Mechanizm transmisji

impulsów polityki pieniężnej

Prof. dr hab. Wiesława Przybylska-Kapuścińska

1



kanałów i mechanizmów wzajemnych powiązań

sektora realnego i finansowego gospodarki,



zmian zachowań podmiotów gospodarczych i wywołanych

wskutek nich - zmian wielkości realnych pod wpływem

impulsów pieniężnych,



wrażliwości sektorów sfery realnej na impulsy monetarne

(problem opóźnień),



siły wpływu impulsów pieniężnych na ceny i kategorie

ilościowe (np. produkcja, zatrudnienie itp.),



wniosków wynikających z procesów transmisji dla rozkładu

opóźnień.

2

Ich wspólną cechą jest założenie o istnieniu

związku przyczynowo-skutkowego między

zmianami ilości pieniądza a zbieżnymi

z nimi w zakresie kierunku zmianami

działalności gospodarczej, znajdującej

wyraz w zmianach realnego produktu

krajowego brutto.

3



powstawanie różnych skutków impulsu monetarnego, w

wyniku rodzaju wykorzystanego kanału transmisji i

zastosowanego środka,



różny wpływ impulsów monetarnych co do horyzontu

oddziaływania, charakteru oddziaływania i fazy cyklu

koniunkturalnego,



wpływ impulsów monetarnych nie tylko na sferę realną, ale

także pieniężną,



czynniki psychologiczne,



dynamika wzrostu i zmiany strukturalne w gospodarce.

4

Impuls pieniężny oznacza zmiany

zmiennych monetarnych, takich jak: podaż

pieniądza, wolumen kredytów, stopy

procentowe (różnego rodzaju), wolne

rezerwy płynności, substytuty pieniądza

w postaci aktywów (o różnej płynności)

5

Zmiany wielkości monetarnych

mogą mieć dwojaki charakter:



egzogeniczny – zewnętrzny względem

modelu (szoki),



endogeniczny – wewnętrzny w ramach

modelu.

6

7

sprzężenia

zwrotne

Kreowanie impulsów

pieniężnych

Polityki pieniężno-

-kredytowej banku

centralnego

Administracyjne

i rynkowe decyzje

władzy monetarnej

Pozostałe przyczyny

leżące poza polityką

pieniężną

Wzajemne

oddziaływanie podaży

pieniądza (M)

i popytu na pieniądz

podmiotów

gospodarczych

pod wpływem

Przyczyny tych zmian (impulsów) wywodzą się

z:



samej polityki pieniężnokredytowej banku

centralnego,



pozostałych przyczyn, leżących poza polityką

pieniężną, będących wynikiem działania lub

zachowań banków, podmiotów niebankowych

sektora publicznego lub zagranicy.

8



impulsy banku centralnego,



impulsy banków komercyjnych,



impulsy pośredników finansowych,



impulsy gospodarstw domowych,



impulsy wynikające z funkcjonowania sektora
publicznego (w postaci polityki fiskalnej i długu
publicznego),



impulsy zewnętrzne (pochodzące z zagranicy).

9

10

Impulsy pierwotne, kreowane są przez bank centralny, oddziałują
na banki i decydują o tworzonych przez te banki warunkach
finansowych sektora niebankowego.
Impulsy pieniężne, jako wynik działań banku centralnego, obejmują
zmiany rozmiarów podaży istniejących w gospodarce instrumentów
finansowych i zmiany cen (stóp procentowych, innych stóp
dochodowości, kursu walutowego)

Pozostałe impulsy, generowane przez zachowania podmiotów
rynkowych (poza bankiem centralnym) stanowią impulsy wtórne,
będące odpowiedzią na impulsy pierwotne banku centralnego i będące
przede wszystkim wynikiem wzajemnego oddziaływania popytu na
pieniądz i podaży pieniądz

11

Impulsy polityki pieniężnej

są to zatem zawsze pierwotne

impulsy monetarne,

będące wynikiem działań

banku centralnego

12

Klasyfikacja impulsów pieniężnych

Kryterium podziału

Rodzaje impulsów

Sposób powstawania

pierwotne – bezpośrednio kreowane przez bank
centralny za pomocą różnych instrumentów
wtórne – kreowane poza bankiem centralnym przez
uczestników zastosowanych przez niego
instrumentów

Wpływ banku centralnego

bezpośrednie
pośrednie

Sposób oddziaływania

mierzalne
niemierzalne

Charakter polityki

restrykcyjne
ekspansywne

Horyzont czasowy

krótkoterminowe
długoterminowe



Impulsy bezpośrednie są działaniami banku
centralnego powodującymi zmiany
w zmiennych monetarnych



Impulsy pośrednie będą wywoływały zmiany za
pośrednictwem zachowań pozostałych podmiotów
rynkowych, przede wszystkim banków

13



Impulsy mierzalne powstają w wyniku zmian w
parametrach wykorzystywanych instrumentów, jak na
przykład zmiany
w stopie rezerwy obowiązkowej czy zwiększenie
wartości absorbujących operacji otwartego rynku



Impulsy niemierzalne powstają z kolei w wyniku
oddziaływania moral suasion oraz
pozainstrumentalnych, jakościowych cech banku
centralnego

14

W ramach realizacji polityki pieniężnej bank

centralny wywołuje też impulsy krótko-

i długoterminowe, w zależności od horyzontu

czasowego przyjętych celów i zamierzonych

rezultatów impulsów.

15

16

Współzależności między sferą monetarną

i realnym sektorem gospodarki

Pierwotne wielkości monetarne

Wtórne wielkości monetarne

Wielkości sektora realnego

Bank centralny

Banki

Pośrednicy finansowi

Gospodarstwa domowe

Sektor publiczny

Zagranica

a

c

b

d

e

f

g

a – np. duża płynność banków
b – np. zbyt szybki wzrost podaży pieniądza i kredytu w stosunku do wzrostu realnego PKB
c, d, f, g – sprzężenia zwrotne z podmiotami gospodarczymi
e – np. bezrobocie, niewykorzystanie zdolności produkcyjnych, inflacja, wzrost cen

Mechanizm transmisji oznacza

zachowania instytucji oraz jednostek

ekonomicznych, umożliwiające wpływ

polityki banku centralnego na decyzje

cenowe i produkcyjne podmiotów

ekonomicznych

17

Bezpośredni mechanizm transmisji

wynika z założenia o długoterminowej neutralności

pieniądza, a określany jest także jako majątkowy,

ponieważ zmiany w ilości pieniądza przenoszone są

za pośrednictwem zmian w strukturze majątku

podmiotów gospodarujących.

Podstawową cechą bezpośredniego mechanizmu

transmisji jest nieuwzględnianie występujących w

gospodarce rozwiązań instytucjonalnych, czyli

pomijanie zagadnień funkcjonowania gospodarki od

strony organizacyjno-prawnej.

18

Pośrednie mechanizmy transmisji impulsów

pieniężnych zakładają, że zmiany w ilości pieniądza

powodują zmiany w poziomie stóp procentowych, co

z kolei wpływa na dynamikę życia gospodarczego,

przede wszystkim za pośrednictwem rynków

finansowych.

19

Mechanizm przenoszenia impulsów monetarnych można
przedstawić za pomocą dwóch zasadniczych ujęć
teoretycznych:



podejścia kredytowego (strumieniowego):

w tym:

•

płynnych zasobów,

•

dostępności kredytu,

•

subiektywnej płynności (szkoła keynesowska,
neokeynesowska),



podejścia majątkowego (zasobowego):

w tym:

•

w wersji monetarystycznej,

•

w wersji portfelowej.

20

21

Systematyka

koncepcji dotyczących mechanizmu transmisji

Koncepcja

teoretyczna

Główny

przedstawiciel

Podlegające pierwotnemu oddziaływaniu

Wielkości

pośredniczące

w transmisji

Wielkości sektora

podlegające

wtórnemu

oddziaływaniu

wielkości monetarne

Podmioty

gospodarcze

I.

Podejścia
kredytowe:

1.

Koncepcja
płynnych
zasobów

C. Köhler

Płynne zasoby

Inwestycje kredytowe

Wolumen kredytów,

koszty kredytu

Inwestycje

2. Koncepcja

dostępności
kredytu

R. Roosa

Przychodowość

skarbowych papierów

wartościowych,

struktura stóp

procentowych

Inwestycje

kredytowe,

pośrednicy finansowi

Struktura kredytów

wolumen kredytów,

koszty kredytu

Inwestycje

3. Koncepcja

subiektywnej
płynności

G. Schmölders,

W. Stützel,

Radcliffe-Report

Przyrzeczenia

kredytu, stopień

płynności aktywów

finansowych

Przedsiębiorstwa,

gospodarstwa

domowe

Stan subiektywnej

płynności

Inwestycje,

konsumpcja

I.

Podejścia

majątkowe:

1. Koncepcja

monetarystyczn
a

M. Friedman,

K. Brunner,

A.H. Meltzer

Baza monetarna

Inwestycje

kredytowe,

przedsiębiorstwa,

gospodarstwa

domowe

Ilość pieniądza (M1),

relatywne ceny

względnie

przychodów

Zasoby majątku

(aktywa rzeczowe),

inwestycje,

konsumpcja

2. Koncepcja

portfelowa

J. Tobin

Baza monetarna lub

struktura

przychodowości

Inwestycje

kredytowe,

pośrednicy finansowi

Relatywne ceny

względnie przychody

(nachylenie stóp

procentowych

i ryzyka)

Zasoby majątku

(kapitał rzeczowy),

inwestycje

22

23

24

Zalety

Wady

• całościowy obraz

funkcjonowania
gospodarki,

• więcej pojedynczych

argumentów o wpływie
pieniądza na działalność
gospodarczą,

• możliwość formułowania

lepszych ocen wpływu M
na Y,

• możliwość uchwycenia

wpływu zmian
instytucjonalnych na
związek między M i Y.

• wspomniane obok zalety

są słuszne jedynie
wówczas, gdy struktura
modelu keynesowskiego
jest prawidłowa,

• kanały transmisji

impulsów są zbyt wąsko
zdefiniowane.

Ocena podejścia kredytowego (keynesowskiego)

25

26

27

Zalety

Wady

• dążenie wszystkich

podmiotów do osiągnięcia
optymalnej struktury majątku,

• brak ograniczeń w sposobach

oddziaływania polityki
pieniężnej na gospodarkę,

• kanały transmisji są

zróżnicowane i mogą ulegać
modyfikacjom, stąd zmiany
podaży pieniądza M
oddziałują na zmiany Y.

• możliwość mylnego

zidentyfikowania związku
przyczynowo-skutkowego
między zmianą M i zmianami
Y,

• korelacja zjawisk nie musi

oznaczać przyczynowości
występowania,

• ignorowanie czynników

zewnętrznych.

Ocena podejścia majątkowego

28

Mechanizm transmisji w wersji syntetycznej

Oficjalna

stopa

procentowa

banku

centralnego

Stopy

rynkowe

Ceny aktywów

Oczekiwania

Kurs

walutowy

Popyt krajowy

Popyt

zagraniczny

netto

Popyt

całkowity

Krajowa

presja

inflacyjna

Inflacja

Inflacja

importowana

29

Mechanizm transmisji monetarnej

30

Systematyka kanałów transmisji impulsów polityki

pieniężnej

Polityka pieniężna, realizująca zadania w długim okresie

i zorientowana na przyszłość, winna również uwzględniać

przesunięcia czasowe wpływu podjętych decyzji na inflację.

Ich długość jest różna w zależności od wykorzystywanych

kanałów transmisji impulsów polityki pieniężnej

31

Systematyka kanałów transmisji impulsów

polityki pieniężnej



kanału zagregowanego popytu – w szczególności dotyczy zacieśniania

polityki pieniężnej, przejawiającego się podnoszeniem stóp

procentowych, które z kolei ma spowodować obniżenie poziomu

inwestycji i konsumpcji, a prowadzące do spadku poziomu cen, wymaga

stosunkowo długiego okresu dostosowania,



kanału racjonalnych oczekiwań inflacyjnych – okres opóźnienia w

wystąpieniu reakcji jest krótszy, ale skuteczność działań banku

centralnego mających doprowadzić do spadku oczekiwań inflacyjnych

przejawiających się następnie presją na obniżenie płac i cen wymaga,

aby polityka pieniężna była wiarygodna,



kanału kursu walutowego – charakteryzuje się najkrótszym

opóźnieniem, zacieśnianie polityki monetarnej prowadzi do realnej

aprecjacji waluty krajowej i niższych cen importu, które dość szybko

skutkują obniżeniem inflacji w kraju

32

Tradycyjny podział kanałów transmisji impulsów

monetarnych wyróżnia:

•kanały monetarne:

w tym:

kanały stopy procentowej,
kanały cen innych aktywów,

•kanały kredytowe

33

Kanały transmisji monetarnej

Grupa kanałów transmisji:

Impuls pierwotny (ekspansywny):

Przechodzenie impulsu:

Wpływ na:

Tradycyjny kanał stóp

procentowych

PO

LIT

YKA

P

IE

N

IĘ

ŻN

A

spadek stóp procentowych

spadek stóp procentowych oddziałuje bezpośrednio na

popyt inwestycyjny i konsumpcyjny

wzrost inwestycji

przedsiębiorstw,

wzrost budownictwa

mieszkaniowego, wzrost

wydatków konsumpcyjne na

dobra trwałe

Ceny

pozostałych

aktywów

Wpływ kursu

walutowego na

eksport netto

spadek stóp procentowych

zmniejszenie atrakcyjności depozytów w walucie

krajowej w porównaniu do depozytów w walutach

obcych, deprecjacja kursu waluty krajowej, dobra

krajowe są tańsze od zagranicznych

wzrost eksportu netto

Teoria q Tobina

wzrost podaży pieniądza

wzrost popytu na akcje,

wzrost cen akcji, wzrost współczynnika q Tobina*

wzrost inwestycji

Efekty

majątkowe

wzrost podaży pieniądza

wzrost majątku finansowego gospodarstw domowych,

którego znaczącym składnikiem są akcje, wzrost

zasobów całego życia konsumentów**

wzrost konsumpcji

Stanowisko

kredytowe

Kanał kredytów

bankowych

zwiększenie rezerw banków i depozytów bankowych

wzrost dostępności pożyczek bankowych

wzrost wydatków

inwestycyjnych

przedsiębiorstw,

wzrost wydatków

konsumpcyjnych

Kanał bilansowy

wzrost podaży pieniądza

wzrost cen akcji, wzrost wartości netto

przedsiębiorstw, osłabienie problemów negatywnej

selekcji i ryzyka nadużycia***

wzrost wydatków

inwestycyjnych

Kanał

przepływów

finansowych

spadek stóp procentowych

wzrost strumienia pieniądza, poprawa bilansu, bo

poprawia się płynność, ułatwiona weryfikacja

zdolności kredytowej, osłabienie problemów

negatywnej selekcji i ryzyka nadużycia, wzrasta

kredytowanie

wzrost wydatków

inwestycyjnych

Nieantycypowan

y poziom cen

nieoczekiwany wzrost poziomu cen

obniża realną wartość zadłużenia przedsiębiorstwa,

wzrasta wartość netto, osłabienie problemów

negatywnej selekcji i ryzyka nadużycia, wzrost

kredytowania

wzrost wydatków

inwestycyjnych

Efekty

płynnościowe

gospodarstw

domowych

wzrost podaży pieniądza

wzrost cen akcji, wzrasta wartość aktywów

finansowych gospodarstw domowych, spada

prawdopodobieństwo trudności finansowych

wzrost wydatków

konsumentów na

budownictwo mieszkaniowe i

dobra trwałe

•Współczynnik q Tobina to wartość rynkowa przedsiębiorstwa podzielona przez koszt odnowienia kapitału. Przy wysokim q cena rynkowa przedsiębiorstwa jest stosunkowo wysoka w porównaniu z
•kosztem odnowienia kapitału, a kapitał na sfinansowanie nowej inwestycji – tani w porównaniu z wartością rynkową firmy. Przedsiębiorstwa emitują akcje i uzyskują za nie wysoką cenę w porównaniu z kosztem
•inwestycji. Przy niskim współczynniku q przedsiębiorstwa nie nabywają nowych dóbr inwestycyjnych, bo wartość rynkowa przedsiębiorstwa jest niska w stosunku do kosztów kapitału. Wydatki na inwestycje są niskie,
•przedsiębiorstwa mogą tanio nabyć inne jednostki.
** Konsumenci wyrównują swoją konsumpcję w czasie. Poziom konsumpcji jest zatem wyznaczany przez zasoby całego życia, nie tylko przez doraźny dochód.
***Wyższa wartość netto przedsiębiorstwa oznacza wyższe zabezpieczenie udzielonych pożyczek i niższe potencjalne straty wynikające z negatywnej selekcji.



Łańcuch przyczynowo-skutkowy, za pomocą którego
bank centralny wpływa na gospodarkę



Rodzaje kanałów transmisji:



Tradycyjne kanały stopy procentowej



Kanały cen pozostałych aktywów:

•

Kanał kursu walutowego

•

Kanał cen kapitału



Kanał kredytowy

34

35

↑

↑⇒

↓⇒

↑⇒

Y

I

i

M

r

M – ekspansywna polityka monetarna
i

r

– realna stopa procentowa

I – wydatki inwestycyjne
Y – zagregowany produkt

r

i

Rośnie podaż pieniądza

Spadek realnej stopy

procentowej

Wzrost wydatków

inwestycyjnych

Wzrost zagregowanego

popytu

Wzrost produkcji

D

uż

e

op

óźni

en

ia

UWAGA: Spadają jednak
depozyty, więc wielkość
oszczędności
w społeczeństwie może
spaść

36

37

Wzrost poziomu oprocentowania kredytów

Spadek popytu na kredyty

Spadek inwestycji

Spadek zagregowanego popytu

Spadek poziomu inflacji

Impuls banku

centralnego

Dostosowania w sferze

realnej

Cel finalny polityki

pieniężnej

Zwiększenie poziomu stóp procentowych

Dostosowania banków

komercyjnych

Funkcjonowanie kanału stóp procentowych

38

↑

↑⇒

↓⇒

↑⇒

Y

NX

E

M

E – kurs waluty krajowej
NX – eksport netto

39

↓

↓⇒

↓⇒

↓⇒

↓⇒

↑⇒

Y

I

L

NW

E

M

L – kredyty
NW – bilanse netto

40

↓

↓⇒

↓⇒

↓⇒

↓⇒

↑⇒

Y

I

L

NW

E

M

b

L – kredyty
NW

b

– bilanse banków netto

Rośnie podaż

pieniądza

Spadek realnej

stopy procentowej

Spadek kursu

walutowego

Wzrost eksportu

netto

Wzrost produkcji

Duż

e

opó

źni

en

ia

41

42

↑

↑⇒

↑⇒

↑⇒

Y

H

P

M

h

1. Bezpośredni wpływ na budownictwo
mieszkaniowe

P

h

– ceny mieszkań

H – popyt efektywny na mieszkania

43

↑

↑⇒

↑⇒

↑⇒

↑⇒

Y

C

W

P

M

h

2. Wpływ na majątek (bogactwo)
gospodarstw domowych

P

h

– ceny mieszkań

W – bogactwo gospodarstw domowych
C – wydatki konsumpcyjne

Rośnie podaż

pieniądza

Rośnie poziom

cen

Rośnie nominalna

wartość majątku

Rośnie

konsumpcja

Wzrost produkcji

Duż

e

opó

źni

en

ia

UWAGA: Jest to tylko efekt
psychologiczny, gdyż
realna wartość majątku
może nie wzrastać

44

45

↑

↑⇒

↑⇒

↑⇒

↑⇒

↑⇒

Y

I

L

NW

P

M

b

r

3. Kanał bilansowy banków
komercyjnych

P

r

– ceny nieruchomości

NW

b

– bilans banków

L – akcja kredytowa
I – wydatki inwestycyjne

46

Kanały transmisji impulsów pieniężnych
uwzględniające ceny kapitału można podzielić na
cztery typy:

• wpływ cen akcji na inwestycje (teoria inwestycji

q Tobina),

• efekt bilansowy przedsiębiorstw,
• efekt płynnościowy gospodarstw domowych,
• efekt majątkowy gospodarstw domowych.

47

↑

↑⇒

↑⇒

↑⇒

↑⇒

Y

I

q

Ps

M

1. Teoria inwestycji q Tobina

Ps– ceny akcji

48

↑

↑⇒

↑⇒

↑⇒

↑⇒

↑⇒

Y

I

L

NW

Ps

M

2. Kanał bilansowy przedsiębiorstw

Ps– ceny akcji
NW – wartość firm
L – akcja kredytowa
I – wydatki inwestycyjne

49

↑

↑⇒

↑

↓⇒

↑⇒

↑⇒

↑⇒

Y

H

C

L

FA

Ps

M

d

FD

K

,

3. Kanał bilansowy gospodarstw domowych

Ps– ceny akcji
FA

K

– wartość aktywów finansowych konsumentów

L

FD

– kłopoty finansowe

C

d

– wydatki na zakup dóbr trwałego użytku

H – wydatki na zakup nieruchomości

50

↑

↑⇒

↑⇒

↑⇒

↑⇒

Y

C

W

Ps

M

4. Efekt majątkowy

Ps– ceny akcji
W – wartość majątku finansowego konsumentów
C – konsumpcja

51

Kanały kredytowe mogą odgrywać istotną rolę
w mechanizmie transmisji monetarnej jeżeli:



kredyty bankowe i obligacje nie są idealnymi substytutami
jako źródła finansowania przedsiębiorstw, czyli nie wszystkie
firmy są w stanie zwiększyć emisję obligacji w celu uzyskania
dodatkowych środków finansowych w sytuacji, gdy podaż
kredytów bankowych ulegnie ograniczeniu,



banki nie postrzegają kredytów i obligacji komercyjnych jako
idealne substytuty w swoich portfelach aktywów i w
momencie zacieśniania polityki pieniężnej nie zmniejszają
stanu posiadania obligacji w celu utrzymania akcji kredytowej
na dotychczasowym poziomie.

52

Bank centralny może oddziaływać na zewnętrzną premię

bilansową, a poprzez to także na realną sferę
gospodarki dwoma rodzajami kanałów kredytowych:



kanałem pożyczek bankowych (wpływ działań polityki
pieniężnej na podaż kredytów przez instytucje finansowe),



kanałem bilansowym (wpływ zmian polityki monetarnej na
bilanse oraz rachunki zysków i strat pożyczkobiorców,
uwzględniając takie zmienne jak wartość netto, płynne
aktywa, płynność finansowa)

Rośnie podaż

pieniądza

Rosną depozyty

w bankach

Rosną kredyty

bankowe

Rosną

inwestycje

Wzrost

produkcji

UWAGA: Istnieje efekt

wypychania wydatków

prywatnych przez wydatki

publiczne

D

uż

e

op

óźni

en

ia

53

54

↑

↑⇒

↑⇒

↑⇒

↑⇒

Y

I

bankowe

kredyty

bankowe

depozyty

M

55

↑

↑⇒

↑⇒

↓⇒

↓⇒

↑⇒

↑⇒

Y

I

ie

kredytowan

życia

nadu

ryzyko

selekcja

negatywna

P

M

e

1. Pośrednictwo bilansowe

56

↑

↑⇒

↑⇒

↓⇒

↓⇒

↑⇒

↑

↑⇒

Y

I

ie

kredytowan

życia

nadu

ryzyko

selekcja

negatywna

pieniadza

strumie

ń

i

M

2. Kanał strumienia pieniądza

57

↑

↑⇒

↑⇒

↓⇒

↓⇒

↑⇒

↑⇒

Y

I

ie

kredytowan

życia

nadu

ryzyko

selekcja

negatywna

P

any

nieoczekiw

M

3. Wpływ polityki pieniężnej na ogólny
poziom cen

Opóźnienia można ogólnie zdefiniować jako

czas upływający między wystąpieniem

określonej przyczyny a jej skutkiem



opóźnienia wewnętrzne



opóźnienia zewnętrzne

58

Struktura opóźnień wewnętrznych w polityce

monetarnej jest następująca:



faza wewnętrznego rozpoznania, czyli czas upływający od momentu
wystąpienia potrzeby podjęcia działań do momentu uświadomienia sobie
tego faktu przez władze monetarne, jest to najdłuższa faza opóźnienia,
jednocześnie trudno określić zarówno jej moment początkowy (nawet ex
post trudno jest określić, czy reakcja władz monetarnych rzeczywiście była
potrzebna), jak i końcowy (tu można posłużyć się protokołami z posiedzeń
komitetów monetarnych, jeśli są publikowane),



faza wewnętrznej decyzji, czyli okres, jaki musi minąć od uświadomienia
przez komitet monetarny potrzeby podjęcia decyzji do jej podjęcia,



faza wewnętrznego działania, czyli czas potrzebny na wprowadzenie
decyzji w życie, czyli np. na zmianę parametrów polityki pieniężnej bądź
przeprowadzenie operacji otwartego rynku.

59

Drugi rodzaj opóźnień polityce gospodarczej, w tym

pieniężnej to opóźnienia zewnętrzne, czyli czas jaki musi
upłynąć od podjęcia decyzji w sferze polityki do
momentu, gdy efekty tej decyzji przełożą się na zmienne
ze sfery realnej. Należy zaznaczyć, że w dyskusjach
teoretycznych nie ma jednoznaczności co do możliwości
wpływu poprzez zmiany wielkości pieniężnych na
wielkości realne.

60

61

Niezadowalające rezultaty transmisji monetarnej
mogą mieć związek z zachowaniami podmiotów
finansowych i niefinansowych, wpływających na
przebieg zjawisk tworzących poszczególne kanały,
prowadzących do opóźnień w przenoszeniu impulsów
banku centralnego, osłabiania i zniekształcania
impulsów, a nawet przerwania lub zahamowania
transmisji.

Mechanizm transmisji impulsów monetarnych
i opóźnienia w polityce pieniężnej

62

Rozpoznanie mechanizmu transmisji impulsów monetarnych
do gospodarki oraz określenie długości opóźnień, jakie temu
procesowi towarzyszą, ma istotne znaczenie dla konstrukcji
i wykorzystania systemu prognostycznego przez bank centralny
i decydentów polityki monetarnej:

 rozpoznanie mechanizmów transmisji gwarantuje prawidłowe

opisanie przełożenia impulsu monetarnego na inflację
i zmienne ze sfery realnej

 rozpoznanie mechanizmów transmisji pozwala zbadać

opóźnienie zewnętrzne polityki pieniężnej, czyli określić tzw.
horyzont transmisji monetarnej, czyli okres, w którym decyzja
podjęta przez komitet monetarny wywiera najsilniejszy
wpływ na gospodarkę, przede wszystkim na inflację

Mechanizm transmisji impulsów monetarnych
i opóźnienia w polityce pieniężnej

(cd.)

63

Długość opóźnień zewnętrznych polityki pieniężnej,
tak jak i mechanizm transmisji ewoluują w czasie
pod wpływem choćby zmian systemu ekonomiczno
- finansowego w kraju, w tym pojawiania się
innowacji finansowych, zmian instytucjonalnych,
globalizacji, a także zmiany sposobu formułowania
oczekiwań przez podmioty gospodarcze, itp.

Mechanizm transmisji impulsów monetarnych
i opóźnienia w polityce pieniężnej

(cd.)

64

Mechanizm transmisji impulsów monetarnych
i opóźnienia w polityce pieniężnej

(cd.)

Zarówno literatura przedmiotu, jak i praktyka banków centralnych
wskazują również na istotne znaczenie oczekiwań podmiotów
gospodarczych w procesie transmisji monetarnej

 Zmienność kanałów transmisji, a także powiązana z nią
zmienność długości opóźnienia zewnętrznego polityki pieniężnej
jest w poważnym stopniu funkcją różnych i zmiennych modeli
formułowania oczekiwań.

W przypadku wysokiej wiarygodności podmiotu określającego
politykę gospodarczą i wystąpienia kierunkowej zgodności
decyzji oraz działań z oczekiwaniami podmiotów gospodarczych
łączna reakcja gospodarki może być bardzo szybka

65

Mechanizm transmisji impulsów monetarnych
i opóźnienia w polityce pieniężnej

(cd.)

 W praktyce banki centralne przyjmują, że
podmioty gospodarcze formułują oczekiwania
co do przyszłego poziomu inflacji w sposób częściowo
zgodny z hipotezą racjonalnych oczekiwań

 Podmioty formułują oczekiwania w sposób
adaptacyjny, kierując się głównie przeszłym
poziomem inflacji bądź w sposób będący
połączeniem oczekiwań adaptacyjnych
i antycypacyjnych

66

Mechanizm transmisji impulsów monetarnych
i opóźnienia w polityce pieniężnej

(cd.)

 Polityka jest spójna w czasie, jeśli ze względu na
nieobecność nieoczekiwanych szoków jej optymalna
ścieżka określona w okresie 0 okazuje się również
optymalna dla okresu 1, 2, itd.

 Polityka będzie natomiast niespójna w czasie, jeśli
jej optymalna postać w okresach wyjściowych
przestaje być optymalna w okresach następnych



W każdym kraju gospodarka reaguje na instrumenty
polityki pieniężnej nieco inaczej



Konieczne jest zatem zweryfikowanie, które kanały
transmisji są w danym przypadku efektywne



Zespół skutecznych kanałów transmisji tworzy
mechanizm transmisji impulsów polityki pieniężnej

◦

Tworzy się go i analizuje przy wykorzystaniu modeli
strukturalnych gospodarek (także różnych dla różnych
krajów…)

67

68

Im

pul

sem

jes

t w

zr

os

t

st

op

y

pr

ocen

to

w

ej o

1

p

kt

pr

ocen

to

w

y

w

ci

ąg

u

ro

ku

69