Leki blokujące kanały

Leki blokujące kanały

wapniowe (antagoniści

wapniowe (antagoniści

wapnia)

wapnia)

Michał Wiciński

Michał Wiciński

2

2

hamują przezbłonowy,

hamują przezbłonowy,

dokomórkowy napływ

dokomórkowy napływ

jonów wapnia do wnętrza

jonów wapnia do wnętrza

komórki

komórki

blokują zależny od napięcia

blokują zależny od napięcia

kanał wapniowy typu L

kanał wapniowy typu L

wszystkie leki blokujące

wszystkie leki blokujące

kanał wapniowy wiążą się z

kanał wapniowy wiążą się z

podjednostką

podjednostką





1 kanału L,

1 kanału L,

jednakże w zależności od

jednakże w zależności od

budowy leku – z różnymi

budowy leku – z różnymi

miejscami w obrębie tej

miejscami w obrębie tej

podjednostki

podjednostki

3

3

Na podstawie punktów uchwytu, które

Na podstawie punktów uchwytu, które

stanowią trzy różne miejsca wiązania w

stanowią trzy różne miejsca wiązania w

obrębie podjednostki

obrębie podjednostki





1 kanału L,

1 kanału L,

rozróżniamy 3 grupy leków:

rozróżniamy 3 grupy leków:

pochodne 1,4- dihydropirydyny (typu

pochodne 1,4- dihydropirydyny (typu

nifedypiny)

nifedypiny)

typu werapamilu

typu werapamilu

typu diltiazemu

typu diltiazemu

wszystkie blokery kanałów wapniowych

wszystkie blokery kanałów wapniowych

są metabolizowane przez CYP3A4

są metabolizowane przez CYP3A4

4

4

5

5

Efekt działania

Efekt działania

chronotropizm

dromotropizm

inotropizm

praca serca

arytmia

hipertrofia

przepływ

wieńcowy

RR
rozkurcz naczyń
mózgowych

6

6

Podział

Podział

Pochodne
Fenyloalkiloaminy
werapamil

Pochodne
Benzotiazepiny
diltiazem

Pochodne
Dihydropirydyny
nifedypina

•

Arytmie nadkomorowe

•

Migotanie przedsionków

•

ChNS

•

NT

•

Arytmie nadkomorowe

•

Migotanie przedsionków

•

ChNS

•

NT

•

NT

•

ChNS

•

Krwotok podpajęczynówkowy

•

Migrena

•

Ch. Raynaud’a

7

7

Substancje

Substancje

Pochodne fenyloalkiloaminy

Pochodne fenyloalkiloaminy

werapamil (120-480mg; 1-2 x1); gallopamil

werapamil (120-480mg; 1-2 x1); gallopamil

Pochodne benzotiazepiny

Pochodne benzotiazepiny

diltiazem (120-360mg 1-2 x1); klentiazem

diltiazem (120-360mg 1-2 x1); klentiazem

Pochodne dihydropirydyny

Pochodne dihydropirydyny

Krótko
działające
nifedypina
nikardypina
nitrendypina
nisoldypina
nimodypina
isradypina

Długo działające
amlodypina (5-10mg; 1x1)
felodypina (5-20mg; 1x1)
lacydypina (4-6mg; 1x1)
nilwadypina

Inne

cinnarizyna, flunnarizyna

8

8

Pochodne dihydropirydyny

Pochodne dihydropirydyny

C. D. Furberga i wsp.

C. D. Furberga i wsp.

„Nifedipine. Dose-related

„Nifedipine. Dose-related

increase in mortality in patients with coronary

increase in mortality in patients with coronary

heart disease”

heart disease”

opublikowana w Circulation

opublikowana w Circulation

1995,92,1326-1331.

1995,92,1326-1331.

PTNT

PTNT





nie zaleca stosowania antagonistów wapnia

nie zaleca stosowania antagonistów wapnia

o szybkim i krótkim działaniu, zwłaszcza krótko

o szybkim i krótkim działaniu, zwłaszcza krótko

działającej nifedypiny

działającej nifedypiny

Powszechne zastosowanie znajdują natomiast leki

Powszechne zastosowanie znajdują natomiast leki

o powolnym i długim działaniu dostępne pod

o powolnym i długim działaniu dostępne pod

postacią odpowiednio zmodyfikowanych

postacią odpowiednio zmodyfikowanych

preparatów tradycyjnych bądź nowych leków o

preparatów tradycyjnych bądź nowych leków o

długim okresie półtrwania

długim okresie półtrwania

Przewaga nad innymi lekami

Przewaga nad innymi lekami

9

9

Pochodne dihydropirydyny –

Pochodne dihydropirydyny –

działania niepożądane

działania niepożądane

Nadmierne rozszerzenie naczyń

Nadmierne rozszerzenie naczyń

–

Bóle i zawroty głowy

Bóle i zawroty głowy

–

Zaczerwienienie twarzy

Zaczerwienienie twarzy

–

Obrzęki wokół kostek

Obrzęki wokół kostek

–

Hipotensja,

Hipotensja,





HR

HR

10

10

Połączenie antagonisty wapnia i antagonisty

Połączenie antagonisty wapnia i antagonisty

receptora angiotensynowego w terapii

receptora angiotensynowego w terapii

nadciśnienia tętniczego

nadciśnienia tętniczego

11

11

Podstawowe wskazania

Podstawowe wskazania

kliniczne

kliniczne

Werapamil i diltiazem: NT+ChNS/arytmie

Werapamil i diltiazem: NT+ChNS/arytmie

Choroby OUN

Choroby OUN





nimodypina

nimodypina





częstości i siły napadów migrenowych:

częstości i siły napadów migrenowych:

flunarizyna

flunarizyna

Lek pomocniczy w padaczce:

Lek pomocniczy w padaczce:

flunarizyna

flunarizyna

,

,

cinnarizyna

cinnarizyna

Nadciśnienie płucne i tokoliza

Nadciśnienie płucne i tokoliza





nifedypina

nifedypina

Pochodne dihydropirydyny o przedłużonym działaniu

Pochodne dihydropirydyny o przedłużonym działaniu

–

NT+ ChNS

NT+ ChNS

–

Choroby naczyń obwodowych

Choroby naczyń obwodowych

12

12

Farmakokinetyka i interakcje

Farmakokinetyka i interakcje

Większość to mieszaniny racemiczna

Większość to mieszaniny racemiczna





tylko połowa dawki działa

tylko połowa dawki działa

Metabolizowane przez P-450

Metabolizowane przez P-450





interakcje lekowe:

interakcje lekowe:

beta-blokery

beta-blokery

Werapamil/digoksyna

Werapamil/digoksyna

Statyny

Statyny

Cyklosporyna

Cyklosporyna

Cymetydyna

Cymetydyna

sok grejfrutowy

sok grejfrutowy





biodostępność

biodostępność

Ryzyko krwawień przy przewlekłym stosowaniu

Ryzyko krwawień przy przewlekłym stosowaniu

13

13

Przeciwwskazania

Przeciwwskazania

BEZWZGLĘDNE

BEZWZGLĘDNE

WZGLĘDNE

WZGLĘDNE

dihydropirydyny

dihydropirydyny

nadkomorowe zaburzenia rytmu

nadkomorowe zaburzenia rytmu

niewydolność serca

niewydolność serca

werapamil i

werapamil i

diltiazem

diltiazem

blok p-k (II lub III

blok p-k (II lub III

°

°

)

)

niewydolność serca

niewydolność serca

blok AV – diltiazemu (7,6%) i werapamil (2,0%)!!

blok AV – diltiazemu (7,6%) i werapamil (2,0%)!!