Kokaina (metylobenzoiloekgonina) - C17H21O4N - substancja pobudzająca pochodzenia roślinnego. Odznacza się dużym potencjałem uzależniającym. Jest to alkaloid tropanowy otrzymywany z liści krasnodrzewu pospolitego (koki) (Erythroxylon coca), który pierwotnie porastał tereny Andów w Ameryce Południowej.

Spis treści

* 1 Własności fizyczne

* 2 Historia

* 3 Kokaina w medycynie

* 4 Działanie

* 5 Narkotyk

o 5.1 Proszek

o 5.2 Wolna zasada kokainy (freebase cocaine)

o 5.3 Krak (crack)

o 5.4 Zażywanie kokainy

o 5.5 Efekty psychotropowe

o 5.6 Właściwości uzależniające

o 5.7 Inne niebezpieczeństwa

o 5.8 Przedawkowanie

o 5.9 Zewnętrzne oznaki używania

* 6 Przypisy

* 7 Zobacz też

* 8 Linki zewnętrzne

Własności fizyczne

Czysta kokaina to biała, krystaliczna substancja, słabo rozpuszczalna w wodzie, o temperaturze topnienia 98°C.

Kokaina wykazuje podobieństwo strukturalne do innego alkaloidu - atropiny.

Kokaina

Atropina

Historia

Krzew koki

Indianie peruwiańscy pierwsi zauważyli oddziaływanie liści koki. Używali jej w celach obrzędowych, a także podczas dalekich wypraw morskich. Thor Heyerdahl twierdził, że dzięki niej Indianie zasiedlili wyspy Polinezji. Kokaina zwiększa wytrzymałość i pozwala pokonywać szybciej spore odległości pieszo.

Pierwsi zakazali uprawy i zażywania koki Hiszpanie, kiedy w XVI wieku zdobyli Peru. Zakaz nie był respektowany.

Kokainę pierwszy raz wyekstrahował z koki Albert Niemann w 1860. W Niemczech chlorowodorek kokainy zaczęto stosować w medycynie w 1884. Jakkolwiek syntetyczne środki znieczulające są dzisiaj bardzo rozpowszechnione, kokainę nadal w pewnym stopniu wykorzystuje się w stomatologii i okulistyce. Kokainę w 1879 r. zaczęto używać w leczeniu uzależnienia od morfiny. Jednak część pacjentów zaczęła eksperymentować z zażywaniem obu środków.

Już w późnych czasach wiktoriańskich używano kokainy dla rozrywki. Określał ją jako silnie stymulującą i rozjaśniającą umysł. Zygmunt Freud był kolejnym entuzjastą kokainy. Napisał piosenkę, w której sławił walory tego środka. Opowiadanie Roberta Stevensona Doktor Jekyll i pan Hyde powstało podczas sześciodniowej kokainowej sesji. Nieustraszony polarnik Ernest Shackleton badał Antarktykę wspomagając się tabletkami o nazwie Forced March. Fikcyjna postać literacka, bohater znanych powieści detektywistycznych, Artura Conan Doyle'a - Sherlock Holmes, nie stronił od przyjmowania kokainy dożylnie.

Kokainę wkrótce sprzedawano już bez recepty. Używano jej w różnych medykamentach, lekarstwach na ból zębów i napojach. Także w papierosach gwarantujących podnieść cię z depresji i w kokainowo-czekoladowych tabliczkach. Zachęcano kupujących zapewnieniami, że kokaina z tchórza robi bohatera, z milczka gadułę i zmniejsza ból cierpiącym.

Kiedy kokainę zmiesza się z alkoholem uzyskuje się kokatylen. Było to przyczyną popularności domieszkowania kokainą win - najbardziej znane Vin Mariani. Kokainowe wina zyskały sobie smakoszy wśród premierów, szlachty, a nawet papieży. Architekt Frédéric Auguste Bartholdi stwierdził, że gdyby posmakował Vin Mariani wcześniej w swoim życiu, zaprojektowałby Statuę Wolności kilka setek metrów wyższą.

Napój Coca-cola wszedł na rynek w 1886 jako mieszanka ekstraktów krzewu koka i nasion drzewa kola. Reklamowano ją jako "wartościowy napój pobudzający umysł i leczący wszystkie nerwowe przypadłości". Do 1903 r., typowe opakowanie zawierało około 60 mg kokainy. Dzisiejsza Coca-cola nadal zawiera ekstrakt z liści koki - The Coca-Cola Company importuje obecnie ok. 8 ton liści rocznie. Jednak zabieg ten skutkuje jedynie w walorach smakowych, gdyż narkotyk jest usuwany.

W tym samym roku 1886 nastąpił wzrost doniesień z całego świata o nowych przypadkach kokainizmu i ostrych zatruciach kokainą. Część osób na skutek tego przestała całkowicie zażywać kokainę, inni przerzucili się z zastrzyków na formę doustną jako rzekomo mniej szkodliwą. Rozpowszechnienie Coca-coli wspierało ten proces.

Używanie kokainy stawało się wówczas modne w pewnych kręgach, takich jak artyści, intelektualiści, pisarze oraz gangsterzy.

W końcu do opinii publicznej zaczęła docierać prawda o skutkach uzależnienia od kokainy. Po pierwszej wojnie światowej kokaina została zakazana w większości państw. Wciąż jest jednak popularna, choć na zmniejszenie jej popularności wpłynęło pojawienie się heroiny.

Popularność kokainy zwiększyła się ponownie w USA w latach siedemdziesiątych dwudziestego wieku i zaczęła wypierać marihuanę. W narkotyku zauważyli interes Kolumbijczycy: bracia Fabio Ochoa, Jorge Ochoa i Juan David Ochoa, oraz Pablo Escobar, którzy stworzyli kartel narkotykowy z Medellin.

W 1996 r. gazeta San Jose Mercury News opublikowała serię artykułów śledczych pt. Ciemny związek (Dark Alliance), zarzucając spowodowanie epidemii kokainizmu w gettach amerykańskich działaniom świadomym i celowym CIA. Publikacja wywołała społeczne oburzenie w USA, aczkolwiek nikt nie został pociągnięty do odpowiedzialności karnej.

Kokaina w medycynie

W laryngologii i okulistyce stosuje się 1% - 10% (rzadko 20%) roztwór chlorowodorku kokainy w celu znieczulenia miejscowego ze względu na łatwe przenikanie przez błonę śluzową. Dawka jednorazowa nie może przekraczać 50 mg.

Działanie

* Hamuje wychwyt zwrotny noradrenaliny przez neurony ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Powoduje to:

o silny skurcz naczyń krwionośnych i wzrost ciśnienia tętniczego

o rozszerzenie źrenic

o rozkurcz mięśniówki oskrzeli

o zahamowanie perystaltyki przewodu pokarmowego

o zahamowanie wydzielania przez gruczoły ślinowe.

* hamowanie wychwytu zwrotnego dopaminy co powoduje:

o w mniejszych dawkach - pobudzenie psychoruchowe, uczucie euforii, omamy

o w większych - depresja ośródka oddechowego w pniu mózgu.

o pobudzenie receptorów β na obwodzie co wywołuje:

+ dodatni efekt chronotropowy, dromotropowy i inotropowy na serce, a co za tym idzie wzrost ciśnienia tętniczego i zaburzenia rytmu serca co prowadzi do takich chorób jak:

# miażdżyca

# choroba wieńcowa

# niewydolność mięśnia sercowego

+ nadczynność tarczycy.

Narkotyk

Proszek

Kokaina - proszek

Kokaina ma postać śnieżnobiałego lub żółtawego proszku i występuje w formie związanej w sole. Przed wprowadzeniem na rynek jest mieszana z innymi substancjami, wypełniaczami, w celu zwiększenia objętości. Substancje używane w tym procesie to soda kuchenna, cukry (takie jak laktoza), glukoza, inozytol, mannitol i lokalne środki znieczulające, takie jak lidokaina. Ta postać kokainy jest rozpuszczalna w wodzie, dzięki czemu można ją wypić lub wstrzyknąć.

Wolna zasada kokainy (freebase cocaine)

Kokainę proszkową można oczyścić poprzez dodanie związków amoniaku. Do roztworu dodaje się następnie eter lub inny rozpuszczalnik organiczny, efektem czego jest oddzielenie się substancji stałej od reszty roztworu. Ponieważ freebase jest czystszy od proszku, wielu używających kokainę uważa ją za zdrowszą formę narkotyku. Eter, jako niestabilna i łatwopalna substancja, może się zapalić i eksplodować. Jeśli zacznie się palić freebase przed całkowitym wyparowaniem eteru można się poparzyć. Wybuchy i pożary następują często w nielegalnych laboratoriach.

Krak (crack)

Nazwa krak pochodzi od ang. slangu co oznacza skałę, a nie - jak się przyjmuje w Polsce - pękanie. Jest to kokaina oczyszczona z soli, która została przetworzona do postaci, którą można jedynie palić. Otrzymuje się go z proszku. W przeciwieństwie do freebase, przy jego otrzymywaniu nie ma potrzeby używania substancji łatwopalnych. Proszek rozpuszcza się w roztworze wodorowęglanu sodu i wody, a następnie gotuje. Wtedy substancja stała wydziela się z roztworu. Ostatnim etapem jest suszenie osadu.

W porównaniu z innymi formami kokainy krak jest silnie uzależniający, o natychmiastowym, krótkotrwałym działaniu (5 do 10 minut).

Narkotyk jest zażywany poprzez podgrzewanie i wdychanie oparów. Crack pojawił się w USA w latach osiemdziesiątych.

Zażywanie kokainy

To w jakiej postaci i w jaki sposób kokaina jest zażywana, wpływa na intensywność i czas doznań, a także na szybkość powstawania uzależnienia. Intensywność doznań wynika z tego ile narkotyku dostało się z krwią do mózgu. Procent zaabsorbowanego narkotyku zależy również od przyjętej dawki. Im większa tym większa część wywrze swoje działanie.

Im szybciej narkotyk dostanie się do mózgu, tym szybciej odczuwalne będą efekty jego działania. Długość i intensywność ich trwania jest związana z metodą podania narkotyku. Efekt odurzenia odczuwalny jest niedługo po wzięciu kokainy i jest postrzegany jako bardziej intensywny, jeśli została ona wstrzyknięta lub wypalona. Odczucia psychotropowe, określane jako high, są powiązane z koncentracją narkotyku w krwi, szczególnie krwi dopływającej do mózgu. Im szybciej kokaina dotrze do mózgu, tym większe będą te odczucia; szybko również znikną. W rezultacie, te sposoby przyjmowania kokainy, które powodują szybkie i intensywne odczucia, powodują również krótsze trwanie tych efektów.

"Ścieżki" kokainy na lusterku

Główne metody wprowadzenia kokainy do organizmu to żucie, wciąganie nosem, wstrzykiwanie i palenie:

* żucie. Żuje się listki koki, które zazwyczaj wymieszane są z substancją zasadową (np. wapnem); przetrzymuje się je między dziąsłem a policzkiem wysysając soki. Można też zaparzyć listki w wodzie i wypić jak herbatę. Jest to sposób mało wydajny ale nie nastręcza żadnych komplikacji społecznych i zdrowotnych (poza psuciem się zębów) wynikających z uzależnienia.

* wciąganie nosem. Wdychana nosem sproszkowana kokaina dostaje się do krwiobiegu poprzez śluzówkę. Formowane są podłużne kreski, każda po około 35 mg, wciągane do nosa przez cienką rurkę lub słomkę (fifkę). Tą drogą wchłaniane jest od 28% (dawka 64 mg) do 69% (przy dawce 96 mg). Kokaina wciągnięta do nosa przedostaje się do krwi po 3-5 minutach. Maksymalne efekty fizjologiczne są odczuwalne po 40 minutach, a psychotropowe po 20. Czas trwania - do 60 minut po osiągnięciu high'a.

* wciąganie ustami tzw. "po kolumbijsku". Polega na bezpośrednim wdychaniu sproszkowanej kokainy za pomocą długiej cienkiej rurki, efekty po zażyciu są podobne jak przy wciągnięciu nosem.

* wstrzykiwanie. Igła jest używana do wprowadzenia rozpuszczonej kokainy bezpośrednio do krwiobiegu. W ten sposób narkotyk w całości dostaje się do krwiobiegu z pominięciem wszystkich naturalnych systemów obronnych organizmu. Można w ten sposób narazić się na następstwa ewentualnego przedawkowania. Ten sposób przyjmowania narkotyku wymaga sterylnych warunków. Tak podanej kokainie, dotarcie do mózgu zabiera około jednej minuty. Czas potrzebny do osiągnięcia maksymalnych efektów psychotropowych i fizjologicznych jest krótszy, niż w przypadku innych. Maksymalny efekt fizjologiczny pojawia się już po 10 minutach, a psychotropowy po 4. Oba trwają po około 30 minut.

* palenie. Wdychanie oparów kokainy (freebase, crack) lub dymu do płuc. Inhalacja sprawia, że kokaina dostaje się do mózgu po 19 sekundach, jakkolwiek tylko 30-60% dawki zostaje zaabsorbowane. Opary wdycha się przez odpowiednio skonstruowaną fajkę. Kokainę można też wymieszać marihuaną lub tytoniem i wypalić jak papierosa. Palacze osiągają maksymalny efekt fizjologiczny po dwóch minutach, a psychotropowy po minucie. Efekty te utrzymują się krótko - od 10 do 30 minut.

Efekty psychotropowe

Na siłę efektów wpływa ilość przyjętej dawki. Kokaina wpływa dodatnio na poziom dopaminy - odpowiedzialnej za ośrodki przyjemności w mózgu. Powoduje odczucie euforii, zmniejsza niepokój i zwiększa poczucie pewności siebie, zwłaszcza w kontaktach międzyludzkich. Duże dawki kokainy, wprowadzone którymś z efektywnych sposobów do organizmu, powodują euforyczne doświadczenia, które kreują jaskrawe, długoterminowe wspomnienia, stanowiące podstawę dla później pojawiającej się ochoty na narkotyk. Przy większych dawkach powstają również halucynacje i paranoje, przypominające objawy schizofrenii.

Kokaina wprowadza w stan, w którym każda najmniejsza i najprostsza czynność sprawia olbrzymią radość i satysfakcję. Człowiek staje się niezależny od opinii innych i bardzo pewny siebie. Niektórzy dopatrują się tu powiązań z kensho, stanem znanym z filozofii religii wschodu, jednak warunkami koniecznymi do tego ostatniego są też współczucie dla wszystkich czujących istot oraz widzenie świata takim jakim jest naprawdę. Po kokainie współczucie raczej nie rośnie, a widzenie świata staje się coraz bardziej zaburzone. Stan uboczny to lęki.

Właściwości uzależniające

W przeciwieństwie do wielu innych narkotyków w przypadku kokainy nie udowodniono powstawania uzależnienia fizycznego. Bardzo silnie natomiast uzależnia psychicznie[2][3].

Po zażyciu kokainy następuje okres euforii, a potem okres złego samopoczucia, który skłania do zażycia kolejnej dawki.

Przyjemne efekty wywoływane przez kokainę są przyczyną powstania wewnętrznego przymusu ciągłego używania narkotyku pomimo niekorzystnych skutków, jakie mogą wystąpić. To łaknienie jest spowodowane uzależnieniem psychicznym. Powoduje ciągłe zwiększanie dawek - większość osób nie potrafi narzucić sobie ściśle określonych ilości. W pogoni za euforią, wiele osób często ignoruje oznaki niebezpieczeństwa.

Psychologiczne czynniki uzależnienia są takie same dla kokainy jak i dla wszystkich psychoaktywnych narkotyków. Uzależniona od tego rodzaju narkotyków osoba może okazywać chęć przyjmowania ich przez dłuższy czas, niż to na początku zakładała. Przy dłuższym zażywaniu kokainy odczucia euforii, wiary w siebie i rozradowania zmniejszają się, a ich miejsce zaczyna z wolna zajmować depresja, podenerwowanie i stany schizofreniczne (zjawisko tachyfilaksji). Często, aby ominąć te niemiłe konsekwencje, zwiększa się dawki do większych ilości odlatując na kilka godzin, a nawet dni. Ponieważ taka osoba nie potrafi sama zmniejszyć ilości branej kokainy lub całkowicie przestać brać, okoliczności związane ze zdobywaniem, przygotowaniem i zażyciem narkotyku zabierają jej coraz więcej czasu. Osoby uzależnione alienują się, stają się podejrzliwe i samolubne - coraz ważniejsze staje się zdobycie narkotyku. W tym celu oszukują, kradną i popełniają inne przestępstwa. Już pierwsze zażycie kokainy powoduje silną chęć sięgnięcia po nią po raz kolejny. Zważywszy na wysoką cenę narkotyku i silne efekty uzależniające, kokaina szybko zaczyna odgrywać coraz większą rolę w życiu zażywającego[potrzebne źródło].

Inne niebezpieczeństwa

Efekty wymienione poniżej nie są widoczne po pierwszym, drugim zażyciu narkotyku jednak nasilają się z każdą kolejną dawką. Z czasem - zejścia po zażyciu kokainy stają się coraz bardziej nieprzyjemne.

* zaburzenia osobowości

* depresja, z próbami samobójczymi

* psychoza pokokainowa - zaburzenia funkcjonowania społecznego, urojenia, w tym urojenia prześladowcze

W przypadku uzależnionych:

* krwawienia z nosa

* zniszczenie błony śluzowej

* przedziurawienie przegrody nosowej.

Przedawkowanie

Śmiertelną dawką sproszkowanej kokainy jest 500 mg. Natomiast wstrzyknięcie już 20 mg dożylnie, kończy się śmiercią spowodowaną porażeniem ośrodka oddechowego (śmierć przez uduszenie). Zanim to nastąpi, mają miejsce następujące objawy zatrucia ostrego:

* drgawki

* podwyższone ciśnienie krwi, kołatanie serca (przyśpieszone i niemiarowe bicie serca)

* zablokowanie ośrodka oddechowego zlokalizowanego w mózgu.

* napady szału z jednoczesnym zamroczeniem

Po pewnym czasie może pojawić się znużenie, senność, a w końcu pacjent traci świadomość, co sprzyja ustaniu czynności oddechowej.

Zewnętrzne oznaki używania

* Nadpobudliwość i wzmożona aktywność

* Pobudzenie seksualne

* Diametralna zmiana charakteru

* Zwiększona rozmowność, towarzyskość i pewność siebie

* Rozszerzone źrenice, słabo reagujące na światło

---