NOWOTWORY
NOWOTWORY
I CHOROBY
I CHOROBY
CHIRURGICZNE
CHIRURGICZNE
SUTKA
SUTKA
W związku działania hormonów
W związku działania hormonów
( progesteronu, estrogenów i
( progesteronu, estrogenów i
prolaktyny) gruczoł piersiowy podlega
prolaktyny) gruczoł piersiowy podlega
stałym przemianom hormonalnym,
stałym przemianom hormonalnym,
obserwujemy również dużą możliwość
obserwujemy również dużą możliwość
występowania różnych stanów
występowania różnych stanów
patologicznych. Należą do nich:
patologicznych. Należą do nich:
guzy zapalne nieswoiste
guzy zapalne nieswoiste
guzy zapalne swoiste (gruźlica, kiła)
guzy zapalne swoiste (gruźlica, kiła)
choroba Beisner-Boecka-Schaumanna
choroba Beisner-Boecka-Schaumanna
nowotwory łagodne (fibroadenoma, guz
nowotwory łagodne (fibroadenoma, guz
Mullera)
Mullera)
łagodne dysplazje sutka
łagodne dysplazje sutka
brodawczak wewnątrzprzewodowy
brodawczak wewnątrzprzewodowy
martwica tłuszczowa
martwica tłuszczowa
nowotwory złośliwe (raki, mięsaki)
nowotwory złośliwe (raki, mięsaki)
EPIDEMIOLOGIA RAKA
EPIDEMIOLOGIA RAKA
SUTKA
SUTKA
Zapadalność na raka sutka w Polsce
Zapadalność na raka sutka w Polsce
wynosi
wynosi
40-44 zachorowań na 100.000 kobiet
40-44 zachorowań na 100.000 kobiet
Najczęściej obserwujemy raka sutka w
Najczęściej obserwujemy raka sutka w
grupie wieku 60-69 i 70-79 lat
grupie wieku 60-69 i 70-79 lat
Rokowanie jest niepomyślne, około 40-
Rokowanie jest niepomyślne, około 40-
55% chorych leczonych przeżyło okres 5-
55% chorych leczonych przeżyło okres 5-
letni
letni
HISTOPATOLOGIA
HISTOPATOLOGIA
KLASYFIKACJA RAKA SUTKA WG WHO
KLASYFIKACJA RAKA SUTKA WG WHO
Raki nienaciekające
Raki nienaciekające
(wewnątrzprzewodowe,
(wewnątrzprzewodowe,
wewnątrzzrazikowe)
wewnątrzzrazikowe)
Raki naciekające:
Raki naciekające:
rak przewodowy naciekający – występuje 60-
rak przewodowy naciekający – występuje 60-
80% raków sutka
80% raków sutka
rak zrazikowy naciekający – 3-10%
rak zrazikowy naciekający – 3-10%
rak galaretowy – 3-7%
rak galaretowy – 3-7%
rak rdzeniowy – 2,5-5%
rak rdzeniowy – 2,5-5%
rak brodawkowaty – 2-4%
rak brodawkowaty – 2-4%
rak cewkowy – 1-2%
rak cewkowy – 1-2%
rak wydzielający młodzieńczy – 1,5-2,5%
rak wydzielający młodzieńczy – 1,5-2,5%
rak apokrynowy – 1-1,5%
rak apokrynowy – 1-1,5%
rak z metaplazją nabłonkową – 1%
rak z metaplazją nabłonkową – 1%
Rak Pageta- 2,5%
Rak Pageta- 2,5%
OBJAWY I SZERZENIE SIĘ
OBJAWY I SZERZENIE SIĘ
RAKA SUTKA
RAKA SUTKA
Rak sutka szerzy się przez ciągłość, drogą
Rak sutka szerzy się przez ciągłość, drogą
naczyń chłonnych i drogą naczyń
naczyń chłonnych i drogą naczyń
krwionośnych. Występowanie zmian
krwionośnych. Występowanie zmian
przerzutowych w węzłach chłonnych
przerzutowych w węzłach chłonnych
pachowych zależy od wielkości guza,
pachowych zależy od wielkości guza,
stopnia zróżnicowania raka i w mniejszym
stopnia zróżnicowania raka i w mniejszym
stopniu od jego lokalizacji.
stopniu od jego lokalizacji.
Szerzenie się drogą naczyń krwionośnych
Szerzenie się drogą naczyń krwionośnych
powoduje rozsiew procesu nowotworowego
powoduje rozsiew procesu nowotworowego
(wątroba, płuco, kości itd.)
(wątroba, płuco, kości itd.)
ROZPOZNANIE RAKA
ROZPOZNANIE RAKA
SUTKA
SUTKA
Wywiad
Wywiad
Badanie oglądaniem
Badanie oglądaniem
Badanie
Badanie
obmacywaniem
obmacywaniem
Mammografia
Mammografia
Kseromammografia
Kseromammografia
Ultrasonografia
Ultrasonografia
BAC
BAC
Badania laboratoryjne
Badania laboratoryjne
Markery nowotworowe
Markery nowotworowe
Rtg klatki piersiowej
Rtg klatki piersiowej
Badanie
Badanie
ginekologiczne
ginekologiczne
USG jamy brzusznej
USG jamy brzusznej
SYSTEM KLASYFIKACJI TNM
SYSTEM KLASYFIKACJI TNM
W raku sutka, podobnie jak w większości
W raku sutka, podobnie jak w większości
nowotworów, podstawą do podejmowania
nowotworów, podstawą do podejmowania
decyzji o sposobie leczenia i określenia
decyzji o sposobie leczenia i określenia
rokowania jest stopień zaawansowania procesu
rokowania jest stopień zaawansowania procesu
nowotworowego.
nowotworowego.
Obecnie jest powszechnie przyjęty system
Obecnie jest powszechnie przyjęty system
klasyfikacyjny TNM. System TNM odnosi się do
klasyfikacyjny TNM. System TNM odnosi się do
różnych sytuacji klinicznych i jest kodowany
różnych sytuacji klinicznych i jest kodowany
w następujący sposób: T (
w następujący sposób: T (
tumor
tumor
) – guz, N
) – guz, N
(
(
nodulus
nodulus
) – węzeł chłonny, M (
) – węzeł chłonny, M (
metastasis
metastasis
) –
) –
przerzuty z podziałem na stopnie
przerzuty z podziałem na stopnie
zaawansowania
zaawansowania
W ostatnich latach wprowadzono klasyfikację
W ostatnich latach wprowadzono klasyfikację
pTNM, która jest oparta na połączeniu badania
pTNM, która jest oparta na połączeniu badania
klinicznego przed leczeniem i wykonaniu badań
klinicznego przed leczeniem i wykonaniu badań
histopatologicznych preparatu pooperacyjnego
histopatologicznych preparatu pooperacyjnego
METODY LECZENIA RAKA
METODY LECZENIA RAKA
SUTKA
SUTKA
Wybór metody leczenia zależy od
Wybór metody leczenia zależy od
zaawansowania procesu nowotworowego
zaawansowania procesu nowotworowego
określonego w stopniach klinicznych
określonego w stopniach klinicznych
podziału TNM
podziału TNM
We wczesnych okresach rozwoju rak
We wczesnych okresach rozwoju rak
sutka stanowi bezwzględnie wskazanie
sutka stanowi bezwzględnie wskazanie
do leczenia operacyjnego.
do leczenia operacyjnego.
W późniejszych okresach rozwoju
W późniejszych okresach rozwoju
powinien być leczony napromienianiem,
powinien być leczony napromienianiem,
hormonoterapią lub chemicznie.
hormonoterapią lub chemicznie.
METODY LECZENIA
METODY LECZENIA
CHIRURGICZNEGO
CHIRURGICZNEGO
Zabieg Pateya
Zabieg Pateya
Zabieg Halsteda
Zabieg Halsteda
Leczenie oszczędzające
Leczenie oszczędzające
raka piersi
raka piersi
Mastectomia simplex
Mastectomia simplex
Zabiegi odtwórcze
Zabiegi odtwórcze
Leczenie chemiczne (chemioterapia):
Leczenie chemiczne (chemioterapia):
Chemioterapia pooperacyjna powinna rozpocząć się
Chemioterapia pooperacyjna powinna rozpocząć się
w czasie
w czasie
2 tygodni od radykalnego zabiegu operacyjnego.
2 tygodni od radykalnego zabiegu operacyjnego.
Najczęściej stosowanymi cytostatykami są:
Najczęściej stosowanymi cytostatykami są:
doksyrubicyna, cyklofosfamid, metotrexat, 5-
doksyrubicyna, cyklofosfamid, metotrexat, 5-
fluorouracil
fluorouracil
Leczenie hormonalne (hormonoterapia):
Leczenie hormonalne (hormonoterapia):
Uzasadnieniem stosowania terapii hormonalnej jest
Uzasadnieniem stosowania terapii hormonalnej jest
eliminacja pobudzającego wpływu estrogenów na
eliminacja pobudzającego wpływu estrogenów na
wzrost raka.
wzrost raka.
Leki (Tamoxifen, Femara, Orimeten) nie tylko blokują
Leki (Tamoxifen, Femara, Orimeten) nie tylko blokują
wytwarzane estrogenów przez jajniki czy nadnercza,
wytwarzane estrogenów przez jajniki czy nadnercza,
ale również mają wpływ na produkcję estrogenów w
ale również mają wpływ na produkcję estrogenów w
tkance tłuszczowej
tkance tłuszczowej
Leczenie napromienianiem (radioterapia):
Leczenie napromienianiem (radioterapia):
Może być stosowane jako uzupełnienie radykalnego
Może być stosowane jako uzupełnienie radykalnego
leczenia chirurgicznego, miejscowo w
leczenia chirurgicznego, miejscowo w
zaawansowanych nieoperacyjnych rakach sutka, w
zaawansowanych nieoperacyjnych rakach sutka, w
leczeniu wznów i przerzutów.
leczeniu wznów i przerzutów.
Napromienianie rozpoczynamy w 4-6 tygodni po
Napromienianie rozpoczynamy w 4-6 tygodni po
leczeniu radykalnym sutka w warunkach terapii
leczeniu radykalnym sutka w warunkach terapii
megawoltowej
megawoltowej
CZYNNIKI
CZYNNIKI
PROGNOSTYCZNE
PROGNOSTYCZNE
I ROKOWNICZE
I ROKOWNICZE
Przerzuty w węzłach chłonnych
Przerzuty w węzłach chłonnych
Wielkość guza w cm
Wielkość guza w cm
Typ histologiczny raka
Typ histologiczny raka
Stopień histologicznej
Stopień histologicznej
złośliwości
złośliwości
Poziom receptorów
Poziom receptorów
estrogenowych
estrogenowych
i progesteronowych
i progesteronowych
Wysoki indeks mitotyczny
Wysoki indeks mitotyczny
Wiek chorej poniżej 35lat
Wiek chorej poniżej 35lat