W Y K Ł A D 5

1 4 . 1 1 . 2 0 0 8 R .

P

OLITYKA KONTROLI RYNKU

......................................................................................................................................... 1

I

NSTRUMENTY RYNKOWE SKŁADAJĄCE SIĘ NA

W

SPÓLNĄ

P

OLITYKĘ

R

OLNĄ

............................................................................ 2

Ś

RODKI INTERWENCJI WEWNĘTRZNEJ

........................................................................................................................ 2

Ś

RODKI INTERWENCJI ZEWNĘTRZNEJ

......................................................................................................................... 2

Z

ASADY

W

SPÓLNEJ

P

OLITYKI

R

OLNEJ

............................................................................................................................ 2

Z

ASADA JEDNOLITOŚCI RYNKU

.................................................................................................................................. 2

Z

ASADA

P

REFERENCJI

W

SPÓLNOTY

.......................................................................................................................... 2

Z

ASADA SOLIDARNOŚCI FINANSOWEJ

......................................................................................................................... 3

Z

ASADA WSPÓŁODPOWIEDZIALNOŚCI PRODUCENTÓW

.................................................................................................. 3

R

EFORMA

CAP ........................................................................................................................................................ 3

CELE.................................................................................................................................................................. 3

Ś

RODKI ZARADCZE

................................................................................................................................................. 3

C

ELE Z

A

GENDY

2000 ............................................................................................................................................ 3

R

EFORMA Z

2003

ROKU

........................................................................................................................................ 4

WSPÓLNA POLITYKA ROLNA

W

SPÓLNA POLITYKA ROLNA

to jedna z pierwotnych polityk Unii Europejskiej. Jej podstawy zapisano już w Traktacie

Rzymskim w 1957 roku. Określono wówczas jej

CELE

. Sformułowano je następująco:

⇒ zwiększenie produktywności rolnictwa poprzez wspieranie postępu technicznego i optymalne

wykorzystanie czynników produkcji;

⇒ zapewnienie zadowalającego standardu życiowego społeczności wiejskiej poprzez wzrost dochodu

per capita;

⇒ stabilizacja rynków;
⇒ zapewnienie dostępności towarów rolno-spożywczych;
⇒ zapewnienie konsumentom możliwości zakupu żywności po rozsądnych cenach.

Wspólna Polityka Rolna wykorzystuje dwa typy instrumentów, a mianowicie

POLITYKĘ KONTROLI RYNKU

oraz

POLITYKĘ STRUKTURALNĄ

.

POLITYKA KONTROLI RYNKU

Obejmuje:

⇒ działania regulacyjne, w tym: powołanie organu interwencyjnego, zasady konkurencji i zasady

prowadzenia wymiany z zagranicą;

⇒ politykę cenową, która polega na ustalaniu cen minimalnych w oparciu o możliwie obiektywne

kryteria;

⇒ fundusz dla wypłaty cen gwarantowanych;

Ekonomia Integracji Europejskiej – Wykład 5

2 |

S t r o n a

14.11.2008 r.

INSTRUMENTY RYNKOWE SKŁADAJĄCE SIĘ NA WSPÓLNĄ

POLITYKĘ ROLNĄ

ŚRODKI INTERWENCJI WEWNĘTRZNEJ

⇒ ustalenie cen interwencyjnych;

⇒ zakupy interwencyjne;
⇒ składowanie nadwyżek;

ŚRODKI INTERWENCJI ZEWNĘTRZNEJ

⇒ cła;

⇒ importowe opłaty wyrównawcze;
⇒ subwencje eksportowe;

⇒ kontyngenty;
⇒ normy techniczne;

⇒ przepisy sanitarne;
⇒ standardy;

ZASADY WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ

ZASADA JEDNOLITOŚCI RYNKU

Artykuły rolno-spożywcze mogą przekraczać granice wewnętrzne Unii Europejskiej bez żadnych przeszkód

(takich jak cła, ograniczenie ilościowe, normy techniczne, ograniczenia jakościowe).

ZASADA PREFERENCJI WSPÓLNOTY

Pierwszeństwo zbytu na rynku Wspólnot Europejskich mają artykuły rolno-spożywcze wyprodukowane

w krajach Wspólnot Europejskich.

Ekonomia Integracji Europejskiej – Wykład 5

3 |

S t r o n a

14.11.2008 r.

ZASADA SOLIDARNOŚCI FINANSOWEJ

Wszystkie państwa Wspólnot Europejskich solidarnie ponoszą koszty prowadzenia Wspólnej Polityki Rolnej, bez
względu na to jaki jest aspekt rzeczowy i geograficzny wykorzystania tych środków.

ZASADA WSPÓŁODPOWIEDZIALNOŚCI PRODUCENTÓW

Cena minimalna gwarantowana jest tylko do pewnego górnego pułapu, tzw. progu gwarancji.

REFORMA CAP

1991 rok – projekt reformy CAP – R. MacShany

Realizację tego etapu reform zaprezentowano w 1995r.

Określono wówczas nowe cele Wspólnej Polityki Rolnej, akcentujące cele ogólnogospodarcze, a nie funkcje
produkcyjne rolnictwa.

CELE

I tak za cele Wspólnej Polityki Rolnej uznano:

⇒ zrównoważenie rynków rolnych Wspólnot Europejskich;
⇒ poprawę konkurencyjności unijnego rolnictwa;

⇒ ekstensyfikacje gospodarowania w celu ochrony środowiska i zmniejszenia nadwyżek rolnych;
⇒ redystrybucję środków z budżetu Unii Europejskiej między większą liczbę gospodarstw rolnych;

⇒ zachowanie niezbędnej liczby gospodarstw rolnych.

ŚRODKI ZARADCZE

Zgodnie z założeniami reform R. MacShany’ego zastosowano środki zaradcze:

⇒ wyłączenie gruntów rolnych spod upraw;
⇒ obniżki cen gwarantowanych;

⇒ zalesienie użytków rolnych;
⇒ wcześniejsze emerytury rolne.

CELE Z AGENDY 2000

Cele polityki rozwoju obszarów wiejskich wynikają z Agendy 2000:

⇒ wsparcie restrukturyzacji regionów słabiej rozwiniętych;

⇒ promocja rolnictwa konkurencyjnego i wielofunkcyjnego;
⇒ modernizacja gospodarstw rolnych;

⇒ wsparcie przetwórstwa i sprzedaży produktów rolnych;
⇒ promowanie uzupełniające oraz alternatywne formy działalności na wsi;

⇒ wsparcie dla gospodarstw ekologicznych;
⇒ wspieranie gospodarstw położonych na terenach o niekorzystnych warunkach naturalnych;
⇒ wsparcie dla wykwalifikowanych, młodych rolników rozpoczynających działalność;

⇒ wcześniejsze emerytury rolnicze;
⇒ rozwój systemu szkoleń dla rolników;

Ekonomia Integracji Europejskiej – Wykład 5

4 |

S t r o n a

14.11.2008 r.

REFORMA Z 2003 ROKU

W styczniu 2003 roku Komisja Europejska wystąpiła z propozycją reformy Wspólnej Polityki Rolnej.

W

YTYCZNE

dotyczące przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej przyjęte w czerwcu 2003 roku:

1) Założenie zniesienia znacznej części dotacji finansowych uzależnionych od rozmiarów upraw bądź

produkowanej żywności. Mają one być zastąpione przez jednolitą bezpośrednią płatność dla rolnika

(JPG). Jednolita płatność rolna ma być szacowana dla każdego gospodarstwa na podstawie sum

referencyjnych z lat 2000-2002. Ma ona zastąpić większość płatności w ramach wspólnych organizacji

rynków rolnych.

2) Przyznawanie jednolitej płatności rolnej oraz innych płatności miałoby być uzależnione od dobrego

jakościowo zarządzania gospodarstwem, przestrzegania norm ochrony środowiska, bezpieczeństwa

żywności, zdrowia roślin i zwierząt.

3) Redukcja dotacji dla dużych gospodarstw rolnych w celu pozyskania dodatkowych środków na rozwój

obszarów wiejskich i finansowania kolejnych reform.

1)

Wprowadzenie w roku 2007 nowego mechanizmu dyscypliny finansowej, który miałby zapewnić

przestrzeganie ścisłych norm wydatków Unii Europejskiej na rolnictwo, tj. osiąganie stanu, gdy wydatki

na środki polityki rynkowo-cenowej stanowiącej część Wspólnej Polityki Rolnej nie będą wzrastaj

więcej niż o 1% rocznie w stosunku do poziomu wydatków z roku 2006.