NARZĄD SŁUCHU I RÓWNOWAGI

Zmysł słuchu i równowagi zlokalizowany jest w uchu. W uchu wyróżnia się 3 części:



Ucho zewnętrzne



Ucho środkowe



Ucho zewnętrzne

Ucho zewnętrzne - małżowina, przewodu słuchowego zewnętrznego

Małżowina uszna - z chrząstki sprężystej pokrytej cienką skórą, w niej włosy, gruczoły łojowe i
woskowinowe. Tkanka podskórna występuje tylko w okolicy płatka usznego.

Przewód słuchowy zewnętrzny - Wyścielony jest skórą, dalej coraz cieńsza – zrasta się z ochrzęstną i
okostną i są w niej włosy, gruczoły łojowe i woskowinowe.
Przewód słuchowy zewnętrzny kończy się ślepo i jest zamknięty błoną bębenkową.
Część zewnętrzna – chrzęstna,
Część wewnętrznej – kostna.

Ucho środkowe – jama bębenkowa Trąbki słuchowej Eustachiusza, jamka powietrzna

Jama bębenkowa - obecna w kości skroniowej i jest szczelinowatą przestrzenią wypełnioną powietrzem.
Wysłana nabłonkiem jednowarstwowym płaskim.
● Ścianę zewnętrzną tworzy błona bębenkowa zbudowana z 3 warstw:
- Warstwa zewnętrzna pokryta naskórkiem
- Warstwa środkowa włóknista z dwóch pokładów włókien kolagenowych
- Warstwa zewnętrzna pokryta nabłonkiem jednowarstwowym płaskim lub sześciennym.
● Jama bębenkowa zawiera: młoteczek, kowadełko, strzemiączko – połączone stawowo, przenoszą drgania
błony bębenkowej na drgania płynu w uchu wewnętrznym. Mięśnie to - napinacz błony bębenkowej oraz
mięsień strzemiączkowy - są zbudowane z włókien poprzecznie prążkowanych i gładkich. Mięsnie mogą
ograniczać ruchomość kosteczek słuchowych i wpływać na przekazywanie dźwięków o różnej Hz.
● Kosteczki tworzą łańcuszek pomiędzy błoną bębenkowa, a okienkiem owalnym.
Okienko owalne leży w ścianie kostnej oddzielającej jamę bębenkową od ucha wewnętrznego i jest
zamknięty błoną włóknistą.

Trąbka słuchowa Eustachiusza - łączy ucho środkowe z gardłem. Pozwala na wyrównanie ciśnienia
pomiędzy jamą bębenkowa i gardłem (zabezpiecza błonę przed pęknięciem). Zbudowana jest z dwóch
części:
- Części kostnej
- Części chrzęstnej - z chrząstki sprężystej (w ujściu gardłowym przechodzi w chrząstkę szklistą), tu grubsza
błona śluzowa i tworzy fałdy, zaznacza się szeregowość nabłonka
● Trąbka słuchowa wyścielona jest w odcinku kostnym cienką błoną śluzową, pokrytą nabłonkiem
migawkowym z komórkami kubkowymi.

Jamki powietrzne - przestrzenie wypełnione powietrzem w wyrostku sutkowym i kości skalistej.

Ucho wewnętrzne - Błędnik kostny i błoniasty

Błędnik kostny składa się z:
→ Przedsionka - wiedzie do niego okienko owalne, zamknięte podstawą strzemiączka
→ Ślimaka – spiralny kanał, tworzy dwa i pól obrotu wokół tzw. wrzecionka i kształt ślimaka (w przekroju
– ostry ▲); rozdzielony jest kostną blaszką spiralną, która dzieli go na część górną (z kolei rozdzielona
błoną przedsionkową przebiegającą skośnie do kanału ślimaka) i dolną.
Wyodrębniamy 3 części kanału ślimaka:
- przewód górny- schody przedsionka
- przewód pośredni - przewód ślimakowy

- przewód dolny - schody bębenka
Przestrzeń pomiędzy ścianami labiryntu kostnego i błoniastego wypełnia perylimfa.
→ Kostnych kanałów półkolistych w liczbie 3

Błędnik błoniasty składa się z:
- Woreczka
- Łagiewki
- Przewodów półkolistych
- Przewodu ślimaka
Labirynt błoniasty wypełnia endolimfa

Woreczek, łagiewka, i błoniaste przewody półkoliste tworzą pozasłuchową część błędnika błoniastego -
znajdują się tu ugrupowania zmysłowych komórek rzęsatych lub włoskowych, jako receptory równowagi,
które wysłane są nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym.
Tworzą go 2 typy kom: zmysłowe i podporowe. W rozszerzeniach kanałów półkolistych nabłonek
zmysłowy tworzy uwypuklenia - grzebienie bańkowe (pokryte przez glikoproteiny, która tworzy osklepek
wieńczący grzebień).
W woreczku i łagiewce nabłonek zmysłowy jest w obrębie plamek statycznych.
Rzęski komórek zmysłowych pokrywa bezpostaciowa masa galaretowata (tu osadzone kamyczki
błędnikowe - zbudowane z kryształków CaCO

3

zespolone substancą białkową). Zmiana ich położenia

podrażnia włoski komórek zmysłowych, daje to impuls przewodzony do ośrodków równowagi.
Ślimak tworzy słuchową część błędnika błoniastego. W ślimaku mieści się właściwy narząd receptorowy
słuchu – narząd Cortiego.
Narząd Cortiego spoczywa na blaszce podstawowej i ma postać listewki biegnącej wewnątrz całego
przewodu ślimaka. W jego skład wchodzą komórki podporowe i zmysłowe (rzęsate).

KOMÓRKI PODPOROWE - kilka odmian (różna budowa i lokalizacja):

a) Filary – zewnętrzne spoczywające na blaszce podstawowej, wewnętrzne leżą na pograniczu rąbka i

blaszki podstawowej

b) Komórki falangowe - zewnętrzne (Deitersa) i wewnętrzne(leżą przyśrodkowo od zewnętrznych i

obejmują całkowicie komórki rzęsate wewnętrzne).

c) Komórki Hensena, Klaudiusza, Bottchera - są podporowe, które w miarę oddalania się od komórek

falangowych staja się niższe, ze znacznie ograniczonym cytoszkieletem, które przychodzą ku
obwodowi w nabłonek sześcienny pokrywający bruzdę spiralną zewnętrzną, a ku środkowi w
nabłonek plaski.

KOMÓRKI ZMYSŁOWE (RZĘSATE) - występują w dwóch grupach, jako komórki zewnętrzne i
wewnętrzne

a) Komórki rzęsate wewnętrzne- są krótkie, kształtu kubka o nieco zwężonej części przyśrodkowej.

Tworzą pojedynczy szereg ciągnący się wzdłuż całego narządu Cortiego. Na ich powierzchni
występują stereocilia ułożone w kształcie litery V

b) Komórki rzęsate zewnętrzne- są smuklejsze, posiadają stereocilia ułożone w kształcie litery M.

Tworzą potrójny szereg pomiędzy zewnętrznymi komórkami podporowymi