Diagnostyka laboratoryjna

Diagnostyka laboratoryjna

hypo i hyperglikemii

hypo i hyperglikemii

Katedra i Zakład Chemii i Biochemii Klinicznej

Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu

Joanna Dudziak

Normoglikemia

Normoglikemia

( osocze lub surowica krwi

ż

ylnej )

-

-

na czczo

na czczo

(6 godzin od ost. posiłku)

(6 godzin od ost. posiłku)

:

:

60

60

–

–

99 mg/dl

99 mg/dl

(3,4

(3,4

–

–

5,5 mmol/l)

5,5 mmol/l)

-

-

g

g

likemia w

likemia w

2 godzinie

2 godzinie

doustnego testu

doustnego testu

tolerancji glukozy

tolerancji glukozy

/ glikemia poposiłkowa:

/ glikemia poposiłkowa:

< 140 mg/dl (7,8 mmol/l)

< 140 mg/dl (7,8 mmol/l)

N

N

azewnictwo stan

azewnictwo stan

ó

ó

w hiperglikemii

w hiperglikemii

•

•

nieprawid

nieprawid

ł

ł

owa glikemia na czczo

owa glikemia na czczo

(IFG,

(IFG,

impaired fasting glucose):

impaired fasting glucose):

100

100

–

–

125 mg/dl (

125 mg/dl (

5,6

5,6

–

–

6,9 mmol/l);

6,9 mmol/l);

•

•

nieprawid

nieprawid

ł

ł

owa tolerancja glukozy

owa tolerancja glukozy

(IGT,

(IGT,

impaired glucose tolerance):

impaired glucose tolerance):

w 2. godzinie testu tolerancji glukozy

w 2. godzinie testu tolerancji glukozy

wg

wg

WHO

WHO

-

-

OGTT

OGTT

,

,

glikemia

glikemia

140

140

-

-

199 mg/dl

199 mg/dl

(7,8

(7,8

–

–

11 mmol/l);

11 mmol/l);

•

•

stan przedcukrzycowy

stan przedcukrzycowy

(

(

prediabetes)

prediabetes)

:

:

IFG lub IGT

IFG lub IGT

Klasyczne objawy kliniczne

Klasyczne objawy kliniczne

cukrzycy:

cukrzycy:

•

•

Poliuria

Poliuria

•

•

Polidypsja

Polidypsja

•

•

Spadek masy ciała przy wzmo

ż

onym apetycie

Spadek masy ciała przy wzmo

ż

onym apetycie

–

–

polifagia

polifagia

•

•

Zaburzenia widzenia

Zaburzenia widzenia

•

•

Osłabienie

Osłabienie

•

•

Pojawienie si

ę

zmian ropnych na skórze oraz stanów

Pojawienie si

ę

zmian ropnych na skórze oraz stanów

zapalnych narz

ą

dów moczowo

zapalnych narz

ą

dów moczowo

-

-

płciowych

płciowych

Definicja cukrzycy

Definicja cukrzycy

Schorzenie metaboliczne, o ró

ż

nej etiologii,

Schorzenie metaboliczne, o ró

ż

nej etiologii,

charakteryzuj

ą

ce si

ę

:

charakteryzuj

ą

ce si

ę

:

•

•

Przewlekł

ą

hiperglikemi

ą

skojarzon

ą

z gł

ę

bokimi

Przewlekł

ą

hiperglikemi

ą

skojarzon

ą

z gł

ę

bokimi

zaburzeniami w obr

ę

bie metabolizmu

zaburzeniami w obr

ę

bie metabolizmu

w

ę

glowodanów,lipidów i białek, wynikaj

ą

cymi

w

ę

glowodanów,lipidów i białek, wynikaj

ą

cymi

z bezwzgl

ę

dnego b

ą

d

ź

wzgl

ę

dnego niedoboru insuliny

z bezwzgl

ę

dnego b

ą

d

ź

wzgl

ę

dnego niedoboru insuliny

•

•

Obecno

ś

ci

ą

przewlekłych powikła

ń

cukrzycowych

Obecno

ś

ci

ą

przewlekłych powikła

ń

cukrzycowych

(mikroangiopatia, makroangiopatia, stopa cukrzycowa)

(mikroangiopatia, makroangiopatia, stopa cukrzycowa)

Podzia

Podzia

ł

ł

cukrzycy

cukrzycy

T

T

yp 1

yp 1

(zniszczenie komórek beta, zwykle prowadz

ą

ce do bezwzgl

ę

dnego ni

(zniszczenie komórek beta, zwykle prowadz

ą

ce do bezwzgl

ę

dnego ni

edoboru insuliny)

edoboru insuliny)

-

-

autoimmunologiczna (typ 1A)

autoimmunologiczna (typ 1A)

-

-

idiopatyczna (typ 1B)

idiopatyczna (typ 1B)

K

K

ryteria rozpoznania cukrzycy typu 1 wg WHO:

ryteria rozpoznania cukrzycy typu 1 wg WHO:

-

-

typowy obraz kliniczny z szybkim rozwojem objaw

typowy obraz kliniczny z szybkim rozwojem objaw

ó

ó

w

w

-

-

kwasica ketonowa przy rozpoznaniu lub konieczno

kwasica ketonowa przy rozpoznaniu lub konieczno

ść

ść

leczenia insulin

leczenia insulin

ą

ą

przez co

przez co

najmniej rok od momentu rozpoznania

najmniej rok od momentu rozpoznania

Typ 2

Typ 2

(o

(o

d przewagi insulinooporno

d przewagi insulinooporno

ś

ś

ci ze wzgl

ci ze wzgl

ę

ę

dnym niedoborem insuliny do przewagi defektu

dnym niedoborem insuliny do przewagi defektu

wydzielania z insulinooporno

wydzielania z insulinooporno

ś

ś

ci

ci

ą

ą

lub bez

lub bez

)

)

R

R

ozpoznaje si

ozpoznaje si

ę

ę

u pacjent

u pacjent

ó

ó

w, kt

w, kt

ó

ó

rzy nie spe

rzy nie spe

ł

ł

niaj

niaj

ą

ą

tych

tych

ww

ww

dwu kryteri

dwu kryteri

ó

ó

w.

w.

Cukrzyca ci

Cukrzyca ci

ęż

ęż

arnych

arnych

(GDM,

(GDM,

gestational diabetes mellitus

gestational diabetes mellitus

)

)

umiarkowana /

umiarkowana /

podwy

ż

szona

podwy

ż

szona

zwykle wysoka

zwykle wysoka

glikemia

glikemia

na czczo

na czczo

niewielka

niewielka

zawsze

zawsze

skłonno

ść

do ketozy

skłonno

ść

do ketozy

90%

90%

40

40

-

-

50 %

50 %

zgodno

ść

zachorowa

ń

zgodno

ść

zachorowa

ń

bli

ż

niaków

bli

ż

niaków

nieobecne

nieobecne

obecne

obecne

anty

anty

-

-

GAD

GAD

,

,

ICA

ICA

obecno

obecno

ść

ść

przeciwcia

przeciwcia

ł

ł

insulinooporno

insulinooporno

ść

ść

wra

wra

ż

ż

liwy

liwy

wra

wra

ż

ż

liwo

liwo

ść

ść

na insulin

na insulin

ę

ę

g

g

enetyczne

enetyczne

a

a

utoimmunologiczne

utoimmunologiczne

idiopatyczne

idiopatyczne

czynniki patogenetyczne

czynniki patogenetyczne

powolny (cz

powolny (cz

ę

ę

sto

sto

przypadkowe rozpoznanie)

przypadkowe rozpoznanie)

nag

nag

ł

ł

y

y

(szybkie narastanie objaw

(szybkie narastanie objaw

ó

ó

w)

w)

pocz

pocz

ą

ą

tek

tek

otyli

otyli

szczupli

szczupli

od

od

ż

ż

ywienie, BMI

ywienie, BMI

wiek dojrza

wiek dojrza

ł

ł

y

y

dzieci

dzieci

ń

ń

stwo

stwo

wiek w momencie

wiek w momencie

zachorowania

zachorowania

Typ 2

Typ 2

Typ 1

Typ 1

Charakterystyczne cechy cukrzycy typu 1 i 2

Charakterystyczne cechy cukrzycy typu 1 i 2

Ró

ż

nicowanie postaci granicznych

Ró

ż

nicowanie postaci granicznych

Test z glukagonem ( 1mg iv.

Test z glukagonem ( 1mg iv.

–

–

peptyd C w 6 min.)

peptyd C w 6 min.)

Cukrzyca typu 2

Cukrzyca typu 2

>1,2

>1,2

Warto

ś

ci po

ś

rednie

Warto

ś

ci po

ś

rednie

( sprawd

ź

p

( sprawd

ź

p

-

-

ciała)

ciała)

0,35

0,35

-

-

1,2

1,2

Cukrzyca typu 1

Cukrzyca typu 1

<0,35

<0,35

Rozpoznanie

Rozpoznanie

Peptyd C

Peptyd C

LADA

LADA

-

-

charakterystyka porównawcza z DM 2

charakterystyka porównawcza z DM 2

Charakterystyka pacjenta:

Charakterystyka pacjenta:

•

•

BMI

BMI

-

-

ni

ni

ż

ż

sze

sze

•

•

WHR

WHR

–

–

mniejsze

mniejsze

•

•

wiek > 35 lat

wiek > 35 lat

•

•

poziom peptydu C na czczo

poziom peptydu C na czczo

-

-

ni

ni

ż

ż

szy

szy

•

•

st

st

ęż

ęż

enie

enie

insuliny

insuliny

w doustnym te

w doustnym te

ś

ś

cie tolerancji glukozy

cie tolerancji glukozy

(OGTT)

(OGTT)

-

-

ni

ni

ż

ż

sze

sze

•

•

wydzielanie glukagonu w odpowiedzi na wzrost glikemii nie

wydzielanie glukagonu w odpowiedzi na wzrost glikemii nie

r

r

ó

ó

ż

ż

ni

ni

ł

ł

o si

o si

ę

ę

u pacjent

u pacjent

ó

ó

w z LADA i z cukrzyc

w z LADA i z cukrzyc

ą

ą

typu 2

typu 2

•

•

nadci

nadci

ś

ś

nienie t

nienie t

ę

ę

tnicze

tnicze

-

-

rzadziej

rzadziej

•

•

korzystniejszy lipidogram ni

korzystniejszy lipidogram ni

ż

ż

pacjenci z cukrzyc

pacjenci z cukrzyc

ą

ą

typu 2

typu 2

•

•

rzadsze po

rzadsze po

wik

wik

ł

ł

a

a

nia przy wykryciu

nia przy wykryciu

Podzia

Podzia

ł

ł

cukrzycy

cukrzycy

cd.

cd.

inne

inne

okre

ś

lone typy cukrzycy

okre

ś

lone typy cukrzycy

•

•

DEFEKTY GENETYCZNE CZYNNO

Ś

CI KOMÓREK

DEFEKTY GENETYCZNE CZYNNO

Ś

CI KOMÓREK

BETA

BETA

chromosom 20, HNF-4alfa (MODY1)

chromosom 7, glukokinaza (MODY2)

chromosom 12, HNF-1alfa (MODY3)

chromosom 13, IPF-1 (MODY4)

DNA mitochondrialny, mutacja w pozycji 3243 i inne

•

•

DEFEKTY GENETYCZNE DZIAŁANIA INSULINY

DEFEKTY GENETYCZNE DZIAŁANIA INSULINY

insulinooporno

ść

typu A

krasnoludkowato

ść

(leprechaunizm)

zespół Rabsona i Mendenhalla

cukrzyca lipoatroficzna i inne

•

•

CHOROBY ZEWN

Ą

TRZWYDZIELNICZEJ CZE

Ś

CI

CHOROBY ZEWN

Ą

TRZWYDZIELNICZEJ CZE

Ś

CI

TRZUSTKI

TRZUSTKI

pankreatopatia włóknisto-wapniej

ą

ca

zapalenie trzustki

uraz lub pankreatektomia

nowotwór

mukowiscydoza ,hemochromatoza i inne

•

•

ENDOKRYNOPATIE

ENDOKRYNOPATIE

zespół Cushinga

akromegalia

guz chromochłonny

glucagonoma

nadczynno

ść

tarczycy

somatostatinoma i inne

•

•

CUKRZYCA WYWO

CUKRZYCA WYWO

Ł

Ł

ANA PRZEZ LEKI LUB INNE

ANA PRZEZ LEKI LUB INNE

SUBSTANCJE CHEMICZNE

SUBSTANCJE CHEMICZNE

kwas nikotynowy ,glukokortykosteroidy, hormony tarczycy
alfa-mimetyki ,beta-mimetyki ,tiazydy ,Dilantin,fenytoina,
Pentamidyna, Vacor, interferon alfa i inne

•

•

CUKRZYCA WYWO

CUKRZYCA WYWO

Ł

Ł

ANA PRZEZ ZAKA

ANA PRZEZ ZAKA

ś

ś

ENIA

ENIA

ró

ż

yczka wrodzona

wirus cytomegalii i inne

•

•

RZADKIE POSTACI CUKRZYCY WYWO

RZADKIE POSTACI CUKRZYCY WYWO

Ł

Ł

ANE PRZEZ

ANE PRZEZ

PROCES IMMUNOLOGICZNY

PROCES IMMUNOLOGICZNY

autoimmunologiczny zespół insulinowy (przeciwciała
przeciwko insulinie)

przeciwciała przeciwko receptorowi insulinowemu

zespół uogólnionej sztywno

ś

ci i inne

•

•

INNE ZESPO

INNE ZESPO

Ł

Ł

Y GENETYCZNE NIEKIEDY ZWI

Y GENETYCZNE NIEKIEDY ZWI

Ą

Ą

ZANE

ZANE

Z CUKRZYC

Z CUKRZYC

Ą

Ą

zespół Downa

ataksja Friedreicha

pl

ą

sawica Huntingtona

zespół Klinefeltera

zespół Lawrence'a, Moona i Biedla

dystrofia miotoniczna

porfiria

zespół Pradera i Williego

zespół Turnera

zespół Wolframa i inne

Zasady prowadzenia bada

Zasady prowadzenia bada

ń

ń

przesiewowych w kierunku cukrzycy

przesiewowych w kierunku cukrzycy

U KOGO?

U KOGO?

Nie zaleca si

ę

bada

ń

przesiewowych w

Nie zaleca si

ę

bada

ń

przesiewowych w

kierunku

kierunku

cukrzycy typu 1

cukrzycy typu 1

-

-

aktualnie nie ma

aktualnie nie ma

ś

rodków umo

ż

liwiaj

ą

cych wykonanie takich

ś

rodków umo

ż

liwiaj

ą

cych wykonanie takich

bada

ń

w całej populacji

bada

ń

w całej populacji

Zagro

ż

enie cukrzyc

ą

typu 2

Zagro

ż

enie cukrzyc

ą

typu 2

Badanie w kierunku cukrzycy nale

ż

y rozwa

ż

y

ć

u:

Badanie w kierunku cukrzycy nale

ż

y rozwa

ż

y

ć

u:

-

-

wszystkich osób

wszystkich osób

>

>

45 roku

45 roku

ż

ż

ycia

ycia

-

-

je

ś

li wynik OK

je

ś

li wynik OK

-

-

kontrola1/3 lata

kontrola1/3 lata

-

-

n

n

iezale

iezale

ż

ż

nie od wieku

nie od wieku

u os

u os

ó

ó

b z grup ryzyka

b z grup ryzyka

cukrzycy typu 2

cukrzycy typu 2

–

–

kontrola 1/rok:

kontrola 1/rok:

-

-

z nadwag

z nadwag

ą

ą

(BMI

(BMI

≥

≥

25 kg/m

25 kg/m

)

)

-

-

z

z

cukrzyc

cukrzyc

ą

ą

wyst

wyst

ę

ę

puj

puj

ą

ą

c

c

ą

ą

w rodzinie

w rodzinie

-

-

ma

ma

ł

ł

o aktywnych fizycznie

o aktywnych fizycznie

-

-

z grupy

z grupy

ś

ś

rodowiskowej lub etnicznej cz

rodowiskowej lub etnicznej cz

ęś

ęś

ciej nara

ciej nara

ż

ż

onej na cukrzyc

onej na cukrzyc

ę

ę

-

-

u kt

u kt

ó

ó

rych w poprzednim badaniu stwierdzono

rych w poprzednim badaniu stwierdzono

IFG lub IGT

IFG lub IGT

-

-

z przebyt

z przebyt

ą

ą

cukrzyc

cukrzyc

ą

ą

ci

ci

ęż

ęż

arnych

arnych

-

-

kobiety, kt

kobiety, kt

ó

ó

re urodzi

re urodzi

ł

ł

y dziecko o masie cia

y dziecko o masie cia

ł

ł

a > 4 kg

a > 4 kg

-

-

z nadci

z nadci

ś

ś

nieniem t

nieniem t

ę

ę

tniczym (

tniczym (

≥

≥

140/90 mm Hg)

140/90 mm Hg)

-

-

z hiperlipidemi

z hiperlipidemi

ą

ą

[st

[st

ęż

ęż

eniei HDL

eniei HDL

< 40

< 40

mg/dl i/lub

mg/dl i/lub

TG

TG

> 2

> 2

5

5

0 mg/dl

0 mg/dl

]

]

-

-

z

z

objawami insulinooporno

ś

ci

objawami insulinooporno

ś

ci

-

-

zesp

zesp

ó

ó

ł

ł

policystycznych jajnik

policystycznych jajnik

ó

ó

w

w

,rogowacenie

,rogowacenie

ciemne

ciemne

-

-

z chorob

z chorob

ą

ą

uk

uk

ł

ł

adu sercowo

adu sercowo

-

-

naczyniowego

naczyniowego

( CHNS, NT)

( CHNS, NT)

W

W

celu oceny

celu oceny

metabolizmu

metabolizmu

w

w

ę

ę

glowodan

glowodan

ó

ó

w

w

w

w

(tzw.

(tzw.

inne typy cukrzycy

inne typy cukrzycy

) :

) :

•

•

przewlek

przewlek

ł

ł

ych chorobach w

ych chorobach w

ą

ą

troby,

troby,

•

•

ostrym zapaleniu w

ostrym zapaleniu w

ą

ą

troby,

troby,

•

•

ostrym zapaleniu trzustki,

ostrym zapaleniu trzustki,

•

•

przewlek

przewlek

ł

ł

ych pankreatopatiach,

ych pankreatopatiach,

•

•

akromegalii,

akromegalii,

•

•

nadczynno

nadczynno

ś

ś

ci kory nadnerczy,

ci kory nadnerczy,

•

•

w trakcie steroidoterapii.

w trakcie steroidoterapii.

Badania laboratoryjne oceniaj

ą

ce glikemi

ę

Badania laboratoryjne oceniaj

ą

ce glikemi

ę

1.

1.

Glikemia przygodna

Glikemia przygodna

-

-

dowolna pora dnia

dowolna pora dnia

2. Glikemia

2. Glikemia

na czczo w osoczu krwi

ż

ylnej

na czczo w osoczu krwi

ż

ylnej

–

–

(FPG)

(FPG)

–

–

6 godz. od ostatniego posiłku

6 godz. od ostatniego posiłku

3.

3.

Doustny test tolerancji glukozy

Doustny test tolerancji glukozy

-

-

OGTT

OGTT

-

-

w 120

w 120

min.

min.

Badania przesiewowe: FPG lub OGTT

Badania przesiewowe: FPG lub OGTT

Glikemia przygodna

Glikemia przygodna

≥

≥

200 mg/dl (11,1 mmol/l)

200 mg/dl (11,1 mmol/l)

+

+

objawy hiperglikemii

objawy hiperglikemii

(klasyczne objawy obejmuj

ą

poliuri

ę

, polidypsj

ę

i niewyja

ś

nion

ą

utrat

ę

masy ciała.)

















Diagnoza

Diagnoza

-

-

Cukrzyca de novo

Cukrzyca de novo

<

<

200 mg/dl (11,1 mmol/l)

200 mg/dl (11,1 mmol/l)

+

+

objawy hiperglikemii

objawy hiperglikemii





w

w

ykonaj oznaczenie

ykonaj oznaczenie

glikemii na czczo

glikemii na czczo

≥

≥

126 mg/dl

126 mg/dl

(7,0 mmol/l)

(7,0 mmol/l)





Diagnoza

Diagnoza

-

-

Cukrzyca de novo

Cukrzyca de novo

Glikemia na czczo ( FPG)

Glikemia na czczo ( FPG)

>

>

110 mg/dl

110 mg/dl

>

>

6,1

6,1

mmol

mmol

/l

/l

85

85

-

-

109 mg/dl

109 mg/dl

4,73

4,73

-

-

6,05

6,05

mmol

mmol

/l

/l

<85 mg/dl

<85 mg/dl

<4,73

<4,73

mmol

mmol

/l

/l

Krew

Krew

wło

ś

niczkowa

wło

ś

niczkowa

>

>

110 mg/dl

110 mg/dl

>

>

6,1

6,1

mmol

mmol

/l

/l

85

85

-

-

109 mg/dl

109 mg/dl

4,73

4,73

-

-

6,05

6,05

mmol

mmol

/l

/l

<85 mg/dl

<85 mg/dl

<4,73

<4,73

mmol

mmol

/l

/l

Krew

ż

ylna

Krew

ż

ylna

(pełna)

(pełna)

>

>

126 mg/dl

126 mg/dl

>

>

7,0

7,0

mmol

mmol

/l

/l

100

100

-

-

125 mg/dl

125 mg/dl

5,6

5,6

-

-

6,95

6,95

mmol

mmol

/l

/l

<100 mg/dl

<100 mg/dl

<5,6

<5,6

mmol

mmol

/l

/l

Krew

ż

ylna

Krew

ż

ylna

(osocze)

(osocze)

Cukrzyca

Cukrzyca

Nieprawidłowa

Nieprawidłowa

glikemia

glikemia

na

na

czczo

czczo

Norma

Norma

Glikemia

Glikemia

na

na

czczo

czczo

T

T

est

est

doustnego obci

ąż

enia glukoz

ą

doustnego obci

ąż

enia glukoz

ą

(OGTT, oral glucose tolerance test)

(OGTT, oral glucose tolerance test)

1.

1.

Wskazania do wykonania testu:

Wskazania do wykonania testu:

•

•

czynniki ryzyka DM 2 (np.

czynniki ryzyka DM 2 (np.

cechy zespo

cechy zespo

ł

ł

u metabolicznego przy

u metabolicznego przy

normoglikemii)

normoglikemii)

•

•

nieprawid

nieprawid

ł

ł

owa

owa

glikemia na czczo

glikemia na czczo

-

-

100

100

–

–

125 mg/dl

125 mg/dl

•

•

glukozuria przy prawid

glukozuria przy prawid

ł

ł

owej glikemii na czczo

owej glikemii na czczo

•

•

diagnosty

diagnosty

ka

ka

cukrzycy ci

cukrzycy ci

ęż

ęż

arnych

arnych

-

-

24

24

-

-

28 tc.

28 tc.

•

•

od 3 doby ostrego incydentu wie

od 3 doby ostrego incydentu wie

ń

ń

cowego

cowego

2.

2.

Przeciwwskazania do wykonania testu

Przeciwwskazania do wykonania testu

:

:

•

•

rozpoznana wcze

rozpoznana wcze

ś

ś

niej cukrzyca

niej cukrzyca

•

•

choroby przew

choroby przew

.

.

pok

pok

.

.

utrudnia

utrudnia

j

j

ą

ą

ce

ce

przeprowadzenie testu (zespo

przeprowadzenie testu (zespo

ł

ł

y

y

upo

upo

ś

ś

ledzonego wch

ledzonego wch

ł

ł

aniania, st

aniania, st

.

.

po resekcji

po resekcji

ż

ż

o

o

ł

ą

ł

ą

dka);

dka);

•

•

w

w

zg

zg

ę

ę

dne

dne

(

(

4

4

-

-

6 tyg):

6 tyg):

stany ostre

stany ostre

, d

, d

ł

ł

ugotrwa

ugotrwa

ł

ł

e unieruchomienie

e unieruchomienie

T

T

est

est

doustnego obci

ąż

enia glukoz

ą

doustnego obci

ąż

enia glukoz

ą

(OGTT, oral glucose tolerance test)

(OGTT, oral glucose tolerance test)

Standaryzacja testu

Standaryzacja testu

:

:

•

•

Dieta

Dieta

-

-

ok. 300 g w

ę

glowodanów/dzie

ń

przez 3 dni poprzedzaj

ą

ce test

ok. 300 g w

ę

glowodanów/dzie

ń

przez 3 dni poprzedzaj

ą

ce test

(min 150 g/dzie

ń

)

(min 150 g/dzie

ń

)

•

•

Normalna aktywno

ść

fizyczna

Normalna aktywno

ść

fizyczna

•

•

Leki

Leki

-

-

odstawi

ć

leki maj

ą

ce wpływ na glikemi

ę

odstawi

ć

leki maj

ą

ce wpływ na glikemi

ę

•

•

Palenie papierosów

Palenie papierosów

-

-

zabronione

zabronione

•

•

W dniu testu

W dniu testu

-

-

na czczo ( 8

na czczo ( 8

-

-

14 godz. od ostatniego posiłku)

14 godz. od ostatniego posiłku)

•

•

Obci

ąż

enie glukoz

ą

Obci

ąż

enie glukoz

ą

-

-

doro

ś

li

doro

ś

li

-

-

75 g

75 g

-

-

dzieci

dzieci

-

-

1,75 g/kg masy ciała

1,75 g/kg masy ciała

-

-

kobiety w ci

ąż

y

kobiety w ci

ąż

y

-

-

75g (50g; 100g

75g (50g; 100g

-

-

USA)

USA)

-

-

Rozpu

ś

ci

ć

glukoz

ę

w 250

Rozpu

ś

ci

ć

glukoz

ę

w 250

-

-

300 ml wody

300 ml wody

-

-

Nale

ż

y wypi

ć

w ci

ą

gu 5 min.

Nale

ż

y wypi

ć

w ci

ą

gu 5 min.

OGTT

OGTT

–

–

interpretacja wyników

interpretacja wyników

Osocze

Osocze

krwi

krwi

ż

ylnej

ż

ylnej

Norma

Norma

IFG

IFG

nieprawidłowa

nieprawidłowa

glikemia

glikemia

na czczo

na czczo

IGT

IGT

nieprawidłowa

nieprawidłowa

tolerancja glukozy

tolerancja glukozy

IGF & IGT

IGF & IGT

Cukrzyca

Cukrzyca

Kategoria

Kategoria

Próbka

Próbka

Glikemia

Glikemia

na czczo

na czczo

O min

O min

Glikemia

Glikemia

w 120 min.

w 120 min.

•

objawy hiperglikemii

(klasyczne

objawy obejmuj

ą

poliuri

ę

, polidypsj

ę

i niewyja

ś

nion

ą

utrat

ę

masy ciała.)

+ glikemia przygodna :

≥

200 mg/dl (11,1 mmol/l)

•

•

objawy hiperglikemii

objawy hiperglikemii

+

+

glikemia

glikemia

przygodna

przygodna

:

:

<

<

200 mg/dl (11,1

200 mg/dl (11,1

mmol

mmol

/l)

/l)

wykonaj oznaczenie

wykonaj oznaczenie

glikemii

glikemii

na czczo

na czczo

≥

≥

126 mg/dl (7,0

126 mg/dl (7,0

mmol

mmol

/l)

/l)

•

•

2

2

-

-

krotnie

krotnie

glikemia

glikemia

na czczo

na czczo

:

:

≥

≥

126 mg/dl (7,0

126 mg/dl (7,0

mmol

mmol

/l)

/l)

•

•

glikemia

glikemia

w 2. godzinie po

w 2. godzinie po

obci

obci

ąż

ąż

eniu glukoz

eniu glukoz

ą

ą

wed

wed

ł

ł

ug

ug

zalece

zalece

ń

ń

WHO

WHO

(OGTT)

(OGTT)

:

:

≥

≥

200 mg/dl(11,1

200 mg/dl(11,1

mmol

mmol

/l).

/l).

C

C

ukrzyca

ukrzyca

DZIECI I

DZIECI I

DORO

DORO

Ś

LI

Ś

LI

-

-

OPR

OPR

Ó

Ó

CZ KOBIET W CI

CZ KOBIET W CI

Ąś

Ąś

Y

Y

(stwierdzenie 2 nieprawidłowo

ś

ci lub 2

(stwierdzenie 2 nieprawidłowo

ś

ci lub 2

-

-

krotne stwierdzenie 1 z nich)

krotne stwierdzenie 1 z nich)

Cukrzyca dzieci i młodzie

ż

y

Cukrzyca dzieci i młodzie

ż

y

-

-

badania

badania

przesiewowe w kierunku cukrzycy typu 2

przesiewowe w kierunku cukrzycy typu 2

1.

1.

Charakterystyka populacji:

Charakterystyka populacji:

A. Otyło

ść

A. Otyło

ść

–

–

BMI >85 percentyla dla wieku i płci

BMI >85 percentyla dla wieku i płci

Lub

Lub

B. Stosunek m.c./wzrost >85 percentyla

B. Stosunek m.c./wzrost >85 percentyla

Lub

Lub

C. Masa ciała >120 % optymalnej dla wzrostu

C. Masa ciała >120 % optymalnej dla wzrostu

PLUS

PLUS

Dwa z nast

ę

puj

ą

cych czynników ryzyka:

Dwa z nast

ę

puj

ą

cych czynników ryzyka:

•

•

Dodatni wywiad rodzinny w kierunku cukrzycy u krewnych I i II st

Dodatni wywiad rodzinny w kierunku cukrzycy u krewnych I i II st

opnia

opnia

•

•

Rasa/ grupa etniczna

Rasa/ grupa etniczna

•

•

Objawy insulinooporno

ś

ci lub choroba zwi

ą

zana z insulinooporno

ś

c

Objawy insulinooporno

ś

ci lub choroba zwi

ą

zana z insulinooporno

ś

c

i

ą

i

ą

(nadci

ś

nienie t

ę

tnicze, zaburzenia lipidowe, PCO, rogowacenie ci

(nadci

ś

nienie t

ę

tnicze, zaburzenia lipidowe, PCO, rogowacenie ci

emne)

emne)

Cukrzyca u kobiet w ci

ąż

y

Cukrzyca u kobiet w ci

ąż

y

I

I

cukrzyca ci

ąż

owa :

cukrzyca ci

ąż

owa :

zaburzenia tolerancji w

ę

glowodanów lub cukrzyca rozwijaj

ą

si

ę

lu

zaburzenia tolerancji w

ę

glowodanów lub cukrzyca rozwijaj

ą

si

ę

lu

b po

b po

raz pierwszy rozpoznane podczas ci

ąż

y

raz pierwszy rozpoznane podczas ci

ąż

y

*Klasyfikacja:

*Klasyfikacja:

G1

G1

-

-

nieprawidłowa tolerancja glukozy z normoglikemi

ą

w warunkach prz

nieprawidłowa tolerancja glukozy z normoglikemi

ą

w warunkach prz

estrzegania

estrzegania

diety

diety

G2

G2

-

-

hiperglikemia na czczo lub poposiłkowa

hiperglikemia na czczo lub poposiłkowa

-

-

konieczne leczenie diet

ą

i insulin

ą

konieczne leczenie diet

ą

i insulin

ą

II

II

cukrzyca przedci

ąż

owa :

cukrzyca przedci

ąż

owa :

Kobieta choruj

ą

ca na cukrzyc

ę

(typu 1,2 lub MODY) jest w ci

ąż

y

Kobieta choruj

ą

ca na cukrzyc

ę

(typu 1,2 lub MODY) jest w ci

ąż

y

* Klasyfikacja wg P. White

* Klasyfikacja wg P. White

1.

1.

Wielorództwo

Wielorództwo

2.

2.

Ci

ąż

a u kobiet po 35 r

ż

Ci

ąż

a u kobiet po 35 r

ż

3.

3.

W wywiadzie

W wywiadzie

-

-

porody du

ż

ych dzieci

porody du

ż

ych dzieci

(>4000 g)

(>4000 g)

4.

4.

W wywiadzie

W wywiadzie

–

–

zgony wewn

ą

trzmaciczne

zgony wewn

ą

trzmaciczne

5.

5.

Nadci

ś

nienie t

ę

tnicze

Nadci

ś

nienie t

ę

tnicze

6.

6.

Nadwaga przed ci

ążą

(BMI >27 kg/m2)

Nadwaga przed ci

ążą

(BMI >27 kg/m2)

7.

7.

Rodzinny wywiad w kierunku cukrzycy typu 2

Rodzinny wywiad w kierunku cukrzycy typu 2

8.

8.

Rozpoznanie GDM w poprzednich ci

ąż

ach

Rozpoznanie GDM w poprzednich ci

ąż

ach

Cukrzyca ci

ąż

owa (GDM)

Cukrzyca ci

ąż

owa (GDM)

-

-

czynniki ryzyka

czynniki ryzyka

Cukrzyca u kobiet w ci

ąż

y

Cukrzyca u kobiet w ci

ąż

y

pierwsza wizyta

pierwsza wizyta

Oce

ń

Oce

ń

glikemi

ę

glikemi

ę

na czczo

na czczo

glikemia

glikemia

na czczo

na czczo

powtórz

powtórz

Poradnia

Poradnia

specjalistyczna

specjalistyczna

<100 mg/dl

<100 mg/dl

(<5,6

(<5,6

mmol

mmol

/l)

/l)

100

100

-

-

125 mg/dl

125 mg/dl

(5,6

(5,6

-

-

6,9

6,9

mmol

mmol

/l)

/l)

Kobiety z cukrzyc

ą

ci

ąż

ow

ą

w wywiadzie

Kobiety z cukrzyc

ą

ci

ąż

ow

ą

w wywiadzie

-

-

OGTT (75 g)

OGTT (75 g)

>

>

126 mg/dl

126 mg/dl

(

(

>

>

6,9

6,9

mmol

mmol

/l)

/l)

Cukrzyca u kobiet w ci

ąż

y

Cukrzyca u kobiet w ci

ąż

y

wizyta w 24

wizyta w 24

-

-

28 tygodniu ci

ąż

y

28 tygodniu ci

ąż

y

Przesiewowy

Przesiewowy

doustny test tolerancji glukozy

doustny test tolerancji glukozy

(50g)

(50g)

-

-

GCT

GCT

1.

1.

Pacjentka nie musi by

ć

na czczo

Pacjentka nie musi by

ć

na czczo

2. Jednorazowy pomiar glukozy we krwi

2. Jednorazowy pomiar glukozy we krwi

po 1 godz

po 1 godz

.od momentu

.od momentu

podania 50 g glukozy

podania 50 g glukozy

3. Interpretacja wyników:

3. Interpretacja wyników:

-

-

<140 mg/dl

<140 mg/dl

(7,8

(7,8

mmol

mmol

/l)

/l)

–

–

warto

ść

prawidłowa

warto

ść

prawidłowa

-

-

bez dalszej

bez dalszej

diagnostyki

diagnostyki

-

-

140

140

-

-

200 mg/dl

200 mg/dl

(7,8

(7,8

-

-

11,1

11,1

mmol

mmol

/l)

/l)

-

-

warto

ść

nieprawidłowa,

warto

ść

nieprawidłowa,

nale

ż

y zweryfikowa

ć

za pomoc

ą

nale

ż

y zweryfikowa

ć

za pomoc

ą

OGTT

OGTT

(75 g) w mo

ż

liwie

(75 g) w mo

ż

liwie

najkrótszym czasie

najkrótszym czasie

-

-

>

>

200 mg/dl

200 mg/dl

(

(

>

>

11,1

11,1

mmol

mmol

/l) nie nale

ż

y wykonywa

ć

/l) nie nale

ż

y wykonywa

ć

OGTT

OGTT

(75g)

(75g)

-

-

skierowa

ć

do o

ś

rodka referencyjnego

skierowa

ć

do o

ś

rodka referencyjnego

Cukrzyca u kobiet w ci

ąż

y

Cukrzyca u kobiet w ci

ąż

y

wizyta w 24

wizyta w 24

-

-

28 tygodniu ci

ąż

y

28 tygodniu ci

ąż

y

Diagnostyczny

Diagnostyczny

-

-

doustny test tolerancji glukozy

doustny test tolerancji glukozy

(75g)

(75g)

-

-

OGTT

OGTT

1. Standaryzacja

1. Standaryzacja

-

-

jak u os. dorosłych ( na czczo)

jak u os. dorosłych ( na czczo)

2. Cukrzyc

ę

ci

ąż

ow

ą

rozpoznaje si

ę

, gdy którykolwiek z wyników

2. Cukrzyc

ę

ci

ąż

ow

ą

rozpoznaje si

ę

, gdy którykolwiek z wyników

testu diagnostycznego jest nieprawidłowy.

testu diagnostycznego jest nieprawidłowy.

Cukrzyca u kobiet w ci

ąż

y

Cukrzyca u kobiet w ci

ąż

y

Przynajmniej 6 tygodni po porodzie u kobiet z GDM

Przynajmniej 6 tygodni po porodzie u kobiet z GDM

przeprowadzamy OGTT dla zweryfikowania rozpoznania:

przeprowadzamy OGTT dla zweryfikowania rozpoznania:

•

•

około 10 % „cukrzyc ci

ęż

arnych” spełnia kryteria

około 10 % „cukrzyc ci

ęż

arnych” spełnia kryteria

cukrzycy

cukrzycy

•

•

około 5

około 5

-

-

10 % kobiet kontynuuje stan upo

ś

ledzonej regulacji

10 % kobiet kontynuuje stan upo

ś

ledzonej regulacji

metabolizmu glukozy

metabolizmu glukozy

–

–

zostaj

ą

sklasyfikowane jako

zostaj

ą

sklasyfikowane jako

IFG lub

IFG lub

IGT

IGT

•

•

30% spo

ś

ród kobiet z GDM

30% spo

ś

ród kobiet z GDM

rozwija cukrzyc

ę

w ci

ą

gu 5

rozwija cukrzyc

ę

w ci

ą

gu 5

-

-

10

10

lat

lat

M

M

onitorowani

onitorowani

e

e

leczenia cukrzycy

leczenia cukrzycy

1.

1.

Glikemia aktualna:

Glikemia aktualna:

-

-

glikemi

glikemi

a

a

w pe

w pe

ł

ł

nej krwi w

nej krwi w

ł

ł

o

o

ś

ś

niczkowej

niczkowej

2. Glikemia retrospektywna:

2. Glikemia retrospektywna:

-

-

h

h

emoglobina glikowana

emoglobina glikowana

-

-

2

2

-

-

3 miesi

ą

ce

3 miesi

ą

ce

-

-

g

g

likowane bia

likowane bia

ł

ł

ka osocza

ka osocza

-

-

2

2

-

-

3 tygodnie

3 tygodnie

-

-

glukozuria

glukozuria

–

–

2

2

-

-

3 godziny

3 godziny

3. Po

ś

rednio:

3. Po

ś

rednio:

-

-

ciała ketonowe

ciała ketonowe

G

G

likemi

likemi

a

a

w pe

w pe

ł

ł

nej krwi w

nej krwi w

ł

ł

o

o

ś

ś

niczkowej

niczkowej

•

•

samokontrola

samokontrola

lub pracownicy s

lub pracownicy s

ł

ł

u

u

ż

ż

by zdrowia

by zdrowia

-

-

pe

pe

ł

ł

n

n

a

a

kr

kr

e

e

w

w

w

w

ł

ł

o

o

ś

ś

niczkow

niczkow

a

a

-

-

glukometr

glukometr

y

y

(

(

j

j

e

e

ż

ż

eli

eli

glukometr

glukometr

wskazuje st

wskazuje st

ęż

ęż

enie glukozy w

enie glukozy w

pe

pe

ł

ł

nej krwi, mo

nej krwi, mo

ż

ż

na je przeliczy

na je przeliczy

ć

ć

na st

na st

ęż

ęż

enie w osoczu, mno

enie w osoczu, mno

żą

żą

c uzyskany wynik przez 1,11

c uzyskany wynik przez 1,11

)

)

•

•

w

w

yniki powinny by

yniki powinny by

ć

ć

por

por

ó

ó

wnywane z wynikami met

wnywane z wynikami met

. lab.

. lab.

•

•

d

d

obowy profil

obowy profil

glikemii

glikemii

obejmuje

obejmuje

oznaczenia

oznaczenia

:

:

rano, na czczo;

rano, na czczo;

przed ka

przed ka

ż

ż

dym g

dym g

ł

ł

ó

ó

wnym posi

wnym posi

ł

ł

kiem;

kiem;

120 minut po ka

120 minut po ka

ż

ż

dym g

dym g

ł

ł

ó

ó

wnym posi

wnym posi

ł

ł

ku

ku

przed snem

przed snem

o godz

o godz

.

.

24.00

24.00

w godz

w godz

.

.

2.00

2.00

–

–

4.00.

4.00.

•

•

wskazania do wykonania pełnego profilu:

wskazania do wykonania pełnego profilu:

chorzy leczeni insulin

chorzy leczeni insulin

ą

ą

-

-

1x

1x

w tygodniu

w tygodniu

c

c

horzy

horzy

z

z

cukrzyc

cukrzyc

ą

ą

typu 2

typu 2

nieleczeni

nieleczeni

insulin

insulin

ą

ą

-

-

1x

1x

w miesi

w miesi

ą

ą

cu

cu

cukrzyca

cukrzyca

zdekompensowana

zdekompensowana

skrócony profil

skrócony profil

glikemii

glikemii

:

:

rano, na czczo;

rano, na czczo;

120 minut po ka

120 minut po ka

ż

ż

dym g

dym g

ł

ł

ó

ó

wnym posi

wnym posi

ł

ł

ku

ku

Oznaczanie hemoglobiny

Oznaczanie hemoglobiny

glikowanej

glikowanej

HbA

HbA

1c

1c

(A

(A

1c

1c

)

)

•

•

retrospektywny wska

retrospektywny wska

ź

ź

nik

nik

glikemii

glikemii

(2

(2

-

-

3 miesi

ą

ce)

3 miesi

ą

ce)

•

•

czynnik ryzyka rozwoju przewlek

czynnik ryzyka rozwoju przewlek

ł

ł

ych powik

ych powik

ł

ł

a

a

ń

ń

DM

DM

•

•

o

o

znaczenia

znaczenia

rutynowo

rutynowo

-

-

co 3 miesi

co 3 miesi

ą

ą

ce

ce

; u stabilnych

; u stabilnych

-

-

co

co

pól roku

pól roku

•

•

stabilny

stabilny

przebieg

przebieg

i dobr

i dobr

e

e

wyr

wyr

ó

ó

wnanie met

wnanie met

.

.

-

-

co p

co p

ó

ó

ł

ł

roku

roku

%

%

HbA

HbA

1c

1c

ś

rednie st

ęż

enie glukozy w osoczu (mg/dl)

ś

rednie st

ęż

enie glukozy w osoczu (mg/dl)

6

6

135

135

7

7

170

170

8

8

205

205

Glikowane

Glikowane

bia

bia

ł

ł

ka osocza

ka osocza

•

•

fruktozamina

fruktozamina

-

-

odzwierciedla

odzwierciedla

ś

ś

rednie st

rednie st

ęż

ęż

enie glukozy we

enie glukozy we

krwi w czasie

krwi w czasie

ostatnich

ostatnich

2

2

-

-

3

3

tygodni

tygodni

e

e

•

•

o

o

znaczenia powinno si

znaczenia powinno si

ę

ę

wykonywa

wykonywa

ć

ć

:

:

w przypadku trudno

w przypadku trudno

ś

ś

ci oznaczania HbA

ci oznaczania HbA

1c

1c

(np. w

(np. w

ż

ż

ó

ó

ł

ł

taczce

taczce

h

h

emolitycznej);

emolitycznej);

u kobiet ci

u kobiet ci

ęż

ęż

arnych chorych na cukrzyc

arnych chorych na cukrzyc

ę

ę

;

;

u pacjent

u pacjent

ó

ó

w z niestabilnym przebiegiem choroby;

w z niestabilnym przebiegiem choroby;

po wprowadzeniu istotnych zmian dotycz

po wprowadzeniu istotnych zmian dotycz

ą

ą

cych leczenia

cych leczenia

Zakres warto

Zakres warto

ś

ś

ci referencyjnych oraz docelowe warto

ci referencyjnych oraz docelowe warto

ś

ś

ci

ci

st

st

ęż

ęż

enia

enia

fruktozaminy

fruktozaminy

zale

zale

żą

żą

od metody jej oznaczania

od metody jej oznaczania

Glukozuria

Glukozuria

1.

1.

W prawidłowo funkcjonuj

ą

cych nerkach próg nerkowy dla

W prawidłowo funkcjonuj

ą

cych nerkach próg nerkowy dla

glukozy

glukozy

-

-

180 mg/dl

180 mg/dl

2.

2.

Glukozuria

Glukozuria

pojawia si

ę

po 2

pojawia si

ę

po 2

-

-

3 godzinach od przekroczenia

3 godzinach od przekroczenia

progu nerkowego

progu nerkowego

3.

3.

W długoletniej nefropatii

W długoletniej nefropatii

-

-

próg ten podwy

ż

sza si

ę

próg ten podwy

ż

sza si

ę

4.

4.

Niski próg nerkowy: wrodzony,ci

ęż

arne,noworodki

Niski próg nerkowy: wrodzony,ci

ęż

arne,noworodki

5.

5.

Nie jest stosowana jako marker cukrzycy poniewa

ż

u

Nie jest stosowana jako marker cukrzycy poniewa

ż

u

diabetyków dobrze wyrównanych metabolicznie nie stwierdza

diabetyków dobrze wyrównanych metabolicznie nie stwierdza

si

ę

si

ę

glukozurii

glukozurii

Oznaczanie cia

Oznaczanie cia

ł

ł

ketonowych

ketonowych

•

•

w

w

skazania do oznaczania

skazania do oznaczania

:

:

leczeni

leczeni

e

e

cukrzycy typu 1

cukrzycy typu 1

-

-

zwłaszcza

zwłaszcza

przy

przy

:

:





utrzymuj

utrzymuj

ą

ą

cej si

cej si

ę

ę

hiperglikemii > 300 mg/dl (16,7

hiperglikemii > 300 mg/dl (16,7

mmol

mmol

/l)

/l)





przy wyst

przy wyst

ą

ą

pieniu objaw

pieniu objaw

ó

ó

w kwasicy ketonowej (nudno

w kwasicy ketonowej (nudno

ś

ś

ci, wymioty, b

ci, wymioty, b

ó

ó

le brzucha)

le brzucha)

ci

ci

ąż

ąż

a

a

w przebiegu cukrzycy

w przebiegu cukrzycy

cukrzyc

cukrzyc

a

a

ci

ci

ąż

ąż

ow

ow

a

a

przy

przy

dodatkowych ostrych schorze

dodatkowych ostrych schorze

niach

niach

wik

wik

ł

ł

aj

aj

ą

ą

cych cukrzyc

cych cukrzyc

ę

ę

•

•

c

c

ia

ia

ł

ł

a ketonowe w moczu oznacza si

a ketonowe w moczu oznacza si

ę

ę

przy u

przy u

ż

ż

yciu

yciu

suchych test

suchych test

ó

ó

w paskowych

w paskowych

w

w

yniki fa

yniki fa

ł

ł

szywie dodatnie

szywie dodatnie

-

-

kaptopryl

kaptopryl

lub

lub

penicylamina

penicylamina

.

.

wyniki fa

wyniki fa

ł

ł

szywie ujemne kwas askorbinow

szywie ujemne kwas askorbinow

y

y

Okre

Okre

ś

ś

lenie warto

lenie warto

ś

ś

ci docelowych w leczeniu

ci docelowych w leczeniu

cukrzycy

cukrzycy

-

-

główne zało

ż

enia

główne zało

ż

enia

1.

1.

Nale

Nale

ż

ż

y d

y d

ąż

ąż

y

y

ć

ć

do osi

do osi

ą

ą

gni

gni

ę

ę

cia wszystkich warto

cia wszystkich warto

ś

ś

ci

ci

docelowych dotycz

docelowych dotycz

ą

ą

cych gospodarki w

cych gospodarki w

ę

ę

glowodanowej,

glowodanowej,

lipidowej oraz ci

lipidowej oraz ci

ś

ś

nienia t

nienia t

ę

ę

tniczego

tniczego.

.

2.

2.

Intensywno

Intensywno

ść

ść

d

d

ąż

ąż

enia do warto

enia do warto

ś

ś

ci docelowych nale

ci docelowych nale

ż

ż

y

y

indywidualizowa

indywidualizowa

ć

ć

3.

3.

W niekt

W niekt

ó

ó

rych sytuacjach (np. przy obecno

rych sytuacjach (np. przy obecno

ś

ś

ci

ci

zaawansowanych powik

zaawansowanych powik

ł

ł

a

a

ń

ń

, w starszym wieku) nale

, w starszym wieku) nale

ż

ż

y

y

osi

osi

ą

ą

ga

ga

ć

ć

je stopniowo w ci

je stopniowo w ci

ą

ą

gu kilku (3

gu kilku (3

–

–

6) tygodni.

6) tygodni.

Kryteria wyr

Kryteria wyr

ó

ó

wnania gospodarki

wnania gospodarki

w

w

ę

ę

glowodanowej

glowodanowej

(na ka

(na ka

ż

ż

dym etapie i w przypadku ka

dym etapie i w przypadku ka

ż

ż

dego sposobu prowadzenia leczenia):

dego sposobu prowadzenia leczenia):

•

•

HbA

HbA

1c

1c

(%):

(%):

od

od

≤

≤

6,1% do

6,1% do

≤

≤

6,5%

6,5%

•

•

glikemia

glikemia

na czczo w osoczu

na czczo w osoczu

ż

ż

ylnym:

ylnym:

≤

≤

110 mg/dl

110 mg/dl

(

(

≤

≤

6,1

6,1

mmol

mmol

/l

/l

)

)

---

---

(90

(90

-

-

130 mg/dl)

130 mg/dl)

•

•

podczas samokontroli:

podczas samokontroli:

glikemia

glikemia

na czczo:

na czczo:

70

70

–

–

90 mg/dl

90 mg/dl

(3,9

(3,9

–

–

5,0

5,0

mmol

mmol

/l)

/l)

glikemia

glikemia

po posi

po posi

ł

ł

ku

ku

:

:

<

<

135 mg/dl

135 mg/dl

(7,5

(7,5

mmol

mmol

/l)

/l)

Kryteria wyr

Kryteria wyr

ó

ó

wnania gospodarki lipidowej:

wnania gospodarki lipidowej:

•

•

st

st

ęż

ęż

enie

enie

T

T

-

-

Chol

Chol

:

:

< 175 mg/dl

< 175 mg/dl

(< 4,5

(< 4,5

mmol

mmol

/l)

/l)

•

•

st

st

ęż

ęż

enie LDL

enie LDL

-

-

Chol

Chol

:

:

< 100 mg/dl

< 100 mg/dl

(< 2,6

(< 2,6

mmol

mmol

/l)

/l)

•

•

st

st

ęż

ęż

enie LDL

enie LDL

-

-

Chol

Chol

u

u

os. z dusznic

ą

bolesn

ą

os. z dusznic

ą

bolesn

ą

:

:

< 70 mg/dl

< 70 mg/dl

(< 1,9

(< 1,9

mmol

mmol

/l)

/l)

•

•

st

st

ęż

ęż

enie

enie

HDL

HDL

-

-

Chol

Chol

:

:

> 40 mg/dl

> 40 mg/dl

(> 1,0

(> 1,0

mmol

mmol

/l)

/l)

[kobiet

[kobiet

y

y

>50

>50

(

(

> 1

> 1

,275

,275

mmol

mmol

/l

/l

)

)

]

]

•

•

st

st

ęż

ęż

enie

enie

„

„

nie

nie

HDL

HDL

”

”

-

-

Chol

Chol

.

.

:

:

< 130 mg/dl

< 130 mg/dl

(< 3,4

(< 3,4

mmol

mmol

/l)

/l)

•

•

st

st

ęż

ęż

enie

enie

TG

TG

:

:

< 150 mg/dl

< 150 mg/dl

(< 1,7

(< 1,7

mmol

mmol

/l)

/l)

Kryteria wyr

Kryteria wyr

ó

ó

wnania ci

wnania ci

ś

ś

nienia

nienia

t

t

ę

ę

tniczego:

tniczego:

•

•

ci

ci

ś

ś

nienie skurczowe:

nienie skurczowe:

< 130 mm

< 130 mm

Hg

Hg

•

•

ci

ci

ś

ś

nienie

nienie

roz

roz

kurczowe:

kurczowe:

< 80 mm

< 80 mm

Hg

Hg

•

•

przy warto

przy warto

ś

ś

ciach ci

ciach ci

ś

ś

nienia t

nienia t

ę

ę

tniczego

tniczego

> 130/80 mm

> 130/80 mm

Hg

Hg

nale

nale

ż

ż

y rozpocz

y rozpocz

ąć

ąć

leczenie

leczenie

farmakologiczne w celu osi

farmakologiczne w celu osi

ą

ą

gni

gni

ę

ę

cia warto

cia warto

ś

ś

ci

ci

< 130/80 mm

< 130/80 mm

Hg

Hg

BMI

BMI

<

<

25kg/ m2

25kg/ m2

Zalecenia dotycz

Zalecenia dotycz

ą

ą

ce opieki diabetologicznej

ce opieki diabetologicznej

< 1,0 mg/dl

< 1,0 mg/dl

(< 88,4

(< 88,4

µ

µ

mol/l)

mol/l)

1

1

x w roku

x w roku

2

2

Kreatynina w surowicy

Kreatynina w surowicy

< 150 mg/dl

< 150 mg/dl

(< 1,7

(< 1,7

mmol

mmol

/l)

/l)

1

1

x w roku

x w roku

2

2

Triglicerydy

Triglicerydy

40 mg/dl (M)

40 mg/dl (M)

(> 1,0

(> 1,0

mmol

mmol

/l),

/l),

50 mg/dl (K)

50 mg/dl (K)

(> 1,3

(> 1,3

mmol

mmol

/l)

/l)

1

1

x w roku

x w roku

2

2

Chol

Chol

-

-

HDL

HDL

< 100 mg/dl

< 100 mg/dl

(< 2,6

(< 2,6

mmol

mmol

/l)

/l)

1

1

x w roku

x w roku

2

2

Chol

Chol

-

-

LDL

LDL

< 175 mg/dl

< 175 mg/dl

(< 4,5

(< 4,5

mmol

mmol

/l)

/l)

1

1

x w roku

x w roku

2

2

T

T

-

-

Chol

Chol

od

od

≤

≤

6,1% do

6,1% do

≤

≤

6,5%

6,5%

2

2

x w roku

x w roku

1

1

HbA

HbA

1c

1c

Prawid

Prawid

ł

ł

owa masa cia

owa masa cia

ł

ł

a

a

Indywidualnie

Indywidualnie

Przestrzeganie zalece

Przestrzeganie zalece

ń

ń

dietetycznych

dietetycznych

W

W

iedz

iedz

a

a

o cukrzycy

o cukrzycy

i motywacj

i motywacj

a

a

do jej leczenia

do jej leczenia

Indywidualnie

Indywidualnie

Edukacja terapeutyczna

Edukacja terapeutyczna

Cel

Cel

Cz

ę

sto

ść

bada

ń

Cz

ę

sto

ść

bada

ń

Badany parametr

Badany parametr

Zalecenia dotycz

Zalecenia dotycz

ą

ą

ce opieki diabetologicznej

ce opieki diabetologicznej

Zapobieganie zespo

Zapobieganie zespo

ł

ł

owi stopy

owi stopy

cukrzycowej

cukrzycowej

1

1

–

–

2

2

x w roku

x w roku

Badanie neurologiczne wraz

Badanie neurologiczne wraz

z

z

ocen

ocen

ą

ą

czucia wibracji

czucia wibracji

Wczesne rozpoznawanie

Wczesne rozpoznawanie

i zapobieganie incydentom

i zapobieganie incydentom

sercowym

sercowym

1

1

x na 1

x na 1

–

–

2 lata

2 lata

Testy na obecno

Testy na obecno

ść

ść

neuropatii

neuropatii

autonomicznej

autonomicznej

Zapobieganie amputacji

Zapobieganie amputacji

1

1

x

x

2 lata

2 lata

6

6

Badanie t

Badanie t

ę

ę

tnic ko

tnic ko

ń

ń

czyn

czyn

dolnych metod

dolnych metod

ą

ą

doplerowsk

doplerowsk

ą

ą

Wczesne rozpoznawanie

Wczesne rozpoznawanie

choroby wie

choroby wie

ń

ń

cowej

cowej

1

1

x

x

2 lata

2 lata

6

6

Badanie EKG wysi

Badanie EKG wysi

ł

ł

kowe

kowe

Zapobieganie incydentom

Zapobieganie incydentom

sercowym

sercowym

1

1

x w roku

x w roku

6

6

Badanie EKG spoczynkowe

Badanie EKG spoczynkowe

Zapobieganie rozwojowi lub

Zapobieganie rozwojowi lub

progresji

progresji

retinopatii

retinopatii

1

1

x w roku

x w roku

5

5

Badanie dna oczu

Badanie dna oczu

< 130/80 mm Hg

< 130/80 mm Hg

4

4

Zapobieganie zespo

Zapobieganie zespo

ł

ł

owi stopy cukrzycowej

owi stopy cukrzycowej

i amputacji

i amputacji

W czasie ka

W czasie ka

ż

ż

dej wizyty

dej wizyty

Ci

Ci

ś

ś

nienie t

nienie t

ę

ę

tnicze

tnicze

Badanie st

Badanie st

ó

ó

p

p

< 30 mg/d

< 30 mg/d

1

1

x w roku

x w roku

3

3

Albuminuria

Albuminuria

Cel

Cel

Cz

ę

sto

ść

bada

ń

Cz

ę

sto

ść

bada

ń

Badany parametr

Badany parametr

Powikłania cukrzycy

Powikłania cukrzycy

1.

1.

Ostre:

Ostre:

-

-

Cukrzycowa kwasica ketonowa

Cukrzycowa kwasica ketonowa

–

–

ś

miertelno

ść

ś

miertelno

ść

-

-

5 %

5 %

-

-

Nieketonowy

Nieketonowy

hiperglikemiczny

hiperglikemiczny

zespół

zespół

hipermolalny

hipermolalny

–

–

ś

miertelno

ść

ś

miertelno

ść

–

–

15%

15%

-

-

Kwasica

Kwasica

mleczanowa

mleczanowa

-

-

ś

miertelno

ść

ok. 50 %

ś

miertelno

ść

ok. 50 %

2.

2.

Przewlekłe:

Przewlekłe:

-

-

Mikroangiopatia

Mikroangiopatia

:

:

•

•

Retinopatia

Retinopatia

(

(

nieproliferacyjna

nieproliferacyjna

, przed

, przed

-

-

i

i

proliferacyjna

proliferacyjna

,

,

makulopatia

makulopatia

)

)

•

•

Neuropatia (rozsiana, wybiórcza,autonomiczna, zespoły uciskowe,

Neuropatia (rozsiana, wybiórcza,autonomiczna, zespoły uciskowe,

zwi

ą

zana z leczeniem)

zwi

ą

zana z leczeniem)

•

•

Nefropatia

Nefropatia

-

-

Makroangiopatia

Makroangiopatia

( mia

ż

d

ż

yca

( mia

ż

d

ż

yca

tt

tt

. wie

ń

cowych, mózgowych, szyjnych, kk.

. wie

ń

cowych, mózgowych, szyjnych, kk.

dolnych)

dolnych)

-

-

Zespól stopy cukrzycowej

Zespól stopy cukrzycowej

Powikłania cukrzycy

Powikłania cukrzycy

1.

1.

Ostre:

Ostre:

-

-

Cukrzycowa kwasica ketonowa

Cukrzycowa kwasica ketonowa

–

–

ś

miertelno

ść

ś

miertelno

ść

-

-

5 %

5 %

Kompleks ostrych zaburze

ń

przemiany glukozy, tłuszczów i białek,

Kompleks ostrych zaburze

ń

przemiany glukozy, tłuszczów i białek,

wod

ą

wod

ą

elektrolitów oraz równowagi kwasowo

elektrolitów oraz równowagi kwasowo

-

-

zasadowej powstaj

ą

cy w wyniku du

ż

ego

zasadowej powstaj

ą

cy w wyniku du

ż

ego

niedoboru insuliny

niedoboru insuliny

-

-

Nieketonowy

Nieketonowy

hiperglikemiczny

hiperglikemiczny

zespół

zespół

hipermolalny

hipermolalny

–

–

ś

miertelno

ść

ś

miertelno

ść

–

–

15%

15%

Kompleks zaburze

ń

przemiany glukozy, wody i elektrolitów powsta

Kompleks zaburze

ń

przemiany glukozy, wody i elektrolitów powsta

j

ą

cy w

j

ą

cy w

wyniku du

ż

ego niedoboru insuliny i charakteryzuj

ą

cy si

ę

du

żą

hip

wyniku du

ż

ego niedoboru insuliny i charakteryzuj

ą

cy si

ę

du

żą

hip

erglikemi

ą

,

erglikemi

ą

,

wzrostem

wzrostem

osmolalno

ś

ci

osmolalno

ś

ci

osocza, ci

ęż

kim odwodnieniem i zaburzeniami

osocza, ci

ęż

kim odwodnieniem i zaburzeniami

ś

wiadomo

ś

ci bez znacz

ą

cej kwasicy lub ketozy

ś

wiadomo

ś

ci bez znacz

ą

cej kwasicy lub ketozy

Osmolalno

ść

Osmolalno

ść

osocza ( N 280

osocza ( N 280

-

-

300

300

mOsm

mOsm

/l) = 2x(Na+K)+ (glukoza(mg/dl)/18)+( mocznik ( mg/dl)/6)

/l) = 2x(Na+K)+ (glukoza(mg/dl)/18)+( mocznik ( mg/dl)/6)

Kwasica

Kwasica

mleczanowa

mleczanowa

-

-

ś

miertelno

ść

ok. 50 %

ś

miertelno

ść

ok. 50 %

Spowodowana nadmiernym wytwarzaniem kwasu mlekowego lub

Spowodowana nadmiernym wytwarzaniem kwasu mlekowego lub

niedostatecznym jego zu

ż

ytkowaniem, mleczan>2

niedostatecznym jego zu

ż

ytkowaniem, mleczan>2

mmol

mmol

/l, pH<7,3

/l, pH<7,3

Ostre powik

Ostre powik

ł

ł

ania cukrzycy

ania cukrzycy

•

•

wyst

wyst

ę

ę

puje w przebiegu ci

puje w przebiegu ci

ęż

ęż

kich

kich

infekcji, kt

infekcji, kt

ó

ó

rym towarzysz

rym towarzysz

ą

ą

objawy odwodnienia.

objawy odwodnienia.

•

•

wzmo

wzmo

ż

ż

one pragnienie;

one pragnienie;

•

•

sucho

sucho

ść

ść

w jamie ustnej;

w jamie ustnej;

•

•

wielomocz;

wielomocz;

•

•

os

os

ł

ł

abienie;

abienie;

•

•

uczucie zm

uczucie zm

ę

ę

czenia;

czenia;

•

•

zawroty g

zawroty g

ł

ł

owy, senno

owy, senno

ść

ść

,

,

b

b

ó

ó

le g

le g

ł

ł

owy;

owy;

•

•

nudno

nudno

ś

ś

ci i wymioty

ci i wymioty

,

,

b

b

ó

ó

le brzucha;

le brzucha;

•

•

b

b

ó

ó

le w klatce piersiowej;

le w klatce piersiowej;

•

•

objawy

objawy

poprzedzaj

poprzedzaj

ą

ą

ce

ce

wyst

wyst

ą

ą

pienie

pienie

ś

ś

pi

pi

ą

ą

czki

czki

•

•

cukrzyc

cukrzyc

a

a

typu 2,

typu 2,

•

•

g

g

ł

ł

ó

ó

wnie w starszym wieku

wnie w starszym wieku

•

•

najcz

najcz

ęś

ęś

ciej w nast

ciej w nast

ę

ę

pstwie udaru

pstwie udaru

m

m

ó

ó

zgu lub zawa

zgu lub zawa

ł

ł

u serca,

u serca,

•

•

po wypiciu du

po wypiciu du

ż

ż

ej ilo

ej ilo

ś

ś

ci alkoholu,

ci alkoholu,

•

•

po stosowaniu niekt

po stosowaniu niekt

ó

ó

rych

rych

diuretyków

diuretyków

•

•

u chorych

u chorych

z PNN

z PNN

•

•

z chorobami psychicznymi

z chorobami psychicznymi

•

•

objawami zaka

objawami zaka

ż

ż

enia

enia

•

•

zaka

zaka

ż

ż

enia bakteryjne,zw

enia bakteryjne,zw

ł

ł

aszcza

aszcza

ropne;

ropne;

•

•

przerwanie lub b

przerwanie lub b

ł

ę

ł

ę

dy dotycz

dy dotycz

ą

ą

ce

ce

insulinoterapii

insulinoterapii

;

;

•

•

ostry zawa

ostry zawa

ł

ł

serca, udar m

serca, udar m

ó

ó

zgu;

zgu;

•

•

op

op

ó

ó

ź

ź

nienie rozpoznania cukrzycy;

nienie rozpoznania cukrzycy;

•

•

zapalenie trzustki;

zapalenie trzustki;

•

•

nadu

nadu

ż

ż

ywanie alkoholu;

ywanie alkoholu;

•

•

ci

ci

ąż

ąż

a;

a;

•

•

przyczyny

przyczyny

Ś

Ś

pi

pi

ą

ą

czka

czka

hipermolalna

hipermolalna

Kwasica ketonowa

Kwasica ketonowa

Ostre powik

Ostre powik

ł

ł

ania cukrzycy

ania cukrzycy

•

•

oznaczenie

oznaczenie

glikemii

glikemii

z krwi

z krwi

,

,

osmolalno

ść

osmolalno

ść

•

•

st

st

ęż

ęż

enia

enia

Na,

Na,

K,Cl,HCO3 i

K,Cl,HCO3 i

keton

keton

ó

ó

w

w

•

•

ocena gazometrii krwi t

ocena gazometrii krwi t

ę

ę

tniczej;

tniczej;

•

•

oznaczenie fosforan

oznaczenie fosforan

ó

ó

w i wapnia;

w i wapnia;

•

•

oznaczenie keton

oznaczenie keton

ó

ó

w w moczu;

w w moczu;

•

•

badanie EKG w chwili przyj

badanie EKG w chwili przyj

ę

ę

cia;

cia;

•

•

morfologi

morfologi

a

a

krwi, mocznika, kreatyniny,

krwi, mocznika, kreatyniny,

•

•

badanie og

badanie og

ó

ó

lne moczu, posiewy,

lne moczu, posiewy,

•

•

RTG klatki pier

RTG klatki pier

siowej.

siowej.

Badania

Badania

laboratoryjne

laboratoryjne

•

•

RR

RR

,

,

HR

HR

,oddech

,oddech

y,

y,

ś

ś

wiadomo

wiadomo

ś

ś

ć

ć

(hipotonia, wstrz

(hipotonia, wstrz

ą

ą

s,

s,

tachykardia

tachykardia

,

,

tachypnoe

tachypnoe

, g

, g

ł

ę

ł

ę

boki

boki

/

/

p

p

ł

ł

ytki oddech, utrata przytomno

ytki oddech, utrata przytomno

ś

ś

ci);

ci);

•

•

ocena masy cia

ocena masy cia

ł

ł

a

a

–

–

zmniejszenie

zmniejszenie

(

(

odwodninie

odwodninie

)

)

•

•

ocena ciep

ocena ciep

ł

ł

oty cia

oty cia

ł

ł

a:

a:

•

•

utrata napi

utrata napi

ę

ę

cia sk

cia sk

ó

ó

ry

ry

•

•

os

os

ł

ł

abienie odruch

abienie odruch

ó

ó

w

w

ś

ś

ci

ci

ę

ę

gnistych;

gnistych;

•

•

zapach acetonu z ust;

zapach acetonu z ust;

•

•

zaczerwienienie sk

zaczerwienienie sk

ó

ó

ry policzk

ry policzk

ó

ó

w;

w;

•

•

objawy brzuszne

objawy brzuszne

Badanie

Badanie

przedmiotowe

przedmiotowe

Ś

Ś

pi

pi

ą

ą

czka

czka

hipermolalna

hipermolalna

Kwasica ketonowa

Kwasica ketonowa

Kwasica ketonowa

Kwasica ketonowa

łagodna umiarkowana ciężka

łagodna umiarkowana ciężka

Zespół

Zespół

hipermolalny

hipermolalny

różna

różna

ś

ś

wiadomość senność

wiadomość senność

senność/stupor

senność/stupor

zaburzenia

zaburzenia

senność/stupor

senność/stupor

zachowana

zachowana

ś

piączka

ś

piączka

ś

wiadomości

ś

wiadomości

ś

piączka

ś

piączka

LUKA ANIONOWA

LUKA ANIONOWA

OSMOLALNOŚĆ

OSMOLALNOŚĆ

GLUKOZA

GLUKOZA

Ostre powik

Ostre powik

ł

ł

ania cukrzycy

ania cukrzycy - Kwasica mleczanowa

Przyczyny wzrostu kwasu mlekowego:

Przyczyny wzrostu kwasu mlekowego:

-

-

upo

ś

ledzone zu

ż

ytkowanie:

upo

ś

ledzone zu

ż

ytkowanie:

*niedobór insuliny

*niedobór insuliny

-

-

zahamowanie tlenowej przemiany

zahamowanie tlenowej przemiany

pirogronianu

pirogronianu

, wzrost WKT,

, wzrost WKT,

*zahamowanie

*zahamowanie

glukoneogenezy

glukoneogenezy

-

-

zbyt du

ż

a dawka insuliny

zbyt du

ż

a dawka insuliny

*

*

biguanidy

biguanidy

(

(

metformina

metformina

)

)

-

-

nadmierne wytwarzanie:

nadmierne wytwarzanie:

•

•

hipoksja tkanek

hipoksja tkanek

-

-

mikro/

mikro/

makroangiopatia

makroangiopatia

cukrzycowa(glikoliza

cukrzycowa(glikoliza

beztlenowa)

beztlenowa)

Diagnostyka:

Diagnostyka:

A.

A.

Wywiad:

Wywiad:

•

•

znaczne os

znaczne os

ł

ł

abienie

abienie

•

•

nudno

nudno

ś

ś

ci

ci

,

,

wymioty

wymioty

,

,

biegunka

biegunka

,

,

b

b

ó

ó

le brzucha

le brzucha

B. Badanie przedmiotowe:

B. Badanie przedmiotowe:

•

•

majaczenie

majaczenie

,

,

ś

ś

pi

pi

ą

ą

czka

czka

•

•

oddech

oddech

kwasiczy

kwasiczy

•

•

odwodnienie

odwodnienie

,

,

hipotonia

hipotonia

•

•

hipotermia

hipotermia

•

•

oliguria

oliguria

,

,

wstrz

wstrz

ą

ą

s

s

Ostre powik

Ostre powik

ł

ł

ania cukrzycy

ania cukrzycy - Kwasica mleczanowa

Diagnostyka:

Diagnostyka:

C. Badania laboratoryjne

C. Badania laboratoryjne

:

:

•

•

glikemia

glikemia

-

-

umiarkowanie podwy

ż

szona ale mo

ż

e by

ć

w

umiarkowanie podwy

ż

szona ale mo

ż

e by

ć

w

normie

normie

•

•

pH

pH

–

–

obni

ż

one,

obni

ż

one,

•

•

BE <10

BE <10

mmol

mmol

/l,

/l,

•

•

luka anionowa > 16

luka anionowa > 16

mmol

mmol

/ l

/ l

•

•

kwas mlekowy > 5

kwas mlekowy > 5

mmol

mmol

/ l

/ l

•

•

Na +

Na +

–

–

w normie

w normie

•

•

K +

K +

-

-

podwy

ż

szony

podwy

ż

szony

Rzeczywista warto

ść

Na+

Rzeczywista warto

ść

Na+

Na ka

ż

de 100 mg /dl

Na ka

ż

de 100 mg /dl

glikemii

glikemii

powy

ż

ej 100 mg/dl

powy

ż

ej 100 mg/dl

dodajemy 1,6

dodajemy 1,6

mmol

mmol

/ l Na+

/ l Na+

Czyli:

Czyli:

np

np

.. Na

.. Na

-

-

122,

122,

glikemia

glikemia

1000

1000

122

122

mmol

mmol

/l + [(1000

/l + [(1000

-

-

100)/100 x 1,6

100)/100 x 1,6

mmol

mmol

/l) =

/l) =

122+ 14,94= 136,94

122+ 14,94= 136,94

mmol

mmol

Hipernatremia

Hipernatremia

2x (136,94+4,6)+ 1000/18 +mocznik ~622,08

2x (136,94+4,6)+ 1000/18 +mocznik ~622,08

Zespół

Zespół

hipermolalny

hipermolalny

Nefropatia

Nefropatia

(

(

sceening

sceening

-

-

mikroalbuminuria

mikroalbuminuria

)

)

Badanie przesiewowe

Badanie przesiewowe

:

:

•

•

DM

DM

typu 1

typu 1

1x/rok

1x/rok

od 5 roku trwania choroby

od 5 roku trwania choroby

•

•

DM

DM

2 od momentu rozpoznania

2 od momentu rozpoznania

•

•

Kobiety w ci

ąż

y

Kobiety w ci

ąż

y

Metodologia

Metodologia

:

:

•

•

Pomiar wska

ź

nika albumina/kreatynina w moczu (preferowany)

Pomiar wska

ź

nika albumina/kreatynina w moczu (preferowany)

•

•

24 godzinna zbiórka moczu

24 godzinna zbiórka moczu

•

•

Mocz poranny

Mocz poranny

Mikroalbuminuri

Mikroalbuminuri

ę

ę

rozpoznaje si

rozpoznaje si

ę

ę

, je

, je

ś

ś

li wyniki co najmniej 2 spo

li wyniki co najmniej 2 spo

ś

ś

r

r

ó

ó

d 3 pomiar

d 3 pomiar

ó

ó

w

w

wykonanych w ci

wykonanych w ci

ą

ą

gu 6 miesi

gu 6 miesi

ę

ę

cy by

cy by

ł

ł

y dodatnie.

y dodatnie.

Po wykluczeniu:

Po wykluczeniu:

-

-

intensywny wysiłek

intensywny wysiłek

w ostatnich 24 h

w ostatnich 24 h

-

-

infekcja, gor

ą

czka

infekcja, gor

ą

czka

-

-

CHNS

CHNS

-

-

nadci

ś

nienie

nadci

ś

nienie

t

ę

tnicze

t

ę

tnicze

>25

>200

>300

makroalbuminuria

2,5-25M

3,5-25K

20-200

30-300

mikroalbuminuria

<2,5M

<3,5K

<20

<30

normoalbuminuria

Poranna porcja- wskaźnik
albumina/kreatynina (mg/mmol)

Nocna zbiórka
(ug/min)

Dobowa zbiórka

(mg/24h)

mocz

Klasyfikacja stanów hipo

Klasyfikacja stanów hipo

glikemii

glikemii

g

g

likemia

likemia

< 55 mg/dl (3,1

< 55 mg/dl (3,1

mmol

mmol

/l)

/l)

I zmniejszona produkcja glukozy

I zmniejszona produkcja glukozy

A

A

-

-

niedobory hormonalne

niedobory hormonalne

-

-

niedoczynno

ść

cz. gruczołowej przysadki

niedoczynno

ść

cz. gruczołowej przysadki

-

-

niedoczynno

ść

kory nadnerczy

niedoczynno

ść

kory nadnerczy

-

-

niedobór

niedobór

glukagonu

glukagonu

B

B

-

-

defekty enzymatyczne

defekty enzymatyczne

-

-

glukozo

glukozo

-

-

6

6

-

-

fosfataza

fosfataza

-

-

fosforylaza

fosforylaza

w

ą

trobowa

w

ą

trobowa

-

-

karboksylaza

karboksylaza

pirogronianowa

pirogronianowa

C

C

-

-

niedobory substratów

niedobory substratów

-

-

hipoglikemia

hipoglikemia

ketogenna

ketogenna

noworodków

noworodków

-

-

znacz

ą

ce niedo

ż

ywienie

znacz

ą

ce niedo

ż

ywienie

-

-

pó

ź

ny okres ci

ąż

y

pó

ź

ny okres ci

ąż

y

Klasyfikacja stanów hipo

Klasyfikacja stanów hipo

glikemii

glikemii

D

D

-

-

nabyte choroby w

ą

troby

nabyte choroby w

ą

troby

-

-

w

ą

troba zastoinowa

w

ą

troba zastoinowa

-

-

zapalenie w

ą

troby

zapalenie w

ą

troby

-

-

marsko

ść

w

ą

troby

marsko

ść

w

ą

troby

-

-

mocznica

mocznica

E

E

-

-

leki

leki

-

-

alkohol

alkohol

-

-

salicylany

salicylany

Klasyfikacja stanów hipo

Klasyfikacja stanów hipo

glikemii

glikemii

II nadmierne zu

ż

ycie glukozy

II nadmierne zu

ż

ycie glukozy

A

A

-

-

hiperinsulinizm

hiperinsulinizm

-

-

insulinoma

insulinoma

-

-

egzogenna insulina

egzogenna insulina

-

-

autoimmunologiczny zespół insulinowy

autoimmunologiczny zespół insulinowy

-

-

wstrz

ą

s endotoksyczny

wstrz

ą

s endotoksyczny

B

B

-

-

wła

ś

ciwy poziom insuliny

wła

ś

ciwy poziom insuliny

-

-

guzy cz.

guzy cz.

zewn

ą

trzwydzielniczej

zewn

ą

trzwydzielniczej

trzustki

trzustki

-

-

wady metabolizmu kwasów tłuszczowych

wady metabolizmu kwasów tłuszczowych

-

-

Kacheksja z niedoborem tłuszczów

Kacheksja z niedoborem tłuszczów

Klasyfikacja stanów hipo

Klasyfikacja stanów hipo

glikemii

glikemii

III hipoglikemia reaktywna

III hipoglikemia reaktywna

1.

1.

Hipoglikemia pokarmowa

Hipoglikemia pokarmowa

2.

2.

Wrodzona nietolerancja fruktozy

Wrodzona nietolerancja fruktozy

3.

3.

Okres poprzedzaj

ą

cy wyst

ą

pienie DM t.2

Okres poprzedzaj

ą

cy wyst

ą

pienie DM t.2

4.

4.

Hipoglikemia

Hipoglikemia

idiopatyczna

idiopatyczna

(czynno

ś

ciowa)

(czynno

ś

ciowa)

Badania w hipoglikemii

Badania w hipoglikemii