blacharz 721[01] o1 03 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Tomasz Madej

Analizowanie prostych układów elektrycznych
721[01].O1.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Sylwester Wesołowski

mgr inż. Jarosław Sadal

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Tomasz Madej

Konsultacja:

mgr inż. Jolanta Skoczylas

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 721[01].O1.03
Analizowanie prostych układów elektrycznych, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu blacharz

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Materiał nauczania

5.1. Prąd elektryczny

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Pole magnetyczne i elektromagnetyzm

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Podstawowe elementy i układy elektryczne

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Obwody elektryczne prądu stałego i przemiennego

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Wykorzystanie schematów i instrukcji

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Dobór i obsługa przyrządów pomiarowych

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Maszyny i urządzenia elektryczne

5.7.1. Ćwiczenia

5.8. Instalacje elektryczne

5.8.1. Ćwiczenia

5.9. Bezpieczeństwo obsługi maszyn i urządzeń elektrycznych

5.9.1. Ćwiczenia

5.10. Podstawy elektroniki i automatyki

5.10.1. Ćwiczenia

5.11. Zabezpieczenie urządzeń napędowych

5.11.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela „Analizowanie prostych układów

elektrycznych”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole
kształcącej w zawodzie blacharz 721[01].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki,
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami

ze szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

metody projektów,

−

wiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może

posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym zadania
o różnym stopniu trudności.

W tym rozdziale podano również:

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

721[01].O1

Podstawy techniczne

blacharstwa

721[01].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska

721[01].O1.04

Rozpoznawanie materiałów

i podstawowych technik

721[01].O1.03

Analizowanie pracy

prostych układów

elektrycznych

721[01].O1.02

Posługiwanie się

dokumentacją techniczną

721[01].O1.05

Wykonywanie pomiarów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z podstawowych praw elektroniki i elektrotechniki,

−

rozpoznawać obwody prądu stałego i przemiennego,

−

badać obwody prądu stałego i przemiennego,

−

dokonać analizy działania oraz zastosowania podstawowych elementów elektrycznych
i elektronicznych,

−

wykonać montaż układu analogowego i cyfrowego,

−

dokonać pomiaru układów analogowych i cyfrowych,

−

zbadać podstawowe elementy elektroniczne,

−

korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić podstawowe pojęcia oraz wielkości charakteryzujące obwody elektryczne,

−

rozróżnić źródła i odbiorniki energii elektrycznej,

−

rozróżnić podstawowe elementy obwodu elektrycznego,

−

włączyć przyrządy pomiarowe w obwód elektryczny,

−

dokonać pomiaru podstawowych wielkości elektrycznych: napięcia, natężenia prądu,
rezystancji i mocy oraz zinterpretować wyniki,

−

scharakteryzować budowę oraz wyjaśnić działanie podstawowych maszyn i urządzeń
elektrycznych,

−

odczytać symbole elementów elektrycznych umieszczone na schematach,

−

rozróżnić elementy instalacji elektrycznej: przyrządy, łączniki, osprzęt instalacyjny oraz
zabezpieczenia,

−

wskazać przeznaczenie podstawowych elementów elektronicznych,

−

odczytać schematy prostych układów elektronicznych,

−

wyjaśnić działanie prostych układów automatyki,

−

skorzystać z katalogów, poradników i dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń
elektrycznych,

−

określić zasady bezpiecznej obsługi maszyn i urządzeń elektrycznych,

−

zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej
podczas wykonywania pomiarów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca:

.............................................................................

Modułowy program nauczania:

Blacharz 721 [01]

Moduł:

Podstawy techniczne blacharstwa 721[01].O1

Jednostka modułowa:

Analizowanie

prostych

układów

elektrycznych

721[01].O1.03

Temat: Obwody elektryczne prądu stałego i przemiennego

Cel ogólny: Poznanie podstawowych właściwości i sposobów obliczania obwodów

elektrycznych prądu stałego i przemiennego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

zdefiniować pojęcie obwodu elektrycznego,

−

wyjaśnić pojęcie schematu elektrycznego,

−

wyjaśnić pojęcia element obwodu elektrycznego, węzeł obwodu elektrycznego, gałąź
obwodu, kontur obwodu elektrycznego,

−

podać klasyfikację obwodów elektrycznych,

−

podać właściwości szeregowego połączenia oporników,

−

podać właściwości równoległego połączenia oporników,

−

podać prawo Ohma,

−

podać I i II prawo Kirchhoffa,

−

omówić źródło napięcia i prądu,

−

zdefiniować pojęcie prądu zmiennego i przemiennego,

−

podać zależność określającą natężenie skuteczne,

−

podać zależność określającą napięcie skuteczne,

−

podać zależność na moc i pracę prądu elektrycznego,

−

omówić obwód RL szeregowy,

−

omówić obwód RC szeregowy,

−

omówić obwód RLC szeregowy.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

wiczenia praktyczne.

Czas: 4 jednostki dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

przybory do pisania,

−

przybory kreślarskie,

−

kalkulator,

−

zeszyt do ćwiczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące
1. Jakie są właściwości szeregowego połączenia oporników?
2. Jakie są właściwości równoległego połączenia oporników?
3. Jak brzmi prawo Ohma?
4. Jak brzmi I prawo Kirchhoffa?
5. Jak brzmi II prawo Kirchhoffa?
6. Jaka jest definicja źródła napięcia?
7. Jaka jest definicja źródła prądu?
8. Jaka jest definicja prądu zmiennego i przemiennego?
9. Jaka jest zależność określająca natężenie skuteczne?
10. Jaka jest zależność określająca napięcie skuteczne?
11. Jaka jest zależność określająca moc i pracę prądu elektrycznego?
12. Jakie są właściwości szeregowego obwodu RL?
13. Jakie są właściwości szeregowego obwodu RC?
14. Jakie są właściwości obwodu szeregowego RLC?

Faza II. Planowanie
1. W jaki sposób obliczamy rezystancję zastępczą oporników połączonych szeregowo?
2. W jaki sposób obliczmy rezystancję zastępczą oporników połączonych równolegle?
3. W jaki sposób możemy sprawdzić słuszność prawa Ohma?
4. W jaki sposób możemy sprawdzić słuszność praw Kirchhoffa?
5. W jaki sposób oznaczamy źródło napięcia i prądu?

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach proponują schematy układów pomiarowych

do sprawdzenia słuszności prawa Ohma oraz I i II prawa Kirchhoffa.

2. Uczniowie zastanawiają się nad sposobem doboru mierników.
3. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność narysowanych schematów oraz toku

rozumowania podczas rysowania połączeń w schematach elektrycznych.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie rysują na papierze formatu A4 schematy układów elektrycznych.
2. Uczniowie dobierają elementy układów zgodnie ze schematami.
3. Uczniowie łączą układy zgodnie ze schematami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie

sprawdzają

zespołach

poprawność

zaprojektowanych

układów

i wykonanych połączeń. Nauczyciel sprawdza poprawność montażu układów.

2. Po uzyskaniu aprobaty nauczyciela włączają zasilanie układu.
3. Uczniowie sprawdzają poprawność działania układów.

Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły
im trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Zakończenie zajęć
Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

Praca domowa
Wymień podstawowe prawa dotyczące obwodów prądu stałego oraz je omów.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca:

.............................................................................

Modułowy program nauczania:

Blacharz 721 [01]

Moduł:

Podstawy techniczne blacharstwa 721[01].O1

Jednostka modułowa:

Analizowanie

prostych

układów

elektrycznych

721[01].O1.03

Temat: Prąd elektryczny

Cel ogólny: Poznanie podstawowych właściwości prądu elektrycznego oraz sposobu

obliczania natężenia prądu elektrycznego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

zdefiniować pojęcie prądu elektrycznego,

−

zdefiniować pojęcie natężenia prądu elektrycznego,

−

podać jednostkę natężenia prądu elektrycznego,

−

wyjaśnić, od czego zależy kierunek przepływu prądu elektrycznego,

−

zdefiniować pojęcie gęstości prądu elektrycznego,

−

zdefiniować pojęcia: prąd przewodzenia, przesunięcia i unoszenia,

−

zdefiniować pojęcie napięcia elektrycznego,

Metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

wiczenia praktyczne.

Czas: 2 jednostki dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

przybory do pisania,

−

przybory kreślarskie,

−

kalkulator,

−

zeszyt do ćwiczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące:
1. W jaki sposób definiuje się prąd elektryczny?
2. W jaki sposób definiuje się natężenie prądu elektrycznego?
3. Jaka jest jednostka natężenia prądu elektrycznego?
4. Od czego zależy kierunek przepływu prądu elektrycznego?
5. W jaki sposób definiuje się gęstość prądu elektrycznego?
6. W jaki sposób definiuje się: prąd przewodzenia, prąd przesunięcia, prąd unoszenia?
7. W jaki sposób definiuje się napięcie elektryczne?

Faza II. Planowanie
1. W jaki sposób obliczamy natężenie prądu elektrycznego?
2. W jaki sposób obliczamy gęstość prądu elektrycznego?
3. W jaki sposób obliczamy napięcie elektryczne?

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracując w grupach proponują metody obliczania natężenia prądu

elektrycznego, gęstości prądu oraz napięcia elektrycznego.

2. Uczniowie zastanawiają się nad sposobem obliczenia wyżej wymienionych wielkości.
3. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność podanych zależności.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie piszą na papierze zależności pozwalające obliczyć natężenie prądu

elektrycznego, gęstość prądu oraz napięcie elektryczne.

2. Uczniowie opisują podane zależności.
3. Uczniowie montują obwody elektryczne.
4. Uczniowie podają jednostki podanych zależności.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność zaprojektowanych układów i wykonanych

połączeń. Nauczyciel sprawdza poprawność montażu układów.

2. Po uzyskaniu aprobaty nauczyciela włączają zasilanie układu.
3. Uczniowie sprawdzają poprawność działania układów.

Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły
im trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Zakończenie zajęć
Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ich aktywności.

Praca domowa
Wypisz zależności pozwalające obliczyć natężenie prądu elektrycznego, gęstość prądu oraz
napięcie elektryczne

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Prąd elektryczny

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz, ile będzie wynosić napięcie między punktami A i B, jeżeli potencjał jednego

punktu wynosi V

= 5 V, a potencjał drugiego V

= 12 V.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wypisać założenia do ćwiczenia,
2) narysować rysunek do ćwiczenia,
3) obliczyć napięcie między punktami A i B,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

przybory kreślarskie,

–

przybory do pisania,

–

kalkulator,

–

notatnik,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca prądu elektrycznego.

Ćwiczenie 2

Oblicz, ile wynosi natężenie prądu elektrycznego i gęstość prądu w przewodzie

o przekroju S = 6 mm

, przez który przepływa 4

⋅

elektronów w czasie t = 2 s. Ładunek

elektronu e = -1,6

⋅

-19

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wypisać założenia do ćwiczenia,
2) narysować rysunek do ćwiczenia,
3) obliczyć gęstość prądu elektrycznego,
4) obliczyć natężenie prądu elektrycznego,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

przybory kreślarskie,

–

przybory do pisania,

–

notatnik,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca prądu elektrycznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Pole magnetyczne i elektromagnetyzm

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz, ile wynosi wartość wektora indukcji magnetycznej w odległości 5 cm

od prostoliniowego przewodnika, przez który płynie prąd o natężeniu 5 A?

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać odpowiednie określenia dotyczące indukcji magnetycznej,
2) odszukać odpowiednie wzory dotyczące indukcji magnetycznej,
3) wykonać obliczenia indukcji magnetycznej,
4) przeanalizować otrzymany wynik,
5) zaprezentować wynik otrzymanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne

−

przybory do pisania,

−

kalkulator,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca pola magnetycznego i elektromagnetyzmu.

Ćwiczenie 2

Przez prosty przewód o długości 10 cm, umieszczony prostopadle do linii pola

magnetycznego o indukcji o wartości 20 mT, płynie prąd o natężeniu 1 A. Oblicz wartość siły
działającej na ten przewód?

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać odpowiednie określenia dotyczące siły działającej na przewód z prądem

umieszczony w polu magnetycznym,

2) odszukać odpowiednie wzory dotyczące siły działającej na przewód z prądem

umieszczony w polu magnetycznym,

3) wykonać obliczenia,
4) przeanalizować otrzymany wynik,
5) zaprezentować efekt swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne,

rodki dydaktyczne

−−−−

przybory do pisania,

−−−−

kalkulator,

−−−−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca pola magnetycznego i elektromagnetyzmu.

Ćwiczenie 3

Pole magnetyczne o indukcji 0,2 T jest ustawione prostopadle do płaszczyzny rysunku

ze zwrotem skierowanym za płaszczyznę rysunku. W tym polu wisi poziomo przewodnik
o masie 0,5 kg i długości 1 m. Oblicz natężenie prądu, jaki należy przepuścić przez
przewodnik, aby naciąg nici zmniejszył się dwukrotnie w stosunku do naciągu wywołanego
ciężarem przewodnika.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać odpowiednie określenia dotyczące natężenia prądu w polu magnetycznym,
2) odszukać odpowiednie wzory dotyczące natężenia prądu w polu magnetycznym,
3) wykonać obliczenia,
4) przeanalizować otrzymany wynik.
5) zaprezentować efekt swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−−−−

przybory do pisania,

−−−−

kalkulator,

−−−−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca pola magnetycznego i elektromagnetyzmu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Podstawowe elementy i układy elektryczne

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie1

Mając dany schemat elektryczny przedstawiony na rysunku poniżej wypisz symbole

zastosowane w tym schemacie. Zaprezentuj symbole elementów obwodów elektrycznych
na tablicy.

Rys. 1 do ćwiczenia 1. [11].

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przerysować schemat obwodu elektrycznego do notatnika,
2) wypisać oznaczenia symboli zastosowanych w schemacie elektrycznym,
3) nazwać wypisane symbole elementów,
4) zaprezentować symbole na tablicy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−−−−

przybory do pisania,

−−−−

przybory kreślarskie,

−−−−

notatnik,

−−−−

literatura z rozdziału 7 dotycząca podstawowych elementów i układów elektrycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Mając dany schemat elektryczny urządzenia dzwonkowego przedstawionego na rysunku

poniżej wypisz elementy i symbole zastosowane w tym schemacie. Zaprezentuj symbole
elementów obwodów elektrycznych na tablicy.

Rys. 1 do ćwiczenia 2. Schemat elektryczny dzwonka: 1 – styki S zwarte, młoteczek H oddalony od klosza

dzwonka B

, 2 – styki S rozwarte, młoteczek uderza w klosz [11].

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne

−−−−

przybory do pisania,

−−−−

przybory kreślarskie

−−−−

notatnik,

−−−−

literatura z rozdziału 7 dotycząca podstawowych elementów i układów elektrycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Obwody elektryczne prądu stałego i przemiennego

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Mając dany schemat pomiarowy oraz tabele przedstawione poniżej sprawdź prawo

Ohma. Przedstaw otrzymane wyniki oraz dokonaj ich analizy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) sporządzić wykaz aparatury dotyczący ćwiczenia,
2) połączyć układy pomiarowe dotyczące ćwiczenia,
3) dokonać niezbędnych obliczeń dla potrzeb ćwiczenia,
4) sporządzić wykres,
5) przeprowadzić analizę wyników,
6) wyciągnąć wnioski z przeprowadzonego ćwiczenia,
7) zaprezentować efekt swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

przybory kreślarskie,

−

przybory do pisania,

−

aparatura kontrolno-pomiarowa,

−

notatnik,

−−−−

literatura z rozdziału 7 dotycząca obwodów elektrycznych prądu stałego i przemiennego.

U Rs Ro

Rys. 1 do ćwiczenia 1. Schemat układu pomiarowego do ćwiczenia [opracowanie własne].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabela 1 do ćwiecznia 1. Tabela obliczeniowa do schematu pomiarowego przedstawionego na rysunku 1

[opracowanie własne].

V/dz

A/dz

Ω

V/dz

A/dz

Ω

Rśr

Charakterystyka I = f(U):

R1 = ..... . [Ω] R2 = ..... . [Ω]

U Rs

Rys. 2 do ćwiczenia 1. Schemat układu pomiarowego do ćwiczenia [opracowanie własne].

Tabela 2 do ćwiczenia 1. Tabela obliczeniowa do schematu pomiarowego przedstawionego na rysunku 2

[opracowanie własne].

Lp.

V/dz

A/dz

Ω

Rśr.

Charakterystyka I = f(U)

Ćwiczenie 2

Dwa rezystory o rezystancjach R

= 20 Ω i R

= 40 Ω połączono szeregowo włączając

do źródła o napięciu U = 12 V. Oblicz rezystancję zastępczą obwodu oraz spadki napięcia
na poszczególnych rezystorach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wypisać założenia do zadania,
2) wypisać wielkości szukane do zadania,
3) narysować poglądowy rysunek do zadania,
4) dokonać niezbędnych obliczeń,
5) przeprowadzić analizę wyników,
6) wyciągnąć wnioski z przeprowadzonego ćwiczenia,
7) zaprezentować efekt swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

przybory kreślarskie,

–

notatnik,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca obwodów elektrycznych prądu stałego i przemiennego.

Ćwiczenie 3

Do obwodu składającego się z czterech rezystorów połączonych szeregowo doprowadzono

napięcie U = 220 V. Obliczyć rezystancję zastępczą obwodu, prąd w obwodzie i spadki
napięcia na poszczególnych rezystorach, jeżeli R

= 8 Ω, R

= 16 Ω, R

= 10 Ω, R

= 21 Ω.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

przybory kreślarskie,

–

notatnik,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca obwodów elektrycznych prądu stałego i przemiennego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Wykorzystanie schematów i instrukcji

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie instrukcji zasilacza stabilizowanego dokonaj jego charakterystyki

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) napisać przeznaczenie urządzenia,
2) wypisać podstawowe parametry pracy (moc, napięcie),
3) narysować układ połączeń urządzenia,
4) wypisać podstawowe wielkości zabezpieczeń,
5) wypisać czynności związane z uruchomieniem urządzenia,
6) wypisać czynności związane z zatrzymaniem pracy urządzenia przy pracy normalnej

i awaryjnej,

7) wymienić zasady postępowania w razie awarii

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie praktyczne,

−

metoda przewodniego tekstu.

rodki dydaktyczne:

−

zasilacz stabilizowany,

−

instrukcja zasilacza stabilizowanego,

−

dokumentacja techniczna zasilacza stabilizowanego,

−

przybory kreślarskie,

−

przybory do pisania,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca wykorzystania schematów i instrukcji.

Ćwiczenie 2

Na podstawie instrukcji zasilacza ZA REG dokonaj jego charakterystyki. Wypisz

parametry pracy zasilacza, procedury postępowania w przypadku awarii zasilacza. Dokonaj
interpretacji otrzymanych wyników.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać uważnie instrukcje obsługi zasilacza ZA REG,
2) wypisać parametry pracy zasilacza ZA REG,
3) przeanalizować dokumentację techniczną,
4) odczytać

informacje

zawarte

schemacie

ideowym

zasilacza

urządzenia

elektronicznego,

5) odczytać informacje zawarte na schemacie montażowym zasilacza urządzenia

elektronicznego

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne

rodki dydaktyczne:

–

zasilacz stabilizowany,

–

instrukcja zasilacza stabilizowanego,

–

dokumentacja techniczna zasilacza,

–

przybory do pisania,

–

notatnik,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca wykorzystania schematów i instrukcji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Dobór i obsługa przyrządów pomiarowych

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Mając dane napięcie 220 V oraz natężenie prądu elektrycznego wynoszące 0,5 A oblicz

moc pobieraną przez odbiornik?

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wypisać założenia do zadania,
2) wypisać wielkości szukane do zadania,
3) dokonać niezbędnych obliczeń,
4) przeprowadzić analizę wyników,
5) wyciągnąć wnioski z przeprowadzonego ćwiczenia,
6) zaprezentować efekt swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

przybory kreślarskie,

–

przybory do pisania,

–

aparatura kontrolno-pomiarowa,

–

notatnik,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca podstaw miernictwa elektrycznego.

Ćwiczenie 2

Dokonaj pomiaru i regulacji napięcia stałego. Dobierz aparaturę kontrolno-pomiarową.

Zaprezentuj otrzymane wyniki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) sporządzić wykaz aparatury w celu wykonania pomiaru napięcia i prądu,
2) połączyć układy pomiarowe w celu wykonania pomiaru napięcia i prądu,
3) dokonać pomiarów i regulacji napięcia stałego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) przeanalizować wyniki,
5) zinterpretować wyniki,
6) zaprezentować efekt swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

aparatura kontrolno-pomiarowa,

–

przybory kreślarskie,

–

przybory do pisania,

–

notatnik,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca podstaw miernictwa elektrycznego.

U U= 24V

Rys. 1 do ćwiczenia 2. Schemat układu pomiarowego [opracowanie własne].

Tabela 1 do ćwiczenia 2. Tabela pomiarowa do schematów pomiarowych [opracowanie własne].

Zakres

max

Lp.

V/dz

Rs U

Rys. 7. Schemat układu pomiarowego [opracowanie własne].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabela 2 do ćwiczenia 2. Tabela pomiarowa do schematu pomiarowego [opracowanie własne].

Położenie
Suwaka

Lp.

V/dz

Skrajne
dolne

¼
dług.

Środ-
kowe

¾
dług.

Skrajne
Górne

U Rs V

Rys. 3 do ćwiczenia 2. Schemat układu pomiarowego [opracowanie własne].

Tabela 3 do ćwiczenia 2. Tabela pomiarowa do schematu pomiarowego [opracowanie własne].

Lp.

n1·U

∆

n2·U

∆

Kl.
dokł.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Maszyny i urządzenia elektryczne

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na stanowisku pomiarowym znajduje się silnik bocznikowy prądu stałego. Wypisz dane

znajdujące się na tabliczce znamionowej, zanotuj je a następnie oblicz moment oraz
sprawność silnika.
1. Dane znamionowe

TYP

………………….

[kW]

………………….

[V]

………………….

[A]

………………….

[A]

………………….

[obr/min]

2. Obliczyć na podstawie danych:

a) Moment na wale silnika odpowiadający znamionowemu,

]

.........[

..........

⋅

b) Sprawność przy obciążeniu znamionowym silnika,

.........

..........

⋅

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać oględzin silnika bocznikowego prądu stałego,
2) znaleźć tabliczkę znamionową,
3) wypisać dane znajdujące się na tabliczce znamionowej silnika,
4) obliczyć moment na wale silnika oraz sprawność,
5) wyciągnąć wnioski,
6) zaprezentować efekt swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

przybory kreślarskie,

–

kalkulator,

–

notatnik,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca maszyn i urządzeń elektrycznych.

Ćwiczenie 2

Mając daną tabliczkę znamionową silnika prądu stałego odczytaj a następnie zapisz

podstawowe parametry pracy silnika.

Rys. 1 do ćwiczenia 2. Wygląd tabliczki znamionowej do ćwiczenia [11].

1. Dane znamionowe

TYP

………………….

[kW]

………………….

[V]

………………….

[A]

………………….

[A]

………………….

[obr/min]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać oględzin silnika prądu stałego,
2) znaleźć tabliczkę znamionową,
3) wypisać dane znajdujące się na tabliczce znamionowej silnika,
4) wyciągnąć wnioski,
5) zaprezentować efekt swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

przybory kreślarskie,

–

kalkulator,

–

notatnik,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca maszyn i urządzeń elektrycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.8. Instalacje elektryczne

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj połączenia układów instalacji według poniższych schematów. Zaprezentuj

otrzymane układy oraz je omów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) sporządzić wykaz aparatury,
2) połączyć układy pomiarowe,
3) dokonać niezbędnych obliczeń,
4) przeprowadzić analizę wyników,
5) wyciągnąć wnioski,
6) zaprezentować efekt swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

przybory kreślarskie,

–

aparatura kontrolno-pomiarowa,

–

notatnik,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca instalacji elektrycznych.

Rys. 1 do ćwiczenia 1. Łącznik jednobiegunowy – jednobiegunowe załączanie i wyłączanie lamp: a) schemat

wieloliniowy, b)schemat jednoliniowy [opracowanie własne].

Ćwiczenie 2

Mając dany rysunek z fragmentem instalacji elektrycznej rozpoznaj elementy wchodzące

w skład tej instalacji. Wypisz i nazwij elementy wchodzące w skład instalacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 1 do ćwiczenia 2. Schemat instalacji elektrycznej [opracowanie własne].

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przerysować układy instalacji elektrycznej,
2) wypisać symbole zastosowane w podanej instalacji elektrycznej,.
3) nazwać te symbole,
4) przerysować symbole instalacji elektrycznej,
5) zaprezentować symbole na tablicy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne

rodki dydaktyczne:

–

przybory kreślarskie,

–

przybory do pisania,

–

notatnik,

–

rysunek instalacji elektrycznej,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca instalacji elektrycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.9. Bezpieczeństwo obsługi maszyn i urządzeń elektrycznych

5.9.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

stanowisku

laboratoryjnym

znajduje

się

wyłącznik

różnicowo-prądowy

zabezpieczający instalację elektryczną. Na podstawie oględzin wyłącznika, wypisz jego
parametry znamionowe oraz dokonaj ich interpretacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) dokonać oględzin zewnętrznych wyłącznika różnicowo-prądowego,
2) wypisać w notatniku parametry pracy wyłącznika różnicowo-prądowego,
3) nazwać te parametry,
4) zinterpretować parametry pracy wyłącznika różnicowo-prądowego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

wyłącznik różnicowo-prądowy,

−

przybory do pisania,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca bezpieczeństwa obsługi maszyn i urządzeń
elektrycznych.

Ćwiczenie 2

Na stanowisku laboratoryjnym znajduje się wyłącznik nadmiarowo – prądowy

zabezpieczający instalację elektryczną. Na podstawie oględzin wyłącznika, wypisz jego
parametry znamionowe oraz dokonaj ich interpretacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) dokonać oględzin zewnętrznych wyłącznika nadmiarowo-prądowego,
2) wypisać w notatniku parametry pracy wyłącznika nadmiarowo-prądowego,
3) nazwać te parametry,
4) zinterpretować parametry pracy wyłącznika nadmiarowo-prądowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

wyłącznik nadmiarowo-prądowy,

−

przybory do pisania,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca bezpieczeństwa obsługi maszyn i urządzeń
elektrycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.10. Podstawy elektroniki i automatyki

5.10.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na stanowisku laboratoryjnym rozmieszczone są różne elementy elektroniczne.

Rozpoznaje te elementy a następnie dokonaj krótkiej ich prezentacji?

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) rozpoznać elementy elektroniczne,
2) nazwać te elementy,
3) dokonać krótkiej ich prezentacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

elementy elektroniczne

−

przybory do pisania,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca podstaw elektroniki i elektrotechniki.

Ćwiczenie 2

Na stanowisku laboratoryjnym rozmieszczone są różne elementy automatyki. Rozpoznaje

te elementy a następnie dokonaj krótkiej ich prezentacji?

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) rozpoznać elementy automatyki,
2) nazwać te elementy,
3) dokonać krótkiej ich prezentacji.

rodki dydaktyczne:

−

elementy automatyki,

−

przybory do pisania,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca podstaw elektroniki i elektrotechniki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.11. Zabezpieczenie urządzeń napędowych

5.11.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Mając daną maszynę elektryczną, zaproponuj zabezpieczenia do tej maszyny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić rodzaje zabezpieczeń,
2) wypisać w notatniku dane znamionowe maszyny elektrycznej,
3) dobrać do danych znamionowych rodzaj zabezpieczenia,
4) uzasadnić dobór zastosowanego zabezpieczenia

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

dowolna maszyna elektryczna,

−

zabezpieczenia napędowe maszyn i urządzeń elektrycznych,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zabezpieczeń urządzeń napędowych.

Ćwiczenie 2

Mając daną maszynę wykorzystywaną do prac blacharskich, zaproponuj zabezpieczenia

do tej maszyny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić rodzaje zabezpieczeń,
2) wypisać w notatniku dane znamionowe maszyny,
3) dobrać do danych znamionowych rodzaj zabezpieczenia,
4) uzasadnić dobór zastosowanego zabezpieczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne:

−

dowolna maszyna wykorzystywana do prac blacharskich,

−

zabezpieczenia napędowe maszyn i urządzeń elektrycznych,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zabezpieczeń urządzeń napędowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘC UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test 1

Test

jednostki

modułowej

„Analizowanie

prostych

układów

elektrycznych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1–7, 9, 12–14, 20 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 8, 10, 11, 15–19 są z poziomu ponadpodstawoego

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry - za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 8 z poziomu
ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1.b, 2.b, 3.b, 4.a, 5.a, 6.d, 7.b, 8.a, 9.b, 10.c, 11 c, 12.b, 13.b,

14.b, 15.b, 16.c, 17.c, 18.c, 19.c, 20.c.

Plan testu

Nr
zadania

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia
ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Podać sposób ochrony przez samoczynne
wyłączenie zasilania

Podać sposób ochrony przed skutkami
nadmiernego wzrostu napięcia wskutek
wyładowania atmosferycznego

Rozpoznać na rysunku wyłącznik

Wskazać środki ochrony układu
oddechowego

Wskazać środki ochrony wzroku

Wskazać środki ochrony podczas
lutowania elementów elektronicznych

Wskazać zastosowanie opaski uciskowej

Wskazać sposób udzielania pierwszej
pomocy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10.

Wskazać sposób masażu serca

11.

Wskazać sposób udrożnienia dróg
oddechowych podczas wypadku przy
pracach monterskich

12.

Podać jednostkę natężenia prądu
elektrycznego

13.

Podać definicję konduktacji

14.

Rozpoznać na schemacie silnik

15.

Rozpoznać na rysunku symbol

16.

Rozpoznaje na rysunku symbol

17.

Rozpoznać na rysunku symbol

18.

Wskazać sposób pomiaru rezystancji

19.

Rozpoznać na schemacie symbole

20.

Rozpoznać na rysunku symbol

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
9. dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym

się czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

14. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
15. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności.
5. Test składa się z zadań o różnym stopniu trudności
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. Dla każdego zadania podane są cztery możliwe odpowiedzi a, b, c, d.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tylko jedna odpowiedź jest poprawna. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Ochrona przez samoczynne wyłączenie zasilania polega na

a) zasilaniu odbiornika za pomocą transformatora separacyjnego lub przetwornicy.
b) szybkim wyłączeniu instalacji spod napięcia, gdy nastąpi zwarcie części będącej pod

napięciem fazowym z dostępną częścią przewodzącą.

c) zastosowaniu w fabrycznie produkowanych urządzeniach izolacji o parametrach

ograniczających do minimum możliwości porażenia prądem elektrycznym.

d) odizolowaniu od ziemi urządzeń elektrycznych.

2. Najlepszym środkiem ochrony przed skutkami nadmiernego wzrostu napięcia wskutek

wyładowania atmosferycznego jest zastosowanie
a) bezpieczników topikowych.
b) wyłączników nadmiarowo-prądowych.
c) odgromników.
d) wyłączników różnicowoprądowych.

3. Na rysunku przedstawiono

a) wyłącznik nadprądowy.
b) wyłącznik różnicowoprądowy.
c) stycznik,
d) przekaźnik bistabilny.

4. Fotografia przedstawia

a) wyłącznik nadprądowy.
b) wyłącznik różnicowoprądowy.
c) stycznik.
d) przekaźnik bistabilny.

5. Środkiem ochrony układu oddechowego są

a) maska ochronna.
b) rękawice ochronne.
c) nakrycie głowy.
d) ubranie robocze.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Środkiem ochrony wzroku są

a) maska ochronna.
b) rękawice ochronne.
c) nakrycie głowy.
d) okulary ochronne.

7. W celu ochrony rąk podczas lutowania elementów elektronicznych należy zastosować

a) maskę ochronną.
b) rękawice ochronne.
c) nakrycie głowy.
d) ubranie robocze.

8. Opaskę uciskową należy stosować

a) w każdym przypadku krwawiącej rany.
b) w przypadku obcięcia lub oderwania kończyny.
c) w przypadku zmiażdżenia kończyny.
d) w przypadku skaleczenia.

9. W czasie udzielania pierwszej pomocy tętno sprawdza się

a) po obu stronach szyi, używając kciuka i pozostałych palców.
b) po jednej stronie szyi, trzema środkowymi palcami.
c) kciukiem na przegubie ręki.
d) po jednej stronie szyi, jednym palcem.

10. Masaż serca należy wykonywać przez uciskanie

dolnej części mostka.

b) lewej połowy klatki piersiowej.
c) górnej części mostka.
d) ½ dolnej części mostka.

11. Najskuteczniejszą i najprostszą metodą udrożnienia dróg oddechowych podczas wypadku

przy pracach monterskich jest
a) wyciągnięcie i przytrzymanie języka.
b) przygięcie głowy do mostka.
c) usunięcie ciał obcych z jamy ustnej i odgięcie głowy do tyłu.
d) odgięcie głowy do tyłu.

12. Jednostką natężenia prądu elektrycznego jest

a) volt.
b) amper.
c) wat.
d) ohm.

13. Konduktancją nazywamy

a) iloraz napięcia i prądu.
b) odwrotność rezystancji.
c) przewodność właściwą metali.
d) iloraz prądu i napięcia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14. Na schemacie znajduje się schemat silnika

a) silnika obcowzbudnego.
b) silnika bocznikowego
c) silnika szeregowego
d) silnika szeregowo-bocznikowego

15. Element oznaczony na rysunku to

a) rezystor.
b) kondensator.
c) cewka. C
d) źródło napięcia.

16. Symbol przedstawiony na rysunku przedstawia

a) ranzystor.
b) tyrystor.
c) diodę.
d) fototranzystor.

17. Symbolem E

, E

na rysunku oznaczono

a) voltomierz.
b) rezystancja
c) źródło napięcia
d) kondensator.

18. Do pomiaru rezystancji służy

a) amperomierz.
b) voltomierz.
c) omomierz.
d) watomierz.

19. Na schemacie montażowym urządzenia symbolem C oznacza się

a) opornik.
b) diodę
c) kondensator.
d) cewkę.

20. W układzie elektrycznym symbolem oznacza się

21. voltomierz,
22. watomierz,
23. amperomierz,
24. omomierz.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko...................................................................................................................

Analizowanie prostych układów elektrycznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Zadania

Odpowiedzi

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2
Test

jednostki

modułowej

„Analizowanie

prostych

układów

elektrycznych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1–7, 9, 12, 13, 14, 20 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 8, 10, 11, 15–19 są z poziomu ponadpodstawoego

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry - za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 8 z poziomu

ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1.a, 2.b, 3.a, 4.b, 5.c, 6.c, 7.a, 8.c, 9.c, 10.a, 11.d, 12.a, 13.c,
14.a, 15.c, 16.c, 17.b, 18.b, 19.c, 20.a.

Plan testu

Nr
zadania

Cel operacyjny (mierzone
osiągnięcia ucznia)

Kategoria celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Podać jednostkę napięcia
elektrycznego

Podać definicje konduktancji

Podać jednostkę mocy czynnej

Rozpoznać symbol
przedstawiony na rysunku

Podać wartość częstotliwości

Podać oznaczenie przedstawione
na rysunku

Podać symbol przedstawiony na
rysunku

Podać wartość napięcia na
podstawie tabliczki zasilającej

Rozpoznać miernik do pomiaru
napięcia

Podać prawo Ohma

Podać prawo Kirchhoffa

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Podać prawo Kirchhoffa

Obliczyć rezystancję zastępczą

Obliczyć wartość prądu

Obliczyć wartość napięcia

Wskazać zagrożenie podczas
demontażu urządzenia
elektrycznego

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

jakie będą w teście.

na udzielanie odpowiedzi.

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

14. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
15. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności.
5. Test składa się z zadań o różnym stopniu trudności.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. Dla każdego zadania podane są cztery możliwe odpowiedzi a, b, c, d.
Tylko jedna odpowiedź jest poprawna. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Powodzenia!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Jednostką napięcia elektrycznego jest

volt.

amper.

wat.

ohm.

2. Konduktancją nazywamy

iloraz napięcia i prądu.

odwrotność rezystancji.

przewodność właściwą metali.

iloraz prądu i napięcia.

3. Jednostka mocy czynnej jest

wat.

voltoamper.

var.

ohm

4. Element oznaczony na rysunku to

rezystor.

kondensator.

cewka.

ródło napięcia.

5. Element przedstawiony na rysunku to

dioda.

tranzystor.

fotodioda.

fototranzystor.

6. Symbol przedstawiony na rysunku przedstawia

tranzystor.

tyrystor.

diodę.

fototranzystor.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Jedną z podstawowych właściwości napięcia zasilającego urządzenie elektryczne jest

częstotliwość sieciowa, która wynosi

50 Hz,

60 Hz,

70 Hz,

80 Hz.

8. W układzie jak na rysunku poniżej symbolem W oznaczono

voltomierz.

amperomierz.

watomierz.

omomierz.

9. W układzie jak na rysunku

poniżej

symbole

oznaczono

amperomierz.

watomierz.

voltomierz.

arówkę.

10. Na podstawie tabliczki znamionowej umieszczonej na rysunku poniżej napięcie

zasilające to urządzenie wynosi:

220/380 V,

122/240 V,

220/280 V,

120/380 V

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Do pomiaru napięcia elektrycznego wykorzystujemy

amperomierz.

watomierz.

omomierz.

woltomierz.

12. Zależność pomiędzy natężeniem prądu I, napięciem V oraz opornością R w obwodzie

elektrycznym zapisana wzorem U = RI nazywamy prawem

Ohma

Kirhoffa

Pascala

Newtona

13. Prawo dotyczące bilansu napięć w obwodzie elektrycznym nazywamy prawem

I Kirchhoffa.

Ohma

II Kirchhoffa

Pascala

14. Prawo dotyczące bilansu prądów w węźle obwodu elektrycznego nazywamy prawem

I Kirchhoffa.

Ohma

II Kirchhoffa

Pascala

15. Rezystancja zastępcza szeregowo połączonych trzech rezystorów o opornościach

Ω

wynosi

Ω

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Rezystancję zastępczą obwodu równoległego oblicza się wg wzoru

17. W układzie na rysunku rezystancja zastępcza wynosi

1 R

2 R

3 R

0,5 R

18. Woltomierz o rezystancji wewnętrznej R

= 200 kΩ wskazuje napięcie U = 10 V. Prąd

w woltomierzu wynosi

40 µA.

50 µA.

60 µA.

70 µA.

19. W grzejniku o rezystancji R = 55 Ω wartość prądu wyniosła I = 4 A. Napięcie

doprowadzone do grzejnika wynosi

180 V.

200 V.

220 V.

230 V.

20. Podczas demontażu urządzenia elektrycznego może nastąpić

porażenie prądem elektrycznym.

zjawisko kompatybilności elektrycznej.

szybkie wyłączenie instalacji spod napięcia.

migotanie komór serca.

.....

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko...................................................................................................................

Analizowanie prostych układów elektrycznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Zadania

Odpowiedzi

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Bolkowski S.. Elektrotechnika. WSIP. Warszawa 2005
2. Chochowski A.: Elektrotechnika z automatyką. Ćwiczenia. WSiP, Warszawa 1996
3. Gerhard Bartodziej, Eugeniusz Kałuża. Aparaty i urządzenia elektryczne. WSIP.

Warszawa 1997

4. Januszewski S, Sagan T, Szczucki F, Świątek H. Eksploatacja urządzeń elektrycznych

i energoelektronicznych. Wydawnictwo ITE. Radom 1999

5. Jerzak M.: Bezpieczeństwo i higiena pracy w budownictwie. PWN, Warszawa 1980
6. Kurdziel R.: Elektrotechnika. Część 1 i 2. WSiP, Warszawa 1997
7. Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i higiena pracy dla szkół zasadniczych. WSiP,

Warszawa 2000

8. Markiewicz A.: Zbiór zadań z elektrotechniki. WSiP, Warszawa 1972
9. Praktyczna elektrotechnika ogólna. Wydawnictwo REA. Warszawa 2002
10. www.elektroda.pl
11. www.swiatelektroniki.pl
12. www.wikipedia.org.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
blacharz 721[01] o1 04 n
blacharz 721[01] z1 03 u
blacharz 721[01] o1 02 n
blacharz 721[01] z1 03 n
blacharz 721[01] o1 01 n
blacharz 721[01] o1 05 u
blacharz 721[01] o1 05 n
blacharz 721[01] o1 01 u
blacharz 721[01] o1 02 u
blacharz 721[01] o1 04 u
blacharz 721[01] o1 04 n
blacharz 721[01] o1 01 n
blacharz 721[01] o1 04 u
blacharz 721[01] z1 03 u
blacharz 721[01] o1 05 n

więcej podobnych podstron