W Y K Ł A D 4

0 7 . 1 1 . 2 0 0 8 R .

R

OZWÓJ BUDŻETU

U

NII

E

UROPEJSKIEJ

.............................................................................................................................. 1

Z

ASADY

............................................................................................................................................................... 1

E

TAPY PROCEDURY BUDŻETOWEJ

..................................................................................................................................... 2

D

OCHODY BUDŻETU

U

NII

E

UROPEJSKIEJ

............................................................................................................................ 2

T

RADYCYJNE DOCHODY WŁASNE

.............................................................................................................................. 2

P

RZYCHODY Z

VAT ................................................................................................................................................ 2

S

KŁADKI CZŁONKOWSKIE

(

PRZYCHODY Z

DNB) ............................................................................................................ 2

I

NNE ŹRÓDŁA

....................................................................................................................................................... 3

W

YDATKI BUDŻETU

U

NII

E

UROPEJSKIEJ

............................................................................................................................. 3

W

YDATKI Z BUDŻETU

U

NII

E

UROPEJSKIEJ DO

2006

R

. ................................................................................................... 3

P

LAN FINANSOWY NA LATA

2007

–

2013 ................................................................................................................. 3

ROZWÓJ BUDŻETU UNII EUROPEJSKIEJ

R

OZWÓJ BUDŻETU

odzwierciedla liczne zmiany jakie nastąpiły w zakresie integracji Wspólnot Europejskich

w analizowanym okresie.

Gdyby wyrazić wartość wspólnotowego budżetu z 1970 roku w EURO otrzymalibyśmy kwotę 3,6 mld EURO.
W przeliczeniu na jednego mieszkańca ówczesnych Wspólnot Europejskich dawałoby to wydatki rzędu 19 EURO
w skali roku.

W 2000 roku budżet wspólnotowy zamknął się kwotą 93 mld EURO. Roczne wydatki Wspólnot Europejskich per
capita wyniosły więc 250 EURO.

Budżet z 2005 roku to płatności rzędu 106 mld EURO i zobowiązania na kwotę 116 mld EURO.

Do głównych

PRZYCZYN

tak ogromnego wzrostu można zaliczyć:

⇒ rozwój różnego typu polityk powierzonych przez państwa członkowskie strukturom europejskim;
⇒ wzrost liczby krajów objętych integracją z sześciu przez piętnaście do dwudziestu pięciu

i dwudziestu siedmiu;

ZASADY

Sześć głównych zasad dotyczących budżetu Unii Europejskiej:

⇒

ZASADA JEDNOŚCI

– oznacza, że dochody i wydatki wspólnoty muszą być określone w jednym

dokumencie;

⇒

ZASADA UNIWERSALNOŚCI

– stanowi, że dochody budżetowe nie mogą być przypisane do konkretnych

pozycji po stronie wydatków budżetowych; dodatkowo zgodnie z tą zasadą wszystkie dochody

i wydatki muszą być przypisane do konkretnego roku budżetowego;

⇒

ZASADA JEDNOROCZNOŚCI

– określa, że operacje budżetowe są odnoszone do danego roku

budżetowego; w ten sposób kontrola działań podejmowanych przez Wspólnoty jest łatwiejsza;

Wspólnoty muszą pogodzić tą zasadę z faktem podejmowania wieloletnich działań; stąd dwie

perspektywy, określone w budżecie jako zobowiązania i płatności;

Ekonomia Integracji Europejskiej – Wykład 4

2 |

S t r o n a

07.11.2008 r.

⇒

ZASADA RÓWNOŚCI DOCHODÓW I WYDATKÓW

– wymaga, by dochody dla danego roku finansowego

pokrywały płatności na ten rok; nie dopuszcza się bowiem pożyczek;

⇒

ZASADA SPECYFIKACJI WYDATKÓW

– oznacza, że niezbędne jest przypisanie poszczególnych kwot do

konkretnych celów w celu wyeliminowania niejasności zarówno na etapie autoryzacji, jak

i wykonawstwa;

⇒

SZACUNKOWA WARTOŚĆ DOCHODÓW I WYDATKÓW BUDŻETU

– wyrażona jest w euro, mimo że część

państw członkowskich pozostaje poza UGW;

ETAPY PROCEDURY BUDŻETOWEJ

P

ROJEKT

budżetu Unii Europejskiej konstruuje Komisja Europejska, następnie mają miejsce

KONSULTACJE

w Radzie

Unii Europejskiej i

DWA CZYTANIA

w Parlamencie Europejskim. Budżet

REALIZUJE

Komisja Europejska na własną

odpowiedzialność. K

ONTROLĄ

budżetu zajmuje się Europejski Trybunał Obrachunkowy. Rada Unii Europejskiej

DODAJE

swój

KOMENTARZ

, a następnie Parlament Europejski

ZATWIERDZA

i

UDZIELA

Komisji Europejskiej

ABSOLUTORIUM

.

DOCHODY BUDŻETU UNII EUROPEJSKIEJ

TRADYCYJNE DOCHODY WŁASNE

⇒ są częścią budżetu wspólnotowego począwszy od 01.01.1970

R

.;

⇒ składają się na nie

OPŁATY CELNE

, które są pobierane zgodnie z ogólnie przyjętymi taryfami celnymi

przy ruchu towarowym z krajami trzecimi oraz

PODATKI CELNE

, czyli opłaty uiszczane przy imporcie

produktów rolnych z krajów nie należących do Wspólnot Europejskich;

⇒ w 2000

R

. odpowiadały one 12%

wszystkich dochodów;

⇒

OBECNIE

wynoszoną one około 12%

dochodów budżetu;

PRZYCHODY Z VAT

⇒ zasilają budżet wspólnotowy od 1977

R

.;

⇒ od tego czasu państwa członkowskie były zobowiązane do przekazywania ok. 1%

WPŁYWÓW

z tytułu podatku od wartości dodanej pobieranego w swoim kraju;

⇒ w latach 90.

średnia wysokość wpłacanych przez państwa członkowskie kwot stanowiło 1,28%

pobieranego VAT;

⇒ przychody z VAT stanowiły w 2000

R

. około 35%

wszystkich wpłat do budżetu wspólnotowego;

⇒

OBECNIE

stanowią one około 14%;

SKŁADKI CZŁONKOWSKIE (PRZYCHODY Z DNB)

⇒ od 1988

R

.;

⇒ oparte na

DOCHODZIE NARODOWYM BRUTTO

krajów członkowskich;

⇒ celem wprowadzenia dodatkowego źródła dochodu było zwiększenie dochodów budżetu

w związku z

ROZSZERZONYM WACHLARZEM POLITYK I PROGRAMÓW

realizowanych na poziomie

ugrupowania;

⇒ w 2000

R

. wpłaty oparte na DNB stanowiły około 50% wszystkich dochodów budżetu Unii

Europejskiej;

⇒

OBECNIE

jest to około 73%;

Ekonomia Integracji Europejskiej – Wykład 4

3 |

S t r o n a

07.11.2008 r.

INNE ŹRÓDŁA

⇒ są to

PODATKI PRACOWNIKÓW

zatrudnionych na płaszczyźnie unijnej,

KARY PIENIĘŻNE

pobierane przez

Komisję Europejską od przedsiębiorstw naruszających zasady wolnej konkurencji oraz

ZYSKI Z ROKU

POPRZEDNIEGO

;

⇒ w

ROKU

2000

stanowiły 3%

wpływów budżetu Unii Europejskiej;

⇒

OBECNIE

stanowią około 1%

dochodów;

WYDATKI BUDŻETU UNII EUROPEJSKIEJ

Od 1988 roku budżet Unii Europejskiej tworzony jest w oparciu o tzw. Ramowy Plan Finansowy. Dotychczas

powstały 4 takie plany:

⇒ na lata 1988

–

1992

-

pierwszy pakiet J. Delorsa,

⇒ na lata 1993

–

1999

-

drugi pakiet J. Delorsa,

⇒ na lata 2000

–

2006

-

utworzony w ramach dokumentu Agenda 2000

⇒ na lata 2007

–

2013

Ramowy Plan Finansowy stanowi porozumienie co do maksymalnej wysokości wydatków Unii Europejskiej.

W oparciu o te ustalenia co roku tworzony jest budżet.

WYDATKI Z BUDŻETU UNII EUROPEJSKIEJ DO 2006R.

1)

ROLNICTWO

-

ok. 47%

2)

FUNDUSZE STRUKTURALNE I FUNDUSZ SPÓJNOŚCI

-

ok. 37%

3)

POLITYKA WEWNĘTRZNA

-

ok. 6%

4)

AKCJE ZEWNĘTRZNE

-

ok. 5%

5)

ADMINISTRACJA

-

ok. 5%

PLAN FINANSOWY NA LATA 2007 – 2013

Plan finansowy na lata 2007 – 2013 koncentruje się wokół pięciu głównych elementów:

1) TRWAŁY WZROST

T

RWAŁY WZROST

jest podzielony na dwa oddzielne, choć wzajemnie zazębiające się obszary:

konkurencyjność dla wzrostu i zatrudnienia, obejmujący wydatki na badania i innowacje,

edukację i szkolenia, sieci transeuropejskie, rynek wewnętrzny i polityki z nim związane,

spójność dla wzrostu i zatrudnienia, mający na celu zwiększenie konwergencji najsłabiej

rozwiniętych Państw Członkowskich i regionów, uzupełnienie strategii trwałego rozwoju
i wsparcie współpracy międzynarodowej;

2) ZARZĄDZANIE ROZWOJEM I ZACHOWANIE ZASOBÓW NATURALNYCH

Z

ARZĄDZENIA ROZWOJEM I ZACHOWANIE ZASOBÓW NATURALNYCH

obejmuje wspólną politykę rolną i

wspólną politykę w zakresie rybołówstwa, rozwój obszarów wiejskich oraz działania w
zakresie ochrony środowiska (w tym program Natura 2000).

3) OBYWATELSTWO, WOLNOŚĆ, BEZPIECZEŃSTWO I SPRAWIEDLIWOŚĆ
4) UNIA EUROPEJSKA JAKO GLOBALNY PARTNER

U

NIA

E

UROPEJSKA JAKO PARTNER

skupia wszystkie akcje zewnętrzne, włączając instrumenty

przedakcesyjne. Europejski Fundusz Rozwoju oraz rezerwy.

5) ADMINISTRACJA