Mechanizm transmisji impulsów polityki pieniężnej

Teorie pieniądza zawierają następujące zagadnienia zawierające:

• kanałów i mechanizmów wzajemnych powiązań sektora realnego i finansowego gospodarki,

• zmian zachowań podmiotów gospodarczych i wywołanych wskutek nich zmian wielkości realnych pod wpływem impulsów pieniężnych,

• wrażliwości sektorów sfery realnej na impulsy monetarne (problem opóźnień),

• siły wpływu impulsów pieniężnych na ceny i kategorie ilościowe (np. produkcja, zatrudnienie itp.),

• wniosków wynikających z procesów transmisji dla rozkładu opóźnień.

Ich wspólną cechą jest założenie o istnieniu związku przyczynowo-skutkowego między zmianami ilości pieniądza a zbieżnymi z nimi w zakresie kierunku zmianami działalności gospodarczej, znajdującej wyraz w zmianach realnego produktu krajowego brutto.

Warunki i aspekty wpływu impulsów monetarnych na sferę realną, od których zależy siła i rodzaj oddziaływania:

• powstawanie różnych skutków impulsu monetarnego, w wyniku rodzaju wykorzystanego kanału transmisji i zastosowanego środka,

• różny wpływ impulsów monetarnych co do horyzontu oddziaływania, charakteru oddziaływania i fazy cyklu koniunkturalnego,

• wpływ impulsów monetarnych nie tylko na sferę realną, ale także pieniężną,

• czynniki psychologiczne,

• dynamika wzrostu i zmiany strukturalne w gospodarce.

Impuls pieniężny oznacza zmiany zmiennych monetarnych, takich jak: podaż pieniądza, wolumen kredytów, stopy procentowe (różnego rodzaju), wolne rezerwy płynności, substytuty pieniądza w postaci aktywów (o różnej płynności)

Zmiany wielkości monetarnych mogą mieć dwojaki charakter:

• egzogeniczny zewnętrzny względem modelu (szoki),

• endogeniczny wewnętrzny w ramach modelu.

Przyczyny powstania impulsów pieniężnych:

Przyczyny tych zmian (impulsów) wywodzą się z:

• samej polityki pieniężno kredytowej banku centralnego,

• pozostałych przyczyn, leżących poza polityką pieniężną, będących wynikiem działania lub zachowań banków, podmiotów niebankowych sektora publicznego lub zagranicy.

Podział impulsów pieniężnych - kryterium podmiotu:

• impulsy banku centralnego,

• impulsy banków komercyjnych,

• impulsy pośredników finansowych,

• impulsy gospodarstw domowych,

• impulsy wynikające z funkcjonowania sektora publicznego (w postaci polityki fiskalnej i długu publicznego),

• impulsy zewnętrzne (pochodzące z zagranicy).

Impulsy pierwotne, kreowane są przez bank centralny, oddziałują na banki i decydują o tworzonych przez te banki warunkach finansowych sektora niebankowego. Impulsy pieniężne, jako wynik działań banku centralnego, obejmują zmiany rozmiarów podaży istniejących w gospodarce instrumentów finansowych i zmiany cen (stóp procentowych, innych stóp dochodowości, kursu walutowego).

Pozostałe impulsy, generowane przez zachowania podmiotów rynkowych (poza bankiem centralnym) stanowią impulsy wtórne, będące odpowiedzią na impulsy pierwotne banku centralnego i będące przede wszystkim wynikiem wzajemnego oddziaływania popytu na pieniądz i podaży pieniądza

Impulsy polityki pieniężnej są to zatem zawsze pierwotne impulsy monetarne, będące wynikiem działań

banku centralnego

Klasyfikacja impulsów pieniężnych

Kryterium podziału	Rodzaje impulsów
Sposób powstawania	pierwotne -bezpośrednio kreowane przez bank centralny za pomocą różnych instrumentów wtórne -kreowane poza bankiem centralnym przez uczestników zastosowanych przez niego instrumentów
Wpływ banku centralnego	Bezpośrednie - są działaniami banku centralnego powodującymi zmiany w zmiennych monetarnych Pośrednie - będą wywoływały zmiany za pośrednictwem zachowań pozostałych podmiotów rynkowych, przede wszystkim banków
Sposób oddziaływania	Mierzalne - powstają w wyniku zmian w parametrach wykorzystywanych instrumentów, jak na przykład zmiany w stopie rezerwy obowiązkowej czy zwiększenie wartości absorbujących operacji otwartego rynku Niemierzalne - powstają z kolei w wyniku oddziaływania moral suasion oraz poza instrumentalnych, jakościowych cech banku centralnego
Charakter polityki	restrykcyjne ekspansywne
Horyzont czasowy	krótkoterminowe długoterminowe W zależności od horyzontu czasowego przyjętych celów i zamierzonych rezultatów impulsów.

Współzależności między sferą monetarną i realnym sektorem gospodarki:

a - np. duża płynność banków
b - np. zbyt szybki wzrost podaży pieniądza i kredytu w stosunku do wzrostu realnego PKB
c, d, f, g - sprzężenia zwrotne z podmiotami gospodarczymi
e - np. bezrobocie, niewykorzystanie zdolności produkcyjnych, inflacja, wzrost cen

Mechanizm transmisji oznacza zachowania instytucji oraz jednostek ekonomicznych, umożliwiające wpływ polityki banku centralnego na decyzje cenowe i produkcyjne podmiotów ekonomicznych

Bezpośredni mechanizm transmisji - wynika z założenia o długoterminowej neutralności pieniądza, a określany jest także jako majątkowy, ponieważ zmiany w ilości pieniądza przenoszone są za pośrednictwem zmian w strukturze majątku podmiotów gospodarujących.

Podstawową cechą bezpośredniego mechanizmu transmisji jest nieuwzględnianie występujących w gospodarce rozwiązań instytucjonalnych, czyli pomijanie zagadnień funkcjonowania gospodarki od strony organizacyjno-prawnej.

Pośrednie mechanizmy transmisji impulsów pieniężnych zakładają, że zmiany w ilości pieniądza powodują zmiany w poziomie stóp procentowych, co z kolei wpływa na dynamikę życia gospodarczego, przede wszystkim za pośrednictwem rynków finansowych.

Mechanizm przenoszenia impulsów monetarnych można przedstawić za pomocą dwóch zasadniczych ujęć teoretycznych:

• podejścia kredytowego (strumieniowego):

• płynnych zasobów,

• dostępności kredytu,

• subiektywnej płynności (szkoła keynesowska, neokeynesowska),

• podejścia majątkowego (zasobowego):

• w wersji monetarystycznej,

• w wersji portfelowej.

Systematyka koncepcji dotyczących mechanizmu transmisji

Koncepcja teoretyczna	Główny przedstawiciel	Podlegające pierwotnemu oddziaływaniu		Wielkości pośredniczące w transmisji	Wielkości sektora podlegające wtórnemu oddziaływaniu
						Wielkości monetarne	Podmioty gospodarcze
Podejścia kredytowe:
1.Koncepcja płynnych zasobów	C.Köhler	Płynne zasoby	Inwestycje kredytowe	Wolumen kredytów, koszty kredytu	Inwestycje
2.Koncepcja dostępności kredytu	R.Roosa	Przychodowość skarbowych papierów wartościowych, struktura stóp procentowych	Inwestycje kredytowe, pośrednicy finansowi	Struktura kredytów wolumen kredytów, koszty kredytu	Inwestycje
3.Koncepcja subiektywnej płynności	G.Schmölders, W.Stützel, Radcliffe-Report	Przyrzeczenia kredytu, stopień płynności aktywów finansowych	Przedsiębiorstwa, gospodarstwa domowe	Stan subiektywnej płynności	Inwestycje, konsumpcja
Podejścia majątkowe:
1.Koncepcja monetarystyczna	M.Friedman, K.Brunner, A.H.Meltzer	Baza monetarna	Inwestycje kredytowe, przedsiębiorstwa, gospodarstwa domowe	Ilość pieniądza (M1), relatywne ceny względnie przychodów	Zasoby majątku (aktywa rzeczowe), inwestycje, konsumpcja
2.Koncepcja portfelowa	J.Tobin	Baza monetarna lub struktura przychodowości	Inwestycje kredytowe, pośrednicy finansowi	Relatywne ceny względnie przychody (nachylenie stóp procentowych i ryzyka)	Zasoby majątku (kapitał rzeczowy), inwestycje

Mechanizm transmisji wg keynesistów:

Ocena podejścia kredytowego (keynesowskiego):

Zalety	Wady
całościowy obraz funkcjonowania gospodarki, więcej pojedynczych argumentów o wpływie pieniądza na działalność gospodarczą, możliwość formułowania lepszych ocen wpływu Mna Y, możliwość uchwycenia wpływu zmian instytucjonalnych na związek między Mi Y.	wspomniane obok zalety są słuszne jedynie wówczas, gdy struktura modelu keynesowskiego jest prawidłowa, kanały transmisji impulsów są zbyt wąsko zdefiniowane.

Ocena podejścia majątkowego:

Zalety	Wady
dążenie wszystkich podmiotów do osiągnięcia optymalnej struktury majątku, brak ograniczeń w sposobach oddziaływania polityki pieniężnej na gospodarkę, kanały transmisji są zróżnicowane i mogą ulegać modyfikacjom, stąd zmiany podaży pieniądza Moddziałują na zmiany Y.	możliwość mylnego zidentyfikowania związku przyczynowo-skutkowego między zmianą Mi zmianami Y, korelacja zjawisk nie musi oznaczać przyczynowości występowania, ignorowanie czynników zewnętrznych.

Mechanizm transmisji wg monetarystów:

Mechanizm transmisji w wersji syntetycznej

Mechanizm transmisji monetarnej

Systematyka kanałów transmisji impulsów polityki pieniężnej
Polityka pieniężna, realizująca zadania w długim okresie i zorientowana na przyszłość, winna również uwzględniać przesunięcia czasowe wpływu podjętych decyzji na inflację.

Ich długość jest różna w zależności od wykorzystywanych kanałów transmisji impulsów polityki pieniężnej

Systematyka kanałów transmisji impulsów polityki pieniężnej:

• kanału zagregowanego popytu -w szczególności dotyczy zacieśniania polityki pieniężnej, przejawiającego się podnoszeniem stóp procentowych, które z kolei ma spowodować obniżenie poziomu inwestycji i konsumpcji, a prowadzące do spadku poziomu cen, wymaga stosunkowo długiego okresu dostosowania,

• kanału racjonalnych oczekiwań inflacyjnych -okres opóźnienia w wystąpieniu reakcji jest krótszy, ale skuteczność działań banku centralnego mających doprowadzić do spadku oczekiwań inflacyjnych przejawiających się następnie presją na obniżenie płac i cen wymaga, aby polityka pieniężna była wiarygodna,

• kanału kursu walutowego -charakteryzuje się najkrótszym opóźnieniem, zacieśnianie polityki monetarnej prowadzi do realnej aprecjacji waluty krajowej i niższych cen importu, które dość szybko skutkują obniżeniem inflacji w kraju

Tradycyjny podział kanałów transmisji impulsów monetarnych wyróżnia:

• kanały monetarne:

• kanały stopy procentowej,

• kanały cen innych aktywów,

• kanały kredytowe

Tradycyjny podział kanałów transmisji impulsów monetarnych wyróżnia:

Grupa kanałów transmisji:		Impuls pierwotny (ekspansywny):		Przechodzenie impulsu:	Wpływ na:
Tradycyjny kanał stóp procentowych		POLITYKA PIENIĘŻNA	spadek stóp procentowych	spadek stóp procentowych oddziałuje bezpośrednio na popyt inwestycyjny i konsumpcyjny	wzrost inwestycji przedsiębiorstw, wzrost budownictwa mieszkaniowego, wzrost wydatków konsumpcyjne na dobra trwałe
Ceny pozostałych aktywów	Wpływ kursu walutowego na eksport netto			spadek stóp procentowych	zmniejszenie atrakcyjności depozytów w walucie krajowej w porównaniu do depozytów w walutach obcych, deprecjacja kursu waluty krajowej, dobra krajowe są tańsze od zagranicznych	wzrost eksportu netto
			Teoria q Tobina		wzrost podaży pieniądza	wzrost popytu na akcje, wzrost cen akcji, wzrost współczynnika q Tobina*	wzrost inwestycji
			Efekty majątkowe		wzrost podaży pieniądza	wzrost majątku finansowego gospodarstw domowych, którego znaczącym składnikiem są akcje, wzrost zasobów całego życia konsumentów**	wzrost konsumpcji
	Stanowisko kredytowe		Kanał kredytów bankowych		zwiększenie rezerw banków i depozytów bankowych	wzrost dostępności pożyczek bankowych	wzrost wydatków inwestycyjnych przedsiębiorstw, wzrost wydatków konsumpcyjnych
			Kanał bilansowy		wzrost podaży pieniądza	wzrost cen akcji, wzrost wartości netto przedsiębiorstw, osłabienie problemów negatywnej selekcji i ryzyka nadużycia***	wzrost wydatków inwestycyjnych
			Kanał przepływów finansowych		spadek stóp procentowych	wzrost strumienia pieniądza, poprawa bilansu, bo poprawia się płynność, ułatwiona weryfikacja zdolności kredytowej, osłabienie problemów negatywnej selekcji i ryzyka nadużycia, wzrasta kredytowanie	wzrost wydatków inwestycyjnych
			Nieantycypowany poziom cen		nieoczekiwany wzrost poziomu cen	obniża realną wartość zadłużenia przedsiębiorstwa, wzrasta wartość netto, osłabienie problemów negatywnej selekcji i ryzyka nadużycia, wzrost kredytowania	wzrost wydatków inwestycyjnych
			Efekty płynnościowe gospodarstw domowych		wzrost podaży pieniądza	wzrost cen akcji, wzrasta wartość aktywów finansowych gospodarstw domowych, spada prawdopodobieństwo trudności finansowych	wzrost wydatków konsumentów na budownictwo mieszkaniowe i dobra trwałe

Kanały transmisji impulsów polityki pieniężnej:

• Łańcuch przyczynowo-skutkowy, za pomocą którego bank centralny wpływa na gospodarkę

• Rodzaje kanałów transmisji:

• Tradycyjne kanały stopy procentowej

• Kanały cen pozostałych aktywów:

• Kanał kursu walutowego

• Kanał cen kapitału

• Kanał kredytowy

Transmisja za pośrednictwem stóp procentowych:

M - ekspansywna polityka monetarna
i_r - realna stopa procentowa
I - wydatki inwestycyjne
Y - zagregowany produkt

Tradycyjny kanał stopy procentowej

Funkcjonowanie kanału stóp procentowych:

Kanał kursu walutowego:

1. Wpływ na eksport netto
   
   
   
   E - kurs waluty krajowej
   NX - eksport netto
   

2. Wpływ na bilans podmiotów gospodarczych (instytucje niefinansowe)
   
   
   L - kredyty
   NW - bilanse netto
   

3. Wpływ na bilans podmiotów gospodarczych (banki)
   
   
   NW_b - bilanse banków netto

Kanał walutowy

Kanał cen nieruchomości

1. Bezpośredni wpływ na budownictwo mieszkaniowe
   
   
   P_h - ceny mieszkań
   H - popyt efektywny na mieszkania
   

2. Wpływ na majątek (bogactwo) gospodarstw domowych
   
   
   W - bogactwo gospodarstw domowych
   C - wydatki konsumpcyjne
   

3. Kanał bilansowy banków komercyjnych
   
   
   P_r - ceny nieruchomości
   NW_b - bilans banków
   L - akcja kredytowa
   I - wydatki inwestycyjne

Kanał majątkowy

Kanał cen kapitału (akcji)

Kanały transmisji impulsów pieniężnych uwzględniające ceny kapitału można podzielić na cztery typy:

• wpływ cen akcji na inwestycje (teoria inwestycji qTobina),

• efekt bilansowy przedsiębiorstw,

• efekt płynnościowy gospodarstw domowych,

• efekt majątkowy gospodarstw domowych.

Kanał cen kapitału (akcji)

1. Teoria inwestycji Tobina
   
   
   Ps - ceny akcji
   

2. Kanał bilansowy przedsiębiorstw
   
   
   Ps - ceny akcji
   NW - wartość firm
   L - akcja kredytowa
   I - wydatki inwestycyjne

3. Kanał bilansowy gospodarstw domowych
   
   
   Ps - ceny akcji
   FA_K - wartość aktywów finansowych konsumentów
   L_FD - kłopoty finansowe
   C_d - wydatki na zakup dóbr trwałego użytku
   H - wydatki na zakup nieruchomości

4. Efekt majątkowy
   
   
   Ps - ceny akcji
   W - wartość majątku finansowego konsumentów

• C - konsumpcja

Kredytowa ścieżka transmisji.

Kanały kredytowe mogą odgrywać istotną rolę w mechanizmie transmisji monetarnej jeżeli:

• kredyty bankowe i obligacje nie są idealnymi substytutami jako źródła finansowania przedsiębiorstw, czyli nie wszystkie firmy są w stanie zwiększyć emisję obligacji w celu uzyskania dodatkowych środków finansowych w sytuacji, gdy podaż kredytów bankowych ulegnie ograniczeniu,

• banki nie postrzegają kredytów i obligacji komercyjnych jako idealne substytuty w swoich portfelach aktywów i w momencie zacieśniania polityki pieniężnej nie zmniejszają stanu posiadania obligacji w celu utrzymania akcji kredytowej na dotychczasowym poziomie.

Bank centralny może oddziaływać na zewnętrzną premię bilansową, a poprzez to także na realną sferę gospodarki dwoma rodzajami kanałów kredytowych:

• kanałem pożyczek bankowych (wpływ działań polityki pieniężnej na podaż kredytów przez instytucje finansowe),

• kanałem bilansowym (wpływ zmian polityki monetarnej na bilanse oraz rachunki zysków i strat pożyczkobiorców, uwzględniając takie zmienne jak wartość netto, płynne aktywa, płynność finansowa)

Kanał kredytowy

Kanał pożyczek bankowych


Db - depozyty bankowe
Kb - kredyty bankowe

Kanały bilansowe

1. Pośrednictwo bilansowe
   
   
   Ns - negatywna selekcja
   Rn - ryzyko nadużycia
   K - kredytowanie
   

2. Kanał strumienia pieniądza
   
   
   Sp - strumień pieniądza
   

3. Wpływ polityki pieniężnej na ogólny poziom cen
   
   
   Pnie - nieoczekiwane P

Mechanizm transmisji impulsów monetarnych i opóźnienia w polityce pieniężnej:

Opóźnienia - można ogólnie zdefiniować jako czas upływający między wystąpieniem określonej przyczyny a jej skutkiem:

• opóźnienia wewnętrzne

• opóźnienia zewnętrzne

Struktura opóźnień wewnętrznych w polityce monetarnej jest następująca:

• faza wewnętrznego rozpoznania, czyli czas upływający od momentu wystąpienia potrzeby podjęcia działań do momentu uświadomienia sobie tego faktu przez władze monetarne, jest to najdłuższa faza opóźnienia, jednocześnie trudno określić zarówno jej moment początkowy (nawet ex post trudno jest określić, czy reakcja władz monetarnych rzeczywiście była potrzebna), jak i końcowy (tu można posłużyć się protokołami z posiedzeń komitetów monetarnych, jeśli są publikowane),

• faza wewnętrznej decyzji, czyli okres, jaki musi minąć od uświadomienia przez komitet monetarny potrzeby podjęcia decyzji do jej podjęcia,

• faza wewnętrznego działania, czyli czas potrzebny na wprowadzenie decyzji w życie, czyli np. na zmianę parametrów polityki pieniężnej bądź przeprowadzenie operacji otwartego rynku.

Drugi rodzaj opóźnień polityce gospodarczej, w tym pieniężnej to opóźnienia zewnętrzne, czyli czas jaki musi upłynąć od podjęcia decyzji w sferze polityki do momentu, gdy efekty tej decyzji przełożą się na zmienne ze sfery realnej. Należy zaznaczyć, że w dyskusjach teoretycznych nie ma jednoznaczności co do możliwości wpływu poprzez zmiany wielkości pieniężnych na wielkości realne.

Niezadowalające rezultaty transmisji monetarnej mogą mieć związek z zachowaniami podmiotów finansowych i niefinansowych, wpływających na przebieg zjawisk tworzących poszczególne kanały, prowadzących do opóźnień w przenoszeniu impulsów banku centralnego, osłabiania i zniekształcania impulsów, a nawet przerwania lub zahamowania transmisji.

Rozpoznanie mechanizmu transmisji impulsów monetarnych do gospodarki oraz określenie długości opóźnień, jakie temu procesowi towarzyszą, ma istotne znaczenie dla konstrukcji i wykorzystania systemu prognostycznego przez bank centralny i decydentów polityki monetarnej:

• rozpoznanie mechanizmów transmisji gwarantuje prawidłowe opisanie przełożenia impulsu monetarnego na inflację i zmienne ze sfery realnej

• rozpoznanie mechanizmów transmisji pozwala zbadać opóźnienie zewnętrzne polityki pieniężnej, czyli określić tzw. horyzont transmisji monetarnej, czyli okres, w którym decyzja podjęta przez komitet monetarny wywiera najsilniejszy wpływ na gospodarkę, przede wszystkim na inflację

Długość opóźnień zewnętrznych polityki pieniężnej, tak jak i mechanizm transmisji ewoluują w czasie pod wpływem choćby zmian systemu ekonomiczno -finansowego w kraju, w tym pojawiania się innowacji finansowych, zmian instytucjonalnych, globalizacji, a także zmiany sposobu formułowania oczekiwań przez podmioty gospodarcze, itp.

Zarówno literatura przedmiotu, jak i praktyka banków centralnych wskazują również na istotne znaczenie oczekiwań podmiotów gospodarczych w procesie transmisji monetarnej

• Zmienność kanałów transmisji, a także powiązana z nią zmienność długości opóźnienia zewnętrznego polityki pieniężnej jest w poważnym stopniu funkcją różnych i zmiennych modeli formułowania oczekiwań.

• W przypadku wysokiej wiarygodności podmiotu określającego politykę gospodarczą i wystąpienia kierunkowej zgodności decyzji oraz działań z oczekiwaniami podmiotów gospodarczych łączna reakcja gospodarki może być bardzo szybka

• W praktyce banki centralne przyjmują, że podmioty gospodarcze formułują oczekiwania co do przyszłego poziomu inflacji w sposób częściowo zgodny z hipotezą racjonalnych oczekiwań

• Podmioty formułują oczekiwania w sposób adaptacyjny, kierując się głównie przeszłym poziomem inflacji bądź w sposób będący połączeniem oczekiwań adaptacyjnych i antycypacyjnych

• Polityka jest spójna w czasie, jeśli ze względu na nieobecność nieoczekiwanych szoków jej optymalna ścieżka określona w okresie 0 okazuje się również optymalna dla okresu 1, 2, itd.

• Polityka będzie natomiast niespójna w czasie, jeśli jej optymalna postać w okresach wyjściowych przestaje być optymalna w okresach następnych

Mechanizm transmisji impulsów polityki pieniężnej

• W każdym kraju gospodarka reaguje na instrumenty polityki pieniężnej nieco inaczej

• Konieczne jest zatem zweryfikowanie, które kanały transmisji są w danym przypadku efektywne

• Zespół skutecznych kanałów transmisji tworzy mechanizm transmisji impulsów polityki pieniężnej

• Tworzy się go i analizuje przy wykorzystaniu modeli strukturalnych gospodarek (także różnych dla różnych krajów…)

Mechanizm transmisji impulsów polityki pieniężnej w Polsce (wg. NBP)

Kreowanie impulsów pieniężnych

Administracyjne i rynkowe decyzje władzy monetarnej Wzajemn

Pozostałe przyczyny leżące poza PP

Polityki pieniężno--kredytowej BC

Wzajemne oddziaływanie podaży pieniądza (M) i popytu na pieniądz podmiotów gosp.

pod wpływem

sprzężenia

zwrotne

e

a

Banki

Pośrednicy finansowi

Gospodarstwa domowe

Sektor publiczny

Zagranica

Bank centralny

Wielkości sektora realnego

Wtórne wielkości monetarne

Pierwotne wielkości monetarne

b

g

f

d

c

Faza

Impuls

Faza I

Faza II

Faza III

Podmioty gospodarcze

Bank Centralny

Banki komercyjne

Przeds. niebankowe i gosp. domowe

Gospodarka narodowa

Proces transmisyjny

Ekspansywny charakter PP:
obniżenie stopy dyks i redysk
zwiększenie kwot redysk.
obniżenie stóp min. rezerw

Wzrost wolnych rezerw płynnych

Zwiększenie podaży kredytów

Tendencja do spadku stóp procentowych

Wzrost popytu na kredyt

Wzrost wydatków fin. kredytem (inwest)

Ekspansywne procesy mnożnikowe i akceleracyjne

Wzrost popytu global.

Zwiększenie się deficytu budżetowe.

Wzrost produkcji

Wzrost zatrudnienia

Zmniejszenie wielkości bezrobocia koniunkturalnego

Proces transmisyjny

Restrykcyjny charakter PP:
podwyższanie stopy dyskont. i redyskontowej
ograniczenie kwot redyskon.
podwyższenie stóp min. rezerw

Spadek wolnych rezerw płynnych

Ograniczenie podaży kredytów

Tendencja do wzrostu stóp procentowych

Spadek popytu na kredyt

Spadek wydatków fin. kredytem (inwestycje)

Restrykcyjne procesy mnożnikowe i akceleracyjne

Spadek popytu global.

Spadek nadwyżki popytowej

Ograniczanie luki inflacyjnej

Ograniczanie inflacji popytowej

Gospodarka narodowa

Przeds. niebankowe i gosp. domowe

Banki komercyjne

Bank Centralny

Podmioty gospodarcze

Faza II

Faza III

Faza I

Impuls

Faza

Popyt produkcja, dochód narodowy

Zatrudnienie poziom cen

Wolne rezerwy płynne poziom stóp %

Zmienne (jw.) instrumentalne

Wskaźniki

Proces transmisyjny

Ekspansywny charakter regulacji pieniądza, w szczególności polityki otwartego rynku (zakupy PW)

Sprzedaż PW BC

Zakłócenie równowagi struktury majątku

Procesy dostosowawcze

Zakupy

Sprzedaż PW

Nadmiar gotówki

Zmniejszenie się deficytu popytowego

Wzrost produkcji

Wzrost zatrudnienia

Zmniejszenie się bezrobocia

Gospodarka narodowa

Przedsiębiorstwa niebankowe i gospodarstwa domowe

Banki komercyjne

Bank Centralny

Podmioty gospodarcze

Faza II

Faza III

Faza I

Impuls

Faza

Zagr. PW

(koniec
procesu dostosowawczego)

Krajowych
PW

Brak dostosowań w strukturze majątku

Koniec procesu dostosowawczego

Dostosowania w strukturze majątku

Zakup innych aktywów finansowych

Spadek przychodów od aktywów finansowych

Wzrost zakupów

Dostosowania w strukturze majątku

Sprzedaż innych aktywów
finansowych

Spadek zakupów dóbr konsumpcyjnych

Zmniejszanie się ogólnego popytu rynku

Brak dostosowań w strukturze majątku

Koniec procesu dostosowawczego

Krajowych
PW

Zagr. PW

(koniec
procesu dostosowawczego)

Proces transmisyjny

Restrykcyjny charakter regulacji pieniądza, w szczególności polityki otwartego rynku (sprzedaż PW)

Zakup PW BC

Zakłócenie równowagi struktury majątku

Procesy dostosowawcze

Sprzedaż

Zakup PW od BK

Niedobór gotówki

Zmniejszenie się nadwyżki popytowej

Ograniczenie luki popytowej

Ograniczenie wzrostu poziomu cen

Gospodarka narodowa

Przedsiębiorstwa niebankowe i gospodarstwa domowe

Banki komercyjne

Bank Centralny

Podmioty gospodarcze

Faza II

Faza III

Faza I

Impuls

Faza

Duże opóźnienia

UWAGA: Spadają jednak depozyty, więc wielkość oszczędności w społeczeństwie może spaść

Impuls BC

Dostosowania BK

Dostosowania w sferze realnej

Cel finalny PP

UWAGA: Jest to tylko efekt psychologiczny, gdyż realna wartość majątku nie może wzrastać

Duże opóźnienia

Duże opóźnienia

UWAGA: Istnieje efekt wypychania wydatków prywatnych przez wydatki publiczne

Duże opóźnienia

---