Dr Jolanta Gadawska

Źródła kapitału własnego



Zysk (zależny od przychodów i kosztów jednostki),



Amortyzacja (drugie źródło samofinansowania
rozwoju, wartość odpisów może być wykorzystana na
nowe inwestycje, zależy od majątku przedsiębiorstwa i
od metod amortyzacyjnych. Koszt amortyzacji zwraca
się w przychodach ze sprzedaży i nie stanowi wydatku
pienięż),



Emisja akcji (dochody z emisji i sprzedaży papierów
wart. przeznacza się na cele inwestycyjne, akcje
przestawiają prawo do kapitału, akcjonariusze uzyskują
uprawnienia do otrzymywania dywidendy, uzależnionej
od zysku zatrzymanego, akcje są obciążone ryzykiem,
ich cena zależy od kursu na rynku, który zależy od
kondycji firmy).

Źródła kapitału obcego długoterminowego



Kredyty (finansowanie przedsięwzięć z zaciągniętego kredytu
wymaga zwrotu pożyczonego kapitału w określonym terminie
wraz z odsetkami, uzyskanie kredytu zależy od bankowej
oceny wiarygodności i zdolności do spłaty, od tej oceny zależy
również wysokość odsetek),



Emisja obligacji (pozabankowa forma zaciągania pożyczki na
finansowanie inwestycji u podmiotów gospodarczych i osób
fizycznych, pożyczka ma charakter terminowy , podlega
spłacie i jest oprocentowana, obligacja obciąża ryzykiem
emitującego – nie kupującego jak w przypadku akcji, obligacje
są emitowanymi w serii papierami wart., w których emitent
stwierdza, że jest dłużnikiem wobec właściciela obligacji i
zobowiązuje się do ich wykupu w określonej cenie)



Pożyczki (pożyczkobiorca zobowiązuje się zwrócić pożyczoną
ilość pieniędzy lub rzeczy bankowi lub innemu podmiotowi np.
wspólnikowi, różnica między kredytem i pożyczką dotyczy
celowości, pożyczkodawca nie musi znać celu wykorzystania
pożyczonych środków),

Leasing ( form finansowania inwestycji, jest to przekazanie
drugiej stronie rzeczy do korzystania za ustaloną w
umowie opłatę i na uzgodnionych warunkach, istnieje
możliwość zakupu tych rzeczy po upływie czasu trwania
leasingu, atrakcyjniejszy od kredytu),

Forfaiting (długoterminowe źródło finansowania należności
długoterminowych, przedmiotem mogą być wierzytelności
wekslowe, wynikające z umów dostawy i sprzedaży, objęte
akredytywami, podmiotem są zbywca wierzytelności,
instytucja forfaitingowa nabywająca wierzytelności,
dłużnik, podmiot który udziela zabezpieczenia),

Franchising (polega na udzieleniu przez jedną osobę -
franczyzera drugiej osobie -franczyzantowi zezwolenia,
które upoważnia do prowadzenia działalności handlowej,
pod znakiem towarowym lub nazwą firmy franczyzera oraz
wykorzystania całego pakietu (szkolenia, .

Źródła kapitału obcego krótkoterminowe



Kredyt kupiecki (zobowiązania z tytułu dostaw i usług, które

stanowią około 50 % zobowiązań krótkoterminowych),



Kredyt bankowy krótkoterminowy (kredyt w rachunku

bieżącym albo w rachunku kredytowym)
Koszt kredytu to oprocentowanie i prowizja



Kredyt wekslowy (wystawca weksla zobowiązuje się do

zapłacenia sumy określonej na wekslu w wyznaczonym

miejscu i czasie –weksel własny lub zapłaty ma dokonać

osoba wskazana na wekslu – weksel ciągniony, trasowany)



Kredyt odbiorcy ( przedpłata, zaliczka),



Emisja papierów komercyjnych (pożyczka na rynku

kapitałowym, papiery komercyjne wystawiane są na

okaziciela i świadczą o udzieleniu pożyczki dla emitującego

papier w określonej wysokości, na dany czas, są oferowane

na rynku według cen nominalnych pomniejszonych o

dyskonto, emitent wykupuje papier w ciągu 1 roku),



Faktoring (sprzedaż należności faktorowi, który jest

pośrednikiem w rozliczeniach handlowych między

sprzedawcą a odbiorcą, faktorem może być bank lub inna

instytucja np. towarzystwo ubezpieczeniowe),



Zobowiązania stałe (zobowiązania wobec pracowników, z

tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń społecznych),

Koszt kapitału własnego



Koszt kapitału akcyjnego zwykłego Ka jest stopą
dyskontową (zwrotu) stosowaną przez inwestorów
wobec oczekiwanych dywidend do ceny rynkowej akcji
zwykłych powiększoną o stopę wzrostu dywidend.

Ka=(D1/P +g)



Ka- koszt kapitału akcyjnego,



D1-dywidenda na jedną akcję w pierwszym roku,



P- cena rynkowa akcji,



g- stopa wzrostu dywidend,

D1=Do x (1+g), Do –dywidenda w ostatnim roku.
Koszt nowej emisji – jest wyższy ponieważ należy pokryć

koszt emisji i sprzedaży nowych akcji

Ka’=(D1/P-F +g)

F- koszy emisji i sprzedaży przypadające na nową akcję.

W przypadku braku notowań firmy na giełdzie stosuje się
uproszczone podejście do szacowania kosztu kapitału
własnego (wymaganego zwrotu na zainwestowanym
kapitale). Koszt ten można określać na podstawie
następujących elementów:
-stopy wolnej od ryzyka;
-premii za ryzyko systematyczne (kraju, branży);
-premii za ryzyko specyficzne (uzależnione od sytuacji
przedsiębiorstwa).

K = k

f

+  x k

rynku

+ k

spec

.

K – koszt kapitału,
k

f

– stopa wolna od ryzyka,

 - wskaźnik określający ryzyko branży,

k

rynku

– premia za ryzyko rynkowe,

k

spec

. – ryzyko uzależnione od sytuacji przedsiębiorstwa.

Koszt kapitału obcego

Koszt kredytu bankowego liczy się według stawki

oprocentowania i pomniejsza o efekt podatku
dochodowego. Odsetki od kredytu są zaliczane do
kosztów uzyskania przychodu i zmniejszają podstawę
opodatkowania podatkiem dochodowym.

Ko= Op x (1-T)

Ko – koszt kapitału obcego,
Op- oprocentowanie kapitału obcego,
T- stopa podatku dochodowego,

Koszt kapitału ze sprzedaży obligacji

Kb= Ob/Wo x (1-T)

Ob – wartość rocznych odsetek od obligacji,
Wo – wartość rynkowa obligacji,

Średni ważony koszt kapitału

Ustalenie kosztu poszczególnych źródeł kapitału oraz

struktury kapitałów czyli ich udziału w łącznej sumie

bilansowej jest podstawą do obliczenia średniego

ważonego kosztu kapitału.

WACC(ŚWKK) = ∑ Wi x Ki

Jest to łączny koszt źródeł kapitału

.

W – udział danego źródła w łącznej sumie kapitału

nazywany wagą,

K – koszt danego źródła kapitału,
i – liczba źródeł.

WACC = W1 x Ko x (1-T) + W2 x Ka + W3 x Kb
W1+W2+W3=1 (100%)

Stopa dyskontowa

Przy ocenie opłacalności inwestycji używa się pojęcia

stopy dyskontowej, czyli stopy procentowej, której
dyskontuje się przepływy pieniężne.

Stopa dyskontowa odzwierciedla oczekiwania

inwestorów co do stopy zwrotu z zainwestowanego
przez siebie kapitału.

R = RF + PR

R – stopa dyskontowa,
RF – (risk free rate) stopa wolna od ryzyka,
PR – premia za ryzyko.

R = RF + PR

Stopa wolna od ryzyka zależy od

oprocentowania lokat bankowych, od

oprocentowania obligacji skarbu państwa i

bonów skarbowych. Jest to minimalna,

oczekiwana stopa zwrotu przez inwestora.

Premia za ryzyko zależy od kraju, w którym ma

powstać inwestycja, od branży, od charakteru

inwestycji i od samej firmy inwestującej (firma

zarządzana profesjonalnie obarczona jest

mniejszym ryzykiem).

O wysokości premii decyduje sam inwestor.

Stopa dyskontowa często równa WACC (ŚWKK)

a premia za ryzyko powiększa koszt kapitału

własnego inwestora.

Przykłady

1. Oblicz ważony koszt kapitału jeśli udział środków

własnych wynosi 70%, oprocentowanie kredytu 14%,
koszt kapitału własnego 8%, koszt ryzyka 2%,
podatek 20%.

WACC = 0,3 x 0,14 x (1 – 0,2) + 0,7 x (0,08 + 0,02) =

0,3x0,028 + 0,7 x 0,0016 = 0,084 + 0,00112 =
=0,08512=8,5%

2. Jaki jest koszt kapitału pochodzącego z zysków

zatrzymanych wiedząc, że cena akcji wynosi 200
zł/szt., wypłacona w ostatnim roku dywidenda wynosi
30 zł/akcję i przewiduje się stale tempo wzrostu
dywidend 5% rocznie.

K= 30 x 1,05/200 + 0,05 = 31,5/200 + 0,05= 0,1575 +

0,05 =0,2075 = 20,75%