Kokaina , koks, śnieg, biała dama, drew, lady... są to synonimy słowa kokaina. Jest to substancja pobudzająca pochodzenia roślinnego. Odznacza się dużym potencjałem uzależniającym psychicznie. Jest to alkaloid tropanowy, otrzymywany z liści krasnodrzewu pospolitego (koki), który pierwotnie porastał tereny Andów w Ameryce Południowej . Obecnie występuje wyłącznie w uprawie.

Krzew ten dorasta do wysokości 2-3m , ma liście pojedyncze , cienkie , pachnące herbatą .

Historia

Indianie peruwiańscy pierwsi zauważyli oddziaływanie liści koki. Używali jej w celach obrzędowych, a także podczas dalekich wypraw morskich. Kokaina zwiększa wytrzymałość i pozwala pokonywać szybciej spore odległości pieszo.

Hiszpanie jako pierwsi zabronili uprawy i zażywania kokainy, ale zakaz ten nie był respektowany.

Jako pierwszy kokainę z koki wyekstrahował¹Albert Niemann w 1860. 1884 w Niemczech zaczęto stosować w medycynie chlorowodorek kokainy . Mimo wielu dostępnych środków znieczulających , kokainę nadal w pewnym stopniu wykorzystuje się w stomatologii i okulistyce . W 1879 r. zaczęto używać kokainę w leczeniu uzależnienia od morfiny , jednak część pacjentów zaczęła eksperymentować z zażywaniem obu środków .

W niedalekiej przyszłości zaczęto używać kokainy dla rozrywki . Wielkimi fanami tego narkotyku byli między innymi : Zygmunt Freud , który napisał o nim piosenkę , Robert Stevenson , który podczas sześciodniowej sesji kokainowe napisał opowiadanie „Doktor Jekyll i pan Hyde” , Ernest Shackleton badał Antarktykę , wspomagając się tabletkami o nazwie Forced March.

W roku 1886 nastąpił jednocześnie wzrost doniesień z całego świata o nowych przypadkach kokainizmu i ostrych zatruciach kokainą. Część osób na skutek tego przestała całkowicie zażywać kokainę, inni przerzucili się z zastrzyków na formę doustną jako rzekomo mniej szkodliwą. Rozpowszechnienie Coca-Coli wspierało ten proces.

W końcu do opinii publicznej zaczęła docierać prawda o skutkach uzależnienia od kokainy. Po pierwszej wojnie światowej kokaina została zakazana w większości państw. Wciąż była jednak popularna, choć na zmniejszenie jej popularności wpłynęło pojawienie się heroiny.

Popularność kokainy zwiększyła się ponownie w USA w latach siedemdziesiątych dwudziestego wieku i zaczęła wypierać marihuanę. W dystrybucji narkotyku dostrzegli interes Kolumbijczycy: bracia Fabio Ochoa, Jorge Ochoa i Juan David Ochoa oraz Pablo Escobar, którzy stworzyli kartel narkotykowy z Medellin.

Jak wygląda kokaina?

Kokaina ma postać krystalicznego białego lub żółtawego proszku.

Crack występuje jako krystaliczna forma kokainy, jako małe białe kryształki przypominające płatki mydlane lub jasnobrązowe kuleczki. Najczęściej pakowane są one do fiolek.

Najmniej popularna forma tego narkotyku to pasta kokainowa, która jest pierwotnym produktem w procesie otrzymywania kokainy z liści koki.

Jak przyjmuje się kokainę?

Najpowszechniejszą metodą jej przyjmowania jest jej wciąganie przez nos, gdzie szybko jest wchłaniana przez śluzówkę, co z kolei wywołuje wpływ na ośrodki przyjemności w mózgu. Może być też wcierana w dziąsła, bądź w środek małżowiny usznej. Bywa też wstrzykiwana lub przyjmowana doustnie – jednak wtedy jej działanie jest słabsze i powoduje zarazem znieczulenie błony śluzowej żołądka, niwelując uczucie głodu. Stosowana na błonę śluzową języka poraża zakończenia smakowe. Narkotyk ten bywa również palony w postaci skrętów zrobionych z mieszanek kokainy z tytoniem lub marihuaną.

Crack jest podgrzewany na łyżce lub folii aluminiowej, a jego opary są wdychane. Może być także palony jak kokaina w skrętach, lub za pomocą fajki wodnej.

Pastę kokainową spala się, co może spowodować poważne uszkodzenie płuc poprzez zawarte w niej substancje wykorzystywane w procesie przetwarzania liści.

Jak działa kokaina?

Głównym efektem zażycia kokainy jest zwiększenie ilości dopaminy, norepinefryny oraz serotoniny w mózgu. Dopomina odpowiada za wywoływane poczucie euforii, serotonina – za pozytywne zmiany nastroju, natomiast norepinefryna pobudza spostrzegawczość i nerwowość.

Przyjęta dawka kokainy wykazuje swoje działanie przez około pół godziny. W tym czasie prowadzi do ogólnego pobudzenia psychoruchowego, łagodzi objawy zmęczenia, wywołuje euforię, silne poczucie wewnętrznej mocy, podniecenie seksualne. Zdolność odczuwania lęku oraz przykrych zdarzeń zostaje uśpiona, występuje brak krytycyzmu względem własnych możliwości i zachowań. Skraca się czas reakcji psychicznej, potrzeby snu i odżywiania się zmniejszają się.

Jednocześnie może wystąpić niepokój i napięcie, różnego rodzaju urojenia, czy nawet oznaki załamania nerwowego. Zaburzona zostaje praca serca, wzrasta ciśnienie krwi, oddech przyśpiesza się. Większe dawki powodują drżenie mięśniowe oraz wzrost temperatury ciała.

Crack ma działanie podobne, ale od 20 do 30 razy silniejsze niż kokaina.

Narkotyk ten poprzez wywoływanie braku łaknienia oraz snu powoduje silne wyniszczenie organizmu. Może wystąpić tzw. psychoza pokokainowa, czyli irracjonalne zachowania, poczucie prześladowania oraz innych cech charakterystycznych dla psychozy. Częste są też stany depresyjne wraz z próbami samobójczymi, zanik uczuć wyższych, trwałe zmiany w osobowości.

Czy kokaina uzależnia?

Bardzo łatwo i stosunkowo szybko może dojść do uzależnienia, czemu sprzyjają atrakcyjne przeżycia towarzyszące działaniu kokainy. Gdy przestaje ona działać, pojawiają się objawy abstynencyjne związane z wyczerpaniem i depresją, co napędza chęć ponownego jej zażycia.

Przedawkowanie kokainy może skończyć się śmiercią.

Jak można poznać, czy ktoś stosuje kokainę?

Do czynników zewnętrznych wskazujących na używanie tego narkotyku należą:

- obrzęki nosa: krostki, egzema, zaczerwienienia, łuszcząca się skóra, swędzenie

- katar

- słabo reagujące na światło, rozszerzone źrenice

- agresywne, nadpobudliwe zachowanie, wzmożona aktywność

- niepokój psychoruchowy

- obecność w rzeczach osobistych białego proszku lub przeźroczystych kryształów, a także igieł, strzykawek, rurek do wdychania oparów.

Badania diagnostyczne

Podstawowe z nich to ocena stężenia kokainy i jej metabolitów we krwi i w moczu (głównie benzoiloekgoniny). Stopnie ich półtrwania są jednak na tyle krótkie, że można je wykryć jedynie w ciągu kilku – kilkunastu godzin od zażycia. Zestawy do przeprowadzenia testów są dostępne także w aptekach. Niejednokrotnie, ze względu na zły stan ogólny, konieczne jest wykonanie dodatkowych badań – oceniających stan poszczególnych narządów.

Leczenie

Jest objawowe i zależy od ciężkości stanu pacjenta. Na trwałe uszczerbki na zdrowiu są narażone osoby z chorobami serca (mogą o tym nie wiedzieć...) oraz osoby prowadzące pojazdy mechaniczne pod wpływem narkotyku. Odnotowywano także myśli samobójcze.

---

1. wyekstrahować- wyodrębnić substancję z mieszaniny ciał stałych lub roztworów za pomocą odpowiednio dobranego rozpuszczalnika↩