SCHORZENIA

NOWOTWOROWE

• Nowotworowa transformacja w starości przebiega

tak, jak we wcześniejszych okresach życia.

Onkogeny

wirusowe

sterują

zwyczajnymi,

życiowymi

procesami

komórki,

ale

mają

potencjalne możliwości przekształcenia komórki

normalnej w nowotworową.

• Wcześniej inny proces karcinogenny (chemiczny,

fizyczny) zakłóca informację genetyczną komórki,

wprowadzając

ją

w

fazę

inicjacji,

czyli

nieodwracalnych uszkodzeń DNA.

• Kolejna faza – proliferacji - ma początkowo

przebieg bezobjawowy i tylko niekiedy rozpoznaje

się carcinoma in situ albo preleukemie.

• W okresie progresji stan dotychczasowy przybiera

charakter złośliwy, z możliwością powstawania

przerzutów. Specjalną klasę onkogenów stanowią

antyonkogeny.

• Domniemany wpływ starości na

onkogenezę polega na:

• - długotrwałym działaniu czynników

karcenogennych: wirusowych,
chemicznych, fizycznych

• - zwiększonej podatności komórek na

karcenogeny

• - zmniejszonej zdolności napraw DNA
• - utracie genów supresorów, czyli

antyonkogenów, czego skutkiem jest
uczynnienie onkogenów albo nasilenie
ich działania

• - osłabieniu nadzoru immunologicznego.

• W całym życiu człowieka zachodzi 10

16

podziałów komórek. W trakcie jednego na
10

podziałów

zdarza

się

mutacja

somatyczna. Czas, jaki upływa od mutacji
komórki do rozwoju wykrywalnego guza,
określa się na ok. 10-30% najdłuższego
możliwego trwania życia (maximum life
span - MLS).

• W warunkach laboratoryjnych starcze

komórki nie zawsze wykazują większą
podatność na uszkodzenie i transformacje
niż młode. Nie ma zgodności co do
występowania starczego defektu napraw
DNA, ponieważ może on zależeć od
rodzaju uszkodzenia.

• Tak zwana immunosenescencja może

dotyczyć różnych procesów. Coraz częściej
zdarza

się w gerontologii doświadczalnej, że

wyniki badań, początkowo interpretowane
jednoznacznie, po latacb budzą
wątpliwości.

• Do nowotworów występujących w starości

najczęściej zalicza się guzy jelita grubego,
odbytnicy, sutka i gruczołu krokowego.

Najczęściej popełniane błędy

diagnostyczne w przypadku

nowotworu

OBJAW

BŁĘDNE

ROZPOZNANIE

Krwawienia z odbytu

Hemoroidy

Zaparcia

Nawykowe, starcze

Zaburzenia diurezy
u mężczyzn

Łagodny przerost
stercza

Bóle kostne, (przerzuty) Zmęczenie,

osteoporoza,

zmiany
zwyrodnieniowe

Krwiomocz lub
krwinkomocz w
przypadku raka
pęcherza moczowego

Kamica nerkowa

• LECZENIE NOWOTWORÓW:

• Chirurgiczne usunięcie tkanki

nowotworowej

• Radioterapia
• Hormonoterapia
• Chemioterapia

• Wybierając kierunek leczenia

starego człowieka zawsze bierze

się pod uwagę jego przewidywane

dalsze trwanie życia (LE).

• Do nowotworów hormonozależnych

zalicza się:

– Guzy gruczołu krokowego
– Guzy sutka
– Zmany neo trzonu macicy
– Częściowo guzy tarczycy

Najczęściej stosuje się:
estrogeny,
androgeny,
antyestrogeny,
antyandrogeny,
progestageny,
glikokortykosteroidy,
leki przeciwprolaktynowe

ZASADY

POSTĘPOWANIA:

• Poprawić jakość życia uznając

to za główny cel

• Nie przekraczać granic tolerancji
• Uwzględniać rokowanie i

przewidywane dalsze trwanie
życia (LE)

• Nie zapominać o znaczeniu

leczenia paliatywnego

• Zabiegać o dostępność placówek

specjalistycznych

WIELOCZYNNIKOWA

KATASTROFA

• Każdy człowiek ma potrzebę przeżycia

starości doskonałej, harmonijnej i
czynnej, umożliwiającej kompensację
ponoszonych strat.

• Nieczęsto jednak fizjologiczny i normalny

etap życia, jakim jest starość odpowiada
oczekiwaniom.

• Starość patologiczna, niekorzystna dla

chorego i jego opiekunów, a nieraz
tragiczna, jest nazywana wieloczynnikową
katastrofą.

• Czy starość demograficzna musi być

klęską dla społeczeństwa?

• Cel geriatrii jakim jest poprawa

jakości życia starego człowieka,
jest wyzwaniem dla różnych
środowisk zawodowych.

• Udział pielęgniarki w osiągnięciu

tego celu polega na:

– Dążeniu do samowystarczalności i

niezależności pacjenta

– Organizacji i nadzorze nad nad

realizacją świadczeń

– Nadzór nad odżywianiem, rehabilitacją

i pomocą psychologa

Zakres kwalifikacji i kompetencji pielęgniarki
gerontologicznej, określony przez
Amerykańskie Stowarzyszenie Pielęgniarek
(American Nurses Association Standards of
Gerontological Nursing Practice) obejmuje:

Diagnozę, planowanie i organizowanie

leczenia w najszerszym znaczeniu tych
słów

Pielęgnację
Czynności administracyjne i świadczenia

socjalne

Oraz ocenę skuteczności we wszystkich

powyższych aspektach praktyki
pielęgniarskiej

Rehabilitacja osób w starszym

wieku

• Rehabilitację osób w starszym wieku

prowadzi się kompleksowo w trzech

sferach:

• Psychicznej
• Fizycznej
• Społecznej

• W rehabilitacji leczniczej zmierza

się do zniesienia zaburzeń,

które dyskoordynują podstawowe funkcje

ustroju i przystosowanie człowieka do

minimalnych wymagań życia codziennego.

Proces rehabilitacji powinien

uwzględniać następujące potrzeby

starego człowieka:

• Ochrony zdrowia
• Poczucia przynależności do

określonych grup społecznych

• Spędzania w sposób interesujący

wolnego czasu

• Aktywności społecznej (bycie

przydatnym)

• Respektowania indywidualności
• Wyrażania myśli, poglądów, uczuć itp.

Rehabilitacja starszych osób

obejmuje:

• I

• Usprawnianie w okresie unieruchomienia

w łóżku

• Kinezyterapia miejscowa(indywidualna) –

zwiększa zakres ruchów kończyn i
tułowia, siłę mięśni i
zapobiega powikłaniom krążeniowo-
oddechowym

• Stopniowa pionizacja
• Nauka chodzenia lub samodzielnego

przechodzenia na wózek inwalidzki

• II
• Kinezyterapia ogólna:

– Ćwiczenia zespołowe ogólnousprawniające
– Gimnastyka poranna
– Spacery

III
Fizykoterapia (szczególnie w aspekcie walki z

bólem)

Obejmuje zabiegi z wykorzystaniem:
- Prądu stałego galwanicznego
- Prądu galwanicznego impulsowego
- Prądów dynamicznych
- Diatermii impulsowej
- Ultradźwięków, lasera i pola magnetycznego o

niskiej częstotliwości

• IV
• Ergoterapia

– Terapia zajęciowa mająca charakter

psychoterapeutyczny

– Prace umożliwiające trening koordynacji

ruchów

– Prace usprawniające funkcjonowanie

psychiczne w przypadku występowania
zmian w mózgu

V
Psychoterapia

VI
Utrzymanie kontaktów z rodziną