„

„

MAŁA CHIRURGIA”

MAŁA CHIRURGIA”

INIEKCJA

INIEKCJA

CEWNIKOWANIE

CEWNIKOWANIE

ZGŁĘBNIKOWANIE

ZGŁĘBNIKOWANIE



II Klinika Chirurgii Ogólnej i

II Klinika Chirurgii Ogólnej i

Gastroenterologicznej

Gastroenterologicznej

Cewnik

Cewnik

– delikatna rurka, którą

– delikatna rurka, którą

można wprowadzać do

można wprowadzać do

organizmu (do pęcherza

organizmu (do pęcherza

moczowego, żył, jelit, żołądka lub

moczowego, żył, jelit, żołądka lub

dróg żółciowych) celem

dróg żółciowych) celem

utworzenia dostępu do wewnątrz

utworzenia dostępu do wewnątrz

i na zewnątrz. Szczególną

i na zewnątrz. Szczególną

odmianą cewnika jest

odmianą cewnika jest

dren i

dren i

zgłębnik

zgłębnik

(sonda).

(sonda).

DRENY:

DRENY:

Dreny zapewniają komunikację pomiędzy wnętrzem

Dreny zapewniają komunikację pomiędzy wnętrzem

organizmu a środowiskiem zewnętrznym.

organizmu a środowiskiem zewnętrznym.

Dren wymaga zamocowania i zabezpieczenia przy pomocy

Dren wymaga zamocowania i zabezpieczenia przy pomocy

szwu, opatrunku lub przylepca.

szwu, opatrunku lub przylepca.

Oprócz swoich celów mogą one stanowić również wrota

Oprócz swoich celów mogą one stanowić również wrota

zakażenia organizmu. Celem zapobiegania zakażeniom,

zakażenia organizmu. Celem zapobiegania zakażeniom,

niezbędne jest przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki.

niezbędne jest przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki.

Cele założenia drenażu:

Cele założenia drenażu:



odbarczenie gazów,

odbarczenie gazów,



płukanie jam ciała,

płukanie jam ciała,



ewakuowanie treści ropnej,

ewakuowanie treści ropnej,



podanie leków,

podanie leków,



karmienie chorego

karmienie chorego

Najczęściej używane

Najczęściej używane

dreny:

dreny:

DREN REDONA

DREN REDONA



Jest to dren połączony z butelką plastikową

Jest to dren połączony z butelką plastikową

lub szklaną (wymieniany codziennie co 12

lub szklaną (wymieniany codziennie co 12

godzin lub w przypadku wypełnienia do

godzin lub w przypadku wypełnienia do

połowy, a także wówczas kiedy nie ssie).

połowy, a także wówczas kiedy nie ssie).



Jest założony pod skórę, wzdłuż rany

Jest założony pod skórę, wzdłuż rany

pooperacyjnej, z licznymi otworami na

pooperacyjnej, z licznymi otworami na

całej długości rany. Zamocowany poprzez

całej długości rany. Zamocowany poprzez

przyszycie do powierzchni skóry.

przyszycie do powierzchni skóry.



Działa na zasadzie wytwarzania próżni

Działa na zasadzie wytwarzania próżni

Najczęściej używane

Najczęściej używane

dreny:

dreny:

DREN PENROS'A

DREN PENROS'A



Jest on zbudowany z tworzywa

Jest on zbudowany z tworzywa

sztucznego,

sztucznego,



Założony jest w obszarze rany, leży w

Założony jest w obszarze rany, leży w

jamie otrzewnej między narządami.

jamie otrzewnej między narządami.



Przymocowany poprzez przyszycie do

Przymocowany poprzez przyszycie do

skóry.

skóry.



Koniec tego drenu odprowadzony jest

Koniec tego drenu odprowadzony jest

do worka lub w opatrunek.

do worka lub w opatrunek.

Najczęściej używane

Najczęściej używane

dreny:

dreny:

CEWNIK Z TWORZYWA SZTUCZNEGO Z

CEWNIK Z TWORZYWA SZTUCZNEGO Z

PROWADNICĄ DO DRENAŻU

PROWADNICĄ DO DRENAŻU

PRZEZSKÓRNEGO LUB IGŁA TYPU

PRZEZSKÓRNEGO LUB IGŁA TYPU

TROKAR

TROKAR



Cewnik ten posiada różne rozmiary i długości.

Cewnik ten posiada różne rozmiary i długości.



Jest wykorzystywany do wykonywania

Jest wykorzystywany do wykonywania

nakłucia jamy otrzewnej.

nakłucia jamy otrzewnej.



Zamocowany poprzez przyszycie do skóry

Zamocowany poprzez przyszycie do skóry

i/lub oklejony przylepcem.

i/lub oklejony przylepcem.



Koniec tego cewnika jest odprowadzony do

Koniec tego cewnika jest odprowadzony do

naczynia zbiorczego z podziałką lub worka.

naczynia zbiorczego z podziałką lub worka.

Najczęściej używane

Najczęściej używane

dreny:

dreny:

DREN KEHRA

DREN KEHRA



Jest wykonany z gumy kształcie litery T.

Jest wykonany z gumy kształcie litery T.



Służy do drenowania przetok i dróg

Służy do drenowania przetok i dróg

żółciowych.

żółciowych.



Zamocowany poprzez przyszycie do

Zamocowany poprzez przyszycie do

powierzchni skóry.

powierzchni skóry.



Koniec odprowadzony jest do worka do

Koniec odprowadzony jest do worka do

zbiórki moczu, stomijnego lub innego

zbiórki moczu, stomijnego lub innego

naczynia zbiorczego

naczynia zbiorczego

Najczęściej używane

Najczęściej używane

dreny:

dreny:

KRÓTKIE KANIULE TYPU „VENFLON”

KRÓTKIE KANIULE TYPU „VENFLON”



Wykonane z tworzywa sztucznego.

Wykonane z tworzywa sztucznego.



Zaletami są: mała traumatyzacja naczynia,

Zaletami są: mała traumatyzacja naczynia,

możliwość długotrwałego utrzymania go w

możliwość długotrwałego utrzymania go w

świetle naczynia, bez konieczności

świetle naczynia, bez konieczności

unieruchomienia chorego.

unieruchomienia chorego.



Umocowane przy pomocy przylepca lub

Umocowane przy pomocy przylepca lub

błon półprzepuszczalnych.

błon półprzepuszczalnych.



Umożliwia wykonywanie wlewów

Umożliwia wykonywanie wlewów

dożylnych, podawanie leków

dożylnych, podawanie leków

Cewnikowanie pęcherza (

Cewnikowanie pęcherza (

kateteryzacja)-

kateteryzacja)-

wskazania:

wskazania:



retencja moczu (pooperacyjna, przerost gruczołu krokowego, zwężenie

retencja moczu (pooperacyjna, przerost gruczołu krokowego, zwężenie

cewki moczowej),

cewki moczowej),



pozyskanie moczu pęcherzowego,

pozyskanie moczu pęcherzowego,



nietrzymanie moczu,

nietrzymanie moczu,



przygotowanie przed operacyjne,

przygotowanie przed operacyjne,



pomiar diurezy godzinowej,

pomiar diurezy godzinowej,



pomiar moczu zalegającego,

pomiar moczu zalegającego,



różnicujące czynnościowe próby nerkowe,

różnicujące czynnościowe próby nerkowe,



bilans płynów,

bilans płynów,



przepłukiwanie,

przepłukiwanie,



wlewki lecznicze

wlewki lecznicze



W celach leczniczych cewnikowanie jest potrzebne w przypadku

W celach leczniczych cewnikowanie jest potrzebne w przypadku

utrudnienia mikcji lub zatrzymania moczu.

utrudnienia mikcji lub zatrzymania moczu.

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:



1. Urazowe uszkodzenie cewki

1. Urazowe uszkodzenie cewki

moczowej - może się objawiać

moczowej - może się objawiać

krwawieniem z cewki moczowej

krwawieniem z cewki moczowej

(najczęściej w przypadku urazu

(najczęściej w przypadku urazu

krocza, miednicy lub tępego urazu

krocza, miednicy lub tępego urazu

brzucha).

brzucha).



2. Krwiak okolicy krocza

2. Krwiak okolicy krocza

Rodzaje cewników:

Rodzaje cewników:

Cewniki produkuje się obecnie z różnych mas

Cewniki produkuje się obecnie z różnych mas

plastycznych, które nadają im odpowiednią

plastycznych, które nadają im odpowiednią

elastyczność takich jak:

elastyczność takich jak:



masy poliuretanowe,

masy poliuretanowe,



lateks

lateks



sylikon.

sylikon.

Cewniki sylikonowe lub pokrywane warstwą

Cewniki sylikonowe lub pokrywane warstwą

sylikonu służą do długotrwałego utrzymywania

sylikonu służą do długotrwałego utrzymywania

w pęcherzu

w pęcherzu





nie powodują inkrustacji i

nie powodują inkrustacji i

odczynów uczuleniowych ( drogie!).

odczynów uczuleniowych ( drogie!).

Coraz częściej obserwuje się odczyny

Coraz częściej obserwuje się odczyny

uczuleniowe na lateks, nawet u dzieci

uczuleniowe na lateks, nawet u dzieci

najmłodszych.

najmłodszych.



Produkowane obecnie cewniki służą

Produkowane obecnie cewniki służą

do jednorazowego użytku.

do jednorazowego użytku.



Rozmiar cewników (tab.) podaje się

Rozmiar cewników (tab.) podaje się

wg skali French (F), która określa

wg skali French (F), która określa

obwód cewnika w milimetrach

obwód cewnika w milimetrach



1 F = 0,33 mm (np.: cewnik 9 F = 3

1 F = 0,33 mm (np.: cewnik 9 F = 3

mm)

mm)

Wiek

Chłopc

y

Dziewczyn

ki

Rodzaj cewnika

Noworodk

i

4 F

4-6 F

cewniki do karmienia

noworodków

Nelaton

1-2 lata

6 F

6-8 F

Nelaton

Foley

Tiemann

3-5 lat

8 F

8-10 F

jak wyżej

6-10 lat

8-10 F

10-12 F

jak wyżej

>10 lat

12 F

12-14 F

jak wyżej

Rys. 1. Najczęściej stosowane u dzieci rodzaje cewników: a)

Rys. 1. Najczęściej stosowane u dzieci rodzaje cewników: a)

Nelatona; b) Couvelaire'a; c) Tiemanna; d) Malecota; e)

Nelatona; b) Couvelaire'a; c) Tiemanna; d) Malecota; e)

Pezzera; f) Foley'a

Pezzera; f) Foley'a



Cewnik Nelatona

Cewnik Nelatona

(

(

rys. 1a.

rys. 1a.

) z

) z

jednym bocznym otworem- prosto

jednym bocznym otworem- prosto

zakończony, jeden z najczęściej

zakończony, jeden z najczęściej

używanych

używanych



Cewnik ten jest stosowany zarówno

Cewnik ten jest stosowany zarówno

do jednorazowego cewnikowania, jak

do jednorazowego cewnikowania, jak

również może być utrzymywany

również może być utrzymywany

przez okres kilku dni w pęcherzu, a

przez okres kilku dni w pęcherzu, a

wówczas należy go odpowiednio

wówczas należy go odpowiednio

przymocować do skóry prącia lub

przymocować do skóry prącia lub

sromu (u dziewczynek).

sromu (u dziewczynek).



Cewnik Couvelaire'a

Cewnik Couvelaire'a

(

(

rys. 1b.

rys. 1b.

) -

) -

prosty z otworem bocznym i na

prosty z otworem bocznym i na

końcu.

końcu.



Służy do odprowadzania moczu z

Służy do odprowadzania moczu z

pęcherza przez okres kilku dni w

pęcherza przez okres kilku dni w

przypadkach krwawienia, które

przypadkach krwawienia, które

wymaga płukania pęcherza.

wymaga płukania pęcherza.



Cewnik ten lepiej niż inne rodzaje

Cewnik ten lepiej niż inne rodzaje

umożliwia odpływ moczu.

umożliwia odpływ moczu.



Cewnik Tiemanna

Cewnik Tiemanna

z zagiętą

z zagiętą

końcówką (

końcówką (

rys. 1c.

rys. 1c.

) jest polecany

) jest polecany

przede wszystkim u chłopców,

przede wszystkim u chłopców,

zwłaszcza z zastawką cewki tylnej, u

zwłaszcza z zastawką cewki tylnej, u

których istnieje nie tylko zwężenie w

których istnieje nie tylko zwężenie w

obrębie zastawki, ale przerośnięta i

obrębie zastawki, ale przerośnięta i

uniesiona ku górze szyja pęcherza

uniesiona ku górze szyja pęcherza

moczowego utrudnia wprowadzenie

moczowego utrudnia wprowadzenie

prostego cewnika do pęcherza.

prostego cewnika do pęcherza.



Cewniki Malecota i Pezzera

Cewniki Malecota i Pezzera

(

(

rys. 1d. i 1e.

rys. 1d. i 1e.

) - służą głównie do

) - służą głównie do

zabezpieczenia prawidłowego

zabezpieczenia prawidłowego

odprowadzenia moczu u chorych po

odprowadzenia moczu u chorych po

zabiegach operacyjnych.

zabiegach operacyjnych.



Cewnik Foley'a

Cewnik Foley'a

(

(

rys. 1f.

rys. 1f.

) jest

) jest

najwygodniejszym, samoutrzymującym się

najwygodniejszym, samoutrzymującym się

cewnikiem do długotrwałego drenowania

cewnikiem do długotrwałego drenowania

pęcherza.

pęcherza.



Balonik umieszczony powyżej otworu

Balonik umieszczony powyżej otworu

zewnętrznego cewnika należy wypełnić

zewnętrznego cewnika należy wypełnić

jałowym płynem (

jałowym płynem (

najlepiej wodą do

najlepiej wodą do

wstrzyknięć, a nie roztworem NaCl (sól

wstrzyknięć, a nie roztworem NaCl (sól

może krystalizować uniemożliwiając

może krystalizować uniemożliwiając

usunięcie roztworu z balonika, a przez to

usunięcie roztworu z balonika, a przez to

wyciągnięcie cewnika z pęcherza),

wyciągnięcie cewnika z pęcherza),

dzięki

dzięki

czemu utrzymuje się on w pęcherzu bez

czemu utrzymuje się on w pęcherzu bez

dodatkowego przymocowania plastrami.

dodatkowego przymocowania plastrami.



Najczęściej jest wykonywany z lateksu lub

Najczęściej jest wykonywany z lateksu lub

sylikonu, bądź pokrywany jest warstwą

sylikonu, bądź pokrywany jest warstwą

sylikonową.

sylikonową.

Przygotowanie pacjenta:

Przygotowanie pacjenta:



Okolicę ujścia zewnętrznego cewki moczowej

Okolicę ujścia zewnętrznego cewki moczowej

należy umyć zgodnie z zasadami chirurgicznego

należy umyć zgodnie z zasadami chirurgicznego

przygotowania pola operacyjnego do zabiegu

przygotowania pola operacyjnego do zabiegu

instrumentalnego. Do mycia używa się 0,5%

instrumentalnego. Do mycia używa się 0,5%

wodnego roztworu chlorheksydyny, roztworu

wodnego roztworu chlorheksydyny, roztworu

jodopowidonu lub innego odpowiedniego

jodopowidonu lub innego odpowiedniego

preparatu.

preparatu.



Jeśli u pacjenta podejrzewa się zwężenie, w celu

Jeśli u pacjenta podejrzewa się zwężenie, w celu

znieczulenia należy przed cewnikowaniem

znieczulenia należy przed cewnikowaniem

wprowadzić do cewki moczowej lidokainę w

wprowadzić do cewki moczowej lidokainę w

postaci 2% żelu (5 ml). U innych pacjentów

postaci 2% żelu (5 ml). U innych pacjentów

preparat ten nakłada się bezpośrednio na koniec

preparat ten nakłada się bezpośrednio na koniec

cewnika.

cewnika.

Wykonanie cewnikowania:

Wykonanie cewnikowania:

Wykonuje chirurg w jałowych rękawiczkach.

Wykonuje chirurg w jałowych rękawiczkach.



Chory na wznak z rozchylonymi nogami

Chory na wznak z rozchylonymi nogami



Lewą ręką ujmuje się członek, zsuwając napletek

Lewą ręką ujmuje się członek, zsuwając napletek

z żołędzia prącia uwidaczniając ujście cewki

z żołędzia prącia uwidaczniając ujście cewki



Koniec cewnika nawilża się jałowym olejem

Koniec cewnika nawilża się jałowym olejem

parafinowym lub żelem ksylokainowym

parafinowym lub żelem ksylokainowym



W chwili przedostawania się cewnika przez

W chwili przedostawania się cewnika przez

zwieracz cewki wyczuwa się opór, pokonujemy go

zwieracz cewki wyczuwa się opór, pokonujemy go

popychaniem delikatnym cewnik

popychaniem delikatnym cewnik



Po wprowadzeniu do pęcherza z cewnika wypływa

Po wprowadzeniu do pęcherza z cewnika wypływa

mocz.

mocz.

INIEKCJA:

INIEKCJA:



wprowadzenie roztworu (najczęściej

wprowadzenie roztworu (najczęściej

leku) do tkanki za pomocą strzykawki

leku) do tkanki za pomocą strzykawki

z igłą.

z igłą.

Rodzaje:

Rodzaje:



Iniekcje podskórne

Iniekcje podskórne



Iniekcje śródskórne

Iniekcje śródskórne



Iniekcje domięśniowe

Iniekcje domięśniowe



Iniekcje dożylne

Iniekcje dożylne

Iniekcje podskórne:

Iniekcje podskórne:



Wykonuje się:

Wykonuje się:

- w ramię,

- w ramię,

- brzuch,

- brzuch,

- udo

- udo

- okolicę łopatki.

- okolicę łopatki.

Maksymalnie można podać 2 ml roztworu.

Maksymalnie można podać 2 ml roztworu.

Igłę wprowadza się pod kątem 45-90° we wcześniej

Igłę wprowadza się pod kątem 45-90° we wcześniej

utworzony wzgórek skórny.

utworzony wzgórek skórny.



Najczęściej podawanymi lekami w iniekcji podskórnej

Najczęściej podawanymi lekami w iniekcji podskórnej

są insuliny i heparyny drobnocząsteczkowe.

są insuliny i heparyny drobnocząsteczkowe.



Dość często zleca się pacjentom samodzielne

Dość często zleca się pacjentom samodzielne

wykonywanie iniekcji podskórnych po krótkim

wykonywanie iniekcji podskórnych po krótkim

przeszkoleniu.

przeszkoleniu.

Iniekcje śródskórne :

Iniekcje śródskórne :



Wykonuje się w grzbietową część

Wykonuje się w grzbietową część

przedramienia.

przedramienia.



Maksymalnie można podać 0,1 ml

Maksymalnie można podać 0,1 ml

roztworu.

roztworu.



Igłę wprowadza się pod kątem 5-10°

Igłę wprowadza się pod kątem 5-10°



Iniekcje śródskórne stosuje się przy

Iniekcje śródskórne stosuje się przy

testach uczuleniowych lub próbie

testach uczuleniowych lub próbie

tuberkulinowej.

tuberkulinowej.

Iniekcje domięśniowe:

Iniekcje domięśniowe:



Wykonuje się w duże mięśnie, dobrze ukrwione,

Wykonuje się w duże mięśnie, dobrze ukrwione,

słabo unerwione, najczęściej są to:

słabo unerwione, najczęściej są to:

- mięsień pośladkowy wielki,

- mięsień pośladkowy wielki,

- mięsień czworogłowy uda,

- mięsień czworogłowy uda,

- mięsień trójgłowy ramienia.

- mięsień trójgłowy ramienia.

Można podać maksymalnie do 20 ml (2 razy po 10 ml

Można podać maksymalnie do 20 ml (2 razy po 10 ml

ze zmianą miejsca wkłucia). Igłę wprowadza się pod

ze zmianą miejsca wkłucia). Igłę wprowadza się pod

kątem 90° po poprzednim naciągnięciu skóry. Przed

kątem 90° po poprzednim naciągnięciu skóry. Przed

podaniem leku należy wykonać próbę aspirowania,

podaniem leku należy wykonać próbę aspirowania,

aby upewnić się, że koniec igły nie jest położony w

aby upewnić się, że koniec igły nie jest położony w

świetle naczynia.

świetle naczynia.



Iniekcje domięśniowe są najczęściej wykonywanymi.

Iniekcje domięśniowe są najczęściej wykonywanymi.

Stosuje się je podczas podawania wielu leków.

Stosuje się je podczas podawania wielu leków.



Postać leku: wodna, oleista, zawiesina. Stężenie:

Postać leku: wodna, oleista, zawiesina. Stężenie:

izotoniczne

izotoniczne

Iniekcje dożylne:

Iniekcje dożylne:



Iniekcje dożylne wykonuje się w większe żyły:

Iniekcje dożylne wykonuje się w większe żyły:

- najczęściej w okolicach zgięcia łokciowego,

- najczęściej w okolicach zgięcia łokciowego,

- nadgarstka,

- nadgarstka,

- grzbietowej części dłoni,

- grzbietowej części dłoni,

- czasami nakłuwa się żyły na grzbietowej części

- czasami nakłuwa się żyły na grzbietowej części

stopy. Nie ma maksymalnej ilości roztworu jaką

stopy. Nie ma maksymalnej ilości roztworu jaką

możemy podać w iniekcji dożylnej. Igłę

możemy podać w iniekcji dożylnej. Igłę

wprowadza się w światło żyły i wolno wprowadza

wprowadza się w światło żyły i wolno wprowadza

się roztwór.

się roztwór.



Najczęściej do iniekcji dożylnej stosuje się

Najczęściej do iniekcji dożylnej stosuje się

wenflon

wenflon

, który zapewnia stały kontakt z żyłą i

, który zapewnia stały kontakt z żyłą i

ułatwia podawanie leku.

ułatwia podawanie leku.

Najczęstsze zagrożenia

Najczęstsze zagrożenia

podczas wykonywania

podczas wykonywania

iniekcji:

iniekcji:



Wprowadzenie drobnoustrojów do organizmu,

Wprowadzenie drobnoustrojów do organizmu,

powodujące zakażenie miejscowe lub uogólnione.

powodujące zakażenie miejscowe lub uogólnione.



Wprowadzenie leku do krwioobiegu podczas

Wprowadzenie leku do krwioobiegu podczas

iniekcji domięśniowej (zapobiega się poprzez

iniekcji domięśniowej (zapobiega się poprzez

aspirowanie).

aspirowanie).



Wprowadzenie leku do tkanki tłuszczowej lub

Wprowadzenie leku do tkanki tłuszczowej lub

podskórnej przy wykonywaniu iniekcji

podskórnej przy wykonywaniu iniekcji

domięśniowych (zapobiega się poprzez stosowanie

domięśniowych (zapobiega się poprzez stosowanie

dłuższych igieł).

dłuższych igieł).



Wprowadzenie powietrza do krwi przy iniekcjach

Wprowadzenie powietrza do krwi przy iniekcjach

dożylnych, powodujące zator powietrzny.

dożylnych, powodujące zator powietrzny.



Uszkodzenie nerwu kulszowego podczas iniekcji

Uszkodzenie nerwu kulszowego podczas iniekcji

domięśniowej w mięsień pośladkowy większy.

domięśniowej w mięsień pośladkowy większy.

ZGŁĘBNIKOWANIE ŻOŁĄDKA

ZGŁĘBNIKOWANIE ŻOŁĄDKA



Badanie polega na

Badanie polega na

wprowadzeniu (przez

wprowadzeniu (przez

usta lub nos)

usta lub nos)

specjalnego zgłębnika i

specjalnego zgłębnika i

pobraniu soku

pobraniu soku

żołądkowego (przez

żołądkowego (przez

zassanie)

zassanie)



Pobrany materiał

Pobrany materiał

można poddać analizie

można poddać analizie

biochemicznej,

biochemicznej,

cytologicznej (ocena

cytologicznej (ocena

jakościowa i ilościowa

jakościowa i ilościowa

komórek) oraz

komórek) oraz

bakteriologicznej.

bakteriologicznej.

ZGŁĘBNIKOWANIE

ZGŁĘBNIKOWANIE

ŻOŁĄDKA- CZEMU SŁUŻY

ŻOŁĄDKA- CZEMU SŁUŻY

BADANIE?

BADANIE?

Zgłębnikowanie żołądka służy przede wszystkim

Zgłębnikowanie żołądka służy przede wszystkim

ocenie jego czynności wydzielniczej, która wyraża

ocenie jego czynności wydzielniczej, która wyraża

się między innymi produkcją kwasu solnego.

się między innymi produkcją kwasu solnego.

W badaniu określane są:

W badaniu określane są:





podstawowe wydzielanie kwasu solnego

podstawowe wydzielanie kwasu solnego

- BAO

- BAO

(z angielskiego Basal Acid Output),

(z angielskiego Basal Acid Output),





maksymalne i ewentualnie szczytowe

maksymalne i ewentualnie szczytowe

wydzielanie kwasu solnego -

wydzielanie kwasu solnego -

MAO

MAO

i

i

PAO

PAO

(z

(z

angielskiego Maximal Acid Output i Peak Acid

angielskiego Maximal Acid Output i Peak Acid

Output).

Output).

MAO i PAO ocenia się po wstrzyknięciu substancji

MAO i PAO ocenia się po wstrzyknięciu substancji

pobudzających wydzielanie soku żołądkowego.

pobudzających wydzielanie soku żołądkowego.

ZGŁĘBNIKOWANIE

ZGŁĘBNIKOWANIE

ŻOŁĄDKA-WSKAZANIA:

ŻOŁĄDKA-WSKAZANIA:



Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

oporna na leczenie farmakologiczne.

oporna na leczenie farmakologiczne.



Ocena skuteczności chirurgicznego leczenia

Ocena skuteczności chirurgicznego leczenia

choroby wrzodowej, polegającego na przecięciu

choroby wrzodowej, polegającego na przecięciu

gałęzi nerwu błędnego unerwiającej żołądek.

gałęzi nerwu błędnego unerwiającej żołądek.



Diagnostyka zatruć drogą doustną (z wyjątkiem

Diagnostyka zatruć drogą doustną (z wyjątkiem

podejrzenia zatrucia środkami żrącymi) - z

podejrzenia zatrucia środkami żrącymi) - z

reguły badanie łączy się z płukaniem żołądka (w

reguły badanie łączy się z płukaniem żołądka (w

celu eliminacji substancji toksycznej).

celu eliminacji substancji toksycznej).

ZGŁĘBNIKOWANIE ŻOŁĄDKA

ZGŁĘBNIKOWANIE ŻOŁĄDKA



BADANIA POPRZEDZAJĄCE

BADANIA POPRZEDZAJĄCE

Zwykle pacjent ma wykonane badanie

Zwykle pacjent ma wykonane badanie

gastroskopowe,, ewentualnie badanie radiologiczne

gastroskopowe,, ewentualnie badanie radiologiczne

górnego odcinka przewodu pokarmowego.

górnego odcinka przewodu pokarmowego.



SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA

Pacjent powinien być na czczo. Na 48 godzin przed

Pacjent powinien być na czczo. Na 48 godzin przed

badaniem nie powinien zażywać żadnych leków (w

badaniem nie powinien zażywać żadnych leków (w

przypadkach wątpliwych decyduje lekarz

przypadkach wątpliwych decyduje lekarz

prowadzący).

prowadzący).

Badanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym

Badanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym



CZAS

CZAS

Badanie trwa zwykle do 2,5 godziny

Badanie trwa zwykle do 2,5 godziny

OPIS BADANIA

OPIS BADANIA



Pacjent do badania przyjmuje pozycję siedzącą. Badający znieczula

Pacjent do badania przyjmuje pozycję siedzącą. Badający znieczula

gardło pacjenta środkiem znieczulającym w postaci aerozolu w celu

gardło pacjenta środkiem znieczulającym w postaci aerozolu w celu

zniesienia odruchu wymiotnego.

zniesienia odruchu wymiotnego.



Po kilku minutach badający wprowadza zgłębnik (zależnie od typu

Po kilku minutach badający wprowadza zgłębnik (zależnie od typu

zgłębnika i warunków anatomicznych) przez usta albo przez nos do

zgłębnika i warunków anatomicznych) przez usta albo przez nos do

żołądka. Po opróżnieniu żołądka z zalegającej treści zbiera się sok

żołądka. Po opróżnieniu żołądka z zalegającej treści zbiera się sok

żołądkowy produkowany w ciągu godziny (przez odessanie) - ta

żołądkowy produkowany w ciągu godziny (przez odessanie) - ta

porcja służy do określenia

porcja służy do określenia

BAO.

BAO.



Następnie, po wstrzyknięciu jednego z następujących preparatów:

Następnie, po wstrzyknięciu jednego z następujących preparatów:

1) histaminy lub histamolu (podskórnie),

1) histaminy lub histamolu (podskórnie),

2) pentagastryny (podskórnie lub domięśniowo),

2) pentagastryny (podskórnie lub domięśniowo),

3) insuliny (podskórnie albo dożylnie), zbiera się sok przez

3) insuliny (podskórnie albo dożylnie), zbiera się sok przez

godzinę w czterech 15-minutowych porcjach - te porcje służą do

godzinę w czterech 15-minutowych porcjach - te porcje służą do

określania

określania

MAO i PAO.

MAO i PAO.

MAO

MAO

oblicza się przez zsumowanie całkowitej ilości kwasu (objętość

oblicza się przez zsumowanie całkowitej ilości kwasu (objętość

odessanego soku żołądkowego razy stężenie kwasu solnego) jaka

odessanego soku żołądkowego razy stężenie kwasu solnego) jaka

została wydzielona w ciągu 1 godziny po wstrzyknięciu środka

została wydzielona w ciągu 1 godziny po wstrzyknięciu środka

wydzielniczego. Wskaźnik ten wyraża się w mEq/godz.

wydzielniczego. Wskaźnik ten wyraża się w mEq/godz.

PAO

PAO

oblicza się przez zsumowanie ilości kwasów wydzielonych w ciągu

oblicza się przez zsumowanie ilości kwasów wydzielonych w ciągu

dwóch 10 minutowych okresów i pomnożeniu wartości wyrażonej w

dwóch 10 minutowych okresów i pomnożeniu wartości wyrażonej w

mEq/godz przez 3, lub można wziąć pod uwagę okres 15 minutowy,

mEq/godz przez 3, lub można wziąć pod uwagę okres 15 minutowy,

ale uzyskaną z zsumowania wartość trzeba pomnożyć przez 2.

ale uzyskaną z zsumowania wartość trzeba pomnożyć przez 2.