Zmiany w organizacji
25 kwietnia 2012 r. TOiZ
Warto
ś
ci mi
ę
dzykulturowe
w organizacjach
Zaj
ę
cia 5.
Copyright by Izabela Bogdanowicz, M.A.
Zmiany w organizacji
25 kwietnia 2012 r. TOiZ
Warto
ś
ci mi
ę
dzykulturowe
w organizacjach
Zaj
ę
cia 5.
Copyright by Izabela Bogdanowicz, M.A.
Aspekty kultury
podstawowe warto
ś
ci, normy
i zasady działania, postawy,
przekonania
j
ę
zyk, zwi
ą
zki przestrzenne,
komunikacja niewerbalna,
orientacja czasowa, obraz
ś
wiata
organizacja społeczna (ustrój
ekonomiczny, struktura polityczna
i religijna, rola pokrewie
ń
stwa,
kontrola społeczna, opieka
zdrowotna)
historia, sztuka, dziedzictwo kultury
kultura = komunikacja (por.:
rynek = komunikacja)
Normy społecznych interakcji i
hierarchia wydarze
ń
, które
zachodz
ą
w danej kulturze, w
najbardziej uchwytnej formie
przejawiaj
ą
si
ę
w brzmieniu i
składni j
ę
zyka.
Dean Barnlund
Granice mojego j
ę
zyka
wyznaczaj
ą
granice mojego
ś
wiata.
L. Wittgenstein
Najwa
ż
niejsza cecha kultury:
j
ę
zyk (czyli cel komunikacji
mi
ę
dzykulturowej to stworzenie
wspólnego systemu znacze
ń
)
Kultura, czyli…
„Kultura jest komunikowaniem si
ę
,
a komunikowanie si
ę
jest kultur
ą
.”
(E. T. Hall)
„Kultura jest tym dla społecze
ń
stwa,
czym osobowo
ść
dla jednostki.”
(G. Hofstede)
„Kultura jest sposobem,
w jaki ludzie rozwi
ą
zuj
ą
problemy.”
(Tumpenaars)
Zarz
ą
dzanie mi
ę
dzykulturowe
Globalizm ---------
rozwój organizacji
mi
ę
dzynarodowych i globalnych
(wielonarodowych) ---
nowy typ kultury
organizacyjnej (mi
ę
dzykulturowo
ść
,
wielokulturowo
ść
, kultura mix) ---
zarz
ą
dzanie
mi
ę
dzykulturowe
Wielokulturowo
ść
a nieporozumienia i konflikty
Niewidzialne bariery
Płaszczyzny: zarz
ą
dzanie organizacj
ą
;
robocze relacje pracowników ka
ż
dego
szczebla;
ż
ycie prywatne
Od stref czasowych po weekend
we czwartek i pi
ą
tek
Casus Quebecu
Prawo sikhów do noszenia rytualnych no
ż
y
(kirpan), cz
ęś
ci m
ę
skiego stroju
konstytucyjne prawo noszenia (tak
ż
e
w szkołach) potwierdził s
ą
d w 2006 r.
2011 r.: deputowana Louise Beaudoin z Partii
Quebecu – „je
ś
li wielokulturowo
ść
jest warto
ś
ci
ą
kanadyjsk
ą
, to nie jest to warto
ść
Quebecu”;
odwołanie si
ę
do kanclerz Angeli Merkel
(AM przyznała,
ż
e wielokulturowo
ść
jako polityka
si
ę
nie sprawdza)
zakaz wnoszenia kirpan do parlamentu
Modele mi
ę
dzykulturowej interakcji
(N. J. Adler)
Dominacja kulturowa
Współistnienie kulturowe
Współpraca mi
ę
dzykulturowa
Aspekty odmienno
ś
ci kulturowych
1.
indywidualizm a kolektywizm (popieranie celów indywidualnych /
wspólnych)
2.
m
ę
sko
ść
a kobieco
ść
(nacisk na cechy stereotypowo m
ę
skie /
kobiece)
3.
stopie
ń
unikania niepewno
ś
ci (znaczenie planowania i stabilno
ś
ci)
4.
dystans władzy (nierównowaga sił; akceptacja relacji z dominacj
ą
jednej strony)
1.
zło
ż
ono
ść
kulturowa (zró
ż
nicowanie)
2.
kontrola emocji (akceptowany poziom wyra
ż
anie uczu
ć
)
3.
mały dystans a du
ż
y dystans (dotyk)
4.
tolerancja dla odchyle
ń
od norm kulturowych
5.
orientacja na natur
ę
ludzk
ą
(człowiek jest z natury dobry, zły czy mix)
6.
słaby kontekst a silny kontekst (bezpo
ś
rednio
ść
komunikatu)
7.
relacja człowiek – natura (ujarzmienie czy harmonia)
Ró
ż
nice kulturowe a praca
-
m.in.: Malezja, Gwatemala
- formalizm: wi
ę
cej
-
du
ż
o ekspertów i specjalistów
-
głównie awanse pionowe
-
czas pracy
ś
ci
ś
le okre
ś
lony
i sprawdzany - standaryzacja
-
du
ż
o zachowa
ń
rytualnych
-
m.in.: :Austria, Dania - formalizm:
mniej
-
wi
ę
cej osób wszechstronnych -
awans w pionie i w poziomie -
elastyczny czas pracy
-
skłonno
ść
do zachowa
ń
indywidualnych i innowacyjnych oraz
do ryzyka
-
popełnianie bł
ę
dów: dopuszczalne
-
mened
ż
erowie współtworz
ą
strategi
ę
unikani
e
niepew
no
ś
ci
1
Poziom wska
ź
nika: WYSOKI / DU
Ż
Y
Poziom wska
ź
nika: NISKI / MAŁY
wska
ź
nik
Lp.
Ró
ż
nice kulturowe a praca
- m.in.: Ekwador,
Wenezuela – smukłe
struktury organizacyjne
– du
ż
e ró
ż
nice płacowe
– niskie kwalifikacje
personelu ni
ż
szego
szczebla – kontrola
zewn
ę
trzna i nadzór –
przeło
ż
eni z dystansem
wobec podwładnych
- m.in.: Austria, Dania
- płaskie struktury
organizacyjne - małe ró
ż
nice
płacowe – wykwalifikowany
personel ni
ż
szego szczebla -
samokontrola i samoocena -
przeło
ż
eni s
ą
kole
ż
e
ń
scy
dystans
władzy
2
Poziom wska
ź
nika: WYSOKI / DU
Ż
Y
Poziom wska
ź
nika: NISKI / MAŁY
wska
ź
nik
Lp.
Ró
ż
nice kulturowe a praca
- kultura kolektywna
(m.in.: w Azji) - rodzina,
klan, wspólnota - firma =
druga rodzina - awans
wg sta
ż
u pracy –
decyzje kolektywne
(porozumienie
pracowników) – praca
w zespołach (wspólne
nagrody i
konsekwencje)
- kultura indywidualistyczna
(m.in.: w USA) – jednostka
(opis człowieka = jego cechy i
dokonania; awans wg
osi
ą
gni
ęć
) – wa
ż
ne s
ą
własne
nakłady i korzy
ś
ci – baza to
inicjatywa i przedsi
ę
biorczo
ść
-
indywidualne decyzje i
odpowiedzialno
ść
- bez
zainteresowania cudzym
ż
yciem - praca organizowana
osobno dla ka
ż
dego
stanowiska.
zale
ż
no
ś
ci
mi
ę
dzy
lud
ź
mi
3
Poziom wska
ź
nika: WYSOKI / DU
Ż
Y
Poziom wska
ź
nika: NISKI / MAŁY
wska
ź
nik
Lp.
TCK – Third Culture Kids, Dzieci
Trzeciej Kultury
(Ruth Hill Useem)
Dzieci
ń
stwo za granic
ą
„Pierwsza” kultura (kraj pochodzenia) + „druga" (kraju
pobytu) = „trzecia" kultura (wi
ę
cej ni
ż
mieszanka dwóch)
Poczucie wspólnoty: osoby podobnymi do
ś
wiadczeniami
(społeczno
ś
ci, które zrzeszaj
ą
TCK z całego
ś
wiata, np.
www.tckworld.com, www.tckid.com)
Dwuj
ę
zyczno
ść
– je
ś
li nawet, to z wyró
ż
nikiem.
Łatwo
ść
w nawi
ą
zywaniu kontaktów z lud
ź
mi z ró
ż
nych
kultur, łatwo
ść
przemieszczania si
ę
Znak rozpoznawczy: kameleon. Biblia: David Pollock i
Ruth Van Reken, „Third Culture Kids: Growing Among
Cultures".
Australia: najwi
ę
kszy odsetek TCK