1

PS/TP

TI

TI

TI

TI----PS

PS

PS

PS----4B

4B

4B

4B

Elementy zaawansowanego

programowania w Pascalu

2

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Lokalizacja i usuwanie usterek

w programie za pomoc

ą

debuggera

3

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Ś

rodowiska Turbo Pascal 6.0/7.x oraz Free Pascal Compiler posiadaj

ą

wbudowany program debugger.

Debugger pozwala na umiejscawianie i usuwanie usterek w programach.

Z umiejscawianiem i usuwaniem usterek zwi

ą

zane s

ą

dwie opcje głównego menu

( Free Pascal Compiler ) Run i Debug:

Run

Step over(F8) (wykonywanie krokowe programu)

Run

Trace into(F7) (wykonywanie krokowe programu)

Run

Go to Cursor(F4) (skocz do miejsca programu, zaznaczonego kursorem)

Debug

Add Watch (dodanie zmiennej do okna

ś

ledzenia)

Debug

Watchs (otworzenie okna

ś

ledzenia zmiennych)

Debug

Breakpoint (dodanie punktu zatrzymania)

4

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Przykładowy program (z bł

ę

dem) do demonstracji wykorzystania debuggera:

program testowy;

uses crt;

const size = 20;
var nr : integer;

tab : array[1..size] of real;
dzielnik, iloraz, suma_ilorazow : real;

BEGIN

clrscr;
randomize;
suma_ilorazow := 0.0;
writeln('Program testowy');

{ustaw warto

ś

ci tablicy}

for nr := 1 to size do tab[nr] := random(200);

5

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

{wy

ś

wietl tablic

ę

}

writeln;
for nr := 1 to size do writeln(tab[nr],' ');
{obliczenia}
writeln;
for nr := 1 to size do

begin
dzielnik := random(20)-1;
iloraz := tab[nr] / dzielnik;
suma_ilorazow := suma_ilorazow + iloraz;
end;

{wynik}
writeln;
writeln('suma ilorazow: ',iloraz);

writeln;
writeln('Naci

ś

nij dowolny klawisz aby kontynuowa

ć

');

readkey;

END.

6

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Przykładowe zrzuty ekranowe po pojawieniu si

ę

bł

ę

du wykonania:

7

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

8

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Za pomoc

ą

debuggera b

ę

dziemy

ś

ledzi

ć

(krok po kroku) zawarto

ś

ci zmiennych:

VAR
nr : integer;
tab : array[1..size] of real;
dzielnik,
iloraz,
suma_ilorazow : real;

Za pomoc

ą

debuggera wstaw do okna zmienne:

nr, tab, dzielnik, iloraz, suma_ilorazow

Ustaw kursor pod zmienn

ą

nr

9

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Wybierz opcj

ę

Debug

Add Watch

Pojawi si

ę

okno Edit Watch

10

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

W polu Expression to watch znajduje si

ę

nazwa zmiennej nr

Kliknij OK

11

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Dodaj do okna Watches nast

ę

pne zmienne

tab, dzielnik, iloraz, suma_ilorazow

12

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Teraz mo

ż

emy przyst

ą

pi

ć

do krokowego

ś

ledzenia wykonywania programu.

Uruchom program za pomoc

ą

opcji F8 (Run

Step over)

Klawisz F8 – słu

ż

y do wykonywania krok po kroku (linia po linii) programu.

Klawisz F8 – krok 1

13

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Klawisz F8 – krok 2.

Klawisz F8 – krok 3.

Klawisz F8 – krok 4.

Klawisz F8 – krok 5.

Klawisz F8 – krok 6.

14

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Klawisz F8 – krok 7.

Klawisz F8 – krok 8.

Klawisz F8 – krok 9.

Klawisz F8 – krok 10.

15

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Klawisz F8 – krok 11.

16

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Klawisz F8 – krok 12.

17

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Klawisz F8 – krok 13.

18

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Klawisz F8 – testujemy program a

ż

instrukcja random(20)-1

wyliczy warto

ść

0 ……..

19

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Klawisz F8 – krok 14.

Zmienna dzielnik ma warto

ść

0,

dlatego dzielenie tab[nr] / dzielnik wywołało bł

ą

d!

20

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Klawisz Ctrl+F2 – Program reset

Nale

ż

y zresetowa

ć

działanie programu i poprawi

ć

kod

ź

ródłowy:

Instrukcj

ę

dzielnik := random(20)-1;

Nale

ż

y zamieni

ć

na

repeat

dzielnik := random(20)-1;

until (dzielnik<>0.0);

21

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Klawisz F8 – krok 15.

22

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Ustanawianie punktów zatrzymania

23

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Ustaw kursor w linii podejrzanej o bł

ą

d.

Debug

Breakpoint (dodanie punktu zatrzymania)

24

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Uruchom program (Run

Run)

25

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Program zatrzymał si

ę

w linii zaznaczonej jako

Breakpoint

Teraz mo

ż

na krokowo wykona

ć

dalsze linie programu

(F8)

i sprawdza

ć

co si

ę

dzieje

26

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Rodzaje b

Rodzaje b

Rodzaje b

Rodzaje b

ł

ęd

d

d

dó

ó

ó

ów

w

w

w

27

PS/TP

PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE

Wyró

ż

niamy trzy rodzaje bł

ę

dów:



Bł

ę

dy syntaktyczne

, zwi

ą

zane ze składni

ą

danego j

ę

zyka

(s

ą

wykrywane przez kompilator)



Bł

ę

dy semantyczne

, wyst

ę

puj

ą

ce podczas wykonywania programu

i zwi

ą

zane z prób

ą

wykonania niedozwolonej operacji (np. dzielenie przez zero

lub otwieranie nie istniej

ą

cego zbioru),



Bł

ę

dy logiczne

, powstałe na wskutek bł

ę

dnego zaprogramowania algorytmu.