Zielony marketing

Poskrobko Jarek (28878)
Pietraszewska Basia (34778)
Zygał Asia (35124)

Zapraszamy!!
!

Plan Prezentacji

•

Zielony Marketing- wprowadzenie

•

Skutki wzrostu gospodarczego i konsumpcjonizm

•

Zrównoważona Konsumpcja i Zrównoważony Rozwój

•

Pojęcie ekokonsumenta

•

Ekoznak

•

Kategorie produktów szczególnie szkodliwych dla
środowiska z przykładami firm

•

Bojkoty konsumencie i rynek żywności ekologicznej w
Polsce

•

Rodzaje odpadów

•

Gospodarowanie odpadami

•

Gospodarowanie odpadami a obowiązki dla przedsiębiorstw

Zielony marketing (1)

• Uwzględniane proekologicznych wymagań klientów przy

podejmowaniu wszystkich ważniejszych decyzji dotyczących

produktu, ceny, dystrybucji oraz promocji.

• Proponuje się by w tym celu wykorzystać, tzw. ekologiczną

analizę cyklu życia produktu (Life Cycle Analysis, LCA), która

polega na dokonaniu oceny aspektów ekologii produktu na

podstawie charakterystyki zużycia energii, surowców i

materiałów oraz emisji zanieczyszczeń do środowiska we

wszystkich fazach jego życia.

• Dzięki tego typu pomiarom można określić, które z faz cyklu

życia danego wyrobu stanowią największe zagrożenie dla

środowiska i gdzie należy popracować nad lepszymi

rozwiązaniami.

• Pamiętać należy, iż ze strategicznego punktu widzenia firmy

istotnym jest także odpowiedni sposób przekazania

konsumentowi informacji o poczynionych w dziedzinie

ekologii wysiłkach. W tego typu działaniach należy wykorzystać

nie tylko atuty samego produktu, ale i całego procesu jego

wytwarzania.

Zielony marketing (2)

• Przyjmowanie przez firmy orientacji prośrodowiskowej

jest powszechne w krajach wysoko rozwiniętych. Wiąże
się to ze wzrostem świadomości ekologicznej
konsumentów. Często słyszy się o konsumpcji społecznie
odpowiedzialnej.

• Istotą marketingu jest dostosowanie produktu do

potrzeb klienta, wielu wytwórców podejmuje się
stworzenia proekologicznych warunków produkcji i
usług. Taki zielony marketing zatacza coraz szersze
kręgi przede wszystkim w dużych międzynarodowych
korporacjach, zwłaszcza w tych, które dysponują
odpowiednimi środkami na skuteczną politykę
informacyjną.

• Informowanie opinii publicznej o wdrożeniu nowych

technologii, przyjaznych dla środowiska naturalnego, to
niezbędny element zielonego marketingu.

Szanse dla zielonego marketingu

• Coraz więcej firm posługuje się

certyfikatami środowiskowymi –
wyróżnienie się na rynku, szanse w
konkurencyjności eksportu do
państw UE

• Nowi konsumenci będący bardziej

świadomi ekologicznie

• Premia dla pierwszego na rynku

Ograniczenia prowadzenia

zielonego marketingu na rynku

polskim

• Wysoka różnica w cenie

• Niższe dochody rozporządzalne

klientów

• Mniejsza świadomość ekologiczna

Skutki wzrostu gospodarczego

• Głównym, ilościowym miernikiem wzrostu gospodarczego jest

zwiększanie się dochodu narodowego brutto.

• Ciągła pogoń producentów za maksymalizacją zysku
• Nieograniczona konsumpcja w społeczeństwie przemysłowym,

co prowadzi do narastającego kryzysu ekologicznego, jednej z
największych przeszkód na drodze do ekorozwoju

• Podstawowym skutkiem wzrostu gospodarczego powinna

być wzrastająca jakość życia (oprócz poziomu konsumpcji
materialnej zaspokajającej podstawowe potrzeby, zawiera
m.in.: stan środowiska naturalnego, zdrowie ludzkie, zdrowie
rodziny, poziom i dostępność wykształcenia, bezpieczeństwo
publiczne, zatrudnienie, mobilność, aktywność obywatelska,
sprawiedliwośc społeczna - te elementy, które zawsze
decydowały o odczuwaniu szczęścia, satysfakcji z życia)

Konsumpcjonizm

Konsumpcjonizm
• nadmierna konsumpcja dóbr materialnych i usług
• nie jest usprawiedliwiona rzeczywistymi potrzebami ludzkimi
• nie liczy się z kosztami ekologicznymi, społecznymi i

indywidualnymi

• W trakcie zwiększania poziomu konsumpcji pojawia się wiele

nowych potrzeb, które czasem mimowolnie są przesuwane do

sfery podstawowych, elementarnych potrzeb. Taka postawa

“nienasyconego konsumenta” wynika często z chęci

dorównywania innym członkom społeczeństwa i jest kreowana

z jednej strony przez zawiść sąsiedzką, a z drugiej przez

stwarzanie złudzenia osiągnięcia większej satysfakcji z życia w

procesie wzrastajacej konsumpcji materialnej

•Konsekwencją ekonomii wzrostu jest dążenie do

coraz większej konsumpcji towarów i usług.

Wady konsumpcjonizmu

• marnotrawstwo wyprodukowanych dóbr, ludzkiej pracy i

zasobów przyrody,

• duchowa degradacji człowieka, uzależnienie - im więcej się

posiada, tym więcej się pożąda.

• sens ludzkiego istnienia sprowadza się właściwie do

kupowania i konsumowania

• niszczenie więzi międzyludzkich i zanik podstawowych

wartości charakterystycznych dla dojrzałego społeczeństwa

obywatelskiego

• zwiększanie poziomu konsumpcji prowadzi przez pewien

czas do lepszego zaspokajania potrzeb i wyższej jakości

życia. Ale tylko w ograniczonym przedziale. Przekroczenie

optymalnego poziomu konsumpcji wpływa na obniżenie

jakości życia

Zrównoważony poziom konsumpcji

• to taki, gdy konsumujemy dobra materialne i

usługi w stopniu wystarczającym by zaspokajać
podstawowe potrzeby i osiągać wyższą jakość
życia, minimalizując zużycie zasobów
naturalnych, materiałów szkodliwych dla
środowiska powstających na wszystkich etapach
produkcji, nie ograniczając jednocześnie praw
następnych pokoleń do takiej konsumpcji

• Celem równoważenia konsumpcji jest ochrona i

zwiększenie zakresu możliwości dostępnych dla
naszych dzieci i następnych pokoleń.

Zrównoważony rozwój

• Zrównoważony rozwój to

zrównoważona produkcja i

zrównoważona konsumpcja. Ta ostatnia

możliwa jest jedynie w sytuacji

wysokiego poziomu świadomości

ekologicznej ze strony konsumentów.

• Jednak jak podkreśla się zrównoważona

konsumpcja nie oznacza konsumowania

mniej, ale konsumpcję w inny sposób, w

sposób efektywny, prowadzący do

poprawy jakości życia.

Europejską Strategia

Zrównoważonego Rozwoju

Cel: lepsze równoważenie wzrostu gospodarczego i wysokiej

stopy życia z ochroną środowiska naturalnego oraz

poprawę dobrobytu ludzkości poprzez działania w

czterech obszarach:

• ochrona środowiska naturalnego: rozwój gospodarczy bez

niszczenia środowiska;

• sprawiedliwość i spójność społeczna: tworzenie

demokratycznego społeczeństwa dającego każdemu

jednakowe szanse rozwoju;

• dobrobyt gospodarczy: pełne zatrudnienie oraz stabilna

praca;

• wypełnianie obowiązków na arenie międzynarodowej:

ogólnoświatowa współpraca, a szczególnie pomoc krajom

rozwijającym się w celu osiągnięcia zrównoważonego

rozwoju na całym świecie.

Zrównoważona konsumpcja a Unia

Europejska (1)

• UE będzie kierować globalne wysiłki w stronę ograniczenia

niezrównoważonej struktury konsumpcji i produkcji.

• Wyzwaniem dla UE jest przede wszystkim rozwiązanie

kwestii wpływu jej własnych struktur produkcyjnych i
konsumpcyjnych na światowe środowisko naturalne
(„wpływ” UE).

• Należy oddzielić kwestię wzrostu gospodarczego od

degradacji środowiska naturalnego. W UE istnieje już
szeroki wachlarz polityk i narzędzi promowania
zrównoważonej konsumpcji i produkcji, skierowanych
zarówno w stronę popytu, jak i podaży.

Zrównoważona konsumpcja a Unia

Europejska (2)

• UE pragnie stworzyć dziesięcioletnie ramy

programów zrównoważonej konsumpcji i

produkcji, na szczeblu ogólnoświatowym, jak i

unijnym.

• Przygotowywana właśnie strategia tematyczna

dotycząca zrównoważonego wykorzystywania

zasobów naturalnych również przyczyni się do

osiągnięcia tego celu.

• Należy kontynuować i wzmocnić starania w

zakresie obniżenia światowego wpływu UE na

środowisko, szczególnie w tych sektorach, w

których są tendencje do pogarszają się.

Strategia zrównoważonej
konsumpcji

• Strategia kształtowania popytu

• Cel: wykorzystanie zasobów środowiska i

usług gospodarczych w celu zaspokojenia

potrzeb i podniesienia jakości życia

wszystkich,

• Założenie: jednoczesne odtworzenie

kapitału przyrodniczego dla przyszłych

pokoleń

• Strategia składa się z 10 kluczowych

elementów:

Jest to strategia długofalowych zmian strukturalnych,
polegających na przejściu od gospodarki i stylu życia
związanych z przemysłem do zrównoważonych, czyli
idąca dalej niż przyrostowa poprawa efektywności.

1. Zmiany strukturalne

2. Nacisk na usługi

Strategia skupia się na relacjach między zasobami
środowiska a usługami, jakich wymaga spełnienie
wszystkich potrzeb i podniesienie jakości życia (m.in.
pod względem sposobu odżywiania, mieszkania,
mobilności, czasu wolnego).

3. Zmiana możliwości rynkowych dla
przedsiębiorców

Strategia wymaga od przedsiębiorców wprowadzania
na rynek nowej generacji zrównoważonych dóbr i
usług i rozszerzenia ich odpowiedzialności, tak aby
objęła oddziaływania powodowane przez cały okres
życia dóbr i usług

Strategia stosuje działania po stronie popytu w celu
zapewnienia korzyści społecznych, gospodarczych i
ekologicznych w całym łańcuchu produktowym.

4.Działania po stronie
popytu

5.Wzorce i czynniki sprawcze

Strategia zajmuje się wzorcami i czynnikami
sprawczymi, takimi jak dochody, czynniki
demograficzne, technologia, kultura i
wartości, sposoby użytkowania ziemi i
polityka społeczna oraz zachowaniami
konsumentów.

6.Wspólna troska, odmienne reakcje

W coraz większym stopniu zrównoważona
konsumpcja stanowi przedmiot troski w
różnych krajach, bogatych i biednych.
Natomiast mają one odmienne priorytety, więc
działania muszą być osadzone w różnorodnych
warunkach kulturowych

7.Sprawiedliwa

konsumpcja

W strategii podkreśla się znaczenie sprawiedliwej
konsumpcji, a nie tylko “ekologizacji zamożności”

8.Konsumpcja indywidualna a
zbiorowa

Strategia uznaje indywidualny i zbiorowy wymiar
konsumpcji – w supermarkecie i w bibliotece.

9.Oparcie na wartościach
Strategia opiera się na wartościach etycznych i
dąży do pobudzenia większej
odpowiedzialności za wybór w zakresie
konsumpcji.

10.Przykład regionów wysoko rozwiniętych

Regiony rozwinięte powinny dawać przykład i
stymulować pozostałe do działań
proekologicznych, ukierunkowanych na
zrównoważony rozwój

Siedmiopunktowy program działań ONZ

jako cele do osiągnięcia zrównoważonej

konsumpcji

•

Zapewnienie wszystkim

możliwości spełnienia

minimalnych potrzeb

konsumpcyjnych.

•

Rozwijanie

eko-efektywnych dóbr i usług

.

•

Wyeliminowanie „przewrotnych” subsydiów

i

zmiana systemu bodźców.

•

Wzmocnienie działań społeczeństwa w

ochronie

konsumenta

.

•

Wzmocnienie międzynarodowych mechanizmów

zmierzających do

ograniczenia globalnych

skutków

konsumpcji.

•

Tworzenie

silnych sojuszy

między ruchami

konsumenckimi, ruchami walczącymi z

ubóstwem i ruchami ekologicznymi.

•

Przyczynianie się do

synergii

między działaniami

społeczeństwa obywatelskiego, sektora

prywatnego i władz.

Rozwiązanie dylematu

zrównoważonej konsumpcji

• Do rozwiązania dylematu konsumpcjonizmu można

podchodzić w dwojaki sposób.

• (1) produkować w inny sposób, a więc dostarczać taką

samą ilość dóbr i usług przy zużyciu mniejszej ilości

zasobów naturalnych (efficiency).

• (2) konsumować mniej, a więc starać się o zapewnienie

takiego samego - lub nawet wyższego - poziomu dobrostanu

przy zużyciu mniejszej ilości dóbr i usług (sufficiency).

• Optymalna strategia powinna uwzględniać oba te

podejścia, w zależności od konkretnych możliwości w

danym okresie i miejscu

• Konieczna jest zmiana wartości w kierunku myślenia o

przyszłości, przemiana “globalnego konsumenta” w

“obywatela świata”. Przemiana od: “ja” do “my”, od

“więcej” do “wystarczy”, od “materializmu” do “podejścia

całościowego”, od “ilości” do “jakości”, od “pożądania” do

“potrzeb”, od “myślenia krótkookresowego” do

“długookresowego”, od “prawa” do “odpowiedzialności”.

Zmiany zachowań konsumpcyjnych

Generalnie są możliwe trzy formy

zmian zachowań ludzkich. Wydaje się,

że ograniczanie konsumpcji jest

możliwe poprzez:

• zmianę charakteru i struktury potrzeb

• zmianę nawyków i przyzwyczajeń

• zmianę struktury i form produkcji

• mniejszą dostępność “szkodliwych”

dóbr materialnych

• wyższy standard usług publicznych

Zmiana charakteru i struktury potrzeb
Zmiana nawyków i przyzwyczajeń

• Mogą być

wynikiem skutecznie prowadzonej edukacji

globalnej

, promowania takich postaw, jak choćby

odpowiedzialność, która zobowiązuje do działań, skoro

przedmiotem odpowiedzialności jest wspólna sprawa -

istnienie rodzaju ludzkiego

• Chodzi o

poznanie struktury swoich potrzeb

, potrzeb

całej rodziny, i świadome zmiany w tej strukturze, jak

choćby zmniejszanie nacisku na konsumpcję dóbr

materialnych, a w zamian za to nastawianie się raczej na

usługi, które mogą być formą inwestowania w przyszłość

(edukacja własna), czy też w społeczeństwo lokalne.

• Z pewnością nie można bezpośrednio namawiać do

ograniczenia konsumpcji, a jedynie

uświadamiać

wartości

, które prowadzą na przykład do rezygnacji z

pewnych szkodliwych przyzwyczajeń, czy nieświadomie

kultywowanych nawyków

Zmiana struktury i form produkcji
Mniejsza dostępność “szkodliwych” dóbr
materialnych

• Dotyczą generalnie stosowania

mechanizmów

ekonomicznych przez administrację

państwową,

centralną i lokalną, zazwyczaj w wyniku nacisku ze

strony społeczeństwa obywatelskiego.

• Można to osiągnąć na drodze

wprowadzania

rygorystycznego ustawodawstwa

proekologicznego,

poprzez np. ograniczanie swobody wykorzystania

gruntów, ograniczenie wyrębu lasów, połowów ryb

itp.

• Stosuje się także rozmaite

instrumenty finansowe

,

które przyczyniają się do zmiany struktury i form

produkcji, a także powodują wzrost cen dóbr

konsumpcyjnych, do produkcji których zużywane są

w znaczący sposób kurczące się wciąż zasoby

naturalne.

Wyższy standard usług
publicznych

•Związana jest z

relacją pomiędzy konsumpcją

indywidualną a społeczną, publiczną

.

•Jeżeli państwo zapewnia takie dobra jak szkoły publiczne,
lecznictwo, transport publiczny, bezpieczeństwo, to
indywidualna konsumpcja może być mniejsza a mimo
wszystko zapewnia ten sam poziom, jakość życia.

Kto się tym zajmie?

Analizując różne drogi ograniczania

konsumpcji dóbr i usług należy jeszcze

odpowiedzieć na pytanie: kto ma tym

wszystkim się zajmować?

władza polityczna i państwowa ?

sektor biznesu?

społeczeństwo obywatelskie?

Przy próbach odpowiedzi na to pytanie

rysują się największe rozbieżności

Wnioski

• Wynika z tego, że

aby zapewnić zrównoważoną

konsumpcję musi istnieć przestrzeń

dla prawidłowego

funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego

. Ani

silne państwo, ani silna gospodarka nie są w stanie

same doprowadzić do zaspokajania wszystkich

istotnych ludzkich potrzeb.

• Zasady ingerencji państwa, czy związków państw, w

wolny rynek wymagają jednak szczególnej uwagi

. Gdy

władza bierze na siebie rolę strażnika - rujnuje to

gospodarkę i tłumi rozwój gospodarczy. Od gospodarki

wymaga się z jednej strony jak najtańszych towarów, a

z drugiej nakłada koszty związane z troską o

środowisko. Gdy zbyt dobrze dane przedsiębiorstwo

wywiązuje się z pierwszej funkcji (kosztem dbałości o

środowisko i społeczeństwo) jest pociągane do

odpowiedzialności i karane przez władzę i piętnowane

przez opinię publiczną. Gdy spełnia drugą funkcję, to

karane jest przez rynek i eliminowane.

Ekokonsument

• Ekokonsument („zielony konsument”) jest to

konsument świadomy, który kupując towar jest
przekonany o jego niezbędności i wie jakie jest
jego pochodzenie oraz co będzie się z nim działo
po zużyciu

• „zieloni konsumenci” działają bardzo racjonalnie-

oszczędnie gospodarują wodą, energią oraz
odpadami, są świadomi tego że poprzez zakupy i
konsumpcję oddziałują na środowisko
przyrodnicze

Grupy Ekokonsumentów

• Ekokonsumenci są wewnętrznie zróżnicowani ze względu na

motywy jakimi się kierują podczas zakupów

• Konsumenci prezentujący zdrowy rozsądek, czyli tacy, którzy

kupują produkty na podstawie rzetelnej wiedzy i wiarygodnej

informacji. Ich zachowania ekologiczne wynikają głównie z chęci

zdobycia prestiżu. Uważają bowiem iż zachowania ekologiczne są

w dobrym tonie i świadczą o wysokim poziomie dobrobytu oraz

rozwiniętej świadomości.

• Konsumenci zorientowani na siebie, którzy produkty ekologiczne

nabywają wyłącznie z pobudek egoistycznych, w trosce o zdrowie

własne lub rodziny.

• Fanatycy ekologiczni, którzy przypisują wartość wyłącznie

produktom ekologicznym. Często są inicjatorami akcji na rzecz

ochrony środowiska. Potrafią ograniczyć lub nawet zrezygnować

z konsumpcji pewnych produktów w celu ochrony środowiska

naturalnego.

Zielony Konsument

• Firma konsultingowa Brand New, zajmująca się problemami

marketingu, prowadziła badania na temat występowania poza
środowiskiem aktywistów ruchów ekologicznych masowego
"zielonego" konsumenta.

• Raport pokazuje, że istnienie "zielonego konsumenta" stało

się faktem i producenci byliby nieroztropni, gdyby fakt ten
ignorowali. Dobrym przykładem jest Szwecja, gdzie wolny od
chloru papier toaletowy w ciągu roku od wprowadzenia
zdobył połowę rynku w tym kraju.

• Może trudno jest dostrzec bezpośredni związek pomiędzy

dokonywanym przez nas wyborem przy codziennych
zakupach, a tym, co dzieje się ze środowiskiem, ale coraz
więcej ludzi zaczyna kojarzyć pewne fakty i postrzegać
sprawy łącznie.

Zielony Konsument

• Sukces kampanii antyaerozolowej prowadzonej przez organizację

Friends of the Earth wykazał, że konsumenci chcą wiedzieć, co
zawierają kupowane przez nich produkty i uzyskawszy tę wiedzę
decydują się zmienić swe nawyki konsumenckie przestawiając się na
firmy przyjazne środowisku.

• Peaudounce to pierwsza w Wielkiej Brytanii firma, która zaczęła

produkować wolne od chloru jednorazowe pieluszki, uznając siłę
"zielonej konsumpcji" i sens zmiany starych nawyków - także wśród
producentów.

• Nasze wybory mogą wspomagać odpowiedzialne firmy, które troszczą

się o społeczne i środowiskowe konsekwencje swojej działalności.

• Postępowanie określane jako "ekologiczne", szczególnie w odniesieniu

do "ekologicznych zakupów", niekoniecznie musi oznaczać
"kupowanie”, czasami zamiast kupić najbardziej "ekologiczny"
produkt, lepiej nie kupić nic, jeżeli możemy się bez tego obejść

Ekoznak

• Ekoznak to oznaczanie produktów ekologicznymi znakami

towarowymi, jest sposobem wywierania wpływu na rynek.
Ekoznaki, wskazując produkty, które spełniają wymagania
ochrony środowiska, pomagają w wyborze podczas zakupów
w sklepie, ukierunkowują strumień pieniędzy klientów na
proekologiczne inwestycje.

• Głównym zadaniem ekoznaków jest zachęcenie do wyboru

"ekologicznych" produktów, ale również zwrócenie uwagi na
związek przemysłu ze środowiskiem.

• Idea wprowadzenia towarowych oznaczeń ekologicznych na

produktach, które najmniej szkodzą środowisku powstała w
latach 70. i szybko zdobyła uznanie. Za jej prekursorów
można uznać Niemcy i Szwecję, które odniosły największy
sukces w tej dziedzinie.

Ekoznak

• Oznaczenia ekologiczne (tzw. ecolabelling) nadawane są przez

niezależne organizacje producentom, których towary spełniają
określone wymagania. Dotyczą one zarówno fazy produkcji, składu,
konstrukcji i właściwości danego produktu, jak również jego dalszych
losów po zużyciu.

• Każdy z etapów cyklu życia produktu analizowany jest pod kątem:

zużycia surowca, energii i wody, powstawania odpadów i ich
recyrkulacji, przyjazności dla użytkownika oraz łatwości obsługi.
Dodatkowymi kryteriami mogą być również: emisja hałasu, zajęcie
przestrzeni, łatwość obsługi, skład samego produktu, estetyka
wykonania, kompletność instrukcji obsługi.

• Ekoznaki to element skutecznej strategii promocyjnej dla

producentów, ale i ważny czynnik w kształtowaniu proekologicznych
działań. To również szansa dla mniej znanych produktów na zdobycie
nowych klientów oraz stworzenie pozytywnego wizerunku firmy
dbającej o środowisko naturalne.

Ekoznak

• Na świecie istnieje kilkadziesiąt systemów ekoznakowania. Niektóre z

nich mają charakter regionalny, inne krajowy, inne znacznie szerszy -

międzynarodowy. Część z nich umieszczana jest na produktach tylko

jednego typu, inne mogą być przyznawane różnym towarom. Jeden

produkt może posiadać wiele certyfikatów.

• Ekoetykietowaniu mogą być poddane wszystkie produkty dostępne na

rynku, a zwłaszcza te, które wykazują istotną uciążliwość dla środowiska i

realne możliwości poprawienia cech szkodliwych dla środowiska. Do

najbardziej szkodliwych spośród nich należą:

- środki czystości, chemia gospodarcza i kosmetyki - ze względu na uciążliwy

cykl produkcyjny oraz emisję szkodliwych substancji podczas użycia;

- wyposażenie łazienek i kuchni - ze względu na znaczny pobór wody i energii

oraz zużycie detergentów;

- opakowania - ze względu na wykorzystanie surowców, zużycie energii

podczas procesu produkcyjnego oraz możliwość selektywnej zbiórki i

recyklingu;

- papier ze - względu na wykorzystanie surowców i uciążliwy proces

produkcji;

- transport - ze względu na zanieczyszczenie atmosfery, wód i gleby oraz

hałas.

Ekoznaki zagraniczne

• Nordycki Łabędź
• Wprowadzony w 1989 r. w

krajach skandynawskich.

System Svanen jest oceniany

jako jeden z najlepszych,

najbardziej kompleksowych i

obiektywnych sposobów

ekoetykietowania na świecie.

Spełnia on w dużym stopniu

wszystkie modelowe funkcje

ekoznaków: ekologiczną,

informacyjną, edukacyjną,

marketingową oraz

stymulacyjną, przyczyniając się

do rozwoju czystych

technologii, ochrony

konsumenta i środowiska

naturalnego

Ekoznaki zagraniczne

• Błękitny Anioł
• Wprowadzony został w Niemczech,

w 1977 r. z inicjatywy niemieckiego
Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
i jest najstarszą tego typu
inicjatywą europejską. Certyfikacja
znakiem obejmuje 75 grup
produktów, wśród których znajduje
się chemia gospodarcza, materiały
budowlane, opony, butelki zwrotne,
dezodoranty, lodówki i inne.
Niemieckie oznaczenie umieszczają
na swoich produktach także firmy
zagraniczne, stanowiąc 13% ogółu
przedsiębiorstw posiadających ten
certyfikat.

Ekoznaki zagraniczne

• Sokół - Tzw. Falkon.
• Istnieje od 1992 r., w Szwecji i

nazywany jest też tzw.

Dobrym Ekologicznym

Wyborem (Good

Environmental Choice).

Kryteria jego atestacji

przyznaje pozarządowa

organizacja ekologiczna -

Szwedzkie Towarzystwo

Ochrony Przyrody. Obecnie

funkcjonuje na rynku około

200 produktów oznaczonych

tym znakiem. Są to m.in.

mydła, szampony, środki

czyszczące, baterie, papier

toaletowy, pieluszki i inne.

Ekoznaki zagraniczne

• Europejska stokrotka
• Jest wielobranżowym

oznaczeniem powstałym w
1992 r., w krajach UE.
Oznaczenie europejskie
posiada najszerszy zasięg
geograficzny ze wszystkich
ekoznaków. Można je uzyskać
w każdym z krajów
członkowskich Wspólnoty, a
także w Norwegii, Islandii i
Lichtensteinie. Do oznaczenia
tym znakiem zgłoszono do tej
pory ok. 400 produktów z
całego kontynentu.

Ekoznaki

• Oprócz znaków przyznawanych w oparciu o ekologiczne kryteria atestacji,

na rynku można znaleźć wiele innych znaków, które informują o
wybranych pozytywnych cechach produktów. Wymienić tu można choćby
znaczek nie testowany na zwierzętach, czy np. znaczek, że dany produkt
jest energooszczędny albo nie niszczy powłoki ozonowej. Trzeba jednak
zaznaczyć, że znaki te dotyczą tylko małego wycinka cyklu produkcji,
który w dalszych jego etapach może być już zupełnie nieekologiczny, a
wręcz bardzo szkodliwy dla środowiska.

• Fałszywe znaki eko
Na opakowaniach niejednokrotnie umieszczane są rozmaite obrazki typu

kwiat, kropla wody, choinka, liść oraz podpisy nawiązujące do ekologii i
zdrowia. Najczęściej jest to nieuczciwa reklama producentów, którzy chcą
w ten sposób zachęcić klienta do zakupu produktu. Należy zaznaczyć, że
pod każdym prawdziwym ekoznakiem powinna być informacja o cechach
produktu, które wyróżniają go wśród innych, np. na papierze -
wyprodukowano bez użycia chloru albo na proszkach do prania - nie
zawiera fosforanów, itp.

Eko-znak (Polska)

• Polskie Centrum Badań i Certyfikacji opracowało zasady

przyznawania krajowego ekoznaku w 1998 roku.

• Polski "Eko-znak" mogą otrzymywać wyroby krajowe i zagraniczne

niepowodujące (w odniesieniu do wcześniej ustalonego

akceptowalnego poziomu) negatywnych skutków dla środowiska

oraz spełniające ustalone kryteria dotyczące ochrony zdrowia,

środowiska i ekonomicznego wykorzystania zasobów naturalnych w

trakcie całego cyklu życia wyrobu.

• Zaznaczono również, że polski system certyfikacji będzie

dostosowany do systemu ekoznakowania w Unii Europejskiej.

• Istnieje tylko jeden polski znak ekologiczny tzw. eko-znak.

Dotychczas przyznano go kilkudziesięciu wyrobom, głównie

nawozom sztucznym i organicznym oraz materiałom włókienniczym.

• Certyfikat ważny jest 3 lata. Przestrzeganie wymogów

certyfikacyjnych jest systematycznie kontrolowane w ciągu trwania

okresu licencyjnego.

Eko - znak Polska

Dobre Zakupy

• Niezależna ocena firm i produktów

opracowana przez brytyjską organizację
konsumencką ECRA - The Ethical Consumer
Research Association

• Kryteria oceny zostały podzielone na 4

kategorie: środowisko, ludzie, zwierzęta i
inne

• 1. produkty oceniane najlepiej 2. Produkty

oceniane najgorzej

Kategorie produktów

• Lodówki i zamrażarki- 1.Ocean, Proline, Whirpool 2.AEG, Electrolux,

Zanussi

• Paliwa- 1.Murco, Repsol, BP 2. Shell, Texaco, Esso
• Kosmetyki- 1.Channel No. 5 (Pamerco), Activist, 2. CK One, Lynx

(Unilever)

• Odzież- 1. Hi-tech, Reebok, New Balance 2. Adidas, Umbro, Nike
• Detergenty- 1. Bio-D, Morning Fresh, Surecare 2. Persil, Palmolive,

Ajax

• Zabawki- 1. Bandai, Lego, Hasbro 2. Disney, Tycho, Bluebird
• Napoje- 1. Rubicon, Rio, Aqua Libra 2. Coca-Cola, Pepsi, Schweppes
• Sok pomarańczowy- 1. Stute, Just Juice 2. Produkty Wal-Marta, Tesco,

Mark&Spencer

• Kawa i herbata- 1. TopQualiTea, CafeDirect 2.Nescafe, Pg Tips

Unilevera i Carte Noir Philipa Morrisa

• Kakao i czekolada- 1. Maya Gold, Thorntorn, Divina 2. Galaxy Marsa,

Kit Kat Nestle, Fry’s Cadbury

Bojkoty konsumenckie

• W demokratycznym świecie bojkot jest inicjatywą podejmowaną

przez organizację czy grupę ludzi w celu zmiany postępowania

jakiejś firmy, którą podejrzewa się o zachowania nieetyczne w

dziedzinie praw człowieka, praw zwierząt czy ochrony środowiska.

Bojkot to skuteczne narzędzie wpływu na rynek , jakim mogą

posłużyć się zwykli ludzie, oni bowiem decydują, na co wydadzą

swoje pieniądze; oni stwarzają popyt na towary .

• Przykłady bojkotów konsumenckich : Nike, Shell, Coca-Cola,

towary chińskie, Colgate-Palmolive, Glaxo Smithkline, SC Johnson,

L'oreal, Procter and Gamble, Unilever, George W. Bush, Marks &

Spencer, Nestlé, Philip Morris, Bank Światowy i Międzynarodowy

Fundusz Monetarny (za prowadzenie polityki neoliberalnej ,

dążenie do prywatyzacji sektora służby cywilnej, nie respektowania

wartości społecznych, przyczynianie się do łamania praw

człowieka, ograniczenia praw pracowniczych, defaworyzowania

małych przedsiębiorców i ignorowania nadużyć wielkich korporacji

w polityce środowiskowej)

Rynek żywności

ekologicznej w Polsce

• Tylko około 7% polskich konsumentów kupuje żywność ekologiczną,

jednakże 45% konsumentów deklaruje robienie takich zakupów,
kupując w rzeczywistości produkty eko-podobne np. tzw. zdrową
żywność

• Dobra kampania edukacyjna nt. żywności ekologicznej mogłaby ich

zamienić w rzeczywistych konsumentów certyfikowanej żywności
ekologicznej

• Ich zdecydowana większość deklaruje gotowość do płacenia znacznie

wyższych cen za takie produkty

• Wśród pozostałych konsumentów duża część deklaruje chęć kupowania

żywności ekologicznej gdyby była ona dostępna i dobrze oznakowana

• Wg badań opinii publicznej z 2003 roku Eurobarometr wynika, że

obywatele nowych państw UE oraz Turcji za priorytety uznali żywność
ekologiczną oraz poprawę warunków życia na terenach wiejskich

Kupuj odpowiedzialnie!

• kupuj tylko te produkty, których naprawdę potrzebujesz
• nie ulegaj zbyt łatwo reklamie i złudnym promocjom
• zapoznaj się dokładnie z etykietą wyrobu: poznaj jego skład i kraj pochodzenia,

dowiedz się kto jest producentem

• wybieraj lokalne sklepy i producentów – w ten sposób oszczędzasz paliwo i

wspierasz swoich sąsiadów

• unikaj kupowania produktów pochodzących z krajów znanych z brutalnego

łamania praw człowieka

• szukaj towarów ze znakami Sprawiedliwego Handlu – w ten sposób walczysz z

wyzyskiem i niewolnictwem w krajach ubogich

• nie kupuj produktów testowanych na zwierzętach
• kupuj produkty świeże, niskoprzetworzone, żywność ekologiczną
• wybieraj ekologiczne płyny do naczyń i proszki do prania – w ten sposób nie

tylko chronisz środowisko, ale dajesz zarobić ekologicznym producentom, którzy

dzięki temu mogą dalej inwestować w czyste i zdrowe technologie produkcji

• kupuj produkty bez opakowania lub w opakowaniu przyjaznym dla środowiska
• przy okazji zakupu nowego sprzętu komputerowego lub AGD domagaj się

przyjęcia do recyklingu sprzętu zużytego

Rodzaje odpadów

• Tworzywa sztuczne i metale,

• Szkło bezbarwne i kolorowe,

• Papier,

• Bioodpady,

• Odpady niebezpieczne:

– Baterie,

– Lampy wyładowcze,

– Odpady medyczne,

– Oleje przepracowane,

– Sprzęt elektryczny i elektroniczny,

• wrzucamy:

• puste butelki plastikowe po różnych napojach (np. typu PET)

• puste butelki plastikowe po kosmetykach i środkach czystości

(np.: po szamponach, płynach)

• plastikowe opakowania po żywności (np.: kubki po jogurtach,

margarynach)

• folie i torebki z tworzyw sztucznych

• czyste kanistry plastikowe

• opakowania stalowe i aluminiowych (puszki, pudełka, folie itp)

•

nie można wrzucać:

• opakowań po medykamentach

• opakowań i butelek po olejach i smarach, puszek i pojemników

po farbach i lakierach

• opakowań po środkach chwasto i owadobójczych

• Mycie nie jest konieczne – dobrze, aby tworzywa były

względnie czyste, ale drobne zanieczyszczenia zawartością im

nie zaszkodzą.

• UWAGA: wrzucamy zgniecione i odkręcone butelki!

szkło bezbarwne – wrzucamy do pojemnika białego,

szkło kolorowe – do pojemnika zielonego
wrzucamy szkło opakowaniowe:

• butelki szklane

• Słoiki

nie można wrzucać:

• szkła płaskiego (szyby okienne i samochodowe, szkła zbrojonego, luster – mają

inną temperaturę topnienia od szkła opakowaniowego i nie stopią się razem z

butelkami i słoikami)

• szklanek, kieliszków, szkła kryształowego, naczyń żaroodpornych

• ceramiki (fajans, porcelana, naczynia typu arco, doniczki, miski, talerze)

• żarówek, świetlówek, kineskopów

• szklanych opakowań farmaceutycznych i chemicznych z jakąkolwiek

pozostałością zawartości

•

Dokładne mycie szkła z resztek żywności nie jest konieczne, to samo dotyczy

etykiet czy resztek zamknięć.

Instalacje do czyszczenia stłuczki w hutach szkła poradzą sobie z

„wyłapaniem” takich zanieczyszczeń.

wrzucamy:

• gazety, książki i inny papier

• tekturę, worki papierowe, ścinki drukarskie

• opakowania wielomateriałowe typu tetrapak (kartony po płynnej

żywności) - powinny być opróżnione

nie można wrzucać:

• opakowań z jakąkolwiek zawartością

• lakierowanego lub foliowanego papieru z folderów reklamowych

• tapet, kalki

• zatłuszczonego papieru

• Bardzo ważne jest, żeby makulatura nie była mokra –

wilgotność to istotny parametr jej jakości - oraz aby razem z

papierem nie trafiły do pojemnika żadne zanieczyszczenia

mechaniczne (np. metale, szkło, tekstylia, piasek),

chemiczne (np. kleje, farby) czy mikrobiologiczne (pleśń czy

grzyby).

Utylizacja bioodpadów jest łatwa - wystarczy

założyć choćby najprostszy kompostownik (np.

skrzynia lub cembrowina z desek).

Ważne:

• nie mieszać  bioodpadów z innymi odpadami. Zmieszane

- nie nadadzą się ani bioodpady, ani pozostałe odpady.

• domieszka nawet niewielkiej ilości odpadów

niebezpiecznych (np. leków) czy baterii dyskwalifikuje

bioodpad, nie nadaje się on do kompostowania.

• Bioodpady stanowią ok. 70% naszych domowych śmieci.

Nie mieszając ich z innymi odpadami, otwieramy sobie

możliwość posegregowania nawet 90-95% odpadów

"wychodzących" z naszych domów i zmniejszenia ilości

śmieci, za wywóz których płacimy, o co najmniej połowę.

• Zużyte baterie zawierają metale ciężkie

takie jak ołów, kadm, rtęć, lit, które są

niebezpieczne dla środowiska. Zużyte baterie

należy oddzielać od zwykłych śmieci poprzez

segregację "u źródła", czyli bezpośrednio w

domu. Pamiętajmy o ukrytych bateriach.

Wyrzucając do kosza zepsuty budzik, pilot,

zabawkę sprawdź czy nie ma w nich baterii.

• Zużyte baterie wyrzucaj do specjalnych

pojemników, które często znajdują się w

szkołach, urzędach, firmach i punktach

odzysku.

• (świetlówki, lampy rtęciowe, lampy sodowe i

metalohalogenkowe)

• Do środowiska trafia około 1,5 ton rtęci rocznie, a od 1945 r. na

wysypiska komunalne oraz tzw. "dzikie" składowiska trafiło ponad 400

mln. ton świetlówek zawierających około 30 ton rtęci. Do bilansu tego

należy doliczyć 30% straty powstałe przy produkcji omawianych lamp.

• Posiadacze odpadów w postaci zużytych źródeł światła

zawierających rtęć, którzy nie są osobami fizycznymi lub

jednostkami organizacyjnymi, nie będącymi przedsiębiorcami,

powinni zwracać te odpady do punktów ich zbiórki np. w

placówkach handlowych prowadzących sprzedaż wyrobów

przemysłowych.

• Na przedsiębiorcy (producencie i importerze) wprowadzającym na

rynek krajowy lampy wyładowcze, z wyłączeniem świetlówek

kompaktowych spoczywa obowiązek odzysku i recyklingu tych

odpadów poużytkowych (może wypełnić go samodzielnie lub za

pośrednictwem organizacji odzysku).

• Odpady medyczne to substancje stałe, ciekłe i

gazowe powstające przy leczeniu,

diagnozowaniu oraz profilaktyce, w

działalności medycznej prowadzonej w

obiektach lecznictwa zamkniętego, otwartego

oraz w obiektach badawczych i

eksperymentalnych.

• Staraj się wyrzucać przeterminowane lub

niepotrzebne lekarstwa do specjalnych

pojemników umieszczanych w aptekach.

• Oleje odpadowe pochodzące z rynku

motoryzacyjnego, to przede wszystkim zużyte oleje

silnikowe i oleje przekładniowe, a oleje odpadowe

pochodzące z przemysłu to zanieczyszczone oleje

hydrauliczne, przekładniowe, maszynowe, turbinowe,

sprężarkowe, transformatorowe oraz grzewcze. W

mniejszym zakresie oleje odpadowe pochodzą z

odzysku: olejów używanych do obróbki metali

(emulgujące i nieemulgujące), olejów procesowych,

olejów ochronnych i innych specjalnych zastosowań,

a także z odolejania w separatorach.

• Jako sprzęt elektryczny i elektroniczny rozumie się

każde urządzenie, które pracuje z wykorzystaniem

prądu elektrycznego lub pola elektromagnetycznego

- od elektrycznej zapalniczki do gazu, przez pralki,

suszarki, lodówki, wiertarki po komputery.

• Co zrobić ze zużytym (np. zepsutym, spalonym) 

urządzeniem?

• Nie wolno wyrzucać go do śmietnika  - grozi za

to grzywna w wysokości do 500 zł.

• Punkt zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i

elektronicznego pochodzącego z gospodarstw

domowych: ZSEiEWarszawa, ul. Chełmżyńska

180godz. otwarcia: 08.00 – 19.00 (PN-PT)

Gospodarowanie

odpadami

Przez gospodarowanie odpadami rozumie

się: zbieranie, transport, odzysk i

unieszkodliwianie odpadów, jak również

nadzór nad wyżej wymienionymi działaniami

oraz miejscami unieszkodliwiania odpadów.

Gospodarowania odpadami składa się z 3

głównych elementów:
- Gromadzenie (w miejscu powstawania),

- Usuwanie,

- Unieszkodliwiane.

Zasady prawidłowego

gospodarowania odpadami

Kto podejmuje działania powodujące lub mogące
powodować powstawanie odpadów, powinien takie
działania planować, projektować i prowadzić, tak
aby:

• Zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość

odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko
przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu
ich użytkowania,

• Zapewniać zgodny z zasadami ochrony środowiska

odzysk, jeżeli nie udało się zapobiec powstawaniu
odpadów,

• Zapewniać zgodne z zasadami ochrony środowiska

unieszkodliwianie odpadów, których powstaniu nie udało
się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi.

Gospodarowanie

odpadami -

Obowiazki dla

przedsiebiorstw

Gospodarowanie

odpadami

Wytwarzanie odpadów towarzyszy
każdemu rodzajowi aktywności
ludzkiej, w niektórych sektorach
gospodarki (np. górnictwo,
energetyka, przemysł chemiczny
czy przetwórczy) powstają one w
olbrzymich ilościach.

Gospodarka odpadami a

Unia Europejska

Wdrążanie prawidłowej gospodarki

odpadami jest priorytetem zarówno działań

proekologicznych Unii Europejskiej jak i

polskiej polityki ekologicznej. Wspólnota

Europejska pierwsze przepisy w tym zakresie

stworzyła w latach siedemdziesiątych, w

ostatnich piętnastu latach regulacje te uległy

znacznemu zaostrzeniu, określono cele

ilościowe, wydano także szereg norm

technicznych i proceduralnych. Wszystkie

one muszą być w Polsce wdrążane.

Wymagania prawne

• Ustawa o odpadach - kwiecień 2001,
• nowelizowana aż trzynaście razy,
• Dodatkowo problematykę odpadową

reguluje trzynaście innych ustaw m.in.:

–

o opakowaniach i odpadach opakowaniowych;

–

o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie

gospodarowania niektórymi odpadami

–

o opłacie produktowej i opłacie depozytowej;

–

o przewozie drogowym towarów

niebezpiecznych

–

i in.

Małe i średnie

przedsiębiorstwa

Na wytwórcach odpadów w tym małych i średnich

przedsiębiorstwach (MŚP) spoczywają liczne

obowiązki:
(zależnie od ilości i rodzaju wytwarzanych odpadów)

• MSP muszą uzyskać decyzje zatwierdzając program

gospodarki odpadami niebezpiecznymi,

• Przedłożyć informacje o wytwarzanych odpadach,

• uzyskać pozwolenie na wytwarzanie odpadów.

• powinny przygotować program gospodarki odpadami, w

którym wykażą, że stosują takie sposoby postępowania, które

zapobiegają powstawaniu odpadów oraz ograniczają ich

negatywne oddziaływanie na środowisko lub zagrożenie życia

lub zdrowia ludzi.

• powinny zapewnić odzysk odpadów i ich selektywne i

bezpieczne gromadzenie.

CO MUSI ZROBIĆ

PRZEDSIĘBIORCA?

• prowadzić ewidencje wytwarzanych

odpadów,

• posiadać karty odpadów i ich

przekazania,

• przekazywać marszałkowi województwa

informacje o wytwarzanych odpadach,

• przedstawiać staroście powstania

odpadów w wyniku awarii oraz sposobie

ich zagospodarowania.

Kary i kontrole

• wstrzymaniu działalności wytwórcy odpadów,
• wstrzymanie działalności nie powoduje

wygaśnięcia obowiązku usunięcia skutków
prowadzonej działalności na koszt wytwórcy
odpadów,

• Kara aresztu lub grzywny w przypadku pozbywania

się odpadów lub przekazywania je podmiotom,
które nie mają odpowiednich zezwoleń,

• Kontrole prowadzone są przez
Wojewódzkich Inspektorów Ochrony Środowiska

Konieczne staje się podnoszenie

kwalifikacji osób zarządzających

gospodarka odpadami. Dotyczy to

nie tylko dużych przedsiębiorstw

posiadających wyspecjalizowane

służby ochrony środowiska, ale

także właścicieli małych i

średnich podmiotów

gospodarczych.

Dziękujemy za

Uwagę

Źródła

• Unijna Strategia Zrównoważonego Rozwoju
• Komunikat W sprawie przeglądu strategii zrównoważonego

rozwoju – Platforma działania (COM/2005/658, końcowy)

• Na podstawie artykułu "Polskie przedsiębiorstwa w drodze do

Unii Europejskiej" Anna Adamik (Katedra Zarządzania
Przedsiębiorstwem, Wydział Zarządzania UŁ)

• Zrównoważona konsumpcja - trendy kształtujące naszą

przyszłość, Maciej Kozakiewicz

• Źródło: Raport w sprawie rozwoju ludzkości (Human

Development Report

• Małgorzata Smolińska - Słowo Polskie Gazeta Wrocławska
• KOMUNIKAT KOMISJI DLA RADY, PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

I EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO

Źródła

• www.eko-net.pl
• zb.eco.pl
• www.federacja-konsumentow.org.pl
• mlodykonsument.pl
• www.eko.pb.bialystok.pl
• www.zieloni.org.pl
• http://pkeol.org/
• www.sgh.waw.pl/katedry/kzwg/dydaktyka/materialy/Zielony

%20marketing-%20prezentacja.ppt