PROCES DIAGNOZOWANIA

I LECZENIA

Zasady przy realizowaniu
zleceń dotyczących
zabiegów
diagnostycznych i
leczniczych :

• 1.
• - Znajomość pacjenta i jego stanu,
• - Cel zabiegu,
• - Technika,
• - Sprzęt i sposób przygotowania,

• 2. Przygotowanie psychiczne pacjenta do zabiegu
• - Wyjaśnić cel i przebieg zabiegu,
• - Sprawdzić czy wyraża zgodę na zabieg,
• - Upewnić o zapewnieniu opieki,
• - Zmniejszyć lęk i uspokoić pacjenta,

• 3. Przygotowanie fizyczne
• - Podać lek, zastosować zleconą dietę,
• - Ułożyć we właściwej pozycji,
• - Zapewnić bezpieczeństwo, intymność,

4. Przed zabiegiem umyć ręce
5. W czasie zabiegu obserwować chorego, pytać o samopoczucie
6. Po zabiegu zapewnić bezpieczeństwo, warunki do odpoczynku
7. Zabiegi aseptyczne
- Posługiwać się jałowymi narzędziami i jałowym materiałem opatrunkowym, 
- Miejsce zabiegu / pole/ przemywać środkiem antyseptycznym,
- Jałowym sprzętem nie dotykać przedmiotów poza polem, w przypadku

zakażenia, sprzęt wymienić,

- Po zabiegu skażony sprzęt zabezpieczyć,

8. Zapobiegać przenoszeniu HIV, WZW
- Ostrych narzędzi nie zginać, nie przełamywać, nie przekładać igieł,

wraz ze strzykawka wrzucić do odpowiedniego pojemnika,

- Przy czyszczeniu ostrych narzędzi obchodzić się z nimi bardzo

ostrożnie,

- Zakładać rękawice,
- Wkładać okulary ochronne,
- Zaopatrzyć pękniętą skórę lub otwartą ranę opatrunkiem odpornym

na wodę,

- Odpowiednio zabezpieczyć próbki krwi i płynów ustrojowych,
- Używać sprzętu jednorazowego,
- Sprzęt wielorazowego użytku – tylko sterylny,

Postępowanie w przypadku
rozlania krwi lub innych
płynów ustrojowych

• - Ubrać rękawice ochronne,
• - Zasypać lub zalać rozlaną krew środkiem

dezynfekcyjnym / zalecany środek przez dział
dezynfekcji/

• - Przykryć papierem lub płatkiem ligniny,
• - Odczekać czas podany przez producenta do

zadziałania środka dezynfekcyjnego,

• - Zebrać krew lub płyny ustrojowe zmieszane z

środkiem dezynfekcyjnym w ręcznik papierowy, ligninę i
wyrzucić do worka przeznaczonego, do spalenia,

• - Powierzchnię zmyć środkiem dezynfekcyjnym,
• - Zdjąć rękawice i umyć ręce,

BADANIA

• 1.   Badanie ogólne

• Badanie fizykalne/ przedmiotowe/
•  Oglądanie,
•  Dotykanie,
•  Opukiwanie,
•  Osłuchiwanie,
• Ważenie,
• Mierzenie,
• Badania dodatkowe
•   Badanie krwi / morfologia,OB./,
•   Badanie moczu,
•   Badanie rtg klatki piersiowej,

 

• 2.   Badania pomocnicze
 
•   Badanie krwi na poziom glukozy, białka, elektrolitów itd.
•   Badanie moczu bakteriologiczne, dobowa zbiórka, bilans płynów,
•   Badanie plwociny,
•   Badanie kału,
•   Badanie rtg przewodu pokarmowego, jamy brzusznej,

kręgosłupa,

•   Badanie soku żołądkowego i żółci,
•   Badanie szpiku kostnego, płynu mózgowo- rdzeniowego,płynu z

jamy opłucnej,

•   Badanie przez odbyt,
•   Badanie ginekologiczne,
•   Wziernikowanie ucha, oskrzeli, żołądka, przełyku, odbytnicy,

pochwy, pęcherza, oka,

 

• 3.   Badania specjalistyczne 

•   Badanie psychologiczne, psychiatryczne,

neurologiczne, laryngologiczne, stomatologiczne,

•   Nakłucie, np.; nerki, wątroby,
•   Badanie elektrokardiograficzne / EKG/
•   Badanie ultrasonograficzne / USG /
•   Badanie elektroencefalograficzne / EEG/
•   Tomografia komputerowa,
•   Angiografia,
•   Urografia,
•   Scyntygrafia,

• BADANIE FIZYKALNE
• Pomoc przy badaniu- podtrzymywanie, zdjęcie odzieży,

ułożenie w wymaganej pozycji,

• WAŻENIE – częściej pacjenci otyli, z niewydolnością krążenia,

przed i po nakłuciu jamy brzusznej, przed i po dializie, 

• BADANIA DODATKOWE
• Morfologia – przeważnie na czczo, krew z żyły w ilości 1ml do

fiolki z antykoagulantem. Delikatnie i dokładnie wymieszać, 

• OB. – odczyn Biernackiego – to zabieg aseptyczny polegający

na pobraniu krwi z żyły obwodowej w celu oznaczenia
szybkości opadania krwinek czerwonych w jednostce czasu,

• Krew zmieszana z Cytrynianem sodu i pozostawiona przez

pewien czas w cienkiej rurce powoduje opadanie krwinek a
słup osocza jest widoczny ponad nimi,

• Cel; diagnostyczny
• Wskazania; złośliwe procesy nowotworowe, choroby

infekcyjne, procesy zapalne/ ostre zapalenie trzustki, /

• BADANIE MOCZU 
• Zabieg polegający na pobraniu 10- 100 ml moczu porannego do

badania ogólnego, specjalistycznego, bakteriologicznego,

•  Badanie ogólne moczu – ocena właściwości

fizykochemicznych

•   Zabarwienie,
•   Stopień zmętnienia,
•   Ciężar właściwy,  
•   Odczyn Ph / zasadowy, kwaśny/
•   Zawartość białka, glukozy, związków ketonowych,

urobilinogenu, bilirubiny,

•   Ocena mikroskopowa osadu moczu,

• Badanie specjalistyczne- wykrycie obecności danej

substancji w moczu / badanie jakościowe/ lub określenia jej
stężenia w moczu / badanie ilościowe/

 
• Badanie bakteriologiczne – to namnożenie na specjalnych

pożywkach bakterii pochodzących z próbki badanego moczu,
identyfikacji namnożonego szczepu bakteryjnego oraz
uzyskaniu antybiogramu,

• Cel; diagnostyczny
• Wskazania; stany zapalne nerek, stany zapalne dróg

moczowych, choroby krwi, nieprawidłowy rozwój fizyczny
dziecka, ostre i przewlekłe zatrucia, zaburzenia metaboliczne,

 

• BADANIA POMOCNICZE
 
• Dobowe mierzenie moczu – to mierzenie oddanego moczu w ciągu 24

godzin. Pacjent zgłasza oddanie moczu, którego ilość jest zmierzona i
zapisana.

• Mocz zostaje wylany
 
• Dobowa zbiórka moczu- to zbieranie wydalonego moczu przez 24 godziny.
• Przed rozpoczęciem pacjent oddaje mocz, którego nie wliczamy, po czym

zbiera się każdą ilość oddanego moczu do słoja i po upływie doby odczytuje
ilość.

• Z dobowej zbiórki pobiera się mocz na badania specjalistyczne
 
• Bilans płynów – rejestrujemy wszystkie przyjęte płyny/ zupa, napoje,

kroplówki

• Rejestrujemy wszystkie wydalone płyny/ mocz, wymioty, biegunka, pot
• Zdrowy człowiek to równowaga przyjętych i wydalonych płynów – bilans

zerowy

• Przy zachwianiu równowagi występuje bilans dodatni lub ujemny

• POBRANIE PLWOCINY DO BADANIA 
• Polega na pobraniu wydzieliny z drzewa oskrzelowego przez jej

odkrztuszenie i odpluwanie,

• Pobiera się jednorazowo około 2 –10 ml plwociny rano/ 2-3 godziny

po przebudzeniu/ przez 3 kolejne dni,

• Cel; diagnostyczny
• Wskazania; podejrzenie gruźlicy płuc, zapalenie górnych i dolnych

dróg oddechowych, ropień płuca, rozstrzeń oskrzeli, rak płuca,  

• BADANIE PRZEZ ODBYT
• Wykonywane przez lekarza, polega na obmacywaniu palcem

odbytnicy,

• Może być wykorzystane jako badanie ginekologiczne,
• Pozycja ginekologiczna, kolanowo- łokciowa,
• Bardzo ważne zapewnienie intymności, 
• BADANIE GINEKOLOGICZNE
• Wykonywane przez lekarza, polega na obmacywaniu przez pochwę

i powłoki brzuszne wewnętrznych narządów rodnych kobiety. Przed

badaniem pacjentka powinna oddać mocz i umyć krocze.

• Badanie wykonuje się w pozycji ginekologicznej, w łóżku lub na

fotelu ginekologicznym,

• POBIERANIE WYMAZÓW DO BADANIA /gardło/ 

• Jest to zabieg aseptyczny polegający na lekkim powierzchownym

pocieraniu lub nasiąkaniu ezą bakteriologiczną lub jałowym
kwaczem powierzchni, z których pozyskujemy materiał do
badania,

• Cel; diagnostyczny
• Wskazania;
• - Zakażenie górnych i dolnych dróg oddechowych,
• - Zakażenie przebiegające z wysypką,
• - Zakażenia przebiegające z objawami ze strony OUN / zapalenie

mózgu, zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych/

• - Zakażenia przebiegające z objawami ze strony układu sercowo-

naczyniowego,

• - Zakażenia przebiegające z zajęciem układu chłonnego,
• - Zakażenia przebiegające z objawami ze strony układu

pokarmowego,

• - Stany zapalne i ropne błon śluzowych gardła,

• Przygotowanie sprzętu;
•   Zestaw do pobierania wymazu/ jałowa probówka z

kwaczem wbitym w korek,

•   Rękawiczki jednorazowe,
•   Szpatułki,
•   0,9% NaCl,
•   Worek na odpadki,

 

• TECHNIKA WYKONANIA ZABIEGU 
•   ocena stanu chorego,
•   przygotowanie sprzętu,
•   przygotowanie dobrego oświetlenia,
•   umycie rąk,
•   założenie rękawiczek,
•   ułożenie chorego w odpowiedniej pozycji,
•   rozpakowanie zestawu- wyjęcie kwacza z probówki,
•   zwilżenie kwacza 0,9% NaCl,
•   przeniesienie kwacza na miejsce pobrania,
•   polecenie, aby chory szeroko otworzył usta,
•   unieruchomienie języka, przytrzymanie szpatułką,
•   pobranie wymazu ze zmienionych zapalnie lub pokrytych

wydzieliną okolic tylnej ściany gardła, podniebienia lub migdałków,

mocno naciskając kwacz lub wykonując ruch obrotowy,

•   wycofanie kwacza z pola pobrania,
•   umieszczenie kwacza w jałowej probówce i szczelne zamknięcie,
•   opisanie probówki,
•   umycie rąk,