ENDOSKOPIA

PRZEWODU

POKARMOWEGO

Bydgoszcz
2000

Dariusz Bujalski

SPRZĘT

ENDOSKOPOWY

rodzaje

• gastroskop

• duodenoskop

• sigmoidoskop

• kolonoskop

• cholangioskop

diagnostyczny

operacyjny

SPRZĘT

ENDOSKOPOWY

charakterystyka

• średnica wziernika od

5,5 - 13 mm

• kanały:

– robocze
– woda
– gaz
– ssanie

SPRZĘT ENDOSKOPOWY

charakterystyka

• ruchomość końcówki wziernika

• rozwartość kąta widzenia

• rodzaj optyki (osiowa, skośna)

WSKAZANIA DO

ENDOSKOPII

• podejrzenie patologii

(klinika, RTG)

• krwawienie

• ciała obce

PRZECIWSKAZANIA

DO ENDOSKOPII

• oparzenia

• zaburzenia krzepnięcia

• perforacja przewodu pokarmowego

• brak współpracy ze strony chorego

POWIKŁANIA PO

ENDOSKOPII

• 0,013% - znieczulenie miejscowe
• 0,06% - perforacje przewodu

pokarmowego /uchyłki, ch. zapalne
i nowotworowe/

• śmiertelność - 0 - 0,005%

sprzęt

endoskopi
sta

RODZAJE ENDOSKOPII

• diagnostyczna

• zabiegowa

ENDOSKOPIA

DIAGNOSTYCZNA

• ocena makroskopowa + zapis

• pobranie materiału do

badania

ENDOSKOPIA

DIAGNOSTYCZNA

lokalizacja

• przełyk
• żołądek
• XII-ca
• drogi żółciowe
• drogi trzustkowe
• jelito grube
• jelito cienkie ?

ENDOSKOPIA

ZABIEGOWA

procedury

• tamowanie krwawienia z przewodu

pokarmowego

• polipektomia
• sfinkterotomia
• usuwanie ciał obcych
• usuwanie złogów z dróg żółciowych
• protezowanie (dr.żółciowe, przełyk,

wpust)

• gastrostomia

PRZEŁYK

• długość – 20 cm

– od linii zębów do wpustu – 40 cm

• trzy przewężenia

• nabłonek wielowarstwowy płaski

DIAGNOSTYKA

PRZEŁYKU

• uchyłki przełyku

• e tractione
• e pulsione

• kurcz wpustu
• nowotwory łagodne i złośliwe
• zapalenie i owrzodzenia przełyku

(zarzucanie)

• poparzenia
• przełyk Barreta
• żylaki przełyku

UCHYŁKI PRZEŁYKU

KURCZ WPUSTU

ŻYLAKI PRZEŁYKU

podział wq Paluszkiewicza

Stopie

ń

Przebie

g

Obwód

Zabarwie

nie

Błona

śluzow

a

Widocz

ne

Wysoko

ść

I

pojedync

ze, o

krętym

lub

prostym

przebieg

u

pojedync

ze

różowe

gruba

wyraźniej

podczas

ucisku

okolica

wpustu

II

kolumny

o krętym

przebieg

u

zajmują

częściow

o obwód

różowo -

sine

miejsco

wo

ścieńcza

ła

stale

do 1/3

dolnej

przełyku

III

układ

kolumn

zatarty

zajmują

cały

obwód

sine

ścieńcza

ła

stale

do

połowy

przełyku

DIAGNOSTYKA ŻOŁĄDKA

I DWUNASTNICY

• wrzody żołądka i dwunastnicy
• zapalenie żołądka i dwunastnicy
• nowotwory łagodne i złośliwe

żołądka

• zespół Mallory’ego i Weissa
• żylaki żołądka

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

ŻOŁĄDKA

Podział wq
Brodmanna

Typ I

Typ II

Typ III

Typ IV

rak

ECPW

• zaklinowanie złogu
• guz brodawki Vatera
• diagnostyka trzustki
• hemobilia

ECPW - anatomia

fałd
poprzeczny

brodawka
Vatera

PŻW

przewód
trzustkowy
PŻW
śródściennie

Fałd
podłuźny

Cholangiopankreatografia

wsteczna

• diagostykaRTG
• pobranie wycinka
• nacięcie brodawki
• usunięcie złogów
• założenie protezy

JELITO GRUBE

DIAGNOSTYKA JELITA

GRUBEGO

• polipy
• nowotwory złośliwe
• uchyłki
• choroby niezakaźne

KRWAWIENIA Z

PRZEWODU

POKARMOWEGO

G Ó R N Y O D C I N E K

8 0 %

D O L N Y O D C I N E K

2 0 %

K R W A W I E N I A Z P R Z E W O D U P O K A R M O W G O

KRWAWIENIA Z

GÓRNEGO ODCINKA

PRZEWODU

POKARMOWEGO

• choroba wrzodowa - 50 -75%
• nieżyt krwotoczny - 10 -20 %
• żylaki przełyku - 3 -10%
• z. Mallory- Weissa - 3 -%
• nowotwory żołądka - 2 -5%

KLASYFIKACJA

FORRESTA

• 1a - tryskający wypływ krwi
• 1b - sączące krwawienie
• 2a - widoczne naczynie bez

krwawienia

• 2b - świeży skrzep
• 2c - zmiana pokryta hematyną
• 3 - zmiana bez cech krwawienia

KRWAWIENIA Z

DOLNEGO ODCINKA

PRZEWODU

POKARMOWEGO

• uchyłkowatość jelita
• angiodysplazja
• proces

nowotworowy

• polipy
• choroba zapalna

jelita

• uchyłek Meckela
• wgłobienie jelita

Dorośli

Dzieci

KRWAWIENIA Z

DOLNEGO ODCINKA

PRZEWODU

POKARMOWEGO

0

10

20

30

40

1. Kw

nowotwory

zm.naczyniowe

ch.uchyłkowa

nierozpoznane

inne

• w 74% udało się

ustalić miejsce
krwawienia:

- 20 - 30%

malformacje
naczyniowe

- 17 – 20 % ch.

uchyłkowa

- 11%

nowotwory
jelita
grubego

METODY

ENDOSKOPOWEGO

TAMOWANIA

KRWAWIENIA

Metody termiczne

•niekontaktowe

•fotokoagulacja laserowa

– laser Nd-Yag –
– podczerwień - wysoka cena,

skomplikowana obsługa

– Argon – światło niebiesko-

zielone - bezpieczna i prosta

METODY ENDOSKOPOWEGO

TAMOWANIA KRWAWIENIA

Metody termiczne

– Kontaktowe :
– Elektrokoagulacja

- monopolarna
- multipolarna
- eletrohydrotermiczna

multipolarna

- mikrofalowa

METODY ENDOSKOPOWEGO

TAMOWANIA KRWAWIENIA

Metody nietermiczne

– .

injekcje:

- Epinephryna 1:10000 – 10-

20 ml

- Polidocanol
- Alkohol absolutny - 0,1 –

0,2 ml /max-1 –2ml/

WSKAZANIA DO

DORAŹNAEGO

ZABIEGU

OPERACYJNEGO

• Krwawienie tętnicze, które nie

może być leczone endoskopowo

• nieskuteczne zabiegi

endoskopowe

• brak źródła krwawienia u

chorego po przetoczeniu 6 j.
krwi

WSKAZANIA DO

WCZESNEGO ZABIEGU

OPERACYJNEGO

• Krwawienie Forrest 1a, 2a.
• Wysokie ryzyko krwawienia
• więcej niż jedno źródło

krwawienia?

POLIPEKTOMIA

ENDOSKOPOWA

• po uzyskaniu wyniku badania

hist. pat.+ polip uszypułowany do
20 mm średnicy

• każdy polip

– pewny wynik badania hist.pat.
– doszczętność onkologiczna = 85 -90%
– powikłania podobne

POLIPEKTOMIA

ENDOSKOPOWA

1024

98%

polipektomia

endoskopowa

2%

zabieg

operacyj

ny

Powikłania /
0,53%/

GASTROSTOMIA

• Wskazania

– przetoka „karmiąca” zaburzenia

połykania bez zaburzeń drożności
przewodu pokarmowego

– przetoka „odbarczjąca”