NIESPRAWCZE

formy

współdziałania

przestępnego

(sprawstwo sensu largo)

18 § 2

Odpowiada za podżeganie,

kto chcąc

, aby inna osoba dokonała

czynu zabronionego,

nakłania ją

do tego.

18 § 3

Odpowiada za pomocnictwo, kto

w zamiarze

, aby inna osoba

dokonała czynu zabronionego,

swoim zachowaniem ułatwia

jego popełnienie,

w szczególności

dostarczając narzędzie, środek przewozu,

udzielając rady lub informacj

i;

odpowiada za pomocnictwo także ten, kto

wbrew prawnemu,

szczególnemu obowiązkowi niedopuszczenia do popełnienia

czynu zabronionego swoim zaniechaniem ułatwia innej osobie

jego popełnienie

.

Podżeganie i pomocnictwo

• na gruncie polskiego k.k. stanowią odrębne

czyny zabronione o samodzielnych
znamionach,

• nie są technicznymi sposobami wykonania

czynu zabronionego określonego w przepisie
części szczególnej lub przepisie
pozakodeksowym,

• nie są nastawione na realizację znamion

poszczególnych typów czynów zabronionych,

odczytanie znamion podżegania albo pomocnictwa

:

art. 18§2 k.k.

albo

art. 18§3 k.k.

+

odpowiedni przepis części szczególnej

albo

przepis pozakodeksowy

I. PODŻEGANIE

nakłanianie

innej osoby do dokonania czynu

zabronionego w zamiarze aby zrealizowała
ona znamiona

określonego typu

czynu

zabronionego.

opis znamion podżegania:

1.podmiot podżegania,
2. strona przedmiotowa,
3. strona podmiotowa,
4. przedmiot podżegania ,

Ad. 1 podmiot podżegania

zawsze przestępstwo

powszechne

- przypisanie odpowiedzialności karnej za podżeganie ekstraneusowi

nakłaniającemu do popełnienia przestępstwa indywidualnego

Art. 21 k.k.

§ 1. Okoliczności osobiste, wyłączające lub łagodzące albo zaostrzające

odpowiedzialność karną, uwzględnia się tylko co do osoby, której dotyczą.

§ 2. Jeżeli okoliczność osobista dotycząca sprawcy, wpływająca chociażby

tylko na wyższą karalność,

stanowi znamię czynu zabronionego

,

współdziałający podlega odpowiedzialności karnej przewidzianej za ten

czyn zabroniony, gdy o tej

okoliczności wiedział, chociażby go nie

dotyczyła.

§ 3. Wobec współdziałającego, którego nie dotyczy okoliczność określona w §

2, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Ad. 2 strona przedmiotowa

nakłanianie innej osoby do popełnienia czynu

zabronionego

Podżeganie

nie jest techniczną formą wykonania

czynu zabronionego poprzez nakłonienie innej
osoby do jego popełnienia;

odrębny typ czynu zabronionego

charakteryzujący

się własnymi znamionami;

dokonanie podżegania

jest uniezależnione od

podjęcia przez osobę nakłanianą czynności
zmierzających do dokonania czynu, do którego
była nakłaniana.

Nakłanianie:

- tylko do

konkretnego typu czynu zabronionego

(nie : podżeganie do przestępstwa in abstracto),

- tylko

zindywidualizowanej

osoby/kręgu osób (nie:

ad incertam personam),

- możliwe zarówno w stosunku do przestępstw

umyślnych

, jak i

nieumyślnych

,

- możliwe tylko w formie

działania,

ad. 3 strona podmiotowa

ustawa wymaga, aby podżegacz działał z

zamiarem bezpośrednim

podżeganie do przestępstw o

mieszanej stronie podmiotowej

a) podżegacz obejmuje zamiarem zarówno

umyślny czyn wyjściowy jak i nieumyślne
następstwo,

a) podżegacz obejmuje zamiarem tylko umyślny

czyn wyjściowy, a nie obejmuje nim
nieumyślnego następstwa ,

Ad. 4 przedmiot podżegania

podżegacz nie atakuje tego dobra w sposób

określony w przepisie części szczególnej, lecz

inicjuje proces, którego rezultatem może być

zamach na dobro chronione przez dany typ

Możliwe jest podżeganie do:

sprawstwa pojedynczego,
współsprawstwa,
sprawstwa kierowniczego,
sprawstwa polecającego,
pomocnictwa.

II. POMOCNICTWO

a) pomocnictwo z działania ,

kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu

zabronionego, swoim zachowaniem

ułatwia jego

popełnienie

, w szczególności dostarczając

narzędzie, środek przewozu, udzielając rady lub
informacji

b) pomocnictwo przez zaniechanie,

kto wbrew prawnemu, szczególnemu obowiązkowi

niedopuszczenia do popełnienia czynu
zabronionego swoim zaniechaniem ułatwia innej
osobie jego popełnienie.

1. podmiot pomocnictwa

a) pomocnictwo z działania ,

* por. podżeganie,

b) pomocnictwo przez zaniechanie,

przestępstwo indywidualne

2. strona przedmiotowa pomocnictwa

ułatwianie innej osobie popełnienia czynu

zabronionego, uzupełnione

przykładowym

wyliczeniem czynności pomocniczych

(…)w szczególności dostarczając narzędzie, środek przewozu,

udzielając rady lub informacji(…)

*Por. podżeganie

odmiany pomocnictwa:

a) pomocnictwo fizyczne,

b) pomocnictwo psychiczne,

3. strona podmiotowa pomocnictwa

a) zamiar bezpośredni,

b) zamiar wynikowy,

*Por. podżeganie