Kwestia

Prawo właściwe

Zobowiązania
wynikające ze
zdarzeń nie
będących
czynnością prawną

PPM

Rzym II

1. prawo państwa którego strony są
jednocześnie obywatelami i
mieszkańcami ( osoby prawne- miejsce
siedziby) ( powiązanie z chwili
zdarzenia będącego źródłem
zobowiązania)
2. państwo w którym nastąpiło
zdarzenie
3. w braku połączeń – stosuje się prawo
RP

1. następczy wybór prawa ( podmioty prowadzące działalność gosp. - może nastąpić uprzedni wybór prawa)
- gdy strony są w tym samym państwie może dojść tylko do wyboru materialnoprawnego
- w niektórych sytuacjach wybór jest wyłączony:

•

zobowiązania z czynów nieuczciwej konkurencji

•

z naruszenia praw własności intelektualnej

•

szkody na mieniu i osobie wynikające ze szkody w środowisku naturalnym- właściwe jest prawo miejsca
powstania szkody ( pozwany może wybrać też miejsce zdarzenia powodującego szkodę naturalną)

nie stosuje się do odpowiedzialności państwa za działania i zaniechania w wyniku wykonywania władzy publicznej

WYPADKI
DROGOWE

Konwencja haska o prawie właściwym dla wypadków drogowych

1. prawo miejsca w którym nastąpił wypadek
2. gdy uczestniczył tylko jeden pojazd, zarejestrowany w innym państwie niż wypadek, prawo miejsca rejestracji stosuję się do
- kierowcy, posiadacza, właściciela, innej mającej prawo do pojazdu ( niezależnie od jej miejsca zamieszkania
- pasażera (gdy jest ofiarą)i ma miejsce zamieszkania inne niż wypadku
- wobec ofiary spoza pojazdu, jeśli miała miejsce zamieszkania w państwie rejestracji

w przypadku wielu ofiar prawo właściwe określa się dla każdej z nich z osobna
- wiele pojazdów- gdy wszystkie są zarejestrowane w innym państwie- państwo rejestracji
-gdy uczestniczyły inne osoby, które mogą być odpowiedzialne powyższe zasady stosuje się tylko gdy wszystkie miały miejsce zamieszkania w państwie prawa
rejestracji

prawu właściwemu dla pasażera podlegają rzeczy jego lub jemu powierzone

prawo właściwe dla odpowiedzialności właściciela – odpowiedzialność za przewożone rzeczy

odpowiedzialność za uszkodzenie rzeczy znajdujących się poza pojazdem- państwo wypadku

prawo gdzie pojazd stacjonuje
- gdy pojazd nie jest zarejestrowany lub zarejestrowany w kilku państwach
- gdy osoba posiadająca prawo do pojazdu nie ma miejsca zamieszkania w państwie rejestracji

Niezależnie odprawa właściwego przy określaniu odpowiedzialności bierze się pod uwagę przepisy bezpieczeństwa ruchu państwa wypadku

możliwość wystąpienia o naprawienie szkody bezpośrednio do ubezpieczyciela, gdy taką możliwość przewiduje:
- prawo miejsca wypadku (nawet gdy inne prawo właściwe nie przewiduje)
- prawo wskazane przez przepisy konwencji
- prawo któremu podlega umowa ubezpieczeniowa

Przepisy konwencji można wyłączyć gdy są oczywiście sprzeczne z porządkiem prawnym danego państwa

Konwencję stosuje się nawet wtedy gdy wskazuje jako prawo właściwe prawo państwa które nie jest sygnatariuszem konwencji

DELIKTY

1. prawo państwa którego strony są jednocześnie obywatelami i mieszkańcami ( osoby prawne- miejsce
siedziby) ( powiązanie z chwili zdarzenia będącego źródłem zobowiązania)
2. państwo w którym nastąpiło zdarzenie
3. w braku połączeń – stosuje się prawo RP

Wielomiejscowość
- prosta – na obszarze jednego państwa czyn, na drugiego skutek
- złożona – powiązanie w wieloma obszarami skutku, czynu lub obu

użycie dowolnego łącznika lokalizującego w zależności od danego stanu faktycznego (brak regulacji)
przepisy prawa porządkowego miejsca zdarzenia należy uwzględnić niezależnie od wybranego prawa – są
elementem stanu faktycznego

dopuszcza się zbieg przepisów deliktowych i kontraktowych ( należyta ochrona poszkodowanego,
występowanie takiej możliwości w wielu porządkach prawnych) – należy je traktować na równi ( ale nie
mogą prowadzić do uzyskania podwójnego odszkodowania)

1. wybór
2. miejsce pobytu ( w
tym samym państwie)
poszkodowanego i
powodującego szkodę w
chwili powstania szkody
3. miejsce powstania
szkody bezpośredniej
4. reguła korekcyjna
-państwo najściślejszego
związku (musi być
wyraźny)

JURYSDYKCJA

KPC- zasada ogólna

Bruksela I –1. miejsce
gdzie nastąpiło lub
mogło nastąpić
zdarzenie
2. zasada ogólna-
miejsce pobytu
pozwanego

NEGATORIUM
GESTIO

1. prawo państwa którego strony są jednocześnie obywatelami i
mieszkańcami ( osoby prawne- miejsce siedziby) ( powiązanie z chwili
zdarzenia będącego źródłem zobowiązania)
2. państwo w którym nastąpiło zdarzenie ( działanie gestora) gdy
prowadził działanie na obszarze kilku państw- prawo tego z którym był
najściślej związany
3. w braku połączeń – stosuje się prawo RP

1. prawo wcześniejszego stosunku między stronami, jeśli taki miał miejsce
2. gdy strony w chwili zdarzenia mają miejsce pobytu w tym samym państwie
3.prawo państwa w którym miał miejsce działanie
4.reguła korekcyjna ścisłego związku z innym państwem

BEZPODSTAWNE
WZBOGACENIE

1. prawo państwa którego strony są jednocześnie obywatelami i mieszkańcami ( osoby
prawne- miejsce siedziby) ( powiązanie z chwili zdarzenia będącego źródłem zobowiązania)
2. państwo w którym nastąpiło zdarzenie ( prawo państwa w którym nastąpiło przesunięcie
majątkowe na rzecz wzbogaconego)
- gdy bezpodstawne wzbogacenie nastąpił na skutek świadczenia nienależnego – miejsce
spełnienia świadczenia (decydującą role czy świadczenie było należne czy nie odgrywa
prawo któremu podlega stosunek)
3. w braku połączeń – stosuje się prawo RP

w razie wątpliwości szuka się prawa najściślej związanego
1. prawo właściwe dla stosunku z którego wynika bezposdstawne
wzbogacenie ( umowa, czyn niedozwolony)
2. gdy strony w chwili zdarzenia mają miejsce pobytu w tym
samym państwie
3. prawo państwa w którym nastąpiło bezpodstawne wzbogacenie
4.reguła korekcyjna ścisłego związku z innym państwem

Regulacje szczegółowe z RZYM II

Odpowiedzialność
za produkt
niebezpieczny

1. wybór
2. miejsce pobytu ( w tym samym państwie) poszkodowanego i powodującego szkodę w chwili powstania szkody
3.prawo miejsca pobytu poszkodowanego, jeżeli produkt został wprowadzony do obrotu w tym państwie
4. miejsce nabycia rzeczy, jeśli została wprowadzona tam do obrotu
5. prawo państwa w którym powstała szkoda,jeśli produkt został wprowadzony tam do obrotu

gdy osoba odpowiedzialna nie mogła w uzasadniony sposób przewidzieć wprowadzenia produktu na teren danego państwa stosuje się prawo jej zwykłego pobytu

reguła korekcyjna ściślejszego związku

Nieuczciwa
konkurencja

1.Prawo państwa w którym występuje/ jest ryzyko wystąpienia naruszenie konkurencji/ zbiorowych interesów konsumentów ( gdy narusza interesy tylko jednego
konkurenta → zasada ogólna)
2. gdy skutek w więcej niż jednym państwie → dochodzący odszkodowania może powołać się na przepisy krajowe dot. Konkurencji + rynek pozwanego musi
być dotknięty skutkami naruszenia

prawa tego nie można wyłączyć w drodze umowy

Prawa własności
intelektualnej

1. prawo państwa na podstawie którego dochodzi się ochrony
2. naruszenie jednolitego wspólnotowego prawa własności – prawo
państwa naruszenia prawa

nie można wyłączyć w drodze umowy

Jurysdykcja

KPC

Bruksela I

sąd miejsca zamieszkania/pobytu/
siedziby pozwanego (zasada ogólna)

Sąd państwa na terenie którego żąda się ochrony-
właściwość wyłączna- wyłącza KPC

Spory zbiorowe

1. prawo miejsca sporu 2 zasada ogólna

Culpa in
contrachento-
pojęcie
autonomiczne

1. prawo właściwe dla umowy która została/ miała być zawarta
2.państwo w którym powstała szkoda
3. gdy strony w chwili zdarzenia mają miejsce pobytu w tym samym państwie – prawo tego państwa
4. reguła korekcyjna

JURYSDYKCJA

KPC

Bruksela I

1. gdy zobowiązanie
powstało na terenie RP
2. zobowiązanie powstało w
związku z działającą na
terenie RP filią
3. sprawy konsumenckie-
gdy konsument ma miejsce
zamieszkania/ pobytu w RP
lub tutaj dokonał czynności
niezbędnych do zawarcia
umowy

sąd miejsca zamieszkania/
pobytu/ siedziby pozwanego
(zasada ogólna)

Sąd miejsca pobytu pozwanego

(delikty i quasi delikty)
1. miejsce gdzie nastąpiło lub mogło nastąpić zdarzenie
2. zasada ogólna- miejsce pobytu pozwanego

Roszczenia z umowy/ umowa -sąd miejsca wykonania zobowiązania ( nawet gdy tylko miało dojść do jego wykonania
- sprzedaż- miejsce dostawy
- usługa- miejsce wykonania

o odszkodowanie/ restytucję do stanu pierwotnego z czynu zagrożonego karą – sąd karny, do którego wniesiono sprawę o ile może
rozpoznawać sprawy cywilne

sprawy związane z działalnością fili- sąd miejsca gdzie znajduje się filia

w sprawach o ubezpieczenie, umowach zawartych przez konsumenta, indywidualnych umów o pracę- można wybrać pomiędzy
zasadą ogólną a właściwością wynikającą z rozporządzenia