Znanych jest około dwustu gatunków krzewów koka, ale liście
tylko dwu z nich - Erythroxylon coca i E. Truxillense służą do
pozyskiwania kokainy. Krzewy te występowały w stanie
naturalnym na wschodnich stokach Andów, później
przeniesiono ich uprawę do Brazylii i Paragwaju, a także na
wyspy Oceanu Indyjskiego oraz do Afryki, Azji i Australii.
Obecnie największe plantacje koki znajdują się w Kolumbii, Peru
i Boliwii. Same liście od dawna służyły Indianom
Ameryki Południowej jako środek stymulujacy, a także
zwiększający odporność na głód i zmęczenie. W
drugiej połowie XIX wieku kokaina była szeroko stosowanym
lekiem w melancholii, histerii, depresji, a także jako składnik
preparatów złożonych przynoszących ulgę w przypadkach
astmy i kataru siennego. Była dostępna zarówno w aptekach,
drogeriach, a nawet w barach, oraz wchodziła w skład wielu
napojów orzeźwiających. Powszechne uznanie wzbudzał napój
sporzadzany z wyciągu liści koki i wina Bordeaux. Później, w
1985 r., napój ten zmodyfikowano wprowadzając do niego
dodatkowo wyciąg z orzeszków ziemnych. Początkowo nazywał
się on French Wine Coca i był reklamowany jako ideal nerve
stimulant, po czym pod nazwą coca-cola, stał się
najpopularniejszym napojem orzeźwiającym. W 1903 r.
zaprzestano dodawania do coca-coli wyciągu z liści koki, a kilka
lat później wycofano kokainę z wolnej sprzedaży. We
współczesnej medycynie kokaina ma znaczenie przede
wszystkim jako efektywny środek znieczulający miejscowo.
Zastosowanie pod koniec XIX wieku kokainy jako środka
znieczulającego w okulistyce bardzo ułatwiło, wręcz
zrewolucjonizowało przeprowadzanie operacji chirurgicznych,
na tak wrażliwych częściach ciała jak oczy, uszy czy gardło

 

                                          

                         

Mechanizm działania kokainy:



Wzrost katecholamin w ośrodkowym układzie nerwowym wywołuje euforię,

wzmożoną aktywność psychoruchową, niepokój, bezsenność, pobudza ośrodki
naczyniowe i termoregulacji oraz znosi uczucie łaknienia.



W dużych dawkach kokaina działa depresyjnie na o.u.n. w związku z czym

może prowadzić do porażenia oddechu i krążenia



Blokada wychwytu noradrenaliny w obwodowym układzie nerwowym prowadzi

zaś do pobudzenia układu współczulnego i wywołuje takie objawy, jak zwężenie
naczyń krwionośnych, wzrost ciśnienia tętniczego i tachykardii oraz skłonność do
występowania arytmii komorowych i drgawek



Kokaina hamuje presynaptyczne wchłanianie zwrotne neurotransmiterów

dopaminy i noradrenaliny (przez blokowanie ich transporterów), co
prowadzi do kumulowania tych katecholamin w szczelinach synaptycznych
centralnego i obwodowego układu nerwowego



blokuje kanały sodowe w błonach komórkowych, co zakłóca przekazywanie

impulsów nerwowych i w końcowym efekcie daje działanie miejscowo
znieczulające



Przez krótki czas po zażyciu kokaina intensywnie stymuluje przekaźnictwo

dopaminergiczne, ale później następuje zmniejszenie stężenia dopaminy w
szczelinie synaptycznej poniżej poziomów uznawanych za normalne, co
wywołuje silne uczucie obniżonego nastroju oraz głodu narkotykowego.
Naprzemiennie występujące cykle nadmiernego gromadzenia, a następnie (w
wyniku procesów neuroadaptacyjnych) nadmiernego obniżenia poziomu
neuroprzekaźnika w układzie dopaminergicznym są prawdopodobnie
odpowiedzialne za tworzenie uzależnienia.

Forma

występowania

Opis

Drogi

przyjmowania

Listki koki

•

zawartość czystej kokainy waha się w

liściach od 0.1% do 0.8%

•

żucie

•

palenie (papierosy,

cygara kokainowe)

•

w postaci herbaty

Proszek

•

biały jak śnieg

•

Najbardziej powszechna forma

•

Produkt reakcji papki z kwasem solnym i

wodą, z którego usunięto niepotrzebne
substancje

•

Injekcie dozylne

•

Injekcje podskórne

•

Wdychanie

•

Wypicie

Wolna zasada

kokainy
(freebase cocaine)

•

otrzymuje się ją z proszku

rozpuszczonego np. w amoniaku

•

do roztworu dodaje się następnie eter lub

inny rozpuszczalnik organiczny, efektem
czego jest oddzielenie się substancji stałej
od reszty roztworu

•

donosowo

•

Palenie

Crack cocaine
‘krak’

•

otrzymuje się z proszku. w

przeciwieństwie do freebase`a, przy
otrzymywaniu nie ma potrzeby używania
substancji łatwopalnych. Proszek
rozpuszcza się w roztworze dwuwęglanu
sodu i wody i gotuje.substancja stała
wydziela się z roztworu, wystarczy ją tylko
osuszyć. Krak zwykle tnie się w kostki
ważące od 0.1 do 0.5 grama. Z grama
czystego proszku otrzymuje się ok. 0.89
grama kraka o czystości dochodzącej do
90%.

•

Donosowo

•

Palenie

Nazwy slangowe:

•

Koka

•

koks

•

Gram

•

Porcja

•

Śnieg

•

Charlie

•

biała dama

•

witamina C

Efekty oddziaływania kokainy na organizm
ludzki zależą od :



sposobu jej przyjmowania



zastosowanej dawki (zatrucia ostre i przewlekłe)



struktury psychicznej osoby przyjmującej narkotyk



uwarunkowań genetycznych

Efekty działania kokainy na organizm
ludzki

Można wyróżnić trzy fazy jej działania :

I faza



Faza stymulacyjna, zwana też fazą euforii lub „haju”



narkotyzujący się ma dobre samopoczucie, jest wesoły i gadatliwy, pobudzony

psychofizycznie, euforyczny



dochodzi do obniżenia apetytu i ograniczenia potrzeby snu, czemu towarzyszy

wzrost ciśnienia, przyspieszenie tętna, pogłębienie i większa częstość oddechów



Po zażyciu większej dawki pojawiają się :

•

Niepokój

•

Wybuchowość

•

Podejrzliwość

•

Człowiek staje się agresywny

•

Mogą wystąpić zachowania gwałtowne

•

Stany paranoidalne, omamy, napady szału

•

Bóle głowy, bóle brzucha, wymioty

•

Poty, dreszcze lub wysoka gorączka



Ze względu na szybki metabolizm kokainy czas trwania euforii jest zwykle krótszy

od 45 min



Faza przedłużonej stymulacji, zwanej również "rauszem

kokainowym"



Mogą pojawić się stany lękowe i negatywny odbiór otoczenia



W zatruciach ostrych pojawia się



nadpobudliwość



drgawki



ataki epilepsji



zaburzenia świadomości

II Faza

III faza



nazywana jest fazą depresji



Charakteryzuje ją:



uczucie zmęczenia



silnie obniżony nastrój



dążenie do zażycia następnej

dawki



W zatruciu ostrym właśnie w tej

fazie może dojść do utraty
przytomności, porażenia ośrodka
oddechowego, zaburzeń rytmu
serca, zawału serca i zgonu

Główne zaburzenia będące konsekwencją uzależnienia od
kokainy można uporządkować z uwagi na układy
narządów, których funkcje ulegają upośledzeniu:

Układ krążenia:

•

zaburzenia rytmu serca

•

nadciśnienie

•

przewlekły skurcz naczyń krwionośnych

•

rozwój miażdżycy naczyń krwionośnych

•

zakrzepica- jako skutek uszkodzenia funkcji płytek

krwi

Układ oddechowy:

•

bóle w klatce piersiowej

•

kaszel

•

chrypka

•

aseptyczna martwica przegrody nosa

•

duszność

•

rozedma płuc

•

skłonność do zapalenia płuc, odmy

samoistnej

•

krwotoki płucne

Układ nerwowy:

•

napady drgawkowe

•

udary mózgowe

•

bóle głowy

•

stereotypie ruchowe

•

drżenia mięśniowe

•

ataksja

Wpływ kokainy na przebieg ciąży, płód

Kokaina w organizmie

matki

Kokaina w organizmie

płodu

Skurcz naczyń

Intoksykacja

noworodka

Neurochemiczne

Niedobory

Zaburzenia

Zachowania

Noworodka

Zmniejszony

Przepływ krwi przez

macicę

Niewydolność

Łożyska

Niedokrwienie

i niedotlenienie

Płodu

Odklejanie

łożyska

Przedwczesny

Poród

Opóźniony

Rozwój płodu

Wady

wrodzone

Zewnętrzne oznaki używania 



nadpobudliwość i wzmożona aktywność



 gadatliwość 



niepokój psychoruchowy 



zachowania agresywne 



rozszerzone źrenice, słabo reagujące na światło 



katar (w przypadku używania poprzez śluzówki

nosa) 



czerwony nos z krostkami i objawami egzemy

zaczerwieniona, łuszcząca się skóra, swędzenie



pobudzenie seksualne



zwiększona rozmowność, towarzyskość i pewność

siebie



krwawienia z nosa



przedziurawienie przegrody nosowej w przypadku

nałogowych „ wciągaczy”

Zespół abstynencyjny

•

w kokainowym zespole abstynencyjnym wyróżnia się trzy

fazy



FAZA I



faza gwałtownych objawów



dysforia



Depresja, przechodząca w trudną do opanowania

senność



Drażliwość



Niepokój



Uczucie krańcowego zmęczenia



Usilne pragnienie przyjęcia kokainy

 FAZA II



faza odstawienna



Anhedonia



Apatia



Anergia



Niepokój i pragnienie przyjęcia kokainy



FAZA III



faza wygasania, nieokreślony czas trwania



prawidłowa zdolność odczuwania przyjemności z

epizodycznym pragnieniem przyjęcia kokainy wyzwalanym
przez sygnały z otoczenia

Leczenie osób

uzależnionych

Metody
psychologiczne

Metody
farmakologiczne

Środki farmakologiczne



TRÓJPIERŚCIENIOWE LEKI PRZECIWDEPRESYJNE



zmniejszenie lub wyeliminowanie objawów występujących w

zespole odstawiennym: anhedonii, dysforii, depresji i pragnięnia
przyjęcia narkotyku



przez blokowanie wychwytu katecholamin stabilizują receptory

adrenergiczne i dopaminergiczne



BROMOKRYPTYNA

(agonista receptorów dopaminergicznych)

AMANTADYNA

(uwalnia dopaminę z neuronów)



modyfikują stan wyczerpania się dopaminy, który ma powodować

pragnienie przyjęcia narkotyku oraz objawy jego odstawienia



KARBAMAZEPINA



zmniejsza zapotrzebowanie na kokainę u narkomanów stosujących

krak



FLUOKSETYNA



LEKI NEUROLEPTYCZNE

mała dawka flupentyksolu w

postaci depot



podawana domięśniowo bardzo wyraźnie osłabia pragnięcie

przyjęcia kokainy



BUPRENORFINA



podawana przy jednoczesnym uzależnieniu od kokainy i heroiny



BUTYRYLOCHOLINESTERAZA –

enzym katalizujący

hydrolizę kokainy do estru metylowego ekgoiny i kwasu
benzoesowego, które nie wykazują wyraźnej aktywności
biologicznej i są dobrze rozpuzczalne w wodzie (łatwa eliminacja
z moczem)



badania na gryzoniach wykazały, że podanie enzymu

wyraźnie zmniejsza fizjologiczne, behawioralne i toksyczne
efekty kokainy



pojedyncza dawka butyrylocholinesterazy wywołuje wzrost

aktywności enzymu we krwi utrzymujący się przez szereg dni



zdaniem autora badań iniekcje oczyszczonej

butyrylocholinesterazy mogą skutecznie eliminować lub
zmniejszać szkodliwe efekty kokainy u narkomanów



PRZECIWCIAŁA KOKAINOWE



w Instytucie Scrippsa w San Diego zmodyfikowano

chemicznie cząsteczkę kokainy, tworząc jej bardziej stabilny
analog strukturalny, który sprzężony z nośnikiem białkowym
stymuluje wytwarzanie przez organizm swoistych dla kokainy
przeciwciał

Zatrucie ostre



spowodowane dużą dawką kokainy



śmiertelną dawką sproszkowanej kokainy jest 500-1400 mg, a

wstrzyknięcie już 20mg dożylnie, kończy zazwyczaj się śmiercią



początkowo podniecenie psychiczne i motoryczne,

przechodzące

w zamroczenie z napadami szału i drgawek padaczkowych



Następnie pojawia się znużenie

, senność, utrata przytomności



Zgon następuje wskutek porażenia ośrodka oddechowego i

czynności serca

Zatrucie przewlekłe



U kokainistów zażywających małe dawki



Euforia



Stany niepokoju



Strach



Omamy



Pobudzenie motoryczne



Pobudzenie seksualne



Bladość twarzy



Mała masa ciała



Ogólne osłabienie



Gadatliwość



Zawroty głowy



Częste wymioty

Kokaina w medycynie



W

laryngologii i okulistyce stosuje się 1% - 10%

(bardzo rzadko 20%) roztwór chlorowodorku
kokainy
w celu znieczulenia miejscowego ze względu na
łatwe przenikanie błon śluzowych



Dawka jednorazowa nie może przekraczać 50mg

Dziękujemy za

Dziękujemy za

uwagę

uwagę

Opracowanie:

Opracowanie:

Katarzyna

Katarzyna

Bagińska

Bagińska

Aneta

Aneta

Danielska

Danielska