KOKAINA

KOKAINA

Informacje ogólne

Informacje ogólne



Kokaina jest naturalnym środkiem

Kokaina jest naturalnym środkiem

miejscowo znieczulającym

miejscowo znieczulającym



Występuje w liściach roślin rodzaju

Występuje w liściach roślin rodzaju

Erythroxylon

Erythroxylon



Farmakologicznie silniej działa

Farmakologicznie silniej działa

odmiana lewoskrętna, prawoskrętna

odmiana lewoskrętna, prawoskrętna

(pseudokokaina) występuje w

(pseudokokaina) występuje w

liściach w niewielkich ilościach

liściach w niewielkich ilościach



Kokaina wykazuje działanie:

Kokaina wykazuje działanie:

miejscowo znieczulające

miejscowo znieczulające

pobudzające układ

pobudzające układ

współczulny

współczulny

pobudzający o.u.n.

pobudzający o.u.n.

Najważniejsze z punktu widzenia

Najważniejsze z punktu widzenia

leczniczego jest je działanie znieczulające.

leczniczego jest je działanie znieczulające.

Stosowana jest wyłącznie do znieczulania

Stosowana jest wyłącznie do znieczulania

błon śluzowych.

błon śluzowych.

Kokaina jest zasadą tworzącą bezbarwne

Kokaina jest zasadą tworzącą bezbarwne

kryształy lub biały krystaliczny proszek bez

kryształy lub biały krystaliczny proszek bez

zapachu o gorzkim smaku

zapachu o gorzkim smaku

Krótka historia

Krótka historia



Krzew coca jest znany w Ameryce

Krzew coca jest znany w Ameryce

Południowej od kilku tysięcy lat

Południowej od kilku tysięcy lat



Liście krzewu Erytryxylon coca

Liście krzewu Erytryxylon coca

zostały przewiezione do europy

zostały przewiezione do europy

przez hiszpańskich kolonizatorów

przez hiszpańskich kolonizatorów



W latach 60-tych XVIII w. Angelo

W latach 60-tych XVIII w. Angelo

Mariani rozpoczął produkcję win z

Mariani rozpoczął produkcję win z

dodatkiem kokainy

dodatkiem kokainy



W 1886 r. Johan S. Pomberton stworzył

W 1886 r. Johan S. Pomberton stworzył

napój zawierający kokainę i kofeinę pod

napój zawierający kokainę i kofeinę pod

nazwa Coca-Cola

nazwa Coca-Cola



W 1884 r. Freud zaproponował leczenie

W 1884 r. Freud zaproponował leczenie

heroinizmu za pomocą kokainy

heroinizmu za pomocą kokainy



Koller wykazał jej działanie znieczulające co

Koller wykazał jej działanie znieczulające co

zapoczątkowało szerokie stosowanie

zapoczątkowało szerokie stosowanie

kokainy w medycynie

kokainy w medycynie



Problem ze śmiertelnymi zatruciami pojawił

Problem ze śmiertelnymi zatruciami pojawił

się na przełomie lat 80 – 90 XX w. kiedy

się na przełomie lat 80 – 90 XX w. kiedy

zaczęto stosować czystą kokainę zamiast

zaczęto stosować czystą kokainę zamiast

żucia liści bądź spożywania ekstraktów z

żucia liści bądź spożywania ekstraktów z

tych liści

tych liści

Drogi podania

Drogi podania



Droga doustna – żucie liści coca (od ponad

Droga doustna – żucie liści coca (od ponad

3000 lat), w ten sposób jest zużywane

3000 lat), w ten sposób jest zużywane

zwykle 12-15 g liści, można też

zwykle 12-15 g liści, można też

przyjmować w postaci herbatki

przyjmować w postaci herbatki



Wciąganie do nosa – najpopularniejsza

Wciąganie do nosa – najpopularniejsza

droga przyjmowania

droga przyjmowania



Dożylne stosownie jest mało popularne ze

Dożylne stosownie jest mało popularne ze

względu częstości przyjmowania w celu

względu częstości przyjmowania w celu

osiągnięcia oczekiwanego efektu

osiągnięcia oczekiwanego efektu



W latach 80-tych XX w. pojawił się zwyczaj

W latach 80-tych XX w. pojawił się zwyczaj

palenia czystej zasady (crack)

palenia czystej zasady (crack)

Wchłanianie, wydalanie,

Wchłanianie, wydalanie,

metabolizm

metabolizm



Podanie doustne – maksymalne

Podanie doustne – maksymalne

stężenie pojawi się po ok. 1h.

stężenie pojawi się po ok. 1h.

Wchłanianie tą drogą ma duże

Wchłanianie tą drogą ma duże

znaczenie w przypadku tzw. body

znaczenie w przypadku tzw. body

packers, czyli osób przemycających

packers, czyli osób przemycających

narkotyki w przewodzie pokarmowym.

narkotyki w przewodzie pokarmowym.

Uszkodzenie pojemnika z narkotykiem

Uszkodzenie pojemnika z narkotykiem

może powodować do zatrucia a nawet

może powodować do zatrucia a nawet

do śmierci

do śmierci



Podanie donosowe – maksymalne stężenie

Podanie donosowe – maksymalne stężenie

pojawia się po ok.. 50-60 min.

pojawia się po ok.. 50-60 min.



Palenie kokainy – pojawienie się

Palenie kokainy – pojawienie się

maksymalnego stężenia jest porównywalne z

maksymalnego stężenia jest porównywalne z

czasem po podaniu dożylnym czyli ok.. 5 min

czasem po podaniu dożylnym czyli ok.. 5 min



Ze względu na lipofilny charakter kokainy

Ze względu na lipofilny charakter kokainy

łatwo przechodzi ona do o.u.n. gdzie po 15

łatwo przechodzi ona do o.u.n. gdzie po 15

min osiąga znacznie większe stężenie niż we

min osiąga znacznie większe stężenie niż we

krwi

krwi



Kokaina jest szybko eliminowana z

Kokaina jest szybko eliminowana z

organizmu

organizmu



Klirens wynosi 2 l/min

Klirens wynosi 2 l/min



Okres połowicznego wydalania 0,5-4 h

Okres połowicznego wydalania 0,5-4 h

w zależności od okresu przyjmowania

w zależności od okresu przyjmowania



U noworodków jest eliminowana

U noworodków jest eliminowana

znacznie wolniej, okres połowicznego

znacznie wolniej, okres połowicznego

wydalania wynosi 11-12 h

wydalania wynosi 11-12 h



Zidentyfikowano kilkanaście metabolitów

Zidentyfikowano kilkanaście metabolitów

kokainy

kokainy



W moczu ilość ich maleje od benzoiloekgoniny,

W moczu ilość ich maleje od benzoiloekgoniny,

esteru metylowego ekgoniny, ekgoniny,

esteru metylowego ekgoniny, ekgoniny,

kokainy, norkokainy do kokaetylenu

kokainy, norkokainy do kokaetylenu



Przy jednoczesnej obecności w organiźmie

Przy jednoczesnej obecności w organiźmie

kokainy i etanolu dochodzi do transestryfikacji

kokainy i etanolu dochodzi do transestryfikacji

i powstania kokaetylenu – metabolit o

i powstania kokaetylenu – metabolit o

dłużyszym okresie połowicznego wydalania niż

dłużyszym okresie połowicznego wydalania niż

kokaina

kokaina

Mechanizm działania

Mechanizm działania

toksycznego

toksycznego



Działanie kokainy związane jest z zab.

Działanie kokainy związane jest z zab.

Metabolizmu amin katecholowych

Metabolizmu amin katecholowych



Kokaina wiąże się ze swoistymi

Kokaina wiąże się ze swoistymi

synapsami w błonie presynaptycznej i

synapsami w błonie presynaptycznej i

hamuje wchłanianie zwrotne

hamuje wchłanianie zwrotne

neuromediatorów

neuromediatorów



Wzrost ciśnienia po przyjęciu narkotyku

Wzrost ciśnienia po przyjęciu narkotyku

jest związany z o.u.n. i nie zależny od jej

jest związany z o.u.n. i nie zależny od jej

działania obwodowego

działania obwodowego



Kokaina powoduje również

Kokaina powoduje również

uwalnianie adrenaliny z rdzenia

uwalnianie adrenaliny z rdzenia

nadnerczy

nadnerczy



Działanie toksyczne jest związane

Działanie toksyczne jest związane

ze stymulacją ukł. adrenergicznego

ze stymulacją ukł. adrenergicznego

Zatrucia

Zatrucia



Kokaina wywołuje euforię, niepokój,

Kokaina wywołuje euforię, niepokój,

drgawki, a niekiedy zab ze strony

drgawki, a niekiedy zab ze strony

serca, powoduje wzrost aktywności i

serca, powoduje wzrost aktywności i

zmniejszenie uczucia zmęczenia

zmniejszenie uczucia zmęczenia



Objawy ze strony układu sercowo –

Objawy ze strony układu sercowo –

naczyniowego prowadzą do

naczyniowego prowadzą do

tachykardii, arytmii, wzrostu ciśnienia

tachykardii, arytmii, wzrostu ciśnienia

krwi i niedokrwienia

krwi i niedokrwienia



Dochodzi też do wzrostu temperatury

Dochodzi też do wzrostu temperatury

ciała i pocenia się

ciała i pocenia się



W ostrych zatruciach może pojawić

W ostrych zatruciach może pojawić

się: nieregularność oddechów

się: nieregularność oddechów

drgawki

drgawki

utrata świadomości

utrata świadomości

śpiączka

śpiączka



Dawka śmiertelna doustna wynosi

Dawka śmiertelna doustna wynosi

1,0 – 1,5 g

1,0 – 1,5 g



Dawka śmiertelna podskórna wynosi

Dawka śmiertelna podskórna wynosi

0,20 – 0,30 g

0,20 – 0,30 g



Kokaina wywołuje zależność typu

Kokaina wywołuje zależność typu

psychicznego

psychicznego



Długotrwałe stosowanie prowadzi do

Długotrwałe stosowanie prowadzi do

zmian psychicznych, omamów

zmian psychicznych, omamów

wzrokowych i słuchowych

wzrokowych i słuchowych



Stosując przez nos dochodzi do

Stosując przez nos dochodzi do

martwicy błon śluzowych

martwicy błon śluzowych

Produkcja i handel

Produkcja i handel



Po marihuanie i żywicy konopnej

Po marihuanie i żywicy konopnej

kokaina jest najczęściej sprzedawanym

kokaina jest najczęściej sprzedawanym

narkotykiem na świecie.

narkotykiem na świecie.



Skonfiskowana ilości narkotyku — 578 t

Skonfiskowana ilości narkotyku — 578 t

na całym świecie w 2004 r.

na całym świecie w 2004 r.



handel odbywał się przede wszystkim

handel odbywał się przede wszystkim

w Ameryce Południowej (44%) i w

w Ameryce Południowej (44%) i w

Ameryce Północnej (34%), następnie w

Ameryce Północnej (34%), następnie w

Europie Zachodniej i Środkowej (15%)

Europie Zachodniej i Środkowej (15%)



Kolumbia to zdecydowanie największe

Kolumbia to zdecydowanie największe

źródło nielegalnej kokainy na świecie.

źródło nielegalnej kokainy na świecie.



Kolejni wielcy producenci to Peru i

Kolejni wielcy producenci to Peru i

Boliwia.

Boliwia.



Ocenia się, że w 2004 r. globalna

Ocenia się, że w 2004 r. globalna

produkcja kokainy wzrosła do 687 t, z

produkcja kokainy wzrosła do 687 t, z

czego na Kolumbię przypada 56%, na

czego na Kolumbię przypada 56%, na

Peru 28%, a na Boliwię 16%

Peru 28%, a na Boliwię 16%



Większość kokainy konfiskowanej w

Większość kokainy konfiskowanej w

Europie pochodzi bezpośrednio z

Europie pochodzi bezpośrednio z

Ameryki Południowej (głównie z

Ameryki Południowej (głównie z

Kolumbii) lub wędruje przez Amerykę

Kolumbii) lub wędruje przez Amerykę

Środkową i region Karaibów.

Środkową i region Karaibów.



Głównymi miejscami wprowadzania

Głównymi miejscami wprowadzania

jej na rynek UE są Hiszpania,

jej na rynek UE są Hiszpania,

Holandia i Portugalia, ale również

Holandia i Portugalia, ale również

Belgia, Francja i Wielka Brytania

Belgia, Francja i Wielka Brytania

Konfiskaty

Konfiskaty



Ocenia się, że w 2004 r. w UE

Ocenia się, że w 2004 r. w UE

dokonano 60 000 konfiskat 74 t

dokonano 60 000 konfiskat 74 t

kokainy.

kokainy.



Większość przypadków konfiskaty

Większość przypadków konfiskaty

kokainy miała miejsce w krajach

kokainy miała miejsce w krajach

Europy Zachodniej, szczególnie w

Europy Zachodniej, szczególnie w

Hiszpanii, na którą przypada około

Hiszpanii, na którą przypada około

połowa przypadków konfiskaty oraz

połowa przypadków konfiskaty oraz

ilości kokainy skonfiskowanej w UE w

ilości kokainy skonfiskowanej w UE w

ciągu ostatnich 5 lat 

ciągu ostatnich 5 lat 

Cena i czystość

Cena i czystość



W 2004 r. średnia cena detaliczna kokainy

W 2004 r. średnia cena detaliczna kokainy

różniła się znacznie w poszczególnych

różniła się znacznie w poszczególnych

krajach UE i wynosiła od 41 euro za gram

krajach UE i wynosiła od 41 euro za gram

w Belgii do ponad 100 euro za gram na

w Belgii do ponad 100 euro za gram na

Cyprze, w Rumunii i Norwegii

Cyprze, w Rumunii i Norwegii



Średnie ceny kokainy, z uwzględnieniem

Średnie ceny kokainy, z uwzględnieniem

współczynnika inflacji  wykazywały w

współczynnika inflacji  wykazywały w

latach 1999–2004 ogólną tendencję

latach 1999–2004 ogólną tendencję

spadkową

spadkową



W porównaniu z heroiną, średnia

W porównaniu z heroiną, średnia

czystość kokainy dostępnej na rynku

czystość kokainy dostępnej na rynku

detalicznym jest wysoka.

detalicznym jest wysoka.



W 2004 r. wahała się od 24% w

W 2004 r. wahała się od 24% w

Danii do 80% w Polsce, przy czym w

Danii do 80% w Polsce, przy czym w

większości krajów odnotowano

większości krajów odnotowano

czystość na poziomie 40–65% 

czystość na poziomie 40–65%