Kwestia |
Właściwe prawo materialne |
Jurysdykcja- sąd właściwy dla miejsca gdzie |
||||||
Małżeństwo
cudzoziemiec musi przedłożyć zaświadczenie, że jego prawo ojczyste zezwala mu na zawarcie małżeństwa
małżeństwo ułomne- gdy zostało zawarte pomimo istnienia przeszkody małżeńskiej po stronie jednego z małżonków
do zaręczyn w drodze analogi można stosować prawo dot. małżeństwa |
Możliwość zawarcia- prawo ojczystego Forma (rozumiana bardzo szeroko, świadkowie, forma oświadczeń, udział organu państwowego) – państwa w którym jest zawierane /prawa ojczystego gdy oboje takiego samego obywatelstwa [ niedopełnienie formy oceniane jest z punktu widzenia prawa miejsca zawarcia małżeństwa] Unieważnienie (ustalenie istnienia, nieistnienia) może być z przyczyn nieznanych prawu polskiemu- powyższe łączniki, prawo z chwili zawarcia małżeństwa Stosunki majątkowe- 1. każdoczesne wspólne prawo ojczyste, zawarcie, zmiana, rozwiązanie umowy majątkowej; gdy nie da się ustalić → miejsce zamieszkania umowa majątkowa podlega prawu ojczystemu stron z chwili zawarcia z braku wspólnego prawa ojczystego, 1.prawo wspólnego miejsca zamieszkania 2. prawo polskie
Z książki apartydzi – prawo miejsca zamieszkania, jeśli nie da się ustalić, prawo polskie
osoby o kilku obywatelstwach art. 2 ppm
+ klauzula porządku publicznego
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Europejska Konwencja Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych wolności – prawo do małżeństwa
przeszkody małżeńskie – zrywające/tamujące; jednostronne (wiek)/ dwustronne (pozostawanie w małżeństwie) |
KPC |
Bruksela II |
|||||
-w sprawach małżeńskich- 1. oboje małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania/ pobytu w RP, jeżeli jedno z nich zostało w RP 2. powód ma co najmniej od roku miejsce zamieszkania/pobytu w RP 3.lub od 6 mcy i jest obywatelem RP 4. oboje małżonkowie są obywatelami RP
-zasada ogólna- gdy pozwany ma miejsce zamieszkania/ zwykłego pobytu w RP
jurysdykcja wyłączna jeśli oboje są obywatelami i mieszkańcami RP
jurysdykcja obejmuje również władzę rodzicielską nad wspólnymi małoletnimi dziećmi
sprawy nieprocesowe: -jeden z małżonków lub nupturientów jest obywatelem RP/ cudzoziemcem mającym zamieszkanie / pobyt w RP - gdy w sprawie o podział majątku w znacznej mierze majątek znajduje się RP
|
Dot – rozwód, separacja, unieważnienie 1. oboje małżonkowie zwykle zamieszkują 2. ostatnio zamieszkiwali, jeżeli jeden z nich wciąż tam mieszkańcami 3. pozwany zwykle zamieszkuje 4. miejsce zamieszkania któregokolwiek z małżonków- gdy wspólny wniosek 5. powód ma co najmniej od roku miejsce zamieszkania/pobytu 6..lub od 6 mcy i jest obywatelem 7. sąd państwa którego małżonkowie obydwoje są obywatelami
sąd który orzekł o separacji jest właściwy do przekształcenia jej w rozwód, jeżeli prawo państwa to przewiduje
jurysdykcja właściwa w sprawach małżeńskich rozciąga się na odpowiedzialność rodzicielską gdy 1 min jeden z małżonków ją posiada, 2. wszyscy odpowiedzialni zaakceptowali ten sąd
|
|||||||
Rozwód, separacja
merytorycznie kc – orzeczenie sadu + nieznane w RP formy |
PPM |
Konwencja o uznawaniu rozwodów i separacji ( Haga 1970) |
KPC j.w , Bruksela II j.w. |
|||||
1. wspólne prawo ojczyste z chwili żądania 2. prawo wspólnego miejsca zamieszkania 3. prawo polskie |
- dotyczy tylko rozwodu/separacji bez postanowień o winie, majątku, dzieciach - bardzo szeroki zakres łączników do wyznaczania właściwości sądu, podobny do brukseli II ( sąd właściwy dla separacji, właściwy dla rozwodu) - można odmówić uznania orzeczenia gdy obie strony mieszkają w państwie w którym instytucja ta nie jest znana
|
|||||||
Pochodzenie dziecka |
PPM |
KPC |
||||||
1. ustalenie i zaprzeczenie ojcostwa/macierzyństwa podlega prawu dziecka z chwili urodzenia
1. uznanie dziecka prawu ojczystemu dziecka z chwili uznania (złożenia oświadczenia woli) 2. uznanie nasciturusa podlega prawu ojczystemu matki
w razie wielokrotnego obywatelstwa dziecka/matki stosuje się 2ppm
prawu właściwemu podlega również domniemanie pochodzenia dziecka z małżeństwa |
Jeżeli uprawniony do ustalenia pochodzenia dziecka ma miejsce zamieszkania/pobytu w RP dziecko ma miejsce zamieszkania/pobytu w RP jeżeli dziecko jest powodem min rok pobytu w RP jeżeli powodem nie jest dziecko, powód jest obywatelem + ma miejsce zamieszkania/pobytu min 6 mcy powód i pozwany są obywatelami RP
wyłącznie Polska jurysdykcja gdy obie strony są obywatelami i mają miejsce zamieszkania w RP jurysdykcja |
|||||||
Stosunki rodzice- dzieci |
PPM |
KPC |
Bruksela II |
|||||
Podlegają prawu ojczystemu dziecka |
dziecko ma miejsce zamieszkania/pobytu w RP jeżeli dziecko jest powodem min rok pobytu w RP jeżeli powodem nie jest dziecko, powód jest obywatelem + ma miejsce zamieszkania/pobytu min 6 mcy powód i pozwany są obywatelami RP
wyłącznie Polska jurysdykcja gdy obie strony są obywatelami i mają miejsce zamieszkania w RP jurysdykcja
nieprocesowe- 1.dziecko ma miejsce zamieszkania /pobytu w RP 2.wnioskodawca i dziecko są obywatelami RP |
w zakresie kontaktów z dzieckiem, ochrony jego majątku, umieszczania w rodzinach zastępczych, osób i instytucji do których należy opieka nad dzieckiem |
||||||
1. sąd zamieszkania dziecka 2. właściwość sądu utrzymuje się w zakresie kontaktów z dzieckiem przez 3 mce od wyprowadzenia się dziecka z kraju, który określił zasady kontaktu
rozszerzenie jurysdykcji - gdy w powiązaniu z inną sprawą ( nie z małżeńską)a dziecko posiada istotny związek z państwem + leży to w jego interesie + wszystkie strony zaakceptowały właściwość - gdy dziecko mieszka na terenie państwa trzeciego, gdzie nie można przeprowadzić procesu, leży to w interesie dziecka |
||||||||
Przysposobienie
instytucje których celem jest stworzenie prawnej więzi podobnej do tej jaka istnieje pomiędzy rodzicami a dziećmi. Zawarcie umowy; przysposobienie pełnoletniego w RP tylko w drodze orzeczenia sądu |
PPM |
KRO |
KPC |
Inne |
||||
Podlega prawu ojczystemu przysposabiającego, z zachowaniem przepisów prawa ojczystego przysposabianego (jego zgoda/ zgoda przedstawicieli ustawowych/właściwego organu) z chwili przyspodobienia
równoległe ( kumulatywne) stosowanie dwóch systemów, ale nie łączenie ich w jeden
problem gdy małżonkowie przysposabiają wspólnie, a mają różne obywatelstwa (17§1 lub §3ppm) lub do każdego z małżonków jego prawo stosuje się oddzielnie |
Ograniczenie przysposobienia może nastąpić ze względu na zmianę miejsca zamieszkania- gdy dziecko ma polskie obywatelstwo |
1.jeśli osoba która ma być przysposobiona jest obywatelem RP, ma miejsce zamieszkania/pobytu 2. przysposabiający jest obywatelem RP + ma zamieszkanie /pobyt w RP ( w razie wspólnego przysposobienia przez małżonków wystarczy że jeden jest
wyłącznie Polska jurysdykcja gdy obydwoje przysposabiający i przysposabiany są obywatelami i mają miejsce zamieszkania w RP jurysdykcja
|
|
|||||
konwencja o ochronie dzieci i współpracy w dziedzinie przysposobienia międzynarodowego |
||||||||
alimentacja |
PPM |
inne |
KPC |
Bruksela I |
||||
Roszczenia między krewnymi lub powinowatymi- prawo osoby uprawnionej do alimentów subokreślnik temporalny – każdoczesny statut , zaległe roszczenia według statutu dla nich właściwego czasowo
roszczenia matki przeciwko ojcu nienarodzonego dziecka – prawo ojczyste matki gdy pomiędzy małżonkami- stosuje się 17ppm |
Konwencja o dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych za granicą , NY 1956 ( prawo państwa którego obywatelem jest zobowiązany; jurysdykcja- sąd okręgowy zamieszkania powoda)
Konwencja Haska o prawie właściwym dla zobowiązań alimentacyjnych 1973 (wszystkie rodzaje roszczeń alimentacyjnych)1. prawo miejsca stałego pobytu uprawnionego do alimentów 2. wspólne prawo ojczyste 3. fori 4. na podstawie którego orzeczono rozwód
jeśli według prawa (ojczyste dla obojga lub gdy nie ma – zamieszkania zobowiązanego) nie istnieje obowiązek alimentacji między krewnymi linii bocznej/powinowatymi można się sprzeciwić temu obowiązkowi
W przygotowaniu rozporządzenie UE które ma wejść w życie 2011r |
1. uprawniony ma miejsce zamieszkania/ pobytu w RP 2. sprawa rozpoznawana łącznie ze sprawą małżeńską – gdy sprawa małżeńska należy do jurysdykcji krajowej 3. gdy roszczenie o alimenty rozpatruje się łącznie ze sprawą o ustalenie pochodzenia dziecka- sąd właściwy dla ustalenia pochodzenia dziecka
|
1. miejsce zamieszkania lub pobytu uprawnionego do alimentów 2. gdy sprawa jest rozpatrywana łącznie ze sprawą dotyczącą stanu cywilnego - przed sąd, który ma jurysdykcję do rozpoznania tej sprawy według własnego prawa, chyba że jurysdykcja ta opiera się jedynie na obywatelstwie jednej ze stron 3. sąd miejsca pobytu/zamieszkania zobowiązanego do zapłaty alimentów
z konwencji NY - jurysdykcja- sąd okręgowy zamieszkania powoda |
|||||
Opieka i kuratela
wszystkie zarządzenie o charakterze opiekuńczym ( upełnoletnienie, uwłasnowolnienie), ubezwłasnowolnienie, pozostawanie pod opieką rodzicielską
opiekunem może być cudzoziemiec |
PPM |
inne |
KPC |
|||||
Prawo ojczyste osoby dla której ma być ustanowiona
gdy wymagający opieki jest bezpaństwowcem- prawo miejsca zamieszkania, gdy nie można ustalić- prawo polskie
kuratela (tylko materialna, nie procesowa) – podlega prawu właściwemu dla stosunku przy okazji którego jest stanowiona -jurysdykcja tak samo
subokreślinik temporalny- każdoczesny statu- zmiana obywatelstwa =zmiana statutu |
Konwencja haska o właściwości organów i prawie właściwym w zakresie ochrony małoletnich (jurysdykcja- miejsce pobytu małoletniego)
Konwencja haska dotycząca uregulowania opieki nad małoletnimi
|
- sąd ojczysty/ miejsca zamieszkania, pobytu (osoba prawna/ jednostka organizacyjna z siedzibą w RP) - w interesie cudzoziemca sądy mogą wydać zarządzenie o ustanowienie kuratora dla jego majątku znajdującego się w RP (również w innych sprawach gdy zachodzi pilna potrzeba i istnieje wystarczający związek z prawem polskim)
UBEZWŁASNOWALNIENIE- obywatel RP/ cudzoziemiec mieszkający lub majacy miejsce pobytu w RP ( dla obywateli mających miejsca zamieszkania w RP- wyłączna |