ZADANIA TRENERA – 

ZADANIA TRENERA – 

CZĘŚĆ II

CZĘŚĆ II

WYKŁAD V

WYKŁAD V

Działania związane 
z zapewnieniem 
bezpieczeństwa w 
grupie

Działanie na 
rzecz spójności 
grupy

Wykorzystanie  i 
wspieranie rozwoju 
procesu grupowego

Zadania trenera 

Zadania trenera 

skierowane na grupę  

skierowane na grupę  

Działanie  na rzecz 

Działanie  na rzecz 

bezpieczeństwa w grupie  

bezpieczeństwa w grupie  

Budowanie atmosfery sprzyjającej 

Budowanie atmosfery sprzyjającej 

uczeniu się :

uczeniu się :

•

Pozytywne nastawienie trenera  

Pozytywne nastawienie trenera  

(entuzjazm, zaangażowanie)

•

Wprowadzenie/ modelowanie/ pilnowanie 

Wprowadzenie/ modelowanie/ pilnowanie 

norm i reguł komunikacji 

norm i reguł komunikacji 

•

Wykorzystanie reguł pozytywnego uczenia 

Wykorzystanie reguł pozytywnego uczenia 

się

się

 

Normy pracy grupy 

Normy pracy grupy 

(K.W.Vopel)

(K.W.Vopel)

•

Każdy uczestnik należy do grupy

Każdy uczestnik należy do grupy

•

Czuję co czuję, myślę co myślę

Czuję co czuję, myślę co myślę

•

Próbuję komunikować się  tak 

Próbuję komunikować się  tak 

szczerze jak potrafię

szczerze jak potrafię

•

To co słyszę i mówię jest poufne

To co słyszę i mówię jest poufne

•

Nie rozmawiam o innych osobach w 

Nie rozmawiam o innych osobach w 

grupie, lecz zwracam się 

grupie, lecz zwracam się 

bezpośrednio do nich

bezpośrednio do nich

•

Mówię „Ja”, a nie „My” lub „Się”

Mówię „Ja”, a nie „My” lub „Się”

Normy pracy grupy 

Normy pracy grupy 

(K.W.Vopel)

(K.W.Vopel)

•

Unikam generalizowania

Unikam generalizowania

•

Treść rozmów „na boku” przekazuję 

Treść rozmów „na boku” przekazuję 

wszystkim 

wszystkim 

•

Rezygnuję z alkoholu i przemocy 

Rezygnuję z alkoholu i przemocy 

fizycznej

fizycznej

•

Mogę w każdym momencie powiedzieć 

Mogę w każdym momencie powiedzieć 

„nie”.

„nie”.

•

Moje trudności mają pierwszeństwo – 

Moje trudności mają pierwszeństwo – 

powiem jeśli coś w pracy grupy będzie 

powiem jeśli coś w pracy grupy będzie 

sprawiało mi kłopot 

sprawiało mi kłopot 

Zasady pozytywnego uczenia 

Zasady pozytywnego uczenia 

się –(Trevor Bentley)  

się –(Trevor Bentley)  

•

Unikanie słów „nie, tak nie można” – używanie 

Unikanie słów „nie, tak nie można” – używanie 

sformułowań pozytywnych

sformułowań pozytywnych

•

Demonstrujemy pozytywne rozwiązania, a nie to 

Demonstrujemy pozytywne rozwiązania, a nie to 

jak nie należy działać 

jak nie należy działać 

•

Ocena wykonania skupia się na pozytywach 

Ocena wykonania skupia się na pozytywach 

(szukaniu rozwiązań), a nie na wytykaniu błędów

(szukaniu rozwiązań), a nie na wytykaniu błędów

„Gdy Twój klient mówi, 

nie powinieneś mu 

przerywać, bo stracisz 

zamówienie”

Gdy Twój klient 
mówi słuchaj go 
uważnie i 
wychwytuj sygnały 
o chęci zakupu” 

Działanie  na rzecz 

Działanie  na rzecz 

bezpieczeństwa w grupie  

bezpieczeństwa w grupie  

Czuwanie nad poziomem 

Czuwanie nad poziomem 

głębokości doświadczenia 

głębokości doświadczenia 

Pilnowanie trzymania się tematu

Pilnowanie trzymania się tematu

 

Działania związane 
z zapewnieniem 
bezpieczeństwa w 
grupie

Działanie na 
rzecz spójności 
grupy

Wykorzystanie  i 
wspieranie rozwoju 
procesu grupowego

Zadania trenera 

Zadania trenera 

skierowane na grupę  

skierowane na grupę  

Działanie  na rzecz 

Działanie  na rzecz 

spójności grupy

spójności grupy

Sposób wchodzenia trenera w 

Sposób wchodzenia trenera w 

kontakt z grupą:

kontakt z grupą:

•

Komunikowanie zrozumienia, aktywne 

Komunikowanie zrozumienia, aktywne 

słuchanie

słuchanie

•

Używanie zwrotów, słów, którymi posługują 

Używanie zwrotów, słów, którymi posługują 

się uczestnicy

się uczestnicy

•

Partnerskie traktowanie uczestników 

Partnerskie traktowanie uczestników 

•

 

 

Okazywanie szacunku, życzliwości 

Okazywanie szacunku, życzliwości 

(uśmiech, kontakt wzrokowy itp.)

(uśmiech, kontakt wzrokowy itp.)

 

Działanie  na rzecz spójności  

Działanie  na rzecz spójności  

grupy  

grupy  

Wspieranie interakcji pomiędzy 

Wspieranie interakcji pomiędzy 

uczestnikami:

uczestnikami:

•

Zauważanie jak ludzie reagują na siebie i 

Zauważanie jak ludzie reagują na siebie i 

zachęcanie do ugłaśniania tych reakcji

zachęcanie do ugłaśniania tych reakcji

•

Wiązanie pomiędzy sobą doświadczeń 

Wiązanie pomiędzy sobą doświadczeń 

uczestników 

uczestników 

 

„Byłaś poruszona gdy 
Zosia mówiła, czy 
chciałabyś jej o tym 
powiedzieć?”

Działanie  na rzecz spójności 

Działanie  na rzecz spójności 

grupy 

grupy 

 

 

Precyzowanie ogólnikowych 

Precyzowanie ogólnikowych 

wypowiedzi

wypowiedzi

Włącznie do rozmowy sygnałów 

Włącznie do rozmowy sygnałów 

niewerbalnych

niewerbalnych

Nie wyróżnianie nikogo

Nie wyróżnianie nikogo

„Nikt mnie tu nie 

lubi”

„Kto Cię tu nie 
lubi?” 

„Kręciłaś głową , gdy 
Ola mówiła – 
wyjaśnisz jej co to 
znaczy? 

Działanie  na rzecz spójności 

Działanie  na rzecz spójności 

grupy  

grupy  

Budowanie atmosfery tolerancji:

Budowanie atmosfery tolerancji:

•

Trener nie naciska na zmiany – szanuje decyzje 

Trener nie naciska na zmiany – szanuje decyzje 

uczestnika

uczestnika

•

Reaguje na apele o zmianę innych uczestników

Reaguje na apele o zmianę innych uczestników

–

Oceny 

Oceny 

(„źle to robisz”,  „ośmieszasz się”)

(„źle to robisz”,  „ośmieszasz się”)

–

Instrukcje

Instrukcje

 („uspokój się”, „powinieneś być …”)

 („uspokój się”, „powinieneś być …”)

–

Psychologizowanie

Psychologizowanie

 („masz problem z …”)

 („masz problem z …”)

–

Pocieszanie

Pocieszanie

 („nie martw się”)

 („nie martw się”)

 

Działania związane 
z zapewnieniem 
bezpieczeństwa w 
grupie

Działanie na 
rzecz spójności 
grupy

Wykorzystanie  i 
wspieranie rozwoju 
procesu grupowego

Zadania trenera 

Zadania trenera 

skierowane na grupę  

skierowane na grupę  

Fazy rozwoju procesu 

Fazy rozwoju procesu 

grupowego

grupowego

Faza orientacji i zależności

Faza orientacji i zależności

•

Co tu się będzie działo?

Co tu się będzie działo?

•

Jak mam się tu zachowywać?

Jak mam się tu zachowywać?

•

Jak reagują inne osoby?

Jak reagują inne osoby?

Zadania trenera

Zadania trenera

•

Określenie celów, programu

Określenie celów, programu

•

Wprowadzenie norm i zasad komunikacji

Wprowadzenie norm i zasad komunikacji

•

Zaplanowanie części integracyjnej 

Zaplanowanie części integracyjnej 

Dominuje  potrzeba 
zależności  i 
egocentryzm 

Fazy rozwoju procesu 

Fazy rozwoju procesu 

grupowego

grupowego

Faza kryzysu, konfliktu i buntu 

Faza kryzysu, konfliktu i buntu 

•

Ugłośnienie sprzecznych interesów, trudnych 

Ugłośnienie sprzecznych interesów, trudnych 

spraw

spraw

•

Wyrażenie negatywnych emocji

Wyrażenie negatywnych emocji

•

Podważanie roli lidera

Podważanie roli lidera

Zadania trenera

Zadania trenera

•

Pomoc w wyrażeniu obaw, problemów

Pomoc w wyrażeniu obaw, problemów

•

Otwarte reagowanie na atak na trenera

Otwarte reagowanie na atak na trenera

Dominuje  potrzeba  
autonomii  i 
egocentryzm 

Fazy rozwoju procesu 

Fazy rozwoju procesu 

grupowego

grupowego

Faza spójności i współpracy  

Faza spójności i współpracy  

•

Kształtuje się nowy układ ról

Kształtuje się nowy układ ról

•

Wzrasta potrzeba integracji, współdziałania

Wzrasta potrzeba integracji, współdziałania

•

Świadomie rozważany jest cel grupy

Świadomie rozważany jest cel grupy

Zadania trenera

Zadania trenera

•

Pozwolenie na samodzielność grupy

Pozwolenie na samodzielność grupy

•

Uczestniczenie w pracy grupy

Uczestniczenie w pracy grupy

Dominuje  potrzeba  
autonomii  i 
współpracy 

Role grupowe 

Role grupowe 

•

Lider aktywny 

Lider aktywny 

– potrzebuje działania, ruchu do przodu

– potrzebuje działania, ruchu do przodu

•

Lider nawigator 

Lider nawigator 

– trafnie nadaje kierunek aktywności 

– trafnie nadaje kierunek aktywności 

grupy, potrafi podtrzymać konsekwencję i elastyczność 

grupy, potrafi podtrzymać konsekwencję i elastyczność 

grupy

grupy

•

Lider emocjonalny

Lider emocjonalny

 – dobrze wyczuwa nastrój w g, dba 

 – dobrze wyczuwa nastrój w g, dba 

o atmosferę

o atmosferę

•

Szara eminencja 

Szara eminencja 

– dąży do uzyskania wpływu w 

– dąży do uzyskania wpływu w 

grupie oddziaływując na któregoś z liderów

grupie oddziaływując na któregoś z liderów

Role grupowe 

Role grupowe 

•

Kamikadze 

Kamikadze 

– radykalnie realizuje zasadę otwartości 

– radykalnie realizuje zasadę otwartości 

w sytuacji gdy grupa jest jeszcze niegotowa

w sytuacji gdy grupa jest jeszcze niegotowa

•

Kozioł ofiarny 

Kozioł ofiarny 

– jest obiektem rozładowania przez 

– jest obiektem rozładowania przez 

grupę negatywnych emocji, łamie nieformalne normy 

grupę negatywnych emocji, łamie nieformalne normy 

•

Sumienie grupy

Sumienie grupy

 – pilnuje, by komuś nie stała się 

 – pilnuje, by komuś nie stała się 

krzywda 

krzywda 

•

Błazen 

Błazen 

– rozładowuje napięcie przez humor, śmiech 

– rozładowuje napięcie przez humor, śmiech 

Role grupowe 

Role grupowe 

•

Dobry uczeń 

Dobry uczeń 

– odczytuje zamiary lidera lub trenera 

– odczytuje zamiary lidera lub trenera 

•

Osoba wspierająca lidera  

Osoba wspierająca lidera  

– wyraża poparcie dla 

– wyraża poparcie dla 

lidera/trenera, robiąc to wprost i zachowując 

lidera/trenera, robiąc to wprost i zachowując 

autonomię 

autonomię 

•

Buntownik

Buntownik

 – atakuje lidera, ważne normy grupowe

 – atakuje lidera, ważne normy grupowe

•

Ekspert  

Ekspert  

– uznany przez grupę specjalista (np. w 

– uznany przez grupę specjalista (np. w 

spawie wychowania, wiedzy) 

spawie wychowania, wiedzy) 

Role grupowe 

Role grupowe 

•

Obserwator 

Obserwator 

– mało aktywny, głównie obserwuje 

– mało aktywny, głównie obserwuje 

•

Outsider  

Outsider  

– mało aktywny, widzi siebie poza grupą 

– mało aktywny, widzi siebie poza grupą