Choroby ślinianek i przełyku bydła

Choroby ślinianek i

przełyku bydła

Katedra i Klinika Chirurgii Zwierząt

Prof. dr hab. Piotr Silmanowicz

Choroby ślinianek i przełyku

bydła

Rany języka

Nowotwory i wady rozwojowe
języka

3.  Rany ślinianek
4.  Zatkanie przełyku
5.  Rany przełyku, przebicie przełyku
6.  Zwężenie lub rozszerzenie przełyku
7.  Skurcz przełyku
8.

Porażenie przełyku

Nowotwory

1.Rany języka

Przyczyny powstawania ran :
- Ciała obce
- Upadki
- Pogryzienia
- Zbyt gwałtowne wyciąganie języka przez lekarza
- Urazy tępe ( łańcuchy, instrumenty weterynaryjne)
- Lizawość, bawienie się językiem, allotriophagia

( zjadanie przedmiotów niejadalnych)

Objawy:
- Nagłe zwiększenie wypływu śliny, często z krwią
- Niepokój
- Trudności w pobieraniu pokarmu
:

Leczenie

- Dorosłe bydło 8 cm, młode – 4 cm, nie upośledza

funkcji

- Rany powierzchowne – płukanie środkami

dezynfekcyjnymi, podawanie miękkiej paszy

- Obrzęk języka – znieczulenie przewodowe nerwów

podjęzykowych

- Głębokie rany – opracowanie chirurgiczne

Glossoplegia – porażenie języka

Martwica grzbietu języka w wyniku

drażnienia ciała obcego

2.Nowotwory i wady rozwojowe

języka

Częstotliwość występowania N jamy ustnej:
- Język   35%
- Dziąsła  26%
- Podniebienie   17%
- Policzki   15%
- Wargi   7%

Leczenie:
- Guzy dobrze odgraniczone lub uszypułowane

Wady rozwojowe języka

- MACROGLOSSIA

trudności w pobieraniu pokarmu,

opóźnienie wzrostu

Leczenie: częściowe, klinowate wycięcie języka po ukończeniu

2 tygodni.

antybiotykoterapia, profilaktyka obrzeku.

3. Rany ślinianek

Przyczyny:
- Urazy okolicy głowy
- Ropnie
- Przypadki świeże – zszycie

Usunięcie gruczołu przyusznego – dążenie do

sklerotyzacji:

- Wstrzyknięcie 20-30 ml rr Lugola
- 1:3 nalewka jodowa lub 15% siarczan miedzi

Zatkanie przełyku

( obstructio

oesophagi)

Występuje u wszystkich gatunków.
Przyczyny: miejsca predylekcyjne: cieśnie

przełyku( tuż za gardłem, wpust do klatki piersiowej,
rozwór przełykowy przepony), cieśń czynnościowa.

Objawy: wyciąganie szyi, nagłe przerwanie pobierania

pokarmu, kaszel, ślinienie się, niepokój, wzdęcia
Przełyk u bydła jest pokryty na całej długości
nabłonkiem wielowarstwowym płaskim.
Zadławienie w części końcowej – najmniej
charakterystyczne,
Usuwanie znacznej ilości śliny przy odruchu
przypominającym odruch wymiotny.

Rozpoznawanie:
- Oburęczne omacywanie przełyku
- Badanie od strony gardła
- Zgłębnikowanie sondą
- Ultrasonografia

Kolejność postępowania:
a) Punkcja wzdętego żwacza;
b)Badanie układu krążenia;
c) Podanie środków zwiotczających mięśniówkę –

ksylazyna, biovetalgina;

d)Zbadanie odcinka szyjnego , omacywanie,

sondowanie

Leczenie zadławienia u bydła:
- Podanie środków uspokajających i p-bólowych
- Przesunięcie ciała obcego do przodu ( masaż)
- Włożenie sondy pętelkowej
- Przesunięcie do czepca
- Rumenotomia
- Usuwanie operacyjne w części szyjnej

- Podłożenie taśm pod wypreparowany przełyk
- Unikać miażdżenia brzegów
- Możliwość leczenia przez ziarninowanie

Przerwanie przełyku:

Najczęściej u bydła
Przyczyny:
- nieumiejętne udzielanie pomocy
- Spożycie ostrych ciał obcych
- Przerwanie bł. mięśniowej bez przerwania bł. śl.

( uchyłek)

Objawy kliniczne: duszność, ślinotok, niemożność

pobierania pokarmów i płynów, wzdęcie, tęgi obrzęk
tkanek okolicy szyjnej, na sondzie ślady krwi, strzępy
tkanek, cząstki karmy, podwyższenie temperatury,
pogorszenia stanu ogólnego, proces ropowiczy i obrzęk
gazowy, posokowate zapalenie śródpiersia, gromadzenie
płynu ropnego i gazu w jamie opłucnowej, zmiany
opukowe w klatce piersiowej, przetoki w części szyjnej.

Rozpoznanie:
- Badanie palpacyjne
- Sondowanie – bolesne, trudności w przesuwaniu

sondy

Rokowanie: niepomyślne, wątpliwe w części

szyjnej

Leczenie: najczęściej nieskuteczne.

Uszkodzenia w części szyjnej – zaopatrzenia rany
na cięcie przełyku .
Przetoki goją się długo. Wypływ karmy i śliny.

6. Zwężenie lub rozszerzenie

przełyku

( stenosis oesophagi; dilatatio

oesophagi)

Stenoza z ucisku ( stenosis e compressione).
Stenoza obturacyjna ( s. e obturatione).
Przyczyny: urazy, ucisk, rany, ropnie, gruźlicze zapalenie

przełyku, nowotwory, białaczka, powiększenie odoskrzelowych
węzłów chłonnych.

Objawy:
- Połykanie z trudnością stałej paszy
- Objawy bolesności
- Niepokój
- Stękanie
- Nawracający ślinotok
- Zwracanie nagromadzonej paszy
- Periodyczne wzdęcia

- Wychudzenie
Rozpoznawanie: badanie kliniczne, metody

obrazowania.

Leczenie: zależy od przyczyny

Rozszerzenie przełyku

( megaoesophagus; dilatatio

oesophagi)

Pierścieniowate rozszerzenia światła – dilatatio
Jednostronne uwypuklenie – uchyłek diverticulum
Długotrwałe znaczne rozszerzenie –

megaoesophagus

Przyczyny:
- pierwotna: zaburzenia unerwienia,

czynnościowe zwężenie wpustu, porażenie
przełyku

- wtórne: powyżej miejsca zwężonego
Rzekomy uchyłek w przypadku oddzielenia się

warstwy mięśniowej przy niedoborach witaminy E
i selenu.

Objawy:
- Zarzucanie treści pokarmowej
- Zwracanie dopiero co przezutej karmy
- Wymioty rzekome
- Nawracające wzdęcia żwacza
- Wychudzenie
- W odcinku piersiowym zaburzenia ze strony serca i

płuc

- W odcinku szyjnym ograniczony twór o różnej

konsystencji
( może pojawić się po kolejnych karmieniach).

Rozpoznanie:
- badanie sondą per palpationem ( sonda gumowa)
- Badanie rtg ze środkiem kontrastowym

Rokowanie i leczenie:
- tylko w określonych przypadkach
- zmiana karmy
- czasem operacja uchyłka
- u cieląt dojście przez torakotomię:

- Otwarcie klatki piersiowej w 8 p.m.ż ( powstaje odma

jednostronna)

- Wydobycie przełyku z zachowaniem zasad aseptyki
- Zespolenie przełyku szwem lemberta
- Zbliżenie żeber
- Zamknięcie mięśni
- Usunięcie powietrza z jamy opłucnowej
- 8 dniowa dieta mleczna

- Skurcz, porażenie, nowotwory –

uzupełnienia

Document Outline