CHORY Z DUSZNOŚCIĄ

Podstawy medycznych
czynności ratunkowych

Dr n.med Andrzej Kunt

CEL WYKŁADU

• Zapoznanie się z zasadami postępowania u

chorych z dusznością

• Zrozumienie mechanizmów postępowania u

pacjentów z dusznością

• Umiejętność różnicowania i omówienia

stanów związanych z dusznością, które

stanowią bezpośrednie zagrożenie życia

• Nauczenie się właściwego postępowania w

stanach duszności i zasad dalszego leczenia

PRZYCZYNY OSTREJ DUSZNOŚCI

DROGI ODDECHOWE

upośledzenie drożności dróg oddechowych

ZABURZENIA ODDYCHANIA

- Ostry napad astmy
-

nagłe zaostrzenie przewlekłej choroby obturacyjnej płuc

obrzęk płuc

odma opłucnowa prężna

ZABURZENIA KRĄŻENIA

ostra, ciężka niewydolność lewokomorowa serca

- zaburzenia rytmu serca
- hipowolemia
-

zator tętnicy płucnej

- tamponada serca

PRZYCZYNY OSTREJ DUSZNOŚCI

astma oskrzelowa

Astma oskrzelowa jest przewlekłym stanem zapalnym, powodującym
odwracalne zwężenie dróg oddechowych.

Charakterystycznym objawem jest głośny świst nad płucami, związany
ze zwężeniem obwodowych struktur drzewa oskrzelowego.

Towarzyszy temu zwiększenie wydzieliny oraz jej lepkość w drzewie
oskrzelowym. Czasami głównym objawem jest napad kaszlu. Niektórzy
pacjenci zgłaszają ucisk w klatce piersiowej, mają wrażenie dławienia
się.

PRZYCZYNY OSTREJ DUSZNOŚCI

astma oskrzelowa

PATOMECHANIZM

Ostry napad skurczu oskrzeli może być
zapoczątkowany przez degranulację
mastosytów zależną od IgE. U osób
chorujących na astmę kontakt z
alergenami, zanieczyszczonym
powietrzem wywołuje zapalenie
charakteryzując się naciekami
limfocytów T oraz eozynofilią.
Komórki te odpowiedzialne są za
uwalnianie mediatorów zapalenia, które
powodują szereg reakcji
przebiegających w drzewie oskrzelowym
prowadząc do ich zwężenia oraz
zwiększenia oporów w drogach
oddechowych.

PRZYCZYNY OSTREJ DUSZNOŚCI

astma oskrzelowa

PRZYCZYNY OSTREJ DUSZNOŚCI

obrzęk płuc

Płuca mają zrąb zbudowany ze śródmiąższowej tkanki
łącznej, która rozciąga się od dużych oskrzeli i naczyń
krwionośnych, tworząc dystalnie delikatne połączenie między
komórkami pęcherzyków płucnych a śródbłonkiem
związanych z nimi naczyń włosowatych.

Prawidłowe ciśnienie onkotyczne osocza powoduje, że płyn
nie przedostaje się do tej przestrzeni. Wynika z tego że każdy
wzrost ciśnienia w naczyniach włosowatych może
powodować gromadzenie się płynu w tej przestrzeni tj.
obrzęku płuc.

PATOMECHANIZM

PRZYCZYNY OSTREJ DUSZNOŚCI

obrzęk płuc

Nagłe zmniejszenie wydolności lewej komory powoduje

szybki wzrost

ciśnienia wypełniania komory, a przez to ciśnienia w

żyłach płucnych. Prowadzi to do zalegania płynu w płucach.
Podatność i pojemność życiowa płuc są zmniejszone, co zwiększa
pracę oddychania, która może jeszcze bardziej się zwiększyć
wskutek skurczu spowodowanego

obrzękiem oskrzeli.

Oprócz tego narastanie nadciśnienia w żyłach płucnych

powoduje ,

że błona pęcherzykowa grubieje i staje się obrzęknięta,

co zaburza transport

gazów i prowadzi do hipoksemii krwi tętniczej.

PATOMECHANIZM

PRZYCZYNY OSTREJ DUSZNOŚCI

obrzęk płuc

PODSUMOWANIE PATOFIZJOLOGII OBRZĘKU PŁUC

Zwiększone ciśnienie hydrostatyczne

Zwiększona przepuszczalność naczyń
włosowatych

Obniżone ciśnienie śródmiąższowe

Zaburzenia drenażu chłonnego

Obniżone ciśnienie onkotyczne

PRZYCZYNY OSTREJ DUSZNOŚCI

odma opłucnowa

Powstaje w wyniku przedostania

się powietrza pomiędzy

dwie warstwy

opłucnej – trzewną i ścienną. Taka sytuacja

może nastąpić samoistnie, w wyniku pęknięcia pęcherza
rozedmowego

powstającej w płucach lub też w rezultacie

urazu

penetrującego do klatki piersiowej. Z tego powodu

choroby

płuc są ważnym czynnikiem predysponującym

wystąpienia odmy.

TYPY ODMY

ODMA JATROGENNA

ODMA PROSTA

ODMA ZASTAWKOWA

PIERWOTNA I WTÓRNA

PRZYCZYNY OSTREJ DUSZNOŚCI

zapalenie płuc

W chorobie tej dochodzi do zmian zapalnych tkanek biorących udział w
wymianie gazowej,, która ma miejsce w płucach. Tradycyjnie zapalenie
płuc dzieli się , w oparciu o zmiany obserwowane na RTG klatki
piersiowej na płatowe, pęcherzykowe i odoskrzelowe. Niestety, ten
podział nie pomaga w wyborze dalszego leczenia. Poniżej
przedstawiono podział w oparciu o okoliczności w których doszło do
zapalenia:

1. zewnątrzszpitalne

2. wewnątrzszpitalne

3. Aspiracyjne i beztlenowcowe

4. Nawrotowe

5. Związane z leczeniem

immunosupresyjnym

6. Związane z podróżowaniem

ENI

PŁ

PRZYCZYNY OSTREJ DUSZNOŚCI

zapalenie płuc

Drogi transmisji zakażenia

1.

Drobnoustroje żyjące w rogach oddechowych

Kropelkowa ( od osób chorych)

Zakażenia odzwierzęce ( chlamydia psittaci)

4. Wodnopochodne ( legionella pneumophilia)

OBJAWY ZAPALENIA PŁUC

Kliniczne: - kaszel

Prodromalne:

gorączka

- nadmierna produkcja

rozbicie

wydzieliny

brak apetytu

duszność

poty

ból opłucnowy

bóle mięśniowe

- krwioplucie

bóle stawowe

bóle głowy

PRZYCZYNY OSTREJ DUSZNOŚCI

zapalenie płuc

PRZYCZYNY OSTREJ DUSZNOŚCI

płyn w jamie opłucnej

PRZYCZYNY PŁYNU OPŁUCNOWEGO I CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA:

1.

PRZESIĘK

niewydolność serca ( D)

- hipoalbuminemia

zespół nerczycowy ( W)

marskość ( W)

niedożywienie ( W)

- Dializy otrzewnowe ( M)

Obrzęk śluzowaty ( O)

WYSIĘK

zakażenie

zapalenie płuc ( D) ropień podprzeponowy ( M) gruźlica ( A)

zapalenie

ostre zapalenie trzustki ( W) choroby tkanki łącznej ( M)

zespół Dresslera ( O)

haemothorax

zator tętnicy płucnej ( M), uraz ( M), zaburzenia krzepnięcia (A)

chylothorax

- uraz ( A) rak ( A)

chłoniak ( A)

– spotykane codziennie

– spotykane częściej niż raz w tygodniu

– spotykane częściej niż raz w miesiącu

– spotykane nie częściej niż raz na rok

O- spotykane na egzaminach

PRZYCZYNY OSTREJ DUSZNOŚCI

zatorowość płucna

Jest stanem bezpośrednio
zagrażającym życiu. Można
go często uniknąć , a czasami
tylko wyleczyć. Zazwyczaj
materiał zatorowy pochodzi z
żył kończyn dolnych i
miednicy. Czasami zdarza się,
że źródłem zatoru jest
skrzeplina z prawej połowy
serca

– w przebiegu

migotania przedsionków,
zawale prawej komory,
rozstrzeni prawej komory.