Kamil Sawa
Rafał Siewak
Formalizacja :
Formalizacja to proces polegający na
określeniu w formie pisemnej zakresu
zadań i odpowiedzialności
poszczególnych elementów oraz
organizacji jako całości, który prowadzi
do wytworzenia wzorców zachowań i
zależności oraz procedury działania.
Formalizując strukturę tworzymy
szereg przepisów, które określają:
misję i cele systemu
zadania podstawowych stanowisk,
komórek i jednostek organizacyjnych
podstawowe zależności organizacyjne
zakresy uprawnień i odpowiedzialności
wzorce działań (dotyczące istotnych
procesów i procedur)
Etapy :
Proces formalizacji jak dowodzi praktyka przebiega w
trzech etapach:
zalegalizowanie przedsiębiorstwa, określenie jego
misji, celów, przedmiotu działania oraz zasad
funkcjonowania. Efektem pierwszego etapu jest
powstanie takich dokumentów jak: statut, schemat i
regulamin organizacyjny
opracowanie szczegółowej dokumentacji dotyczącej
jednostek, komórek i stanowisk organizacyjnych oraz
wzorców zachowań w konkretnych sytuacjach
organizacyjnych
ciągłe doskonalenie dokumentacji organizacyjnej
(posiada charakter permanentny), ma na celu
dostosowywanie zasad do zmieniających się
warunków wewnętrznych i zewnętrznych organizacji
(A. Nalepka 2001, s119-120)
Pomiar
Formalizacja dotyczy każdej organizacji, jednak możemy mówić o
różnym jej stopniu i zakresie. Częstym problemem dla
kierownictwa jest zatem znalezienie tzw. optimum formalizacji,
gdy nie zostaje ono osiągnięte mamy do czynienia z:
przeformalizowaniem - występuje, gdy obowiązuje zbyt szeroki
zakres reguł organizacyjnych, co prowadzi do braku elastyczności,
czyli podatności na zamiany;
niedoformalizowaniem - polegającym na istnieniu zbyt malej ilości
przepisów lub o małym zakresie, prowadzi to do swobody działań
pracowników, co z kolei skutkuje chaosem i spadkiem sprawności
organizacji
Stopień formalizacji systemu może być mierzony:
liczbą przepisów określających funkcjonowanie organizacji (cele,
zadania)
stopniem szczegółowości tych przepisów
stopniem rygorystyczności (karami za niezastosowanie się do
przepisów) (A. K. Koźmiński, W. Piotrowski 2000, s.273)
Błędy formalizacji
niedoformalizowanie (za mało
przepisów - bałagan);
przeformalizowanie (za dużo
przepisów - zagubienie; prowadzi do
biurokratyzmu);
błędy techniczne (zła konstrukcja,
niespójne, nieaktualne, wykluczające
się przepisy).
Elementy składowe
organizacji
poziom
formaliza
cji
Organizacja całkowita
potencja
lny
Organizacja poddająca się
formalizacji
Organi
za-cja
nie
poddaj
ąca się
formali
za-cji
Organi
za-cja
pozafo
rmalna
pożądan
y
Organizacja
formalizowana
formalna
Organizacja
nie
formalizowan
a
rzeczywi
sty
Organiza
cja
nieforma
lna
Rzeczywi
sta
organiza
cja
formalna
Organizacja
niesformalizo
wana
Organizacja pozaformalna
– część organizacji znajdująca
się poza sferą formalizacji –
oddziaływań konstruktora
organizacji, nie poddająca się
formalizacji
Organizacja nieformalna
– przejawy odstępstw
(zachowań ludzi i metody ich
postępowania) od
zaprojektowanej organizacji
formalnej
Organizacja rzeczywista
– to faktycznie funkcjonująca
część organizacji formalnej,
organizacja nieformalna,
organizacja sformalizowana i
organizacja pozaformalna
Organizacja nierzeczywista
(fikcja organizacyjna)
– nie przestrzegane składniki
organizacji formalnej np.
faktycznie nie wykonane zadania
ujęte w zakresach obowiązków,
nie realizowane procedury
działania
Zarzadzanie
jest to celowe podejmowanie decyzji
i działań prowadzących do osiągania
założonych celów w sposób
skuteczny i sprawny(dzięki
wykorzystaniu posiadanych zasobów)
lub celowe dysponowanie zasobami.
TRZY FORMY KIEROWANIA
ORGANIZACJAMI:
1. Administrowanie (rządzenie) tytułem
do kierowania SA kompetencje
formalne.
2. Zarządzanie tytułem do kierowania
SA kompetencje materialne
3. Przywództwo tytułem do kierowania
SA kompetencje intelektualne( autorytet
osobisty) umożliwiający współdziałanie z
innymi ludźmi.
SZCZEBLE ZARZADZANIA:
1 poziom (kierownictwo naczelne,
dyrektor, prezes, z-ca prezesa)
2 poziom ( kierownik wydziału,
zakładu, fili, departamentu)
3 poziom ( kierownik sekcji, zmiany,
mistrz)