Ostre WZW typu A

Ostre WZW typu A

 

 



Czynnikiem etiologicznym jest wirus RNA z

Czynnikiem etiologicznym jest wirus RNA z

rodziny

rodziny

Picornaviridae

Picornaviridae

(HAV)

(HAV)

.

.



Zakażenie występuje najczęściej na drodze

Zakażenie występuje najczęściej na drodze

pokarmowej,

możliwe

jest

zakażenie

pokarmowej,

możliwe

jest

zakażenie

podczas kontaktu seksualnego oraz przez

podczas kontaktu seksualnego oraz przez

skażone igły u narkomanów.

skażone igły u narkomanów.



HAV jest wydalany z kałem przez 1-2

HAV jest wydalany z kałem przez 1-2

tygodni przed wystąpieniem i w ~1 tydzień

tygodni przed wystąpieniem i w ~1 tydzień

po wystąpieniu objawów klinicznych.

po wystąpieniu objawów klinicznych.

Wiremia (obecność wirusa we krwi)

Wiremia (obecność wirusa we krwi)

występuje w okresie wylęgania choroby i

występuje w okresie wylęgania choroby i

do 30 dni fazy ostrej.

do 30 dni fazy ostrej.

Ostre WZW typu A

Ostre WZW typu A

 

 

Czynniki ryzyka:

Czynniki ryzyka:

-

bliski kontakt z chorym

bliski kontakt z chorym

-

kontakt domowy lub zawodowy z dziećmi

kontakt domowy lub zawodowy z dziećmi

uczęszczającymi do żłobka lub przedszkola

uczęszczającymi do żłobka lub przedszkola

-

podróż do kraju endemicznego występowania HAV

podróż do kraju endemicznego występowania HAV

(np. basen Morza Śródziemnego, kraje Europy

(np. basen Morza Śródziemnego, kraje Europy

wschodniej

wschodniej

i Rosja, kraje rozwijające się)

i Rosja, kraje rozwijające się)

-

spożywanie owoców morza, zwłaszcza skorupiaków

spożywanie owoców morza, zwłaszcza skorupiaków

i

i

surowych ostryg

surowych ostryg

-

homoseksualizm mężczyzn

homoseksualizm mężczyzn

Ostre WZW typu A

Ostre WZW typu A

Obraz kliniczny:

Obraz kliniczny:

Objaw podmiotowe są zmienne, najczęściej

Objaw podmiotowe są zmienne, najczęściej

występują:

występują:



męczliwość

męczliwość



nudności

nudności



wymioty

wymioty



ból brzucha

ból brzucha



bóle mięśni i stawów

bóle mięśni i stawów



świąd skóry (w postaci cholestatycznej)

świąd skóry (w postaci cholestatycznej)

Często także choroba przebiega

Często także choroba przebiega

bezobjawowo lub podklinicznie!!!

bezobjawowo lub podklinicznie!!!

Ostre WZW typu A

Ostre WZW typu A

Badania pomocnicze:

Badania pomocnicze:

1) badania laboratoryjne:

1) badania laboratoryjne:

       

       

- różnego stopnia wzrost aktywności ALT i AST

- różnego stopnia wzrost aktywności ALT i AST

-

-

hiperbilirubinemia mieszana

hiperbilirubinemia mieszana

      

      

- wzrost aktywności ALP i GGTP (postać cholestatyczna)

- wzrost aktywności ALP i GGTP (postać cholestatyczna)

  

  

-wydłużenie PT o >5sek (sugeruje rozwijającą się ostrą

-wydłużenie PT o >5sek (sugeruje rozwijającą się ostrą

niewydolność wątroby)

niewydolność wątroby)

2) badanie serologiczne:

2) badanie serologiczne:

   

   

- w fazie ostrej w surowicy przeciwciała anty-HAV klasy

- w fazie ostrej w surowicy przeciwciała anty-HAV klasy

IgM (mogą się utrzymywać 4-6 miesięcy)

IgM (mogą się utrzymywać 4-6 miesięcy)

    

    

- następnie stopniowo anty-HAV klasy IgG (pozostają

- następnie stopniowo anty-HAV klasy IgG (pozostają

do końca życia)

do końca życia)

3) badanie morfologiczne

3) badanie morfologiczne

Ostre WZW typu A

Ostre WZW typu A

Rozpoznanie różnicowe:

Rozpoznanie różnicowe:

-

ostre zapalenie wątroby o innej etiologii infekcyjnej,

ostre zapalenie wątroby o innej etiologii infekcyjnej,

bakteryjnej lub zaostrzenie zapalenia przewlekłego

bakteryjnej lub zaostrzenie zapalenia przewlekłego

-

toksyczne uszkodzenie wątroby, takiej jak: polekowe,

toksyczne uszkodzenie wątroby, takiej jak: polekowe,

alkoholowe, zatrucie muchomorem sromotnikowym

alkoholowe, zatrucie muchomorem sromotnikowym

-

kamica przewodu żółciowego wspólnego

kamica przewodu żółciowego wspólnego

-

marskość wątroby

marskość wątroby

-

autoimmunologiczne zapalenie wątroby

autoimmunologiczne zapalenie wątroby

-

niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby

niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby

-

choroba Wilsona

choroba Wilsona

-

ostre niedokrwienie wątroby (np. w wyniku wstrząsu)

ostre niedokrwienie wątroby (np. w wyniku wstrząsu)

-

ostre stłuszczenie wątroby ciężarnych

ostre stłuszczenie wątroby ciężarnych

-

przerzuty nowotworowe do wątroby

przerzuty nowotworowe do wątroby

Ostre WZW typu A

Ostre WZW typu A

Leczenie:

Leczenie:

Nie

ma

leczenia

przyczynowego.

Nie

ma

leczenia

przyczynowego.

Leczenie

objawowe

polega

na

Leczenie

objawowe

polega

na

utrzymaniu

odpowiedniego

stanu

utrzymaniu

odpowiedniego

stanu

odżywienia i nawodnienia (odpoczynek,

odżywienia i nawodnienia (odpoczynek,

dieta i leczenie płynami, unikanie

dieta i leczenie płynami, unikanie

niektórych leków).

niektórych leków).

 

 

Ostre WZW typu B i D

Ostre WZW typu B i D

WZW typu B jest wywoływane przez HBV,

WZW typu B jest wywoływane przez HBV,

a WZW typu D – przez HDV wyłącznie w

a WZW typu D – przez HDV wyłącznie w

obecności HBV (zakażenie równoczesne

obecności HBV (zakażenie równoczesne

[koinfekcja] lub nadkażenie nosiciela

[koinfekcja] lub nadkażenie nosiciela

HBV).

HBV).

HBV należy do rodziny

HBV należy do rodziny

Hepadnavridae

Hepadnavridae

,

,

HDV jest wiroidem (RNA HDV znajduje się

HDV jest wiroidem (RNA HDV znajduje się

w otoczce białkowej o właściwościach

w otoczce białkowej o właściwościach

HBsAg).

HBsAg).

Ostre WZW typu B i D

Ostre WZW typu B i D

Istnieją trzy drogi zakażenia:

Istnieją trzy drogi zakażenia:

-

pozajelitowa (głównie przez krew)

pozajelitowa (głównie przez krew)

-

płciowa

płciowa

-

okołoporodowa

okołoporodowa

 

 

Ostre WZW typu B i D

Ostre WZW typu B i D

Czynniki i grupy ryzyka:

Czynniki i grupy ryzyka:

-

bliski kontakt z chorym na ostre lub przewlekłe

bliski kontakt z chorym na ostre lub przewlekłe

WZW typu B

WZW typu B

-

inwazyjne procedury diagnostyczne lub lecznicze,

inwazyjne procedury diagnostyczne lub lecznicze,

leczenie preparatami krwi, hemodializa

leczenie preparatami krwi, hemodializa

-

wielu partnerów seksualnych

wielu partnerów seksualnych

-

uzależnienie od narkotyków dożylnych

uzależnienie od narkotyków dożylnych

-

homoseksualizm u mężczyzn

homoseksualizm u mężczyzn

-

narażenie zawodowe na kontakt z krwią i płynami

narażenie zawodowe na kontakt z krwią i płynami

ustrojowymi (pracownicy służby zdrowia)

ustrojowymi (pracownicy służby zdrowia)

-

więźniowie

więźniowie

Ostre WZW typu B i D

Ostre WZW typu B i D

Obraz kliniczny:

Obraz kliniczny:

Obraz kliniczny nie różni się istotnie od WZW

Obraz kliniczny nie różni się istotnie od WZW

typu A, z tendencją do wolniejszego

typu A, z tendencją do wolniejszego

narastania

objawów.

W

okresie

narastania

objawów.

W

okresie

prodromalnym u 5-15% chorych mogą

prodromalnym u 5-15% chorych mogą

występować objawy przypominające chorobę

występować objawy przypominające chorobę

posurowiczą, w tym uporczywy ból mięśni i

posurowiczą, w tym uporczywy ból mięśni i

stawów, ustępujące po pojawieniu się

stawów, ustępujące po pojawieniu się

żółtaczki.

żółtaczki.

Ostre WZW typu B i D

Ostre WZW typu B i D

Badania pomocnicze:

Badania pomocnicze:

-

badania laboratoryjne: takie jak w WZW typu A

badania laboratoryjne: takie jak w WZW typu A

-

badanie serologiczne: w zależności od czasu,

badanie serologiczne: w zależności od czasu,

jaki upłynął od zakażenia, i fazy choroby

jaki upłynął od zakażenia, i fazy choroby

można wykryć w surowicy antygeny HBV

można wykryć w surowicy antygeny HBV

(HBsAg, HbeAg) oraz swoiste przeciwciała

(HBsAg, HbeAg) oraz swoiste przeciwciała

(anty-HBc w klasie IgM i IgG, anty-HBe, anty-

(anty-HBc w klasie IgM i IgG, anty-HBe, anty-

HBs) w różnych konstelacjach

HBs) w różnych konstelacjach

-

badanie morfologiczne

badanie morfologiczne

 

 

Ostre WZW typu B i D

Ostre WZW typu B i D

Rozpoznanie ostrego zakażenia HBV

Rozpoznanie ostrego zakażenia HBV

polega na stwierdzeniu HBsAg w

polega na stwierdzeniu HBsAg w

surowicy u osoby ze wzrostem

surowicy u osoby ze wzrostem

aktywności ALT kilka lub kilkanaście

aktywności ALT kilka lub kilkanaście

razy powyżej górnej granicy normy.

razy powyżej górnej granicy normy.

HBsAg można wykryć w surowicy po

HBsAg można wykryć w surowicy po

4 tygodniach od zakażenia, wraz z

4 tygodniach od zakażenia, wraz z

DNA HBV i HBeAg.

DNA HBV i HBeAg.

Ostre WZW typu B i D

Ostre WZW typu B i D

Powikłania:

Powikłania:

-

piorunujące zapalenie wątroby

piorunujące zapalenie wątroby

-

powikłania pozawątrobowe:

powikłania pozawątrobowe:



guzkowe zapalenie tętnic

guzkowe zapalenie tętnic



kłębuszkowe zapalenie nerek i zespół

kłębuszkowe zapalenie nerek i zespół

nerczycowy

nerczycowy

Ostre WZW typu

Ostre WZW typu

C

C

HCV jest wirusem z rodziny

HCV jest wirusem z rodziny

Flaviviridae

Flaviviridae

(RNA

(RNA

); jedynym rezerwuarem HCV jest

); jedynym rezerwuarem HCV jest

człowiek.

człowiek.

Ostre WZW typu

Ostre WZW typu

C

C

Objawy podmiotowe i przedmiotowe:

Objawy podmiotowe i przedmiotowe:

takie jak w WZW typu A i B o

takie jak w WZW typu A i B o

łagodnym przebiegu, ale większość

łagodnym przebiegu, ale większość

zakażeń

jest

bezobjawowa;

zakażeń

jest

bezobjawowa;

podstawowy objaw to niewielkie

podstawowy objaw to niewielkie

powiększenie wątroby.

powiększenie wątroby.

Ostre WZW typu

Ostre WZW typu

C

C

1)

1)

badania laboratoryjne

badania laboratoryjne

2)

2)

badania

serologiczne

i

badania

serologiczne

i

wirusologiczne: RNA HCV jest

wirusologiczne: RNA HCV jest

wykrywalny już po upływie 1-3

wykrywalny już po upływie 1-3

tygodni, a p/ciała anty-HCV po

tygodni, a p/ciała anty-HCV po

upływie 4-10 tygodni (śr. 7tyg.)

upływie 4-10 tygodni (śr. 7tyg.)

3)

3)

badanie morfologiczne

badanie morfologiczne

Ostre WZW typu

Ostre WZW typu

C

C

Rozpoznanie:

Rozpoznanie:

1)

1)

udowodniona ekspozycja na zakażenie HCV w

udowodniona ekspozycja na zakażenie HCV w

ciągu ostatnich 4 miesięcy

ciągu ostatnich 4 miesięcy

2)

2)

udokumentowana serokonwersja w anty-HCV

udokumentowana serokonwersja w anty-HCV

(pierwszy wynik ujemny, drugi dodatni)

(pierwszy wynik ujemny, drugi dodatni)

3)

3)

dodatni wynik badania na obecność RNA HCV

dodatni wynik badania na obecność RNA HCV

4)

4)

aktywność ALT > 10-krotnie powyżej górnej

aktywność ALT > 10-krotnie powyżej górnej

granicy normy (udokumentowane wartości

granicy normy (udokumentowane wartości

prawidłowe przez okres 12 miesięcy)

prawidłowe przez okres 12 miesięcy)

Wirusy wtórnie

Wirusy wtórnie

hepatotropowe

hepatotropowe



wirus Ebsteina i Barr

wirus Ebsteina i Barr



wirus cytomegalii

wirus cytomegalii



wirus opryszczki zwykłej

wirus opryszczki zwykłej



wirus różyczki

wirus różyczki



wirus ospy wietrznej

wirus ospy wietrznej



wirus odry

wirus odry

Przewlekłe WZW typu B

Przewlekłe WZW typu B

Jest to przewlekła (> 6 miesięcy)

Jest to przewlekła (> 6 miesięcy)

choroba wątroby, charakteryzująca się

choroba wątroby, charakteryzująca się

zmianami

martwiczo-zapalnymi,

zmianami

martwiczo-zapalnymi,

wywołana przetrwałym zakażeniem HBV.

wywołana przetrwałym zakażeniem HBV.

Przewlekłe WZW typu B

Przewlekłe WZW typu B

Czynniki sprzyjające przejściu ostrego WZW typu B w zapalenie

Czynniki sprzyjające przejściu ostrego WZW typu B w zapalenie

przewlekłe:

przewlekłe:

-

zakażenie okołoporodowe lub we wczesnym dzieciństwie

zakażenie okołoporodowe lub we wczesnym dzieciństwie

-

duża dawka zakażająca

duża dawka zakażająca

-

bezżółtaczkowy przebieg ostrego okresu choroby

bezżółtaczkowy przebieg ostrego okresu choroby

-

mała aktywność ALT w ostrym okresie choroby

mała aktywność ALT w ostrym okresie choroby

-

płeć męska

płeć męska

-

starszy wiek

starszy wiek

-

immunosupresja

immunosupresja

(także

(także

stosowanie

stosowanie

glikokortykosteroidów)

glikokortykosteroidów)

Przewlekłe WZW typu B

Przewlekłe WZW typu B

Większość chorych nie odczuwa żadnych

Większość chorych nie odczuwa żadnych

dolegliwości. W cięższych przypadkach

dolegliwości. W cięższych przypadkach

miernie nasilona żółtaczka, obecna stale lub

miernie nasilona żółtaczka, obecna stale lub

pojawiająca się okresowo. U niektórych

pojawiająca się okresowo. U niektórych

pacjentów pierwsze objawy związane są z

pacjentów pierwsze objawy związane są z

rozwiniętą już marskością wątroby lub z

rozwiniętą już marskością wątroby lub z

pozawątrobowymi powikłaniami związanymi

pozawątrobowymi powikłaniami związanymi

z obecnością kompleksów immunologicznych

z obecnością kompleksów immunologicznych

(guzkowe zapalenie tętnic, kłębuszkowe

(guzkowe zapalenie tętnic, kłębuszkowe

zapalenie nerek).

zapalenie nerek).

Przewlekłe WZW typu B

Przewlekłe WZW typu B

Badania pomocnicze:

Badania pomocnicze:

1)

1)

badania laboratoryjne: do momentu

badania laboratoryjne: do momentu

wystąpienia powikłań są w normie

wystąpienia powikłań są w normie

(mierny wzrost aktywności ALT>AST)

(mierny wzrost aktywności ALT>AST)

2)

2)

badanie serologiczne i wirusologiczne: w

badanie serologiczne i wirusologiczne: w

surowicy stwierdza się HBsAg oraz anty-

surowicy stwierdza się HBsAg oraz anty-

HBc w klasie IgG; można wykryć także

HBc w klasie IgG; można wykryć także

HBeAg lub anty-Hbe, a także DNA HBV

HBeAg lub anty-Hbe, a także DNA HBV

3)

3)

badanie morfologiczne

badanie morfologiczne

Przewlekłe WZW typu B

Przewlekłe WZW typu B

Przebieg naturalny:

Przebieg naturalny:

Cechuje się osobnicza zmiennością i

Cechuje się osobnicza zmiennością i

powolnym postępem zmian; zależy

powolnym postępem zmian; zależy

od

dynamiki

włóknienia,

które

od

dynamiki

włóknienia,

które

prowadzi do marskiej przebudowy

prowadzi do marskiej przebudowy

miąższu.

miąższu.

Przewlekłe WZW typu B

Przewlekłe WZW typu B

Leczenie farmakologiczne:

Leczenie farmakologiczne:

ma na celu eliminację HBV lub supresję jego

ma na celu eliminację HBV lub supresję jego

replikacji w celu zahamowania marskości

replikacji w celu zahamowania marskości

wątroby.

wątroby.

Podstawowe wskazania do leczenia p/wirusowego:

Podstawowe wskazania do leczenia p/wirusowego:

1)

1)

intensywna replikacja HBV: HBeAg (+) lub >

intensywna replikacja HBV: HBeAg (+) lub >

10^5 kopii/ml DNA HBV w surowicy

10^5 kopii/ml DNA HBV w surowicy

2)

2)

zapalenie wątroby o co najmniej umiarkowanym

zapalenie wątroby o co najmniej umiarkowanym

nasileniu: ALT > 2 x powyżej górnej granicy

nasileniu: ALT > 2 x powyżej górnej granicy

normy lub cechy umiarkowanego lub ciężkiego

normy lub cechy umiarkowanego lub ciężkiego

zapalenia w badaniu histologicznym

zapalenia w badaniu histologicznym

Przewlekłe WZW typu B

Przewlekłe WZW typu B

Powikłania:

Powikłania:

1)

1)

marskość wątroby

marskość wątroby

2)

2)

rak wątrobowokomórkowy

rak wątrobowokomórkowy

3)

3)

choroby spowodowane

choroby spowodowane

kompleksami immunologicznymi

kompleksami immunologicznymi

Przewlekłe WZW typu C

Przewlekłe WZW typu C

Jest to długotrwała (> 6 miesięcy)

Jest to długotrwała (> 6 miesięcy)

choroba wątroby, charakteryzująca się

choroba wątroby, charakteryzująca się

zmianami

martwiczo-zapalnymi,

zmianami

martwiczo-zapalnymi,

wywołana przetrwałym zakażeniem HCV.

wywołana przetrwałym zakażeniem HCV.

Przewlekłe WZW typu C

Przewlekłe WZW typu C

Czynniki ryzyka rozwoju przewlekłego WZW typu C:

Czynniki ryzyka rozwoju przewlekłego WZW typu C:

-

zakażenie związane z przetoczeniem krwi

zakażenie związane z przetoczeniem krwi

-

duża ilość przetoczonej krwi

duża ilość przetoczonej krwi

-

bezobjawowy przebieg ostrego okresu choroby

bezobjawowy przebieg ostrego okresu choroby

-

wielofazowy przebieg aktywności ALT

wielofazowy przebieg aktywności ALT

-

płeć męska

płeć męska

-

wiek > 40 lat w chwili zakażenia

wiek > 40 lat w chwili zakażenia

-

immunosupresja

immunosupresja

Przewlekłe WZW typu C

Przewlekłe WZW typu C

U 70% chorych występuje co najmniej

U 70% chorych występuje co najmniej

jeden z następujących objawów:

jeden z następujących objawów:

-

osłabienie

osłabienie

-

bóle mięśni

bóle mięśni

-

bóle stawów

bóle stawów

-

parestezje

parestezje

-

świąd skóry

świąd skóry

-

zespół suchości błon śluzowych

zespół suchości błon śluzowych

-

obniżony nastrój

obniżony nastrój

Przewlekłe WZW typu C

Przewlekłe WZW typu C

1)

1)

Badania laboratoryjne: tak jak w

Badania laboratoryjne: tak jak w

przewlekłym WZW typu B, do momentu

przewlekłym WZW typu B, do momentu

wystąpienia powikłań są w normie

wystąpienia powikłań są w normie

(mierny wzrost aktywności ALT>AST)

(mierny wzrost aktywności ALT>AST)

2)

2)

Badania serologiczne: RNA HCV jest

Badania serologiczne: RNA HCV jest

wykrywalny już po upływie 1-3 tygodni,

wykrywalny już po upływie 1-3 tygodni,

a p/ciała anty-HCV po upływie 4-10

a p/ciała anty-HCV po upływie 4-10

tygodni (śr. 7tyg.)

tygodni (śr. 7tyg.)

3)

3)

Badanie morfologiczne

Badanie morfologiczne

Przewlekłe WZW typu C

Przewlekłe WZW typu C

Kryteria rozpoznania:

Kryteria rozpoznania:

-

obecność RNA HCV we krwi przez > 6

obecność RNA HCV we krwi przez > 6

miesięcy

miesięcy

-

zmiany

zapalno-martwicze,

z

zmiany

zapalno-martwicze,

z

towarzyszącym włóknieniem w badaniu

towarzyszącym włóknieniem w badaniu

histopatologicznym

histopatologicznym

Przewlekłe WZW typu C

Przewlekłe WZW typu C

Wskazania do leczenia

Wskazania do leczenia

farmakologicznego:

farmakologicznego:

1)

1)

przewlekle utrzymująca się

przewlekle utrzymująca się

zwiększona aktywność ALT

zwiększona aktywność ALT

2)

2)

co najmniej umiarkowanie nasilone

co najmniej umiarkowanie nasilone

zmiany zapalno-martwicze z

zmiany zapalno-martwicze z

towarzyszącym włóknieniem

towarzyszącym włóknieniem

okołowrotnym lub przęsłowym

okołowrotnym lub przęsłowym

3)

3)

objawowa mieszana krioglobulinemia

objawowa mieszana krioglobulinemia

Przewlekłe WZW typu C

Przewlekłe WZW typu C

Powikłania:

Powikłania:

-

marskość wątroby

marskość wątroby

-

choroby autoimmunologiczne i związane

choroby autoimmunologiczne i związane

z kompleksami immunologicznymi

z kompleksami immunologicznymi

(zapalenie tarczycy,

(zapalenie tarczycy,

autoimmunologiczne zapalenie wątroby)

autoimmunologiczne zapalenie wątroby)

-

rak wątrobowokomórkowy

rak wątrobowokomórkowy