PROTOKÓŁ

DYPLOMATYCZNY

PRZYGOTOWAŁY:

ELŻBIETA WOŹNICA

PAULINA ZAJDA

Zakres prezentacji:



Pojęcie protokołu dyplomatycznego



Źródła i historia protokołu



Zadania protokołu dyplomatycznego w

Polsce



Ceremoniał państwowy i dyplomatyczny



Zasady savoir-vivre



Zasady organizacji życia dyplomatycznego:

wyjazdy

, przyjęcia, przyjmowanie gości,

pierwszeństwo, stroje, wymiana

korespondencji

„

Niegdyś bywało, że do sali

obrad wykuwano tyleż drzwi, ilu

było dyplomatów, by zapobiec

sporom, kto wejdzie pierwszy.

Dziś te zawiłe kwestie

rozstrzyga protokół

dyplomatyczny.”

Co to jest protokół

dyplomatyczny?

„

protokół uchodzi za liturgię dyplomacji.

Kryjąca się poza nim treść musi być

dostatecznie ważna, a przekonanie o

jej doniosłości dostatecznie silne, w

przeciwnym bowiem razie –

zewnętrzne przejawy protokołu

musiałyby się wydawać

niezrozumiałym fetyszem lub

niedorzecznością”

– Edward Pałyga

(historyk dyplomacji)

Definicje:



„ogół prawideł i zasad postępowania i zachowania

się, przyjęty w stosunkach międzynarodowych;

ceremoniał dyplomatyczny”



„fr. Protocole diplomatique; ang. Diplomatic

Protocole) - ogólnie oznacza zbiór reguł

normujących porządek w oficjalnym obrocie

dyplomatycznym będący zarazem całością technik

pracy służb zagranicznych, których zadaniem jest

stworzenie w stosunkach międzypaństwowych

klimatu szacunku oraz wzajemnego

poszanowania. Jest on narzędziem polityki

zagranicznej państwa i służy do przenoszenia

istotnych politycznie treści za pośrednictwem jego

wysoce sformalizowanego rytuału i języka”

Źródła i historia

protokołu

dyplomatycznego

Kiedyś było tak…

5, 6)

Funkcja posła była

dostępna dla każdego.

W Egipcie, żeby nie

stracić zaprawionych

wojowników do

wrogich władców

wysyłano starców,

kobiety a często

nawet kapłanów.

Posłowi/ Posłance

zazwyczaj

towarzyszyła świta -

skrybowie, tłumacze i

służba.

W starożytnym Rzymie istniało 20-

osobowe kolegium fecjałów,

powołane za czasów mitycznego

władcy Numy Pompiliusza, następcy

założyciela Rzymu Romulusa.

Fecjałowie byli kapłanami

nadzorującymi ceremoniał związany

z przyjmowaniem i wysyłaniem

posłów, niezwykle bogaty i pełen

ściśle przestrzeganych form.

Poselstwa państw zaprzyjaźnionych

witano już na granicy, zapewniając

im eskortę aż do miasta, gdzie gości

umieszczano w reprezentacyjnych

kwaterach. Podejmowano ich

niezwykle uroczyście, wyprawiano

uczty oraz igrzyska. Podczas uczty

stojący na czele poselstwa zajmował

miejsce honorowe, tuż obok

gospodarza. Posłowie brali udział w

specjalnej sesji senatu. Następowała

również wymiana hojnych darów.

Tradycje poselskie przejęło również Cesarstwo Bizantyjskie. Stosowało

ono kilka zmyślnych trików, żeby pokazać swoją wielkość. Polegały one
choćby na tym, że witane na granicy poselstwo prowadzone było do
Konstantynopola trudnymi szlakami. Pokazywano, jak wielkie
niebezpieczeństwa czyhają po drodze. Na cześć posłów wydawano
uczty i organizowano zabawy. Uginające się pod jadłem i napojami
stoły, bogato przystrojone sale audiencyjne, nawet w okresach, kiedy
kasa Cesarstwa Bizantyjskiego nie była zasobna, miały utwierdzić
posłów w przekonaniu, a za ich pośrednictwem władców obcych
państw, że tak potężnego sąsiada nie warto atakować...

…

w tym czasie na Zachodzie potęgą dyplomatyczną było

papiestwo. Upowszechnił ono łacinę, jako język

obowiązujący w średniowiecznych stosunkach

międzynarodowych, a także wprowadziła instytucję

stałych przedstawicielstw dyplomatycznych.

Bizantyjska tradycja dała

początek dyplomacji weneckiej, a

ta z kolei nadała kształt

nowożytnej dyplomacji

europejskiej.

Zachodnia Europa oprawę

audiencji obcych posłów

powierzała własnym mistrzom

ceremonii (master of

ceremonies). Do ich zadań

zaliczała się też organizacja

wszystkich uroczystości

dworskich, od koronacji, przez

oficjalne wjazdy, śluby monarsze,

aż po pogrzeby. Stąd wziął się

namaszczony ceremoniał przyjęć

obcych posłów, wywodzący się

od uroczystości o silnym akcencie

religijnym.

…

Za przełom w dziejach protokołu

uznaje się 1 stycznia 1585r. kiedy

król Francji Henryk III (Walezy) wydał

ordynację ustanawiającą urząd

„wprowadzającego ambasadorów i

władców obcych”

. Celem władcy było

lepsze przygotowanie dworu do

przyjmowania obcych posłów.

Przypomnijmy, że w tym czasie istniał

już podobny urząd mistrza ceremonii,

co wywołało spory kompetencyjne…

…

Ostateczną wykładnię różnic

kompetencji dał w 1822r. Baron de

La Live swojemu ministrowi spraw

zagranicznych: „ Introducteur des

ambassadeurs jest przełożonym

służby ceremonii zagranicznych,

podczas gdy maitre des ceremonies

kieruje ceremoniami francuskimi”

Protokół a ceremoniał



Protokół – czyli

obsługa kontaktów z

przedstawicielami

państw obcych



XIX w. –

przekształcenie

protokołu w służbę

Ministerstwa Spraw

Zagranicznych



Ceremoniał – zajmuje

się organizacją

uroczystości

państwowych



XX w. –

szambelanowie

odpowiedzialni za

ceremonie pozostają

już tylko na dworach

monarszych

Zadania protokołu

„

Celem protokołu i etykiety dyplomatycznej jest więc

nie tylko zapobieganie obrazom i naprężeniom, ale

pozytywne wygładzanie terenu i tworzenie

atmosfery harmonijnej i przychylnej dla

rozmawiania o sprawach stosunków

międzynarodowych. Możliwe jest to przez

uzgodnienie pewnych zasad i reguł przy

nawiązywaniu tych stosunków. Te reguły i zwyczaje

zmieniają się stosownie do demokratyzacji i rozwoju

tendencji uproszczenia zasad współżycia”

10)

-Karol Bertoni

(twórca polskiego protokołu dyplomatycznego)

• przygotowuje plany i programy wizyt głów państw, szefów rządów i
ministrów spraw zagranicznych oraz odpowiada za ich realizację,

• współdziała z właściwymi komórkami organizacyjnymi w
przygotowaniu i realizacji programów wizyt sekretarza stanu,
podsekretarzy stanu i dyrektora generalnego służby zagranicznej,

• przygotowuje audiencje przedstawicieli dyplomatycznych państw
obcych u prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, prezesa Rady
Ministrów, marszałków Sejmu i Senatu oraz ministra spraw
zagranicznych,

• stosownie do potrzeb merytorycznych uczestniczy w organizacji
wizyt pełnomocnych przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej u
prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, prezesa Rady Ministrów oraz
ministra spraw zagranicznych,

• zapewnia obsługę protokolarną przyjęć dyplomatycznych
wydawanych przez prezydenta, prezesa Rady Ministrów oraz ministra
spraw zagranicznych, sekretarza stanu, podsekretarzy stanu i
dyrektora generalnego służby zagranicznej,

• prowadzi sprawy związane z ustanawianiem i funkcjonowaniem
urzędów konsularnych państw obcych kierowanych przez konsulów
honorowych i udzielaniem im exequatur,

• czuwa nad przestrzeganiem przywilejów i immunitetów
dyplomatycznych i konsularnych oraz nad przestrzeganiem zasady
wzajemności w tym zakresie w Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą,

• prowadzi ewidencję personelu obcych przedstawicielstw
dyplomatycznych i urzędów konsularnych i innych osób korzystających
z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych w Rzeczypospolitej
Polskiej; wydaje odpowiednie dokumenty oraz udziela wiz
dyplomatycznych i służbowych tej grupie osób; wydaje „Listę korpusu
dyplomatycznego i konsularnego”,

• załatwia sprawy związane z zapewnieniem obcym
przedstawicielstwom dyplomatycznym, urzędom konsularnym i
przedstawicielstwom organizacji międzynarodowych w Rzeczypospolitej
Polskiej oraz członkom ich personelu możliwości korzystania z
przywilejów i immunitetów, właściwych warunków działania, a także
stwierdza dla potrzeb władz i instytucji polskich status oraz zakres
przysługujących im przywilejów i immunitetów,

• prowadzi sprawy związane z działalnością szkół istniejących przy
obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych w Rzeczypospolitej
Polskiej,

• opracowuje umowy o zatrudnieniu członków rodzin personelu obcych
przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych oraz
organizacji międzynarodowych w przedsiębiorstwach i instytucjach na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

• prowadzi sprawy związane z zapewnieniem członkom personelu
obcych przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych
opieki medycznej przysługującej im na podstawie stosownych umów,

• ułatwia nabycie przez państwa wysyłające pomieszczeń koniecznych
dla ich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz
udziela pomocy w uzyskaniu takich pomieszczeń w inny sposób, w tym
prowadzi i aktualizuje ewidencję nieruchomości użytkowanych i
stanowiących własność przedstawicielstw państw obcych w
Rzeczypospolitej Polskiej,

• prowadzi sprawy o nadanie obywatelom państw obcych i obywatelom
polskim zamieszkałym za granicą polskich orderów i odznaczeń oraz
sprawy związane z przyjęciem przez obywateli polskich odznaczeń
nadawanych przez najwyższe władze państw obcych.



załatwia sprawy związane ze zwolnieniami celnymi oraz

podatkowymi przysługującymi obcym przedstawicielstwom

dyplomatycznym, urzędom konsularnym, organizacjom

międzynarodowym korzystającym z przywilejów i immunitetów oraz

członkom ich personelu,



współdziała w zawieraniu porozumień w sprawach ułatwień wizowych

dla posiadaczy paszportów dyplomatycznych i służbowych oraz osób

korzystających z przywilejów i immunitetów na mocy ustaw, umów

lub powszechnie przyjętych zwyczajów międzynarodowych;

nadzoruje realizację tych porozumień,



współdziała z właściwymi służbami w sprawach związanych z

zapewnieniem bezpieczeństwa obcych przedstawicielstw

dyplomatycznych, urzędów konsularnych, rezydencji szefów i

członków personelu misji oraz osób korzystających z przywilejów i

immunitetów,



inicjuje, opracowuje i opiniuje projekty umów międzynarodowych

oraz innych aktów prawnych dotyczących przywilejów i immunitetów,



prowadzi korespondencję protokolarną prezydenta Rzeczypospolitej

Polskiej, prezesa Rady Ministrów i ministra spraw zagranicznych z ich

odpowiednikami,



prowadzi sprawy związane z akredytacją i exequatur przedstawicieli

państw obcych w Rzeczypospolitej Polskiej i przedstawicieli

Rzeczypospolitej Polskiej za granicą,

Przypisy:

S. Sidorowicz, Tajemnicze protokołu dyplomatycznego, Wiedza i życie nr 8/2001

źródło: http://archiwum.wiz.pl/2001/01083600.asp

2. T. Orłowski, protokół dyplomatyczny. Ceremoniał i etykieta, Polski Instytut Spraw

Międzynarodowych, Warszawa 2006, s.17.

3. http://swo.pwn.pl/haslo.php?id=22490

4. http://www.politeja.pl/index.php?term=protok%F3%B3%20dyplomatyczny

5. S. Sidorowicz, Tajemnicze protokołu dyplomatycznego, Wiedza i życie nr 8/2001

źródło: http://archiwum.wiz.pl/2001/01083600.asp

6. T. Orłowski, protokół dyplomatyczny. Ceremoniał i etykieta, Polski Instytut Spraw

Międzynarodowych, Warszawa 2006, s.20 - 22.

8. http://www.msz.gov.pl/Informacje,o,Protokole,Dyplomatycznym,MSZ,14334.html

10. T. Orłowski, protokół dyplomatyczny. Ceremoniał i etykieta, Polski Instytut Spraw

Międzynarodowych, Warszawa 2006, s.18.

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25

PROTOKÓŁ DYPLOMATYCZNY1

Document Outline