Badania pracowniane
w chorobach nerek u dzieci
Badania pracowniane
Badania pracowniane
w chorobach nerek u dzieci
w chorobach nerek u dzieci
Klinika Kardiologii i Nefrologii Dziecięcej
I Katedra Pediatrii
Akademia Medyczna w Poznaniu
Badanie ogólne moczu
Badanie og
Badanie og
ó
ó
lne moczu
lne moczu
¾ Barwa
¾ Przejrzystość
¾ Odczyn
¾ Ciężar właściwy
¾ Cukier
¾ Białko
¾ Ciała ketonowe
¾ Bilirubina/Urobilinogen
¾ Osad
Leukocyty, Erytrocyty, Wałeczki, Bakterie, Skł.mineralne
Badanie ogólne moczu
Badanie og
Badanie og
ó
ó
lne moczu
lne moczu
Cukromocz
Cukromocz
Cukromocz
• Przekroczony próg nerkowy /> 180 mg/dl/
Cukrzyca
Jatrogenny
• Tubulopatie
Substancje redukujące (glukoza, galaktoza, fruktoza)
Badanie ogólne moczu
Badanie og
Badanie og
ó
ó
lne moczu
lne moczu
Białkomocz
Bia
Bia
ł
ł
komocz
komocz
Białkomocz fizjologiczny
< 4 mg/m
2
/h
< 100 mg/m
2
/24 h
< 150 mg/24 h
Mikroalbuminuria
20 - 200
µg/min.
30 - 300 mg/24 h
Białkomocz
Bia
Bia
ł
ł
komocz
komocz
Metody określania ilości wydalanego białka w moczu
¾ Testy paskowe
+ 30 mg/dl
++ 100 mg/dl
+++ 300 mg/dl
++++ 2000 mg/dl
¾ Stężenie białka w pojedynczej porcji moczu
¾ Wskaźnik B/Cr w moczu (współczynnik Ginsberga)
¾ Dobowa zbiórka moczu na białko
Białkomocz
Bia
Bia
ł
ł
komocz
komocz
Współczynnik Ginsberga
Pierwsza ranna próbka moczu
B/Cr<0,2
do 2 r.ż do 0,25
wcześniaki do 0,5
B/Cr>0,25 = białkomocz
B/Cr>2 = zespół nerczycowy
Bia
Bia
ł
ł
komocz
komocz
Fałszywie dodatnie
zagęszczony mocz
odczyn zasadowy (pH>8)
krwiomocz, ropomocz, bakteriomocz
zanieczyszczenie zw. amonowymi i detergentami
Fałszywie ujemne
rozcienczony mocz
odczyn kwaśny (pH<4,5)
nie-albuminowy białkomocz
Bia
Bia
ł
ł
komocz
komocz
Przyczyny białkomoczu:
¾ Kłębuszkowy
zwiększenie przepuszczalności błony filtracyjnej dla białka
zwiększone przechodzenie białka przez prawidłową błonę filtracyjną
¾Cewkowy
tubulopatie
niedokrwienne uszkodzenie cewek
nabyte choroby cewkowo-śródmiąższowe
¾ Sekrecyjny
¾ „Z przelewu” (przeładowania)
szpiczak mnogi i inne gammapatie
rabdomioliza i hemoliza
jatrogenny
Bia
Bia
ł
ł
komocz
komocz
Izolowany białkomocz
¾ stały
¾ przejściowy
ortostatyczny
czynnościowy
Jeden z głównych objawów chorób układu moczowego
lub
objaw izolowany
Jeden z głównych objawów chorób układu moczowego
lub
objaw izolowany
Bia
Bia
ł
ł
komocz
komocz
Ortostatyczny: < 1 g/24 h
Próba pionizacyjna
Czynnościowy:
wysiłek fizyczny
gorączka
drgawki
stres
zimno
zastoinowa niewydolność krążenia
Bia
Bia
ł
ł
komocz
komocz
Stopień nasilenia białkomoczu:
Lekki – < 0,5 g/ m
2
/24 h
Średni – 0,5 – 1 g/ m
2
/24 h
Ciężki – >1 g/ m
2
/24 h - zespół nerczycowy
Bia
Bia
ł
ł
komocz
komocz
Zespół nerczycowy – zespół objawów nie choroba
>50 mg/kg/24 h lub > 40 mg/m
2
/h
Zespół nefrytyczny
Krwiomocz/Krwinkomocz, obrzęki, nadciśnienie tętnicze,
skąpomocz (azotemia), mierny białkomocz
Białkomocz i/lub krwinkomocz
Bia
Bia
ł
ł
komocz
komocz
Marker uszkodzenia
nerek
Mikroalbuminuria/białkomocz
Cz. prognostyczny
postępu chorób
nerek
Cz. ryzyka chorób
sercowo-naczyniowych
Bia
Bia
ł
ł
komocz
komocz
Clinical Paediatric Nephrology
w modyfikacji własnej
Biopsja nerki
Przypadkowy białkomocz
Potwierdzenie białkomoczu
Brak przyczyn pozanerkowych białkomoczu
Wykładniki choroby nerek ?
Obserwacja białkomoczu
Brak białkomoczu
Białkomocz ortostatyczny
Stały izolowany
białkomocz
USG nerek, klirens kreatyniny, białko og.,
cholesterol, C3, C4, ANA, ASO
TAK
Badanie ogólne moczu
Badanie og
Badanie og
ó
ó
lne moczu
lne moczu
Ciała ketonowe
Cia
Cia
ł
ł
a ketonowe
a ketonowe
• Kwasica ketonowa
• Głodzenie
• Anoreksja
• Odwodnienie
• Wrodzone choroby metaboliczne
Badanie ogólne moczu
Badanie og
Badanie og
ó
ó
lne moczu
lne moczu
Leukocyturia
Leukocyturia
Leukocyturia
Leukocyturia (osad): > 10 L (100x), > 3 L (400x)
• Zakażenie układu moczowego
• inne (toczeń układowy, ostre i przewlekłe kzn,
cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek)
Atypowe zakażenie układu moczowego:
Gruźlica, Chlamydia, Ureaplasma, Grzyby,
Adenowirusy itd.
Atypowe zakażenie układu moczowego:
Gruźlica, Chlamydia, Ureaplasma, Grzyby,
Adenowirusy itd.
Badanie ogólne moczu
Badanie og
Badanie og
ó
ó
lne moczu
lne moczu
Erytrocyturia
Erytrocyturia
Erytrocyturia
Krwinkomocz > 5 erytrocytów przy 400-krotnym pow.
Krwiomocz widoczny gołym okiem (0.5 ml krwi)
Uwaga !!!
• Krew w moczu może pochodzić spoza ukł. moczowego
(z przew. pokarmowego, narządu rodnego)
• Zmiana zabarwienia moczu (zagęszczenie moczu, spożycie karotenów,
buraków, barwników spożywczych, wit. B, lub stany chorobowe tj.
alkaptonuria, methemoglobinemia, hemoglobinuria, hiperurikozuria)
Krwinkomocz
Krwinkomocz
Krwinkomocz
Przyczyny:
¾ Choroby kłębuszków nerkowych
¾ Kamica i stany zagrożenia kamicą układu moczowego
¾ Wady układu moczowego
¾ Zakażenie układu moczowego
¾ Guzy
¾ Skazy krwotoczne
¾ Wysiłek
¾ Urazy
Krwinkomocz
Krwinkomocz
Krwinkomocz
Mikroskop kontrastowo
Mikroskop kontrastowo
-
-
fazowy
fazowy
Erytrocyty dysmorficzne=krwinkomocz kłębuszkowy
Wynik miarodajny:
• Badanie w ciągu 3 h od pobrania moczu
• Odczyn kwaśny moczu
• C. właściwy > 1015
• Wirowanie moczu < 2000 obr./min.
Krwinkomocz
Krwinkomocz
Krwinkomocz
Standardy Medyczne (www.imed.pl)
Badanie mikrobiologiczne moczu
Badanie mikrobiologiczne moczu
Badanie mikrobiologiczne moczu
ZNAMIENNA BAKTERIURIA
¾
Środkowy strumień: 100 tys./ml
¾
Cewnikowanie:
10 tys./ml
¾
Nakłucie nadłonowe:100/ml
Jałowe woreczki – wartość diagnostyczną
ma tylko wynik jałowy.
Jałowe woreczki – wartość diagnostyczną
ma tylko wynik jałowy.