ETYKA w administracji
Etykę w życiu publicznym można rozumieć
bardzo różnie. Jako
etykę normatywną
,
proponującą określony system wartości
(norm moralnych), np. etykę
chrześcijańską,
jako metaetykę
,
oznaczającą analityczna refleksję nad tym,
jak takie terminy jak dobro i zło rozumiane
są przez człowieka, oraz jako
etykę
stosowaną
. Zadaniem etyki stosowanej
jest rozwiązywanie etycznych dylematów.
Etyka stosowana opiera się na
ogólnej teorii wartości i dotyczy
nie tylko wartości moralnych, ale
również wszystkich innych
wartości stworzonych przez
człowieka np.: dobro publiczne,
interes publiczny, sprawiedliwość,
równość obywateli wobec prawa.
Etykę w polityce oraz
etykę w administracji
można ogólnie
analizować jako etykę
życia publicznego.
Etykę obywatelską można rozumieć ogólnie jako
prawa, obowiązki i wartości wynikające z etyki
normatywnej i wyznaczające pożądane
zachowania jednostek w społeczeństwie
obywatelskim. Natomiast etykę w życiu
publicznym można rozumieć bardziej wąsko,
jako prawa, obowiązki i wartości wyznaczające
pożądane zachowanie jednostek pełniących
funkcje publiczne.
Obecnie nauka etyki życia publicznego
jest szeroko na świecie uprawiana, a
jej celem jest przede wszystkim
poszukiwanie praktycznych instytucji
organizacyjno-prawnych i
proceduralnych wpływających na
rozwój etycznego zarządzania
sprawami publicznymi.
Instytucje organizacyjno-prawne kształtujące
infrastrukturę etyczną można sklasyfikować
w cztery grupy:
1.
Regulacja pożądanego postępowanie
funkcjonariuszy publicznych w ustawach i
kodeksach etycznych,
2.
System organów odpowiedzialnych za rozwój
etycznych działań w życiu publicznym,
3.
Przejrzystość działań politycznych,
4.
Odpowiedzialność funkcjonariuszy
publicznych za działania nieetyczne.
KODEKSY ETYCZNE
Kodeksy etyczne mają największe znaczenie
w krajach kultury commonwealth,
ponieważ nie ma tam skodyfikowanej
procedury administracyjnej i obowiązki
urzędnicze regulowane są wieloma aktami
prawnymi, różnej rangi i mocy, a
funkcjonariuszom publicznym trudno jest
zorientować się w gąszczu przepisów i
precedensowych orzeczeń sądowych.
Reguły kodeksów etycznych dotyczą
najczęściej obowiązku służby
społeczeństwu, unikania konfliktu
interesów i obowiązku bezstronnego i
neutralnego postępowania, zakazu
łączenia funkcji politycznych i
administracyjnych.
Organy chroniące etyczne
postępowanie.
W Europie organami powołanymi do
ochrony etyki w życiu publicznym są
przede wszystkim te urzędy, których
podstawowym zadaniem jest ochrona i
rozwój sztuki profesjonalnego
wykonywania zawodu przez urzędników
służby cywilnej i zgodne z tym kierowanie
sprawami personalnymi tej służby.
Rolą tych urzędów jest kierowanie
sprawami personalnymi
urzędników zgodnie z przepisami
ustawodawstwa o służbie cywilnej
oraz innych ustaw, pragmatyk i
regulaminów wewnętrznych.
Najważniejszym zadaniem
urzędników jest rozwijanie
systemu edukacji etycznej, w
drodze kursów i szkoleń, oraz
promowanie sztuki
profesjonalnego wykonywania
zawodu.
MORALNOŚĆ
Moralność- zbiór zasad, które
określają co jest dobre, a co złe,
którymi zgodnie z danym
światopoglądem religijnym bądź
filozoficznym powinni kierować się
ludzie.
Norma moralna
Rodzi się w świadomości ludzi pod
wpływem oceny dobra i zła. Jest
przestrzegana dobrowolnie, pod
wpływem przekonania. Niekiedy normy
moralne pokrywają się z prawem (np.
nie zabijaj), a czasami są od niego
niezależne (np. wspomaganie ubogich).
Podstawowe normy prawa
moralnego:
Nakaz poszanowania godności osoby ludzkiej,
człowieka i obywatela
Nakaz równego traktowania wszystkich
Zakaz dyskryminowania kogokolwiek z
jakiejkolwiek przyczyny
Obowiązek ochrony życia człowieka, jego
prawa i wolności
Obowiązek kierowania się dobrem wspólnym i
dążeniem do sprawiedliwości społecznej.
Przykłady norm etycznych pracownika
administracji publicznej:
pracę na stanowisku publicznym traktuj jako służbę
ludziom, nie zaś jako panowanie nad ludźmi. Jest to
najwyższy nakaz etyczny,
przestrzegaj obowiązującego prawa stanowionego i
prawa moralnego,
kieruj się w swym postępowaniu zasadą realizowania
na stanowisku publicznym dobra wspólnego,
nie sprzeniewierzaj się urzędowi, który piastujesz,
eliminuj despotyzm i bezwzględność w kontaktach z
ludźmi,
Zawodowe wartości moralne
administracji publicznej:
Zasoby:
Wydajność
Odpowiedzialność
Przejrzystość
Prawość
Bezinteresowność finansowa
Polityka i odbiorcy:
Ukierunkowanie na odbiorcę
Bezstronność
Uczciwość
Oddanie
Sprawiedliwość