Wprowadzenie do programu Microsoft Excel 

 

Cele lekcji

 

W tej lekcji przedstawimy informacje wprowadzające związane z wykorzystaniem programu Microsoft Excel 
2007. Omawiane zagadnienia: 

• do czego służy Excel 

• wyjaśnienie podstawowych pojęć: co to jest skoroszyt, arkusz, komórka, zakres komórek 

• co można zrobić w Excelu 2007, nowości w najnowszej edycji programu: zmieniony interfejs, nowe 

formaty plików, integracja z pozostałymi programami pakietu Office 

 

Wstęp 

MS  Excel  jest  aplikacją  wchodzącą  w  skład  pakietu  MS  Office.  Jest  obecnie  najpopularniejszym  arkuszem 
kalkulacyjnym na świecie. Jest on używany na całym świecie od wielu lat. Początkowo arkusze kalkulacyjne 
pomagały użytkownikom komputerów osobistych w wykonywaniu podstawowych działań matematycznych 
jak dodawanie, odejmowanie czy mnożenie. W dzisiejszych czasach aplikacje te są potężnymi narzędziami 
wykorzystywanymi do wyliczeń finansowych, matematycznych czy statystycznych.  

 

Program Microsoft Excel znajduje zastosowanie przy:  

• Tworzeniu kosztorysów, budżetów 

• Opracowywaniu wyników ankiet 

• Obliczeniach finansowych (tzw. kalkulatory)   

• Tworzeniu i pracy na bazy danych  

• Modelowaniu informacji  

• Analizie danych  

• Graficznej prezentacji danych, za pomocą wykresów i diagramów  

• itp.  

 

Podstawowe pojęcia 

Excel  jest  aplikacją  służącą  przede  wszystkim  do  przechowywania,  manipulowania,  kalkulowania 
i analizowania  danych  takich  jak:  liczby,  teksty  i  formuły  oraz  do  ich  prezentacji  graficznej  w  formie 
wykresów i tabel. W swojej budowie arkusz kalkulacyjny przypomina tabelę zbudowaną z wierszy i kolumn. 
Wiersze opisane są kolejnymi liczbami, a kolumny literami alfabetu. Podstawowym elementem arkusza jest 
komórka  powstała  na  przecięciu  kolumny  i  wiersza.  Każda  komórka  ma  swój  indywidualny  adres  (numer 
kolumny i numer wiersza). Do komórki arkusza można wpisać: tekst, liczbę, bądź formułę. Wszystkie dane 
w arkuszu Excela można dowolnie zmieniać, formatować czy kasować.  

 

Każdy arkusz można zapisać pod odpowiednią nazwą na dowolnym dysku, w wybranym katalogu najczęściej 
z rozszerzeniem .xls (w wersji Excel 2007 ‐ .xlsx) 

 

Podstawowe pojęcia związane z arkuszem kalkulacyjnym:  

• skoroszyt 

• arkusz 

• komórka 

Skoroszyt 

Dokument  programu  MS  Excel  jest  nazywany  skoroszytem,  bądź  zeszytem.  Każdy  skoroszyt  składa  się 
z kilku arkuszy kalkulacyjnych.  

Jeden skoroszyt może posiadać maksymalnie 128 arkuszy . Każdy arkusz wewnątrz zeszytu stanowi odrębną 
warstwę  obliczeniową.  Dane  z  różnych  arkuszy  mogą  być  ze  sobą  powiązane  wspólnymi  działaniami  lub 
funkcjami. Arkusz można porównać do pojedynczej strony w zeszycie w kratkę. 

 

Rys. 1. Arkusze w skoroszycie 

 

Arkusz 

Arkusz  kalkulacyjny  to  wielka  tabela  zbudowana  z  kolumn  i  wierszy  na  przecięciu  których  tworzą  się 
komórki. Kolumny mają oznaczenia literowe, a wiersze są ponumerowane. Jeden arkusz w Excelu ma 256 
kolumn oraz 32 tysiące wierszy . 

 

Rys. 2. Budowa arkusza kalkulacyjnego 

Komórki 

Każda komórka ma adres wynikający z oznaczenia kolumny i wiersza na których przecięciu się znajduje. Na 
przykład komórka D10 jest w kolumnie D i wierszu nr 10.  

 

Rys. 3. Komórki w arkuszu 

W komórki arkusza można wprowadzać wartości liczbowe, tekstowe oraz formuły i funkcje. Do poprawnego 
wykonania formuły niezbędne jest poprzedzenie jej znakiem = (znak równości). 

Formuły mogą być zbudowane zarówno z liczb jak i adresów komórek w których przechowywane są liczby. 
Aby  wprowadzić  dane  do  arkusza  trzeba  wskazać  komórkę  o  odpowiednim  adresie,  wpisać  wartość 
i zatwierdzić klawiszem ENTER (ewentualnie klawisz TAB). 

 

Nowości Excel 2007 

Pomimo, że jest to już kolejna wersja tego popularnego arkusza kalkulacyjnego, funkcjonalnie przypomina 
swoich  poprzedników.  Po  otwarciu  programu  Excel  zobaczysz  znajome  i  zapewne  dobrze  znane  arkusze. 
Natomiast u góry okna zaszły pewne zmiany. 

Wcześniejszy  wygląd  przycisków  i  menu  programu  Excel  został  zastąpiony  Wstążką  z  kartami,  których 
kliknięcie  udostępnia  polecenia.  Wstążka  została  zaprojektowana  w  taki  sposób,  aby  ułatwić  używanie 
programu Excel oraz szybkie odnajdywanie potrzebnych poleceń i pracę z nimi. 

Jest to zmiana na lepsze. Potrzebne elementy są teraz wyraźniej widoczne i łatwiej dostępne. Zamiast około 
30  ukrytych  pasków  narzędzi  i  pochowanych  w  różnych  menu  poleceń  jest  dostępne  jedno  centrum 
sterowania — wstążka, która zawiera najważniejsze narzędzia i polecenia wyświetlone w bardzo przejrzysty 
sposób. 

 

Nowe menu 

Na Wstążce znajdują się trzy podstawowe rodzaje składników:  

 

 

 

Rys. 4. Nowy pasek menu 
 

1. Karty  ‐  jest  ich  siedem  w  górnej  części  okna.  Każda  karta  reprezentuje  podstawowe  zadania 

wykonywane w programie Excel. 

2. Grupy ‐ każda z kart zawiera grupy, w których znajdują się powiązane ze sobą elementy. 

3. Polecenia ‐ polecenie oznacza przycisk, pole do wprowadzania informacji lub menu. 

4. Strzałka – otwiera okno w którym znajdują się dodatkowe opcje związane z funkcjami danej grupy. 

Najważniejsze  polecenia  programu  Excel  zostały  zgromadzone  na  pierwszej  karcie,  nazwanej  Narzędzia 
główne.  Na  tej  karcie  znajdują  się  polecenia  zidentyfikowane  przez  firmę  Microsoft  jako  najczęściej 
używane podczas wykonywania podstawowych zadań w arkuszach.  

W  grupach  są  zebrane  wszystkie  polecenia,  które  mogą  być  potrzebne  przy  wykonywaniu  danego  typu 
zadania, i są wyświetlane w trakcie wykonywania zadania, aby były łatwo dostępne, a nie ukryte w menu. 
Wszystkie istotne polecenia są wyświetlane ponad obszarem roboczym.  

Polecenia  umieszczone  na  Wstążce  są  poleceniami  najczęściej  używanymi.  Nie  wszystkie  polecenia  są 
dostępne  przez  cały  czas,  ponieważ  program  Excel  2007  wyświetla  niektóre  polecenia,  gdy  mogą  być 
potrzebne — w odpowiedzi na wykonywane czynności.  

Jeśli  w  prawym  dolnym  rogu  grupy  pojawi  się  strzałka        (określana  jako  przycisk  Uruchom  okno 
dialogowe), oznacza to, że dla tej grupy jest dostępnych więcej opcji. Kliknij tę strzałkę, aby wyświetlić okno 
dialogowe lub okienko zadań.  

 

1 

2 

3 

4

Nowe formaty plików 

W  Microsoft  Office  2007  zostały  wprowadzone  nowe  formaty  zapisu  plików.  Zostały  one  oparte  na 
eXtensible Markup Language (XML), który jest otwartą specyfikacją.  

Nowy,  skompresowany  format  Microsoft  Office  Excel  XML  pozwala  na  znaczne  zmniejszenie  wielkość 
plików, podczas gdy jego architektura umożliwia lepsze odzyskiwanie uszkodzonych zapisów. Nowy format 
to ogromne oszczędności pamięci dyskowej i zmniejszenie obciążenia sieci informatycznych, a także mniej 
obowiązków dla personelu informatycznego.  

Nowe rozszerzenia, jakie się pojawiły w programie Microsoft Excel 2007 zostały opisane w tabeli 1. 

Tabela 1. Nowe rozszerzenia plików dostępne w programi Microsoft Excel 2007 

Skoroszyt 
programu 
Office Excel 
2007 w 
formacie XML  

.xlsx 

Domyślny format plików programu Office Excel 2007, które nie mogą 
zawierać ani kodu VBA, ani makr Excel 4.0 (pliki .xlm).  

Skoroszyt 
programu 
Office Excel 
2007 w 
formacie XML 
z makrami  

.xlsm 

Korzysta z tego samego skoroszytu arkuszy, jak .xlsx, lecz może zawierać 
makra. Jest przeznaczony dla tych, którzy zapisują skoroszyt programu 
Office Excel 2007 w formacie XML z zaimplementowanym kodem VBA 
bądź makrami programu Excel 4.0 (pliki .xlm).  

Szablon 
programu 
Office Excel 
2007 w 
formacie XML  

.xltx 

Domyślny format schematów programu Excel, które nie mogą zawierać 
kodu VBA ani makr programu Excel 4.0 (pliki .xlm).  

Szablon 
programu 
Office Excel 
2007 w 
formacie XML 
z makrami  

.xltm 

Szablon może zawierać kod VBA lub makra programu Excel 4.0 (pliki 
.xlm). Szablony stworzone przy pomocy tego szablonu dziedziczą cześć 
kodu VBA i makra programu Excel 4.0.  

Skoroszyt 
programu 
Office Excel 
2007 w 
formacie 
binarnym 
(BIFF12)  

.xlsb 

Jest to najdogodniejsza możliwość dla szybkiego zapisywania i 
wczytywania danych pliku. Obsługuje projekty VBA i makra programu 
Excel 4.0, jak również wszystkie nowe funkcjonalności 
zaimplementowane w Office Excel 2007. Jednakże nie jest to optymalne 
rozwiązanie dla dostępu i manipulacji zawartości bez użycia programu 
Office Excel 2007 i modelu obiektowego, ponieważ nie jest to format 
plików XML. Co więcej, nie korzysta z kompresji ZIP i jest narażony na 

takie same problemy z bezpieczeństwem, jak poprzedni format plików 
Excel BIFF8.  

Dodatek 
programu 
Office Excel 
2007 w 
formacie XML 
z makrami  

.xlam 

Uzupełniające narzędzie przygotowane z myślą wykonywania 
dodatkowego kodu. Dodatki do programu Excel korzystają z formatu 
plików XML, aby przechowywać dane i obsługują projekty VBA i makra 
programu Excel 4.0.  

 
Podsumowanie 

Z materiału tej lekcji dowiedziałeś się jakie jest przeznaczenie arkusza kalkulacyjnego Microsoft Excel 2007. 
Poznałeś  podstawowe  pojęcia  takie  jak:  skoroszyt,  arkusz,  komórka.  Wiesz  już  jakie  zmiany  zostały 
wprowadzone w nowej wersji Excela oraz jakie się pojawiły nowe rozszerzenia plików.