Choroba pęcherzykowa

Choroba pęcherzykowa

świń

świń

(morbus vesicularis suum,

swine vesicular disease)

Katarzyna Kruk

• Choroba zakaźna i zaraźliwa
• Pęcherzyki w bł. Śl. J. ustnej oraz

skórze koronek racic i wymienia

• Objawy zapalenia mózgu i ronienia
• Przy braku obj. mózgowych trudno

odróżnić od pryszczycy

• Chorują tylko świnie i dziki

WYSTĘPOWANIE

• Stwierdzono po raz pierwszy we

Włoszech w ‘66r.

• Szerzyła się szybko i obejmowała

coraz większe obszary

• Obecnie wyst. w europie

sporadycznie

• W PL nie wyst., ostatni przypadek w

‘72r.

ETIOLOGIA

• Wirus należy do rodzaju Enterovirus z

rodziny Picornaviridae

• Bardzo oporny na wszelkie środki

odkażające

• Najskuteczniejszy jest 2% NaOH, który

zabija wirusa w 1 godz.

• Ze środków nowej generacji skuteczne są

te oparte na bazie chloru lub aldehydów

• Oraz 2% Virkon

64*C
2min.

INAKTYWACJA

INAKTYWACJA

69*C

INAKTYWAC

INAKTYWAC

JA

JA

Solenie,wędze
nie,peklowanie

BRAK

BRAK

INAKTYWACJI

INAKTYWACJI

• Wykazano pokrewieństwo

antygenowe wirusa z wirusem
Coxackie B5, należącym do
Enterowirusów ludzkich -> wirus
ch.p.ś. Może być chorobotwórczy dla
ludzi

ŹRÓDŁA I DROGI

ZAKAŻENIA

• Per os i uszkodzona skóra
• Chore świnie, które wydalają wirusa z

płynem i ściankami pęcherzyków oraz
kałem i moczem

• Bezobjawowi nosiciele
• Mięso i produkty mięsne, odpadki

poubojowe i kuchenne

• Środki transportu zanieczyszone wydalinami

zwierząt, ich mięsem lub odpadami

• Wpływ na to ma duża rozsiewalność

zarazka oraz duża przeżywalność w
środowisku zew.

• Dość często stwierdzano nawroty

choroby w fermach po wybiciu całego
stada i wprowadzeniu nowych sztuk.

PATOGENEZA

• Wirus namnaża się w bramie wejścia w

kom. nabłonka powodując powst.

pęcherzyków pierwotnych

• po przełamaniu odporności miejscowej

dostaje się do krwi i powoduje wiremię

• Roznoszony po całym org. Powoduje

gorączkę i powstanie pęcherzyków

wtórnych w miejscach predylekcyjnych:

skóra koronek racic, szpar

międzyracicowych, gruczoł mlekowy,

jama usta i okolice

• Istotną rolę w rozwoju choroby odgrywa ilość

wirusa w dawce zakaźnej oraz w środowisku
chlewni

• Tylko duże dawki wirusa powodują pełny

rozwój choroby

• Przy małych dawkach powst. tylko

p.pierwotne lub obserwujemy brak zmian

• W ciężkim przebiegu choroby u starszych zw.

Dochodzić może do zap. Mózgu i opon
mózgowych, zejścia puszki rogowej racic,
poronień.

• Uszkodzenie bł.śl.żoł., jelit cienkich, wątroby,

płuc i mięśnia sercowego może również
nastąpić w stanie posocznicy.

OBJAWY KLINICZNE

• Inkubacja 2-14 dni

• Postać ostra:

gorączka (40-41,5)

kulawizna (następstwo tworzenia p.wtórnych)

zmiany pęcherzykowe w j.ustnej, na tarczy

ryjowej i na wymieniu

• po 1-2 dniach pęcherzyki pękają, temp. spada,

zw. wracają do zdrowia ale tracą kondycję.

• Powikłaniem może być zap. Mózgu ( ruchy

maneżowe i wiosłowe,parcie na przeszkody)

powodując śmierć w ciągu 1-3 dni

• Lochy w laktacji mogą stracić mleko

• Postać podostra:

lekki przebieg
p. pierwotne lub wtórne na 1-2
konczynach.

• Postać przewlekła:

silna kulawizna spowodowana zejściem
puszki rogowej racic

• Postać bezobjawowa:

powstanie swoistych przeciwciał w
surowicy

AP

• Charakterystyczne zmiany – pęcherzyki

w miejscach predylekcyjnych

• Po ich pęknięciu powst. ubytki nabł. I

owrzodzenia

• U loch na wymieniu widoczne

pęcherzyki lub małe, czarne strupy

• U zw. padłych z objawami zap. mózgu

widoczny obrzęk opon mózgowych i
mózgu

ZMIANY

HISTOPATOLOGICZNE

• naczyniowe i okołonaczyniowe

nacieki komórek limfocytopodobnych

• zwyrodnienie kom. glejowych
• ogniska rozmiękania mózgu

ROZPOZNANIE

• Kliniczne odróznienie od choroby

pęcherzykowej jest niemożliwe

• Do bad. Lab. Materiał pobiera się w

identyczny sposób jak przy pryszczycy

• Pobiera się materiał ze ścian

pęcherzyków (3g) do jałowej probówki,

umieszcza się ją w termosie z lodem i

przesyła do

ZAKŁADU BADANIA PRYSZCZYCY PIWet

w Zduńskiej Woli, ul. Wodna 7

• W przypadku zmian wyst. Tylko w

okolicach racic można zarządzić ubój
diagnostyczny i wówczas do badania
wysyła się odcięta racicę.

• ELISA
• OWD

wykrycie antygenów

• PCR
• SN i ELISA do bad.serologicznych

DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA

• Pryszczyca
• Wysypka pęcherzykowa świń
• Pęcherzkowe zapalenie jamy ustnej

POSTEPOWANIE

• Leczenie jest zabronione

• PODLEGA OBOWIĄZKOWI ZWALCZANIA

Z URZĘDU

• Znajduję się na liście chorób zakaźnych

OIE

• Najważniejsze jest jak najszybsze

rozpoznanie choroby i rozpoczęcie jej
zwalczania w celu zapobiegania
dalszego jej rozprzestrzeniania

• Najlepszą metodą jest wybicie

wszystkich zwierząt, oczyszczenie i
odkażenie pomieszczeń, gnojowicy,
przedmiotów zanieczyszczonych
wirusem oraz gospodarstwa wraz z
otoczeniem

• Immunoprofilaktyka swoista nie jest

stosowana

• Kraj jest uznany za wolny od choroby,

gdy w okresie ostatnich 2 lat nie
została stwierdzona

Literatura:

• „Ochrona zdrowia świń” Z. Pejsak
• „Choroby zakaźne zwierząt z

elementami epidemiologii i zoonoz”
Z. Gliński, K.Kostro