Chory pracownik

Zwolnienie lekarskie

• Zaświadczenie stwierdzające niezdolność do pracy

z powodu choroby lub pobytu w szpitalu powinno

zostać wystawione:

– na druku ZUS ZLA,
– przez lekarza, lekarza stomatologa (z wyjątkiem lekarzy

odbywających staż podyplomowy), starszego felczera lub

felczera na okres, w którym pracownik ze względu na stan

zdrowia powinien wstrzymać się od pracy,

– na okres od dnia badania pracownika lub od dnia

następującego bezpośrednio po dniu badania, ale może

być wystawione na okres nie wcześniejszy niż 3 dni

poprzedzające dzień badania. Zaświadczenie stwierdzające

pobyt w szpitalu wystawia się w dniu wypisania ze szpitala,

a w razie pobytu w szpitalu dłuższego niż 14 dni,

zaświadczenie należy wystawiać co 14 dni.

Zaświadczenie lekarskie c.d.

• Zaświadczenie lekarskie wystawiane jest w trzech

egzemplarzach:

• oryginał wystawiający zaświadczenie przesyła, w ciągu 7 dni od

dnia wystawienia, do oddziału ZUS,

• pierwszą kopię otrzymuje pracownik,

• drugą kopię wystawiający zaświadczenie przechowuje przez 3 lata

(art. 58 ustawy o świadczeniach pieniężnych z tytułu choroby i

macierzyństwa).

• Otrzymaną kopię zaświadczenia pracownik dostarcza

pracodawcy jako dowód niezdolności do pracy z powodu

choroby. Musi to zrobić w ciągu 7 dni. Jednakże opóźnienie w

dostarczeniu zwolnienia nie powoduje uznania nieobecności

za nieusprawiedliwioną. Skutkuje natomiast obniżeniem

zasiłku z ZUS dla zwolnień powyżej 7 dni.

• W razie zgubienia zaświadczenia lekarskiego lekarz, który

wydał zagubione zaświadczenie sporządza wypis z kopii

zaświadczenia (która jest przechowywana w Zakładzie

Opieki Zdrowotnej), na wniosek pracownika.

Ochrona przed

wypowiedzeniem

Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy

o pracę w czasie urlopu pracownika, a także
w czasie innej usprawiedliwionej
nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie
upłynął jeszcze okres uprawniający do
rozwiązania umowy o pracę bez
wypowiedzenia (art. 41 KP). Z ww. przepisu
wynika zakaz wypowiadania umowy o pracę
w okresie nieobecności w pracy
spowodowanej chorobą.

Ochrona przed

wypowiedzeniem c.d.

Pracodawca nie może podczas nieobecności

pracownika w pracy z powodu choroby:

• wypowiedzieć umowy o pracę,

• wypowiedzieć wynikających z umowy warunków

pracy i płacy (art. 42 § 1 KP).

Podczas choroby może natomiast mieć miejsce:

• rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę

bez wypowiedzenia z winy pracownika,

• rozwiązanie umowy o pracę na mocy

porozumienia stron,

• wypowiedzenie umowy przez pracownika

• zmiana wynikających z umowy warunków pracy i

płacy na mocy porozumienia zmieniającego.

Świadczenia podczas

choroby

• Art. 92 KP – wynagrodzenie

chorobowe do 33 dni w roku
kalendarzowym, a w przypadku
pracownika, który ukończył 50 rok
życia – do 14 dni; zasadniczo 80%
wynagrodzenia, wyjątkowo 100%.

• Zasiłek chorobowy z ustawy o

świadczeniach pieniężnych w razie
choroby i macierzyństwa

Kontrola zwolnienia

lekarskiego

• Kontroluje ZUS albo pracodawca (jeżeli

zgłasza do ubezpieczenia powyżej 20

pracowników)

• Kontrola zwolnień lekarskich obejmuje

sprawdzenie, czy:

• druk zwolnienia lekarskiego jest autentyczny

i został rzeczywiście wystawiony przez

podpisanego lekarza (kontrola formalna),

• pracownik wykorzystuje zwolnienie lekarskie

zgodnie z jego przeznaczeniem (kontrola

prawidłowości wykorzystywania

zwolnień od pracy).

Kontrola formalna

Kontrola ta ma na celu ustalenie, czy:
• lekarz wystawił zaświadczenie

zgodnie ze stanem zdrowia
pracownika i

• odpowiednio określił datę ustania

niezdolności do pracy.

Kontrola prawidłowości

• Kontrolę może wykonywać pracodawca samodzielnie, najczęściej jednak

czynności kontrolne będzie wykonywać osoba upoważniona przez

pracodawcę. Skierowanemu do kontroli pracodawca jest obowiązany

wystawić imienne upoważnienie do przeprowadzenia kontroli.

Upoważnienie to uprawnia do wykonywania kontroli w miejscu

zamieszkania, czasowego pobytu lub miejscu zatrudnienia osoby

kontrolowanej.

• W wyniku kontroli może być stwierdzone, że:
1) pracownik wykorzystuje prawidłowo zwolnienie albo
2) korzysta z niego w sposób niezgodny z celem zwolnienia.

• Jeżeli ma miejsce ten drugi przypadek, wówczas osoba kontrolująca

sporządza protokół. Należy w nim podać, na czym polegało nieprawidłowe

wykorzystanie zwolnienia lekarskiego. Podpisany przez kontrolującego

protokół należy przedłożyć pracownikowi, który może wnieść do niego

uwagi lub zastrzeżenia (mogą je wnieść także domownicy).

• W sytuacjach, kiedy pojawią się wątpliwości, czy zwolnienie lekarskie było

wykorzystywane niezgodnie z jego celem, rozstrzyga je właściwa jednostka

organizacyjna ZUS, uzyskując w miarę potrzeby opinię lekarza leczącego.

W razie sporu jednostka ZUS wydaje decyzję, od której przysługują środki

odwoławcze.

Kontrola prawidłowości wykorzystywania

zwolnień lekarskich od pracy z powodu

konieczności osobistego sprawowania opieki

• Na zasadach obowiązujących przy kontroli zwolnień lekarskich od

pracy z powodu choroby, pracodawca lub ZUS ma prawo kontroli

prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z

powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym

dzieckiem lub innym członkiem rodziny. W tym przypadku należy

ustalić, czy pracownik nie wykonuje podczas zwolnienia pracy

zarobkowej lub nie wykorzystuje zwolnienia w inny sposób,

niezgodny z jego celem. Ponadto w ramach czynności kontrolnych

powinno zostać ustalone, czy poza pracownikiem nie ma innych

członków rodziny, którzy pozostają we wspólnym gospodarstwie

domowym i którzy mogą zapewnić opiekę (nie dotyczy to osób

opiekujących się dzieckiem do lat dwóch).

• Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje bowiem, jeżeli poza

ubezpieczonym są inni członkowie rodziny pozostający we

wspólnym gospodarstwie domowym, mogący zapewnić opiekę

dziecku lub choremu członkowi rodziny. Nie dotyczy to opieki

sprawowanej nad chorym dzieckiem w wieku do lat 2 (art. 34

ustawy z 25.6.1999 r.).

Rozwiązanie bez

wypowiedzenia art. 53 KP

Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia

bez winy pracownika:

• 1) Jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:

• dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego

pracodawcy krócej niż 6 miesięcy (do tego okresu nie dolicza się

okresu trwania tej niezdolności),

• dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i

zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez

pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego

pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy

została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą

zawodową.

• 2) nieobecność w pracy spowodowana jest koniecznością

sprawowania opieki nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny –

po okresie pobierania z tego tytułu zasiłku .

• Zasiłek opiekuńczy przysługuje przez 60 dni (opieka nad dzieckiem

zdrowym do lat 8 lub chorym do lat 14) albo 14 dni (opieka nad

dzieckiem powyżej 14 lat lub innym członkiem rodziny).

Łączny okres zasiłowy

Łączny okres pobierania wynagrodzenia i zasiłku (do okresu

zasiłkowego wlicza się okres pobierania wynagrodzenia za

czas choroby) wynosi 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy

została spowodowana przez gruźlicę - 270 dni. Ww. okres

zasiłkowy nie może być wydłużony, ale bezpośrednio po

wyczerpaniu okresu zasiłkowego, pracownikowi przysługuje

świadczenie rehabilitacyjne, pod warunkiem, że dalsze

leczenie lub rehabilitacja rokują powrót do zdrowia. Jeżeli

pracownik otrzyma świadczenie rehabilitacyjne, będzie

dodatkowo chroniony przez pierwsze 3 miesiące pobierania

świadczenia (jako miesiąc przyjmuje się 30 dni). Oznacza

to, że maksymalnie pracownik jest chroniony przez 272 dni

(182 dni okresu zasiłkowego + 90 pobierania świadczenia

rehabilitacyjnego), a przy gruźlicy przez 360 dni (270 dni

okresu zasiłkowego + 90 dni pobierania świadczenia

rehabilitacyjnego). Limity te zawierają w sobie 33 dni, za

które pracodawca wypłaca wynagrodzenie chorobowe.