Egzamin Chemia kosmetyczna

background image

Chemia

kosmetyczna

Wybrane zagadnienia

background image

Pierwiastki w

kosmetyce

background image

Makro-, mikro- i

ultraelementy

Organizmy żywe, w tym organizm ludzki składają się z
licznych związków chemicznych, które z kolei składają
się z pierwiastków występujących w organizmie w
różnych stężeniach i pełniących wiele różnych funkcji

Z tego względu stosuje się podział pierwiastków
niezbędnych dla życia organizmu na 3 podstawowe
grupy:

makroelementy, mikroelementy i ultraelementy

Osobną grupę stanowią

pierwiastki toksyczne

, które

nie pełnią żadnej fizjologicznej funkcji i wykazują tylko
niekorzystny wpływ na organizm

background image

Cynk- „policjant drogowy

organizmu”

Cynk – srebrzysty minerał z niebieskim połyskiem, na powietrzu
pokrywa się warstwą tlenku. Minerały: blenda cynkowa, wurcyt

Obecność cynku jest niezbędna do prawidłowego
funkcjonowania organizmu:

uczestniczy w syntezie ponad 200 enzymów

bierze udział w syntezie wielu hormonów, m.in.

insuliny

,

testosteronu, tyroksyny

kontroluje przebieg procesów życiowych

, sprawuje nadzór

nad systemami enzymatycznymi i funkcjonowaniem
poszczególnych komórek

Jest niezbędny do syntezy DNA w komórkach

wywiera istotny wpływ na sprawność układu odpornościowego

background image

Cynk- „policjant drogowy

organizmu

jest silnym

antyoksydantem

(składnik SOD)

odpowiada za

wzrost włosów, paznokci i regenerację

tkanek

uczestniczy w wytwarzaniu prostaglandyn, substancji
regulujących między innymi

funkcje wydzielnicze skóry

,

odpowiedzialne za ilość wytwarzanego sebum

Preparaty na bazie cynku ułatwiają oczyszczanie skóry z
nagromadzonego łoju, przywracają jej naturalne pH, ściągają
nadmiernie rozszerzone pory, łagodzą stany zapalne,
zmniejszają skłonność skóry do powstawania zaskórników

background image

Cynk- „policjant drogowy

organizmu”

Cynk jest podstawowym składnikiem

maści cynkowej

(składnik

– ZnO), stosowanej jako skuteczny środek w przypadku drobnych
uszkodzeń skóry, oparzeń, trądziku młodzieńczego

Tlenek cynku wykorzystywany jest jako

filtr UV

oraz w kremach

i maseczkach kosmetycznych o działaniu przeciwzapalnym,
ściągającym,

przeciwtrądzikowym

Sole cynku – asparaginian, siarczek, siarczan cynkowy

stosuje się w przypadku schorzeń dermatologicznych: trądziku,
łysienia plackowatego

Cynk stanowi także część składową pigmentów, między innymi
tzw. bieli cynkowej

background image

Cynk- „policjant drogowy

organizmu”

Niedobór cynku powoduje:

– zaburzenia rozwoju kości
– epilepsję
– awitaminozę A (złe przyswajanie wit. A)
– podatność na infekcje (cynk działa antywirusowo)
– obniżenie zdolności intelektualnych

zmiany chorobowe skóry, wykwity skórne
wypadanie włosów

– choroby gruczołu krokowego (gruczolak stercza, rak

stercza)

– słabą odporność na stres, infekcje

Dawka dzienna Zn: dorośli 15 mg

background image

Biocynk

najwięcej aktywnego biologicznie cynku zawierają:

pestki dyni i słonecznika (130-202 mg/kg)

korzeń prawoślazu

kłącze pięciornika

drożdże, cebula, czosnek 8-20 g/kg

ryby 30-85 mg/kg

wchłanianie Zn wspomaga obecność witamin A i E

Bioaktywny Zn w formie

fitokompleksów stosuje

się w leczeniu łojotoku

– nie występuje wtedy

uboczny efekt wysuszania i łuszczenia naskórka

background image

Węglowodory

Podział węglowodorów

Węglowodory o znaczeniu kosmetycznym

Węglowodory terpenowe

Węglowodory aromatyczne

background image

Podział węglowodorów

Węglowodory

alifatyczne

cykliczne

alicykliczne aromatyczne

alkany

(benzenowe,

niebenzenowe)

C

n

H

2n+2

alkeny

C

n

H

2n

jednopierścieniowe

alkiny

C

n

H

2n-2

wielopierścieniowe

background image

Węglowodory terpenowe

Szczególną klasę węglowodorów o znaczeniu
kosmetycznym tworzą terpeny - inaczej zwane
izoprenoidami - o ogólnym wzorze

(C

5

H

8

)

n

Nazwa pochodzi od

terpentyny

(mieszaniny

terpenów, głównie węglowodorów) otrzymywanej z
żywicy sosnowej

Terpeny zbudowane są z n-cząsteczek izoprenu,
który może tworzyć struktury łańcuchowe i cykliczne

izopren

background image

Węglowodory terpenowe

Ze względu na budowę

wyróżniamy:

terpeny łańcuchowe

terpeny pierścieniowe

background image

Węglowodory terpenowe

Skwalen – triterpen łańcuchowy o 6

izolowanych wiązaniach podwójnych

olej o t.w. 280°C (przy ciśnieniu 17 mm

Hg).

występuje w nie ulegającej hydrolizie
(zmydleniu):

– frakcji tranu wątroby ryb (tłuszcz z wątroby

rekina zawiera 40% skwalenu)

– w olejach roślinnych (olej oliwkowy zawiera

0,1-0,7% skwalenu)

background image

Węglowodory terpenowe

Skwalen

naturalny składnikiem łoju skórnego

prekursor w biosyntezie steroidów, np. cholesterolu

chroni przed transepidermalną utratą wody

ma właściwości bakterio- i grzybobójcze

stosowany jest w kosmetykach
przeciwtrądzikowych

background image

Węglowodory terpenowe

Skwal

an

– otrzymywany jest przez całkowite

wysycenie wodorem wiązań podwójnych w skwalenie

w porównaniu do skwalenu, jest odporny na działanie

czynników atmosferycznych

bezbarwny olej o t.t. -38°C i t.w. 350°C

dobrze rozprowadza się na skórze

miesza z tłuszczem skórnym i wykazuje z nim dużą zgodność
fizykochemiczną

stosowany jako

- rozpuszczalnik olejowych komponentów
- wartościowy składnik natłuszczający w emulsjach

zmiękcza i uelastycznia skórę

background image

Alkohole i
fenole

background image

Alkohole

Alkohole zawierają grupę hydroksylową -OH

przyłączoną do atomu węgla w łańcuchu alifatycznym

W fenolach grupa -OH związana jest bezpośrednio z pierścieniem aromatycznym

W zależności od liczby występujących w cząsteczce

grup -OH rozróżniamy alkohole mono-, di-, tri- i

polihydroksylowe

background image

Alkohole

Alkohole stosowane są do produkcji preparatów

kosmetycznych jako

rozpuszczalniki

środki odtłuszczające

dezynfekujące

emulgatory

substancje nawilżające

W zależności od liczby grup wodorotlenowych (grupy
OH), alkohole dzielą się na jedno- i
wielowodorotlenowe

background image

Alkohole

Alkohole niższe

o łańcuchu 2-5-węglowym (etanol,

izopropanol, butanol, pentanol) stosowane są w kosmetyce
jako:

ekstrahenty

rozpuszczalniki, np. kompozycji zapachowych perfum i
substancji aktywnych w dezodorantach

Alkohole :

dają klarowne, stężone roztwory substancji zapachowych,

działają odświeżająco i dezynfekujące (etanol,
izopropanol)

Wskutek dużej lotności, zwiększają intensywność zapachu
substancji rozpuszczonych

background image

Alkohole

Alkohole wyższe

zawierają 6-14 atomów węgla w rodniku
alifatycznym (alkohole tłuszczowe)

stosowane są jako

substancje zapachowe

, np.

alkohole: pelargonowy, laurynowy i mirystylowy

background image

Alkohole

Wysokocząsteczkowe alkohole

[cetylowy

(heksadekan-1-ol), stearylowy (oktadekan-1-ol)]

stosowane są jako

regulatory konsystencji

podstawy kremów

środki natłuszczające

emulgatory typu w/o

stabilizatory emulsji o/w

background image

Fenole

Fenolami nazywane są areny zawierające grupę

hydroksylową -OH związaną bezpośrednio z pierścieniem

aromatycznym

atom tlenu grupy hydroksylowej przyłączony jest nich do

atomu węgla o hybrydyzacji sp2

do fenoli nie są zaliczane areny zawierające grupę -OH

związaną z atomem węgla o hybrydyzacji sp3 (w łańcuchu

bocznym); te związki noszą nazwę alkoholi aromatycznych,

ich przykładem jest alkohol benzylowy

background image

Polifenole

Polifenole to układy zawierające dwie, trzy i więcej
grupy hydroksylowe -OH przyłączone do pierścienia
aromatycznego

proste - zawierają jeden pierścień aromatyczny
[pirokatechina(1), rezorcyna (2), hydrochinon (3)]

złożone – zawierają kilka pierścieni aromatycznych
sprzężonych (hiperycyna) lub nie (kwas usninowy)

2

3

1

background image

Polifenole – melaniny

Melaniny – polifenole syntetyzowane w
komórkach (melanocytach) warstwy podstawnej
naskórka

Melanocyty wytwarzają dwa rodzaje melanin:

feomelaniny - o kolorze od żółtego do
czerwonobrunatnego

eumelaniny — o kolorze brązowoczarnym

Nierozpuszczalne w wodzie pigmenty melaninowe
chronią organizm przed absorbowaniem
długofalowego zakresu promieniowania UV

background image

Polifenole – melaniny

„Opalenizna” – to melaniny nagromadzone w
skórze podczas ekspozycji słonecznej

Melaniny chronią przed przenikaniem promieni UV
w głębsze warstwy skóry

Pod wpływem światła:

– eumelaniny ulegają odwracalnym przemianom,

feomelaniny rozkładają się, dając produkty

o właściwościach mutagennych

tym tłumaczy się częstszą zachorowalność na raka skóry osób

o jasnej karnacji, w porównaniu z osobami o karnacji ciemnej

background image

Polifenole – melaniny

Melaniny

przeciwutleniaczami

neutralizują wolne rodniki, chroniąc przed przedwczesnym
starzeniem się skóry

Skuteczność melaninowych preparatów kosmetycznych
rośnie wraz z rozdrobnieniem melanin - reakcje w których
uczestniczą przebiegają na ich powierzchni

Melaniny stosowane są:

– jako środek promieniochronny i przyspieszający

pigmentację w preparatach do opalania

– jako substancja trwale barwiąca włosy

background image

Aldehydy i

ketony

background image

Aldehydy i ketony

Aldehydy alifatyczne

Aldehydy terpenowe

Aldehydy aromatyczne

Ketony alifatyczne

Ketony terpenowe

R1-CHO

R1-CO-R2

background image

Aldehydy alifatyczne

Aldehydy alifatyczne niższe dodaje się do

kosmetyków, ze względu na ich

właściwości

bakteriobójcze

(aldehyd mrówkowy — formalina)

Aldehydy alifatyczne wyższe i aldehydy

aromatyczne, stosuje się jako substancje

zapachowe

background image

Ketony

R

1

-CO-R

2

Ketony - grupa związków organicznych
zawierających

grupę karbonylową

(C=O)

połączoną z dwoma atomami węgla

Ketony są związkami umiarkowanie
polarnymi i jednocześnie

stosunkowo

niereaktywnymi

background image

Ketony alifatyczne

Aceton

bezbarwna ciecz o

silnym zapachu,

palny,

miesza się w

każdym stosunku z wodą, etanolem i eterem

rozpuszcza tłuszcze, żywice naturalne i syntetyczne

w kosmetyce stosowany jako

- rozpuszczalnik w lakierach i emaliach do paznokci
- zmywacz

działa na skórę i płytki paznokci:

- wysuszająco
- odtłuszczająco
- może spowodować podrażnienia


stosowany jest stężeniach kilkuprocentowych

background image

Kwasy

karboksylowe

background image

Kwasy karboksylowe

Kwasy organiczne , zwane również kwasami

karboksylowymi

, możemy uważać za pochodne

węglowodorów w których jeden lub więcej atomów wodoru
zostało zastąpionych grupami karboksylowymi – COOH

Podział kwasów karboksylowych ze względu na:

ilość grup karboksylowych (mono, di, tri- … karboksylowe)

rodzaj wiązań (nasycone, nienasycone)

budowę cząsteczki (kwasy alifatyczne, aromatyczne)

Kwasy jednokarboksylowe nasycone noszą również nazwę

kwasów alifatycznych lub tłuszczowych,

gdyż niektóre z

nich można otrzymać z tłuszczów

background image

Kwasy alifatyczne

nienasycone

Kwas sorbowy

Kwas 10-undecylenowy

Kwas oleinowy

Niezbędne Nienasycone Kwasy

Tłuszczowe – NNKT

Kwas linolowy

Kwas γ-linolenowy

Kwas α –linolenowy

Kwas dokozaheksaenowy

Kwas eikozapentaenowy

NNKT

background image

Kwas oleinowy

Kwas oleinowy (OA) 18:1n-9

- kwas tłuszczowy

szeregu omega-9

występuje w formie dwóch izomerów: cis - ciecz oleista
o t.t. 13°C oraz trans - ciało stałe o t.t. 45°C

wchodzi w skład glicerydów roślinnych (estrów
gliceryny)

łatwo utlenia się na powietrzu

w największych ilościach występuje w

oliwie z oliwek,

oleju słonecznikowym,

tłuszczu orzecha laskowego,

ziemnego, nerkowca i migdałowca, awokado i tranie

C

17

H

33

COOH

background image

Kwasy alifatyczne

nienasycone

Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe -

NNKT, witamina F

Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe: kwas
alfa-linolenowy i kwas linolowy

kwasy te muszą być dostarczane wraz z pożywieniem

pełnią one ważną rolę w gospodarce lipidowej
naskórka i produkcji sebum

stanowią składnik cementu międzykomórkowego
warstwy rogowej

są prekursorami prostaglandyn

są składnikami lipidów skóry i tkanki podskórnej

background image

Kwasy alifatyczne

nienasycone

W grupie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych

wyróżnia się rodziny o nazwach

omega-3 i omega-6

Różnica miedzy nimi, wyrażona tzw. liczbą omega,

dotyczy miejsca w jakim w łańcuchu węglowym

występuje pierwsze wiązanie podwójne (licząc od węgla

omega)

w przypadku kwasów

omega-3

pierwsze podwójne wiązanie

występuje przy trzecim atomie węgla

analogicznie w przypadku

omega-6 -

pierwsze wiązanie podwójne

znajduje się przy szóstym atomie węgla

background image

Kwasy tłuszczowe omega-3

Kwas α-linolenowy

(ALA, α-LNA) 18:3n-3

- kwas tłuszczowy

szeregu omega-3

Źródłem tego kwasu w pożywieniu są: tłoczone na zimno oleje:
lniany i rzepakowy, nasiona lnu i rzepaku, siemię lniane, orzechy
włoskie, kiełki pszenicy

Kwas α –linolenowy

:

zmniejsza ryzyko zakrzepów krwi

zwiększa elastyczność tętnic

leczy arytmię serca

zmniejsza śmiertelność z powodu chorób układu krążenia, w tym -
zawału serca i udaru mózgu

background image

Kwasy tłuszczowe omega-6

Kwas linolowy (LA) 18:2n-6

najbardziej

rozpowszechniony kwas z szeregu omega-6

możemy go znaleźć w tłoczonych na zimno oleju
sojowym, kukurydzianym, słonecznikowym, nasionach
słonecznika, dyni, sezamu i w większości orzechów

pełni ważną rolę w blokowaniu hormonów
powodujących stany zapalne i zakrzepy krwi

nadmiar kwasu linolowego oraz innych kwasów
omega-6, może być szkodliwy dla zdrowia

background image

NNKT

Niedobór NNKT powoduje:

zahamowanie wzrostu i spadek przyrostu masy

zwiększoną wrażliwość na zmiany alergiczne i
zakażenia bakteryjne

spadek napięcia mięśnia sercowego (mniejsza siła
skurczu, gorsze krążenie, obrzęki)

zmiany skórne (nadmierne złuszczanie się i
przepuszczalność naskórka, zaburzenie procesu
keratynizacji - skóra staje się wysuszona,
szorstka, paznokcie i włosy — łamliwe)

background image

Pochodne

kwasów

karboksylowych

background image

Pochodne kwasów

karboksylowych

Estry

estry zapachowe

estry kwasów tłuszczowych

estry alkoholi wielowodorotlenowych

estry inne

mydła

lipidy

laktony

amidy kwasowe

background image

Estry

Estry powstają w wyniku reakcji estryfikacji

alkoholu

lub fenolu

kwasem

dla kwasu karboksylowego, reakcja przebiega
następująco

estryfikacja

R

1

COOH + R

2

OH

R

1

COOR

2

+ H

2

O

hydroliza

background image

Mydła

Triestry gliceryny i wyższych kwasów tłuszczowych

(tłuszcze roślinne i zwierzęce) są surowcem do

otrzymania

mydeł

w procesie zmydlania (hydrolizy)

tłuszczów

Reakcję prowadzi się w środowisku alkalicznym

(NaOH, KOH, NH

4

OH), powstające kwasy tłuszczowe

reagują z zasadą

mydło - sól sodowa, potasowa, amonowa lub

inna, wyższych kwasów tłuszczowych

background image

Mydła

Zmydlanie prowadzi się, ogrzewając stopiony tłuszcz z
roztworem zasady

Tworzy się tzw. mydło klejowe, z którego można oddzielić produkty uboczne przez
wysalanie chlorkiem sodu NaCl

Powstają dwie warstwy - górna utworzona z właściwego mydła rdzeniowego i dolna

— roztwór gliceryny i soli w wodzie.

W zależności od zastosowanej

zasady tworzy się mydło, opisane wzorem ogólnym:

CH

3

(CH

2

)

n

CH

2

-CO-OX

n=9-15, X= Na, K, NH

4

n=13 mydło palmitynowe; n=15 - mydło stearynowe

background image

Mydła

Dla

n<9 i n>15

mydła tracą aktywność

powierzchniową wskutek silnie zaznaczonych

właściwości hydrofilowych lub hydrofobowych

background image

Mydła

Mydła sodowe, potasowe i amonowe są dobrze
rozpuszczalne w wodzie - stosowane są jako środki
myjące i emulgatory (substancje powierzchniowo
czynne)

mydła sodowe (X=Na) są białe i twarde

mydła potasowe (X=K) są szare, miękkie i maziste

mydła nierozpuszczalne

w wodzie, zawierają kationy:

Ca

+2

, Mg

+2

, Zn

+2

, Al

+3

– stosowane są w formie sproszkowanej jako

składnik pudrów

kosmetycznych

, np.

– stearynian wapnia ułatwia rozprowadzanie pudru
– laurynian magnezu jest czynnikiem matowiącym
– undekanian cynku poprawia przyczepność oraz właściwości

kryjące pudru

background image

Mydła

Stosowanie mydła, jako środka myjącego

wymaga stosowania wody miękkiej

W wodzie twardej wytrącają się

nierozpuszczalne sole wapnia i magnezu,

które mogą zasklepiać ujścia gruczołów

skórnych

background image

Lipidy

Lipidy dzieli się na proste i złożone

Lipidy proste - estry kwasów tłuszczowych
z różnymi alkoholami: tłuszcze właściwe (tu
oleje) i woski

Lipidy złożone – estry kwasów
tłuszczowych zawierające, oprócz alkoholu i
kwasów tłuszczowych, jeszcze grupy
dodatkowe:

background image

Lipidy

Lipidy złożone

Fosfolipidy

dodatkowo zawierają resztę kwasu

fosforowego, często też zasadę azotową i inne podstawniki

Glicerofosfolipidy

(alkoholem jest glicerol)

Sfingolipidy

(alkoholem jest sfingozyna)

Glikolipidy

(glikosfingolipidy) – lipidy zawierające kwas

tłuszczowy, sfingozynę i węglowodany

Inne lipidy złożone

, np. sulfolipidy, aminolipidy, lipoproteiny

Kwasy tłuszczowe, glicerol, sterydy (cholesterol) zaliczyć
można do prekursorów i pochodnych lipidów

background image

Fosfolipidy -

glicerofosfolipidy

Glicerofosfolipid: fosfatydylocholina (lecytyna)

background image

Fosfolipidy - sfingolipidy

Sfingolipidy: sfingomielina

Ceramid = sfingozyna + kwas tłuszczowy

background image

Związki

wielofunkcyjne

background image

Związki wielofunkcyjne

Hydroksykwasy

monohydroksykwasy

polihydroksykwasy

Aminokwasy i białka

Kwasy aminoowocowe

background image

Związki wielofunkcyjne

Związki wielofunkcyjne zawierają dwie lub więcej

różnych grup funkcyjnych

Związki chemiczne zawierające dwie grupy

funkcyjne ważne z punktu widzenia kosmetycznego:

– hydroksykwasy -COOH, -OH
– aminokwasy -COOH, -NH

2

– aminoalkohole -NH

2

, -OH

Trzy grupy funkcyjne -COOH, -OH, -NH

2

występują

np. w kwasach aminoowocowych

background image

Hydroksykwasy

Hydroksykwasy zawierają w cząsteczce grupy
hydroksylową

-OH

oraz karboksylową

-COOH

, przyłączone do rodnika alifatycznego

lub aromatycznego

Dzielimy je na:

– monohydroksykwasy- zawierają jedną grupę

-OH

– polihydroksykwasy - zawierają dwie lub więcej

grup

-OH

background image

Hydroksykwasy

Największe znaczenie kosmetyczne mają -hydroksykwasy

określane nazwą - kwasy owocowe:

– działają keratolitycznie (złuszczają)
– rozjaśniają
– nawilżają naskórek

To różnorodne działanie określa się efektem

AHA

(alpha hydroxy acid)

Podobne właściwości mają kwasy BHA,

w których grupa

hydroksylowa przyłączona jest do atomu węgla  (np. kwas
salicylowy)

background image

Składniki

pochodzenia

roślinnego

background image

Polisacharydy

Polisacharydy zbudowane są z:

10-30 000 cząsteczek monosacharydów połączonych
wiązaniami glikozydowymi

Łańcuchy polisacharydów mogą być:

proste (celuloza) lub rozgałęzione (glikogen, amylopektyna)

W zależności od typu monosacharydu tworzącego łańcuch
rozróżniamy:

– glukany zbudowane z glukozy
– galaktany z galaktozy
– mannany z mannozy itd.

background image

Glukany

Skrobia

polisacharyd składający się z cząsteczek

a-D-

glukopiranozy

połączonych wiązaniem a-glikozydowym

ziarna skrobi składają się z dwóch frakcji:

- otoczki zbudowanej z amylopektyny (80%)

- wnętrza ziaren - amylozy (20%)

skrobia jest higroskopijna i chemicznie obojętna

ogrzana w wodzie pęcznieje, tworząc klej skrobiowy
(klajster)

Charakterystyczna reakcja z jodem –

barwi się na

niebiesko

background image

Glukany

Amyloza

nierozgałęziony polisacharyd

zbudowany z 250-300 cząsteczek
glukopiranozowych

rozpuszczalna w ciepłej wodzie

tworzy roztwory koloidalne, przechodzące po
ostudzeniu w żel

amyloza

background image

Glukany

Amylopektyna

rozgałęziony polisacharyd

zbudowany 9000-10 000 cząsteczek
glukopiranozowych

amylopektyna odpowiada za efekt pęcznienia
skrobi i jej zdolności do tworzenia zoli

amylopektyna

background image

Substancje

powierzchniowo

czynne

background image

Substancje

powierzchniowo czynne

Surfaktantami są zwykle związki chemiczne o
własnościach

amfofilowych

Zbudowane są one z 2 elementów:

elementu

hydrofilowego i hydrofobowego

Część hydrofilową tworzą takie podstawniki jak:
aminowy, fosforanowy, hydroksylowy,
karboksylowy, sulfonowy

część hydrofobowa, zbudowana jest z podstawnika
alifatycznego lub alkiloaromatycznego,
składającego się z 10-20 atomów węgla

background image

Substancje

powierzchniowo czynne

Substancje powierzchniowo czynne
(tenzydy) stosuje się jako:

środki usuwające brud

środki pianotwórcze

emulgujące

dyspergujące

solubilizujące

background image

Mydła

Mydła są solami kwasów tłuszczowych:
mirystynowego, laurynowego, oleinowego,
stearynowego, palmitynowego o ogólnym
wzorze

[CH

3

(CH

2

)

10-16

COO]

-

Me, gdzie Me

= Na

+

, K

+

, Ca

+2

, Mg

+2

, Zn

+2

, Al

+3

, HN

+

(CH2CH2OH)

3

background image

Substancje

zapachowe

background image

Substancje zapachowe

Lotne związki pobudzają receptory nabłonka węchowego
znajdującego się w górnej części jamy nosowej

receptory rozmieszczone są na obszarze około 2 cm

2

w

każdym otworze nosowym

występują tam różne typy komórek - najliczniejsze z nich
to neurony węchowe, których ilość sięga 50 milionów

Człowiek może rozpoznawać do około

10 tysięcy

zapachów

background image

Substancje zapachowe

Większość związków wonnych zawiera osmoforową grupą
funkcyjną

W skład substancji o przyjemnej woni wchodzą zwykle osmofory:

hydroksylowe -OH
eterowe -O-
aldehydowe -COH
ketonowe >C=O
estrowe -COOC-

Substancje o zapachu nieprzyjemnym zwykle zawierają osmofory:

merkaptanowy -SH
tioeterowy -S-
tioformylowy -CSH
tiokarbonylowy >C=S
aminowy –NH

2

background image

Substancje zapachowe

Substancje zapachowe pochodzenia zwierzęcego:

ambra
cywet
piżmo
kastoreum

wchodzą w skład drogich, markowych wyrobów perfumeryjnych

Większość substancji zapachowych pozyskiwana jest
z surowców roślinnych, w formie:

olejków eterycznych
żywic
balsamów

w ich składzie zidentyfikowano kilka tysięcy pojedynczych
związków zapachowych

background image

Piżmo

Piżmo

pozyskiwane jest z przyodbytniczego

gruczołu piżmowca, żyjącego na wysokości ok. 1500 m
n.p.m. w Himalajach, Chinach i Mongolii

krucha masa o amoniakalnym zapachu, która zawiera
0,5-2% olejku piżmowego

główne składniki wonne to

– makrocykliczny keton – muskon (3-metylocyklopentadekanon),

– muskopirydyna
– metylocyklopentadecenon

(14-metylocyklopentadec-5-en-1-on)

background image

Feromony i atraktanty

Feromony

charakterystyczne dla

danego gatunku zwierząt substancje lotne

najczęściej bezzapachowe

, wydzielane

w celu:

– przekazywania zakodowanych informacji
– poszukiwania żywności
– znaczenia terenu
– modyfikacji zachowań społecznych
– służące jako atraktanty (wabiki) płciowe

background image

Substancje

promienichronne

background image

Promieniowanie UV

Ze względu na efekty biologiczne, jakie promieniowanie UV
wywołuje, zakres UV dzieli się na 3 rejony: A, B, i C

Udział procentowy podzakresów w promieniowaniu
słonecznym

docierającym do powierzchni Ziemi jest

następujący

:

UV C 200 – 285 nm

0,0 % *

UV B

285 – 320 nm 0,8 %

UV A

320 – 400 nm 99,2 %

*

promieniowanie nadfioletowe UV C praktycznie nie dociera do powierzchni Ziemi,

gdyż jest pochłaniane na wysokości 35-40 km przez warstwę ozonową atmosfery

background image

Promieniowanie UV

Poza pożądanym wpływem (synteza

witaminy D2 i D3 w skórze),

promieniowanie UV jest szkodliwe z

punktu widzenia medycznego i

kosmetycznego:

background image

Promieniowanie UV

Frakcja UV-B

o długości fali 285-320 nm

– wywołuje

zmiany nienowotworowe

• rumień

• depigmentację

• keratozę

kancerogenne -

modyfikuje zapis genetyczny

DNA komórek

przyspiesza proces starzenia skóry

• degeneracja kolagenu i elastyny

• odwodnienie

UV B stymuluje podział melanocytów

background image

Promieniowanie UV

Frakcja UV-A

o długości fali 320-400 nm

zwiększa wrażliwość skóry na światło w
obecności fotouczulaczy (fototoksyczność
UV-A):

sulfonamidy, tiazydy, tetracykliny, niesteroidowe
substancje przeciwzapalne

żywice drzew iglastych

hiperycynę występującą w zielu dziurawca

background image

Promieniowanie UV

Frakcja UV-C

(200-285 nm) nie dociera

do powierzchni Ziemi

– jest prawie całkowicie absorbowana przez

warstwę ochronną ozonu stratosferycznego
znajdującego się 35-40 km od Ziemi

background image

Naturalne mechanizmy obronne

Pod wpływem światła eumelaniny ulegają
odwracalnym przemianom, zawierające siarkę
żółtoczerwonobrunatne feomelaniny są
natomiast rozkładane, a produkty ich rozkładu
wykazują właściwości

mutagenne

tym m.in. tłumaczy się

znacznie częstszą

zapadalność na choroby nowotworowe skóry
osób rudych niż osób o karnacji ciemnej

background image

Substancje

promieniochronne

W praktyce kosmetycznej filtry selektywne są
najczęściej filtrami typu

UV B,

które stosuje

się po to, aby osiągnąć zbrązowienie skóry bez
narażania organizmu na wystąpienie
ubocznych skutków „kąpieli" słonecznych

Od filtrów tych wymaga się, aby ich
właściwości spektralne pozwalały na
pochłanianie

90-98% promieniowania UV B


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Zagadnienia na egzamin Chemia Kosmetyczna Semestr II
Zagadnienia egzaminacyjne TUK Chemia kosmetyczna, Kosmetologia
Przykładowe egzaminy, Studia - Chemia kosmetyczna UŁ, I rok, II semestr, MATEMATYKA wykłady
pracownia z chemii !!!!, kosmetologia, chemia kosmetyczna, przykladowe pytania i odpowiedzi na egzam
Aminokwasy, chemia kosmetyczna, egzamin
GLAUKONIT I TALK, chemia kosmetyczna
Przykladowy egzamin chemia organiczna - ICiP - 2010-zima. , Egzamin
Moc borowin, Studium kosmetyczne, Chemia kosmetyczna
Identyfikacja składników kosmetyków., Referaty, Chemia kosmetyczna
Chemia Egzamin chemia
CHEMIA KOSMETYCZNA Chemia nieorganiczna (tlenki, kwasy, sole
Shop for chemia kosmetyczna ksi
Egzamin Chemia organiczna zestawy 1 8
egzamin chemia opracowanie
chemia 28.10.2007, Chemia kosmetyczna
Egzotyczne oleje w kosmetykach, Studium kosmetyczne, Chemia kosmetyczna
proc.barwienie 1, kosmetologia, chemia kosmetyczna

więcej podobnych podstron