Pojęcie zdrowia

Pojęcie zdrowia

•

Zdrowie jest to stan dobrego fizycznego,

Zdrowie jest to stan dobrego fizycznego,

psychicznego i społecznego samopoczucia, a

psychicznego i społecznego samopoczucia, a

nie

tylko

brak

choroby

lub

nie

tylko

brak

choroby

lub

niepełnosprawności

niepełnosprawności

(Światowa Organizacja Zdrowia – WHO),

(Światowa Organizacja Zdrowia – WHO),

Założenia Światowej Organizacji

Założenia Światowej Organizacji

Zdrowia (WHO) na rzecz

Zdrowia (WHO) na rzecz

zdrowia:

zdrowia:



czynny udział całego społeczeństwa w

czynny udział całego społeczeństwa w

promowaniu zdrowia,

promowaniu zdrowia,



powszechny dostęp do informacji i wiedzy w

powszechny dostęp do informacji i wiedzy w

sprawach zdrowia,

sprawach zdrowia,



wprowadzanie

zmian

w

stylu

życia

wprowadzanie

zmian

w

stylu

życia

społeczeństwa

społeczeństwa



kształtowanie

zachowań

sprzyjających

kształtowanie

zachowań

sprzyjających

zdrowiu (postaw zdrowotnych)

zdrowiu (postaw zdrowotnych)

Zdrowie rozpatrywane jest w trzech

Zdrowie rozpatrywane jest w trzech

pojęciach:

pojęciach:



Zdrowie fizyczne czy somatyczne

Zdrowie fizyczne czy somatyczne

– dotyczące

– dotyczące

stanu organizmu ludzkiego, podlegające naturalnym

stanu organizmu ludzkiego, podlegające naturalnym

oddziaływaniom czynników świata zewnętrznego, jak i

oddziaływaniom czynników świata zewnętrznego, jak i

celowym zabiegom higienicznym ze strony człowieka

celowym zabiegom higienicznym ze strony człowieka



Zdrowie psychiczne

Zdrowie psychiczne

– rozumiane jako stan integracji

– rozumiane jako stan integracji

osobowości zarówno w sensie strukturalnym, jak i

osobowości zarówno w sensie strukturalnym, jak i

funkcjonalnym (harmonia wewnętrzna człowieka)

funkcjonalnym (harmonia wewnętrzna człowieka)

◦

Zdrowie umysłowe – zdolność do jasnego i logicznego myślenia

Zdrowie umysłowe – zdolność do jasnego i logicznego myślenia

◦

Zdrowie emocjonalne – zdolność do rozpoznawania uczuć i

Zdrowie emocjonalne – zdolność do rozpoznawania uczuć i

wyrażania ich w

wyrażania ich w

odpowiedni sposób (umiejętność

odpowiedni sposób (umiejętność

radzenia sobie ze stresem , depresją)

radzenia sobie ze stresem , depresją)



Zdrowie społeczne

Zdrowie społeczne

– to prawidłowa relacja między

– to prawidłowa relacja między

jednostką a społeczeństwem, objawiająca się w postaci

jednostką a społeczeństwem, objawiająca się w postaci

harmonii (umiejętność współżycia, łatwość kontaktów z

harmonii (umiejętność współżycia, łatwość kontaktów z

otoczeniem)

otoczeniem)

Zdrowie – zgodnie ze współczesną koncepcją –

Zdrowie – zgodnie ze współczesną koncepcją –

jest:

jest:



wartością, dzięki której jednostka lub grupa

wartością, dzięki której jednostka lub grupa

społeczna może realizować swoje aspiracje i

społeczna może realizować swoje aspiracje i

potrzebę satysfakcji oraz zmieniać

potrzebę satysfakcji oraz zmieniać

środowisko i radzić sobie w nim;

środowisko i radzić sobie w nim;



zasobem (bogactwem) dla społeczeństwa,

zasobem (bogactwem) dla społeczeństwa,

gwarantującym jego rozwój społeczny i

gwarantującym jego rozwój społeczny i

ekonomiczny, tylko bowiem zdrowe

ekonomiczny, tylko bowiem zdrowe

społeczeństwo może tworzyć dobra

społeczeństwo może tworzyć dobra

materialne i kulturalne, rozwijać się i

materialne i kulturalne, rozwijać się i

osiągać odpowiedni poziom jakości życia;

osiągać odpowiedni poziom jakości życia;



środkiem do codziennego życia,

środkiem do codziennego życia,

umożliwiającym lepszą jego jakość

umożliwiającym lepszą jego jakość

Koncepcja „pół zdrowia” (Marc Lalonde,

Koncepcja „pół zdrowia” (Marc Lalonde,

1974):

1974):



biologia człowieka – to przede wszystkim

biologia człowieka – to przede wszystkim

czynniki genetyczne,

czynniki genetyczne,



środowisko – społeczne, fizyczne, psychiczne,

środowisko – społeczne, fizyczne, psychiczne,

pracy,

pracy,



styl życia – w rozumieniu sposobu bycia

styl życia – w rozumieniu sposobu bycia

wynikającego z wzajemnego oddziaływania

wynikającego z wzajemnego oddziaływania

człowieka i warunków w jakim żyje oraz

człowieka i warunków w jakim żyje oraz

indywidualnych wzorców zachowania, które

indywidualnych wzorców zachowania, które

zostały określone przez czynniki społeczno-

zostały określone przez czynniki społeczno-

kulturowe i osobiste cechy charakteru,

kulturowe i osobiste cechy charakteru,



Organizacja opieki zdrowotnej – działania służby

Organizacja opieki zdrowotnej – działania służby

zdrowia

zdrowia

Narodowy Program Zdrowia (1996-

Narodowy Program Zdrowia (1996-

2005) przedstawił procentowy udział

2005) przedstawił procentowy udział

czynników wpływających na zdrowie

czynników wpływających na zdrowie

człowieka:

człowieka:

1.

1.

Styl życia (50 – 60 %)

Styl życia (50 – 60 %)

2.

2.

Środowisko społeczne i fizyczne życia

Środowisko społeczne i fizyczne życia

oraz pracy (20 %)

oraz pracy (20 %)

3.

3.

Czynniki genetyczne (20 %)

Czynniki genetyczne (20 %)

4.

4.

Służba zdrowia (10 – 15 %)

Służba zdrowia (10 – 15 %)

Promocja zdrowia

Promocja zdrowia

jest problemem bardziej złożonym niż

edukacja zdrowotna

edukacja zdrowotna

jest elementem promocji zdrowia

jest elementem promocji zdrowia

Promocja zdrowia

Promocja zdrowia



jest dyscypliną nauki i sztuką pomagania ludziom

jest dyscypliną nauki i sztuką pomagania ludziom

w dokonywaniu zmian w ich stylu życia, aby

w dokonywaniu zmian w ich stylu życia, aby

mogli zbliżyć się do optimum swojego zdrowia

mogli zbliżyć się do optimum swojego zdrowia



jest to koncepcja i strategia działań dla zdrowia,

jest to koncepcja i strategia działań dla zdrowia,

jest połączeniem działań edukacyjnych oraz

jest połączeniem działań edukacyjnych oraz

różnego rodzaju wsparcia: środowiskowego,

różnego rodzaju wsparcia: środowiskowego,

społecznego, politycznego, ekonomicznego i

społecznego, politycznego, ekonomicznego i

prawnego, sprzyjających zdrowiu.

prawnego, sprzyjających zdrowiu.



Edukacja zdrowotna

Edukacja zdrowotna



To trwały stan uczenia się, który umożliwia

To trwały stan uczenia się, który umożliwia

ludziom

indywidualnie

oraz

grupie

ludziom

indywidualnie

oraz

grupie

społecznej,

podejmowanie

dobrowolnych

społecznej,

podejmowanie

dobrowolnych

decyzji w zakresie modyfikowania zachowania

decyzji w zakresie modyfikowania zachowania

i

zmiany

warunków

środowiskowych

i

zmiany

warunków

środowiskowych

w

sposób,

który

przyczynia

się

do

w

sposób,

który

przyczynia

się

do

wzmocnienia zdrowia;

wzmocnienia zdrowia;



To proces, w którym ludzie mogą dbać o

To proces, w którym ludzie mogą dbać o

swoje zdrowie oraz o zdrowie społeczności, w

swoje zdrowie oraz o zdrowie społeczności, w

której żyją

której żyją

Edukacja zdrowotna to:



proces kształtowania u uczniów nawyku (podstawy)

proces kształtowania u uczniów nawyku (podstawy)

dbałości o zdrowie własne i innych ludzi oraz

dbałości o zdrowie własne i innych ludzi oraz

umiejętności tworzenia zdrowego środowiska.

umiejętności tworzenia zdrowego środowiska.



W opinii europejskich ekspertów daje ona uczniom

W opinii europejskich ekspertów daje ona uczniom

możliwość

nabycia 

kompetencji

(umiejętności,

możliwość

nabycia 

kompetencji

(umiejętności,

wiedzy

wiedzy

i postaw), które są niezbędne do odpowiedzialnego

i postaw), które są niezbędne do odpowiedzialnego

uczestnictwa w życiu społecznym, ponieważ: 

uczestnictwa w życiu społecznym, ponieważ: 

◦

pomaga odkrywać, jakie wybory służą rozwojowi i lepszej
jakości życia,

◦

pomaga zrozumieć siebie i innych,

◦

pomaga budować obraz świata, który jest najbliższy
codziennym doświadczeniom, uczy odpowiedzialności, jest
pierwszym stopniem profilaktyki różnych zagrożeń i zachowań
problemowych.

Celem edukacji zdrowotnej

Celem edukacji zdrowotnej



jest nabywanie wiedzy, kształtowanie

jest nabywanie wiedzy, kształtowanie

umiejętności, przekonań i postaw niezbędnych

umiejętności, przekonań i postaw niezbędnych

do zachowania

do zachowania

i doskonalenia zdrowia własnego i innych

i doskonalenia zdrowia własnego i innych

Edukacja zdrowotna obejmuje

Edukacja zdrowotna obejmuje

:

:



Świadomość i rozumienie zdrowia

Świadomość i rozumienie zdrowia



Wiedzę o zdrowiu i o czynnikach zwiększających

Wiedzę o zdrowiu i o czynnikach zwiększających

jego potencjał i zagrażających zdrowiu

jego potencjał i zagrażających zdrowiu



Postawy wobec zdrowia własnego i innych

Postawy wobec zdrowia własnego i innych



Niezbędne

umiejętności

do

kształtowania

Niezbędne

umiejętności

do

kształtowania

zachowań sprzyjających zdrowiu i radzenia

zachowań sprzyjających zdrowiu i radzenia

sobie w sytuacjach nowych, podejmowania

sobie w sytuacjach nowych, podejmowania

decyzji i wyborów dotyczących zdrowia

decyzji i wyborów dotyczących zdrowia

Edukacja zdrowotna

Edukacja zdrowotna

jest pojęciem szerszym od pojęcia

jest pojęciem szerszym od pojęcia

wychowanie zdrowotne,

wychowanie zdrowotne,

gdyż dotyczy nie tylko podmiotu wychowania

gdyż dotyczy nie tylko podmiotu wychowania

(ludzi) ale również środowiska w którym oni

(ludzi) ale również środowiska w którym oni

żyją i tworzą.

żyją i tworzą.

Wychowanie zdrowotne

Wychowanie zdrowotne

to:

to:



całościowa dojrzała postawa wobec zdrowia



kultura życia codziennego, której podstawą  jest
szeroko pojęta higiena (

osobista,  żywienia, pracy,

wypoczynku, psychiczna

).

Wychowanie zdrowotne

Wychowanie zdrowotne

jest usytuowane na pograniczu

jest usytuowane na pograniczu

medycyny i

medycyny i

pedagogiki

pedagogiki

.

.

Medycyna

Medycyna

podaje treści edukacyjne,

podaje treści edukacyjne,

a

a

pedagogika

pedagogika

– formy oddziaływania wychowawczego

– formy oddziaływania wychowawczego

Cele wychowania zdrowotnego.

Cele wychowania zdrowotnego.

Wychowywać do zdrowia należy tak, aby

Wychowywać do zdrowia należy tak, aby

uczeń

uczeń



rozumiał, że jest odpowiedzialny za zdrowie swoje i innych,

rozumiał, że jest odpowiedzialny za zdrowie swoje i innych,



doskonale je chronił i zapobiegał chorobom,

doskonale je chronił i zapobiegał chorobom,



był świadom tego, co zdrowiu szkodzi, a co je pomnaża

był świadom tego, co zdrowiu szkodzi, a co je pomnaża



wiedział, kiedy i jak korzystać z pomocy służby zdrowia, a

wiedział, kiedy i jak korzystać z pomocy służby zdrowia, a

kiedy i jak radzić sobie samemu

kiedy i jak radzić sobie samemu



był przekonany, że od jego własnej czynnej postawy i

był przekonany, że od jego własnej czynnej postawy i

zachowania zależy w dużej mierze zdrowie ludzi, z którymi

zachowania zależy w dużej mierze zdrowie ludzi, z którymi

styka się w życiu

styka się w życiu

Zadania szkoły w zakresie edukacji

Zadania szkoły w zakresie edukacji

zdrowotnej:

zdrowotnej:



kształtowanie

nawyków

higieniczno-

kształtowanie

nawyków

higieniczno-

zdrowotnych;

zdrowotnych;



wychowanie w zasadach bezpieczeństwa

wychowanie w zasadach bezpieczeństwa

osobistego i zbiorowego;

osobistego i zbiorowego;



ochrona zdrowia psychicznego;

ochrona zdrowia psychicznego;



walka z nałogami;

walka z nałogami;



zapobieganie chorobom zakaźnym

zapobieganie chorobom zakaźnym

Zadania szkoły związane z kształtowaniem postaw

Zadania szkoły związane z kształtowaniem postaw

to:

to:



przygotowanie do działań ratowniczych (pierwsza pomoc);

przygotowanie do działań ratowniczych (pierwsza pomoc);



wyrobienie umiejętności korzystania z usług służby

wyrobienie umiejętności korzystania z usług służby

zdrowia;

zdrowia;



uświadomienie granic własnej kompetencji medycznej;

uświadomienie granic własnej kompetencji medycznej;



Przekazanie reguł związanych z użyciem leków;

Przekazanie reguł związanych z użyciem leków;



Przekazanie wiedzy dotyczącej współdziałania pacjenta z

Przekazanie wiedzy dotyczącej współdziałania pacjenta z

lekarzem.

lekarzem.

Do działań szczególnie ważnych należą:

Do działań szczególnie ważnych należą:



Hartowanie na bodźce fizyczne i psychiczne;

Hartowanie na bodźce fizyczne i psychiczne;



Samokontrola zdrowia i rozwoju

Samokontrola zdrowia i rozwoju



Świadome stosowanie ćwiczeń ruchowych

Świadome stosowanie ćwiczeń ruchowych



Przysposobienie do życia w rodzinie;

Przysposobienie do życia w rodzinie;



Przysposobienie zawodowe.

Przysposobienie zawodowe.

Treści kształcenia edukacji zdrowotne

Treści kształcenia edukacji zdrowotne



Kształtowanie

postaw,

nawyków

i

Kształtowanie

postaw,

nawyków

i

przyzwyczajeń zdrowotno-higienicznych

przyzwyczajeń zdrowotno-higienicznych

◦

Higiena osobista

Higiena osobista

◦

Higiena otoczenia

Higiena otoczenia

◦

Higiena żywienia

Higiena żywienia

◦

Higiena psychiczna

Higiena psychiczna

◦

Higiena pracy i nauki

Higiena pracy i nauki

◦

Aktywność ruchowa

Aktywność ruchowa

◦

Choroby zakaźne

Choroby zakaźne



Wdrażanie

wychowanków

do

aktywnego

Wdrażanie

wychowanków

do

aktywnego

działania na rzecz zdrowia własnego i

działania na rzecz zdrowia własnego i

publicznego

publicznego

◦

Pierwsza pomoc

Pierwsza pomoc

◦

Zasady korzystania ze świadczeń służby zdrowia

Zasady korzystania ze świadczeń służby zdrowia



Kształtowanie postawa wobec zdrowia

Kształtowanie postawa wobec zdrowia

◦

Samokontrola zdrowia i rozwoju, hartowanie;

Samokontrola zdrowia i rozwoju, hartowanie;

◦

Przygotowanie do życia w rodzinie;

Przygotowanie do życia w rodzinie;

◦

Opieka nad człowiekiem chorym

Opieka nad człowiekiem chorym

Treści edukacji zdrowotnej na I etapie

Treści edukacji zdrowotnej na I etapie

edukacyjnym

(

edukacyjnym

(

podstawa

programowa

edukacji

podstawa

programowa

edukacji

wczesnoszkolnej w zakresie edukacji zdrowotnej – Rozporządzenie

wczesnoszkolnej w zakresie edukacji zdrowotnej – Rozporządzenie

MEN z dnia 23 grudnia 2008r. W sprawie podstawy programowej

MEN z dnia 23 grudnia 2008r. W sprawie podstawy programowej

wychowania

przedszkolnego

oraz

kształcenia

ogólnego

w

wychowania

przedszkolnego

oraz

kształcenia

ogólnego

w

poszczególnych typach szkół, opublikowanego w dniu 15 stycznia

poszczególnych typach szkół, opublikowanego w dniu 15 stycznia

2009r, w Dz.U. Nr 4, poz.17.)

2009r, w Dz.U. Nr 4, poz.17.)



uczeń, dba o higienę osobistą i otoczenia;

uczeń, dba o higienę osobistą i otoczenia;



uczeń wie, jakie znaczenie dla zdrowia ma właściwe

uczeń wie, jakie znaczenie dla zdrowia ma właściwe

odżywianie się oraz aktywność fizyczna;

odżywianie się oraz aktywność fizyczna;



uczeń dba o prawidłową postawę ciała;

uczeń dba o prawidłową postawę ciała;



uczeń przestrzega zasad bezpiecznego zachowania się

uczeń przestrzega zasad bezpiecznego zachowania się

w trakcie zajęć ruchowych, posługuje się przyborami

w trakcie zajęć ruchowych, posługuje się przyborami

sportowymi zgodnie z ich przeznaczeniem;

sportowymi zgodnie z ich przeznaczeniem;



uczeń potrafi wybrać bezpieczne miejsce do zabaw i

uczeń potrafi wybrać bezpieczne miejsce do zabaw i

gier ruchowych

gier ruchowych



uczeń wie, do kogo zwrócić się o pomoc w sytuacji

uczeń wie, do kogo zwrócić się o pomoc w sytuacji

zagrożenia zdrowia lub życia

zagrożenia zdrowia lub życia

Wiodąca rola wychowania fizycznego w

Wiodąca rola wychowania fizycznego w

edukacji zdrowotnej

edukacji zdrowotnej



Doraźne wspieranie rozwoju fizycznego,

Doraźne wspieranie rozwoju fizycznego,

poszerzenie potencjału zdrowotnego

poszerzenie potencjału zdrowotnego



Kształtowanie nawyku aktywności ruchowej

Kształtowanie nawyku aktywności ruchowej



Przygotowanie uczniów do dokonywania w

Przygotowanie uczniów do dokonywania w

życiu wyborów korzystnych dla zdrowia

życiu wyborów korzystnych dla zdrowia

Wychowawca fizyczny jako promotor,

Wychowawca fizyczny jako promotor,

koordynator

koordynator

edukacji zdrowotnej w szkole

edukacji zdrowotnej w szkole

1. M

1. M

odel wg. St. Wołoszyna

odel wg. St. Wołoszyna



przede wszystkim pedagog;

przede wszystkim pedagog;



dydaktyk i wychowawca;

dydaktyk i wychowawca;



organizator działalności sportowej i turystycznej

organizator działalności sportowej i turystycznej



działacz społeczny w dziedzinie kultury fizycznej i

działacz społeczny w dziedzinie kultury fizycznej i

ekologii;

ekologii;



pedagog o nastawieniu i umiejętnościach ciągłego

pedagog o nastawieniu i umiejętnościach ciągłego

samokształcenia się

samokształcenia się

2. Model wg. St. Strzyżewskiego

2. Model wg. St. Strzyżewskiego



żywy wzór kultury fizycznej

żywy wzór kultury fizycznej



wychowawca

wychowawca



dydaktyk

dydaktyk



społecznik

społecznik



Elementem edukacji zdrowotnej jest zdrowy styl

Elementem edukacji zdrowotnej jest zdrowy styl

życia

życia

Styl życia

Styl życia



pojęcie wprowadzone do psychologii przez

pojęcie wprowadzone do psychologii przez

Alfreda

Adlera,

dotyczy

indywidualnego,

Alfreda

Adlera,

dotyczy

indywidualnego,

swoistego dla danego człowieka sposobu bycia:

swoistego dla danego człowieka sposobu bycia:

ogółu motywów, cech, zainteresowań, wartości,

ogółu motywów, cech, zainteresowań, wartości,

zachowania, sposobu postrzegania świata i

zachowania, sposobu postrzegania świata i

reagowania

na

niego.

Zależy

od

norm

reagowania

na

niego.

Zależy

od

norm

społecznych, środowiska w którym człowiek sie

społecznych, środowiska w którym człowiek sie

identyfikuje są to również osobiste przekonania

identyfikuje są to również osobiste przekonania

oraz wartości i umiejętności życia. Zależy od

oraz wartości i umiejętności życia. Zależy od

ogólnej ekonomicznej i politycznej struktury

ogólnej ekonomicznej i politycznej struktury

społeczeństw.

społeczeństw.

Styl życia obejmuje:

Styl życia obejmuje:



zachowania zdrowotne,

zachowania zdrowotne,



postawy,

postawy,



działania,

działania,



ogólną filozofię życia

ogólną filozofię życia

Zachowania zdrowotne

Zachowania zdrowotne



można określić jako postępowanie, działania (lub

można określić jako postępowanie, działania (lub

ich zaniechanie), które bezpośrednio lub

ich zaniechanie), które bezpośrednio lub

pośrednio wpływają na zdrowie i samopoczucie

pośrednio wpływają na zdrowie i samopoczucie

człowieka.

człowieka.



Dzielimy je na:

Dzielimy je na:

◦

zachowania sprzyjające zdrowiu

zachowania sprzyjające zdrowiu



(prozdrowotne – pozytywne), np. aktywność

(prozdrowotne – pozytywne), np. aktywność

ruchowa, racjonalne odżywianie, higiena osobista i

ruchowa, racjonalne odżywianie, higiena osobista i

otoczenia, radzenie sobie ze stresem, nieuleganie

otoczenia, radzenie sobie ze stresem, nieuleganie

nałogom;

nałogom;

◦

zachowania zagrażające zdrowiu

zachowania zagrażające zdrowiu



(antyzdrowotne – negatywne), np. nadużywanie

(antyzdrowotne – negatywne), np. nadużywanie

alkoholu, palenie papierosów, ryzykowne

alkoholu, palenie papierosów, ryzykowne

zachowania seksualne, narkotyki, zaniechanie

zachowania seksualne, narkotyki, zaniechanie

aktywności ruchowej

aktywności ruchowej

Prozdrowotny styl życia – zdrowy styl

Prozdrowotny styl życia – zdrowy styl

to:

to:



nie tylko wzory zachowań związane ze

nie tylko wzory zachowań związane ze

zdrowiem, ale także wartości postawy

zdrowiem, ale także wartości postawy

reprezentowane przez ludzi w odpowiedzi

reprezentowane przez ludzi w odpowiedzi

na warunki ich społecznego, kulturowego

na warunki ich społecznego, kulturowego

i

ekonomicznego

środowiska

i

ekonomicznego

środowiska

(Abel,1991).

PROZDROWY STYL ŻYCIA,

PROZDROWY STYL ŻYCIA,



to świadome zachowania sprzyjające poprawie

to świadome zachowania sprzyjające poprawie

utrzymaniu i ochronie zdrowia, przedrostek

utrzymaniu i ochronie zdrowia, przedrostek

,,pro” odnosi się do wzorów zachowań i działań

,,pro” odnosi się do wzorów zachowań i działań

ludzi korzystnych dla zdrowia, ku zdrowiu, do

ludzi korzystnych dla zdrowia, ku zdrowiu, do

zdrowia, określanych jako prozdrowotne

zdrowia, określanych jako prozdrowotne

Grupy zachowań prozdrowotnych

Grupy zachowań prozdrowotnych

1. Zachowania związane głównie ze zdrowiem

1. Zachowania związane głównie ze zdrowiem

fizycznym:

fizycznym:



dbałość o ciało i najbliższe otoczenie;

dbałość o ciało i najbliższe otoczenie;



aktywność fizyczna;

aktywność fizyczna;



racjonalne żywienie;

racjonalne żywienie;



hartowanie się;

hartowanie się;



sen – odpowiedni czas jego trwania i jakość

sen – odpowiedni czas jego trwania i jakość

2. Zachowania związane głównie ze zdrowiem

2. Zachowania związane głównie ze zdrowiem

psychospołecznym:

psychospołecznym:



korzystanie i dawanie wsparcia społecznego;

korzystanie i dawanie wsparcia społecznego;



unikanie nadmiaru stresów i radzenie sobie z

unikanie nadmiaru stresów i radzenie sobie z

problemami i stresem.

problemami i stresem.

3. Zachowania prewencyjne:

3. Zachowania prewencyjne:



samokontrola zdrowia i samobadanie;

samokontrola zdrowia i samobadanie;



poddawanie się badaniom profilaktycznym;

poddawanie się badaniom profilaktycznym;



bezpieczne zachowania w życiu

bezpieczne zachowania w życiu

codziennym(zwłaszcza w drogowym, pracy);

codziennym(zwłaszcza w drogowym, pracy);



bezpieczne zachowania w życiu seksualny.

bezpieczne zachowania w życiu seksualny.

4. Niepodejmowanie zachowań ryzykownych:

4. Niepodejmowanie zachowań ryzykownych:



niepalenie tytoniu;

niepalenie tytoniu;



ograniczenie używania alkoholu;

ograniczenie używania alkoholu;



nienadużywanie leków nie zalecanych przez

nienadużywanie leków nie zalecanych przez

lekarza;

lekarza;



nieużywane innych substancji

nieużywane innych substancji

psychoaktywnych.

psychoaktywnych.

DEKALOG ZDROWEGO STYLU ŻYCIA

DEKALOG ZDROWEGO STYLU ŻYCIA

(

(

wg. Zbigniewa Cedrowskiego

wg. Zbigniewa Cedrowskiego

)

)

1. Wiedza o sobie samym.

1. Wiedza o sobie samym.

2. Utrzymanie sił obronnych organizmu w stałej

2. Utrzymanie sił obronnych organizmu w stałej

gotowości.

gotowości.

3. Nie nadużywanie leków.

3. Nie nadużywanie leków.

4. Utrzymanie wszechstronnej aktywności

4. Utrzymanie wszechstronnej aktywności

fizyczne.

fizyczne.

5. Prawidłowe odżywianie się.

5. Prawidłowe odżywianie się.

6. Hartowanie się.

6. Hartowanie się.

7. Rozwijanie umiejętności walki ze stresem.

7. Rozwijanie umiejętności walki ze stresem.

8. Wyeliminowanie nałogów.

8. Wyeliminowanie nałogów.

9. Życzliwość dla innych.

9. Życzliwość dla innych.

10. Zachowanie postawy copingowej (coping –

10. Zachowanie postawy copingowej (coping –

dawanie sobie rady).

dawanie sobie rady).

Aktywność ruchowa (fizyczna)

Aktywność ruchowa (fizyczna)



aktywność fizyczna to każdy ruch ciała

aktywność fizyczna to każdy ruch ciała

wyzwalany przez mięśnie, który powoduje

wyzwalany przez mięśnie, który powoduje

wydatek energetyczny

wydatek energetyczny

(

(Caspersen)



aktywność ruchowa to proces edukacyjny,

aktywność ruchowa to proces edukacyjny,

którego najważniejszym elementem na

którego najważniejszym elementem na

gruncie

kultury

fizycznej

nie

jest

gruncie

kultury

fizycznej

nie

jest

usprawnianie, lecz uzyskanie nawyku ruchu

usprawnianie, lecz uzyskanie nawyku ruchu

(

(Krawański)



stanowi kluczowy i integrujący składnik

stanowi kluczowy i integrujący składnik

zdrowego stylu życia,

zdrowego stylu życia,



jest czynnikiem silnie wpływającym na

jest czynnikiem silnie wpływającym na

zdrowie i jakość życia

zdrowie i jakość życia

Aktywność fizyczna ma kilka motywów:

Aktywność fizyczna ma kilka motywów:



motyw utylitarny-czyli praca regeneracja

motyw utylitarny-czyli praca regeneracja

siły;

siły;



motyw estetyczny-ćwiczenia dla poprawy

motyw estetyczny-ćwiczenia dla poprawy

wyglądu;

wyglądu;



motyw zdrowotny-poprawa stanu zdrowia;

motyw zdrowotny-poprawa stanu zdrowia;



motyw agonistyczny-czyli rywalizacja

motyw agonistyczny-czyli rywalizacja

sportowa;

sportowa;



motyw hedonistyczny-pewne doznania

motyw hedonistyczny-pewne doznania

psychiczne związane ze sportem (np.

psychiczne związane ze sportem (np.

czerpać przyjemność ze sportu)

czerpać przyjemność ze sportu)

Korzyści wynikające z aktywnego stylu

Korzyści wynikające z aktywnego stylu

życia:

życia:



w układzie ruchu

w układzie ruchu

◦

wpływa na mineralizacje kośćca,

wpływa na mineralizacje kośćca,

◦

zapobiega i koryguje wady postawy

zapobiega i koryguje wady postawy

◦

wzmacnia, i stabilizuje stawy

wzmacnia, i stabilizuje stawy

◦

następuje przyrost roboczy mięśni, przekrwienie mięśni

następuje przyrost roboczy mięśni, przekrwienie mięśni

◦

stabilizacja układu kostnego

stabilizacja układu kostnego



w układzie krwionośnym

w układzie krwionośnym

◦

zwiększa się liczba erytrocytów i hemoglobiny

zwiększa się liczba erytrocytów i hemoglobiny

◦

zwiększa się pojemność tlenową krwi

zwiększa się pojemność tlenową krwi

◦

następuje zwolnienie tętna do 40-50 uderzeń na minutę

następuje zwolnienie tętna do 40-50 uderzeń na minutę

◦

następuje obniżenie ciśnienia skurczowego i rozkurczowego

następuje obniżenie ciśnienia skurczowego i rozkurczowego

◦

ekonomiczniejsza praca serca

ekonomiczniejsza praca serca

◦

poprawia się wydolność wysiłkowa

poprawia się wydolność wysiłkowa



w układzie oddechowym

w układzie oddechowym

◦

zwiększenie pojemności życiowej płuc

zwiększenie pojemności życiowej płuc

◦

zwiększenie głębokość oddechu (wielkość wentylacji płuc

zwiększenie głębokość oddechu (wielkość wentylacji płuc

na minutę)

na minutę)

◦

zmniejsza wielkość długu tlenowego

zmniejsza wielkość długu tlenowego



w układzie nerwowym

w układzie nerwowym

◦

pobudzenie dojrzewania ośrodków ruchowych w mózgu,

pobudzenie dojrzewania ośrodków ruchowych w mózgu,

przyśpieszając tym rozwój motoryczności

przyśpieszając tym rozwój motoryczności

◦

wzrost szybkości przewodzenia bodźców nerwowych

wzrost szybkości przewodzenia bodźców nerwowych

◦

polepszenie koordynacji ruchowej

polepszenie koordynacji ruchowej

◦

zmniejszenie poziomu lęku

zmniejszenie poziomu lęku

◦

obniżenie stanów depresyjnych

obniżenie stanów depresyjnych

◦

poprawa jakości snu

poprawa jakości snu



w układzie hormonalnym

w układzie hormonalnym

◦

wpływ na budowę i czynność przysadki mózgowej

wpływ na budowę i czynność przysadki mózgowej



w układzie immunologicznym

w układzie immunologicznym

◦

wpływ na poprawę systemu obronnego i wzrost

wpływ na poprawę systemu obronnego i wzrost

odporności na zachorowania

odporności na zachorowania

Według znakomitego ortopedy A.

Według znakomitego ortopedy A.

Singera

Singera



ruch odgrywa wielką rolę w życiu

ruch odgrywa wielką rolę w życiu

każdego człowieka

każdego człowieka

„

„

ruch jest życiem, a życie jest ruchem”

ruch jest życiem, a życie jest ruchem”

„

„

od ruchu nasze życie się zaczyna i na

od ruchu nasze życie się zaczyna i na

nim się kończy”

nim się kończy”