejne badania kontrolne:

Podstawy bran˝owe:

G 8, 24

po 3-6 miesiàcach

badania odleg∏ych nast´pstw:

Choroby zawodowe:

BK 1303, 5102

po

≤

60 miesiàcach

Reakcje z innymi materia∏ami

Benzen pali si´ silnie kopcàcym p∏omieniem. Wybucha w razie kontaktu z diboranem,
pentafluorkiem bromu, kwasem nadmanganowym, kwasem peroksymonooctowym
i kwasem monoperoksydisiarkowym (H

2

S

2

O

8

). Z wieloma innymi substancjami tworzy

podatne do wybuchu i zagra˝ajàce wybuchem mieszaniny. Reaguje gwa∏townie z utle-
niaczami jak: chlor Cl

2

, tritlenek chromu CrO

3

, NClO

4

, ozon, nadchlorany, nadtlenek

potasu i nadtlenek sodu.

Dane toksykologiczne

LD

50

(p.c., mysz)

48 mg/kg

LC

LO

(inhal., cz∏owiek)

2 % (5 min)

LD

50

(i.p., mysz)

0,99 mg/kg

LD

LO

(p.o., cz∏owiek)

130 mg/kg

LD

LO

(p.o., pies)

2000 mg/kg

LC

LO

(inhal., cz∏owiek)

65 mg/m3 (5 lat)

LC

LO

(inhal., pies)

14600 mg/m3

LD

50

(p.o., szczur)

3400 mg/kg

LC

LO

(inhal., kot)

170000 mg/m3

LC

50

(inhal., szczur )10000 ppm (7 godz.)

LD

LO

(i. v., królik)

88 mg/kg

LD

50

(i. p., szczur)

2,89 mg/kg

LD

LO

(i.p., Êwinka morska)

527 mg/kg

LD

50

(p.o., mysz)

4700 mg/kg

LD

LO

(s.c., ˝aba)

1400 mg/kg

LC

50

(inhal., mysz)

9980 ppm

LC

LO

(inhal.,  )

2000 ppm (5 min)

Zagro˝enia dla Êrodowiska

Wskaênik oceny dla ostrej toksycznoÊci

wobec ssaków: 1
wobec ryb: 4,2 — 4,5
wobec bakterii: 3,7 — 4,0

Usuwanie ma∏ych iloÊci

Rozlane ma∏e iloÊci zebraç za pomoca uniwersalnej substancji ch∏onnej (spieniona
mika, krzemionka) i podobnie jak resztki unieszkodliwiç/spaliç w odpowiedniej instalacji
do spalania lub usuwaç jako odpad specjalny. Numer kluczowy odpadu: 55306.

UE AGS DFG

kategoria grupa

RakotwórczoÊç 1 1 III A 1

MutagennoÊç 2 3
ToksycznoÊç dla
reprodukcji

RozrodczoÊç R

F

Rozwój p∏odu R

E

Benzen

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 161 Strona 2

ALFA - WEKA Sp. z o.o.

Ostrze˝enie przed

niebezpieczeƒstwem

zatrucia substancjami

toksycznymi

Niebezpieczeƒstwo

po˝aru - Materia∏y

∏atwo zapalne

Nakaz stosowania

ochrony oczu

Nakaz stosowania

ochrony ràk

Zakaz u˝ywania

otwartego ognia

i zakaz palenia

Nieupowa˝nionym

wst´p wzbroniony

}

Oznaczenie do wprowadzenia do obrotu i manipulacji

F

T

substancja

wysoce

substancja

∏atwo palna

toksyczna

Zestawy R
R 45

Mo˝e wywo∏ywaç raka

R 11

Wysoce ∏atwo palny

R 48/23/24/25 Tak˝e toksyczny: niebezpieczeƒstwo powa˝nych uszkodzeƒ zdrowia

w przypadku d∏ugotrwa∏ej ekspozycji, w wyniku wdychania, kontaktu ze
skórà lub spo˝ycia

Zestawy S
S 53

Unikaç ekspozycji - przed u˝yciem przeprowadziç dok∏adny instrukta˝

S 45

W razie wypadku lub niedyspozycji natychmiast wezwaç lekarza (jeÊli to
mo˝liwe, pokazaç t´ etykiet´)

Klasyfikacja preparatów

Zakresy st´˝eƒ:

Cecha zagro˝enia:

Zestawy R:

c

≥

10 %

T

R 45-48/23/24/25

1 %

≤

c < 10 %

T

R 45-48/20/21/22

0,1 %

≤

c < 1 %

T

R 45

%

≤

c < %

Zakazy i ograniczenia

Wprowadzenie do obrotu:

CVV, za∏àcznik do § 1 nr

5, 6

zakaz samoobs∏ugi wg § 4 CVV:

tak

Wytwarzanie i stosowanie:

Rozporzàdzenie w sprawie substancji
niebezpiecznych, Suplement IV nr

4, 10

Przechowywanie wg § 24 Rozporzàdzenia w sprawie substancji niebezpiecznych: tak

Klasyfikacja wed∏ug innych przepisów

Klasa zagro˝enia wód:

3

Rozporzàdzenie w sprawie awarii

z 1991 r.: za∏àcznik II, nr 39

Klasa niebezpieczeƒstwa wg VbF: B

za∏àcznik III, cz´Êç 2, nr 2
za∏àcznik IV, nr 2, 6

TRGS/TRgA:

102, za∏àcznik nr 15

(ciecz toksyczna i ∏atwo zapalna)

150, 514, 900, 905, 910 nr 13

Norma TA: Powietrze

Klasyfikacja wg:

substancje rakotwórcze, klasa III:

GGVS klasa 3

szyfr 3b

max. dopuszczalna emisja: 5 mg/m

3

GGVS klasa

szyfr

(strumieƒ masy

≥

25 g/h)

Szyfr niebezpieczeƒstwa:

33

Przepisy Stowarzyszeƒ Zawodowych:
VBG 100, 113
ZH 1/120.4, 600.8, 135, ZH 1/10 (EX-RL),
ZH 1/200 (wytyczne elektrostatyczne)

Benzen

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 161 Strona 3

Czerwiec 1998

Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik

Nota E:

oznaczenia okreÊlajàce rodzaj
zagro˝enia (od R 20 do R 40
oraz R 48) nale˝y ∏àczyç s∏owem
„równie˝”

Ârodki techniczne

Pierwsze czynnoÊci w razie po˝aru

Podczas po˝aru uniemo˝liwiç osobom postronnym dost´p do zagro˝onego obszaru od
strony podwietrznej. Aby zapobiec rozerwaniu zbiorniki obj´te po˝arem ch∏odziç przez
zraszanie wodà. Ze wzgl´du na niebezpieczeƒstwo eksplozji ograniczyç przenikanie
produktu do kanalizacji. Nie zbli˝aç si´ ze êród∏em ognia do wycieków produktu nie
obj´tych jeszcze po˝arem.

Pierwsze czynnoÊci przy zagro˝eniu kontaminacjà

Powietrze:

Zdolne do eksplozji mieszaniny pary substancji z powietrzem zawirowaç
wodà zraszajàcà lub za pomocà urzàdzeƒ wentylacyjnych.

Woda:

Ostrzec odbiorców wody pitnej, ch∏odniczej i u˝ytkowej. Gromadziç zanie-
czyszczonà, u˝ytà do gaszenia wod´.

Gleba:

Ma∏e iloÊci substancji zwiàzaç za pomocà substancji ch∏onnej. W przypad-
ku wycieku wi´kszych iloÊci zdjàç ziemi´ i dostarczyç ja do odpowiedniej
utylizacji.

Wskazówki dla stra˝y po˝arnej

Po˝ary du˝ych iloÊci zwalczaç za pomocà piany. Ma∏e po˝ary gasiç za pomocà
proszków, lub rozpylonej wody. Personel bioràcy udzia∏ w akcji wyposa˝yç w niezale˝ne
od powietrza otoczenia ochrony dróg oddechowych. CzynnoÊci usuwania prowadziç
stosujàc niezale˝nà od powietrza z otoczenia aparatur´ ochronnà dróg oddechowych
oraz odzie˝ ochronnà.

Ârodki medyczne

Pierwsza pomoc

WynieÊç poszkodowanego na Êwie˝e powietrze. Usunàç zanieczyszczonà odzie˝.
Ska˝one substancjà partie cia∏a dok∏adnie zmyç wodà z myd∏em. W przypadku kontak-
tu z oczami obficie przep∏ukaç oczy bie˝àcà wodà (usunàç ewentualne soczewki kon-
taktowe), okulistyczne badania kontrolne! Transportowaç do lekarza w pozycji le˝àcej.

Wskazówki dla lekarza

Benzen dzia∏a najpierw ostro podniecajàco na uk∏ad centralny, a nast´pnie narkotycz-
nie. St´˝enia wi´ksze od 1 % obj. sà Êmiertelne. Benzen jest wch∏aniany poprzez skór´
i b∏ony Êluzowe. W przypadku dzia∏ania chronicznego mo˝e dojÊç do uszkodzeƒ w po-
wstawaniu krwi i do leukemii. W razie po∏kni´cia benzenu wywo∏aç wymioty przy
zachowaniu zwyk∏ych, lekarskich Êrodków ostro˝noÊci lub przeprowadziç p∏ukanie
˝o∏àdka. Nast´pnie zaaplikowaç siarczan sodu (1 ∏y˝ka sto∏owa na 1/4 l wody) i w´giel
aktywny. W przypadku wch∏oni´cia poprzez drogi oddechowe zapewniç Êwie˝e po-
wietrze, ewentualnie sztuczne oddychanie. Leczenie symptomów.

Benzen

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 161 Strona 4

ALFA - WEKA Sp. z o.o.