Zmiany w organizacji

25 kwietnia 2012 r. TOiZ

Warto

ś

ci mi

ę

dzykulturowe

w organizacjach

Zaj

ę

cia 5.

Copyright by Izabela Bogdanowicz, M.A.

Aspekty kultury

podstawowe warto

ś

ci, normy

i zasady działania, postawy,
przekonania

j

ę

zyk, zwi

ą

zki przestrzenne,

komunikacja niewerbalna,
orientacja czasowa, obraz

ś

wiata

organizacja społeczna (ustrój

ekonomiczny, struktura polityczna
i religijna, rola pokrewie

ń

stwa,

kontrola społeczna, opieka
zdrowotna)

historia, sztuka, dziedzictwo kultury

kultura = komunikacja (por.:
rynek = komunikacja)

Normy społecznych interakcji i
hierarchia wydarze

ń

, które

zachodz

ą

w danej kulturze, w

najbardziej uchwytnej formie
przejawiaj

ą

si

ę

w brzmieniu i

składni j

ę

zyka.

Dean Barnlund

Granice mojego j

ę

zyka

wyznaczaj

ą

granice mojego

ś

wiata.

L. Wittgenstein

Najwa

ż

niejsza cecha kultury:

j

ę

zyk (czyli cel komunikacji

mi

ę

dzykulturowej to stworzenie

wspólnego systemu znacze

ń

)

Kultura, czyli…

„Kultura jest komunikowaniem si

ę

,

a komunikowanie si

ę

jest kultur

ą

.”

(E. T. Hall)

„Kultura jest tym dla społecze

ń

stwa,

czym osobowo

ść

dla jednostki.”

(G. Hofstede)

„Kultura jest sposobem,

w jaki ludzie rozwi

ą

zuj

ą

problemy.”

(Tumpenaars)

Zarz

ą

dzanie mi

ę

dzykulturowe

Globalizm ---------

rozwój organizacji

mi

ę

dzynarodowych i globalnych

(wielonarodowych) ---

nowy typ kultury

organizacyjnej (mi

ę

dzykulturowo

ść

,

wielokulturowo

ść

, kultura mix) ---

zarz

ą

dzanie

mi

ę

dzykulturowe

Wielokulturowo

ść

a nieporozumienia i konflikty

Niewidzialne bariery

Płaszczyzny: zarz

ą

dzanie organizacj

ą

;

robocze relacje pracowników ka

ż

dego

szczebla;

ż

ycie prywatne

Od stref czasowych po weekend

we czwartek i pi

ą

tek

Casus Quebecu

Prawo sikhów do noszenia rytualnych no

ż

y

(kirpan), cz

ęś

ci m

ę

skiego stroju

konstytucyjne prawo noszenia (tak

ż

e

w szkołach) potwierdził s

ą

d w 2006 r.

2011 r.: deputowana Louise Beaudoin z Partii
Quebecu – „je

ś

li wielokulturowo

ść

jest warto

ś

ci

ą

kanadyjsk

ą

, to nie jest to warto

ść

Quebecu”;

odwołanie si

ę

do kanclerz Angeli Merkel

(AM przyznała,

ż

e wielokulturowo

ść

jako polityka

si

ę

nie sprawdza)

zakaz wnoszenia kirpan do parlamentu

Modele mi

ę

dzykulturowej interakcji

(N. J. Adler)

Dominacja kulturowa

Współistnienie kulturowe

Współpraca mi

ę

dzykulturowa

Aspekty odmienno

ś

ci kulturowych

1.

indywidualizm a kolektywizm (popieranie celów indywidualnych /
wspólnych)

2.

m

ę

sko

ść

a kobieco

ść

(nacisk na cechy stereotypowo m

ę

skie /

kobiece)

3.

stopie

ń

unikania niepewno

ś

ci (znaczenie planowania i stabilno

ś

ci)

4.

dystans władzy (nierównowaga sił; akceptacja relacji z dominacj

ą

jednej strony)

1.

zło

ż

ono

ść

kulturowa (zró

ż

nicowanie)

2.

kontrola emocji (akceptowany poziom wyra

ż

anie uczu

ć

)

3.

mały dystans a du

ż

y dystans (dotyk)

4.

tolerancja dla odchyle

ń

od norm kulturowych

5.

orientacja na natur

ę

ludzk

ą

(człowiek jest z natury dobry, zły czy mix)

6.

słaby kontekst a silny kontekst (bezpo

ś

rednio

ść

komunikatu)

7.

relacja człowiek – natura (ujarzmienie czy harmonia)

Ró

ż

nice kulturowe a praca

-

m.in.: Malezja, Gwatemala

- formalizm: wi

ę

cej

-

du

ż

o ekspertów i specjalistów

-

głównie awanse pionowe

-

czas pracy

ś

ci

ś

le okre

ś

lony

i sprawdzany - standaryzacja

-

du

ż

o zachowa

ń

rytualnych

-

m.in.: :Austria, Dania - formalizm:

mniej

-

wi

ę

cej osób wszechstronnych -

awans w pionie i w poziomie -
elastyczny czas pracy

-

skłonno

ść

do zachowa

ń

indywidualnych i innowacyjnych oraz
do ryzyka

-

popełnianie bł

ę

dów: dopuszczalne

-

mened

ż

erowie współtworz

ą

strategi

ę

unikani
e
niepew
no

ś

ci

1

Poziom wska

ź

nika: WYSOKI / DU

Ż

Y

Poziom wska

ź

nika: NISKI / MAŁY

wska

ź

nik

Lp.

Ró

ż

nice kulturowe a praca

- m.in.: Ekwador,
Wenezuela – smukłe
struktury organizacyjne
– du

ż

e ró

ż

nice płacowe

– niskie kwalifikacje
personelu ni

ż

szego

szczebla – kontrola
zewn

ę

trzna i nadzór –

przeło

ż

eni z dystansem

wobec podwładnych

- m.in.: Austria, Dania

- płaskie struktury
organizacyjne - małe ró

ż

nice

płacowe – wykwalifikowany
personel ni

ż

szego szczebla -

samokontrola i samoocena -
przeło

ż

eni s

ą

kole

ż

e

ń

scy

dystans
władzy

2

Poziom wska

ź

nika: WYSOKI / DU

Ż

Y

Poziom wska

ź

nika: NISKI / MAŁY

wska

ź

nik

Lp.

Ró

ż

nice kulturowe a praca

- kultura kolektywna
(m.in.: w Azji) - rodzina,
klan, wspólnota - firma =
druga rodzina - awans
wg sta

ż

u pracy –

decyzje kolektywne
(porozumienie
pracowników) – praca
w zespołach (wspólne
nagrody i
konsekwencje)

- kultura indywidualistyczna
(m.in.: w USA) – jednostka
(opis człowieka = jego cechy i
dokonania; awans wg
osi

ą

gni

ęć

) – wa

ż

ne s

ą

własne

nakłady i korzy

ś

ci – baza to

inicjatywa i przedsi

ę

biorczo

ść

-

indywidualne decyzje i
odpowiedzialno

ść

- bez

zainteresowania cudzym

ż

yciem - praca organizowana

osobno dla ka

ż

dego

stanowiska.

zale

ż

no

ś

ci

mi

ę

dzy

lud

ź

mi

3

Poziom wska

ź

nika: WYSOKI / DU

Ż

Y

Poziom wska

ź

nika: NISKI / MAŁY

wska

ź

nik

Lp.

TCK – Third Culture Kids, Dzieci
Trzeciej Kultury

(Ruth Hill Useem)

Dzieci

ń

stwo za granic

ą

„Pierwsza” kultura (kraj pochodzenia) + „druga" (kraju
pobytu) = „trzecia" kultura (wi

ę

cej ni

ż

mieszanka dwóch)

Poczucie wspólnoty: osoby podobnymi do

ś

wiadczeniami

(społeczno

ś

ci, które zrzeszaj

ą

TCK z całego

ś

wiata, np.

www.tckworld.com, www.tckid.com)

Dwuj

ę

zyczno

ść

– je

ś

li nawet, to z wyró

ż

nikiem.

Łatwo

ść

w nawi

ą

zywaniu kontaktów z lud

ź

mi z ró

ż

nych

kultur, łatwo

ść

przemieszczania si

ę

Znak rozpoznawczy: kameleon. Biblia: David Pollock i
Ruth Van Reken, „Third Culture Kids: Growing Among
Cultures".

Australia: najwi

ę

kszy odsetek TCK