Spirometria –
Spirometria –
technika badania
technika badania
Spirometria
Spirometria
Badanie służy ocenie wydolności
Badanie służy ocenie wydolności
oddechowej człowieka, określa
oddechowej człowieka, określa
pojemność zawartych w płucach
pojemność zawartych w płucach
gazów i dostarcza informacji o
gazów i dostarcza informacji o
sprawności wentylacyjnej układu
sprawności wentylacyjnej układu
oddechowego.
oddechowego.
Test jest wykonywany w celu diagnostyki oraz monitorowania
Test jest wykonywany w celu diagnostyki oraz monitorowania
niektórych chorób płuc:
niektórych chorób płuc:
- astmy
- astmy
- zapalenia oskrzeli
- zapalenia oskrzeli
- wyjaśnienia przyczyny duszności lub przewlekłego kaszlu
- wyjaśnienia przyczyny duszności lub przewlekłego kaszlu
- oceny zawodowego ryzyka powikłań spowodowanych
- oceny zawodowego ryzyka powikłań spowodowanych
narażeniem na działanie zanieczyszczeń
narażeniem na działanie zanieczyszczeń
- oceny układu oddechowego u palaczy tytoniu oraz osób z
- oceny układu oddechowego u palaczy tytoniu oraz osób z
objawami choroby układu oddechowego
objawami choroby układu oddechowego
- oceny stanu zdrowia, głównie w celach orzeczniczych
- oceny stanu zdrowia, głównie w celach orzeczniczych
Zazwyczaj stosuje się dwa rodzaje
Zazwyczaj stosuje się dwa rodzaje
testów spirometrycznych:
testów spirometrycznych:
statyczne - mierzone podczas
statyczne - mierzone podczas
spokojnego oddychania,
spokojnego oddychania,
niezależne od czasu, objętości i
niezależne od czasu, objętości i
pojemności płuc oraz
pojemności płuc oraz
dynamiczne - podczas natężonego
dynamiczne - podczas natężonego
wydechu i wdechu.
wydechu i wdechu.
PRZYGOTOWANIE DO
PRZYGOTOWANIE DO
BADANIA
BADANIA
Na 4 do 6 godzin przed badaniem nie powinno
Na 4 do 6 godzin przed badaniem nie powinno
się spożywać ciężkich posiłków oraz palić
się spożywać ciężkich posiłków oraz palić
tytoniu. Czasami przed badaniem podawane
tytoniu. Czasami przed badaniem podawane
są leki rozkurczające oskrzela. Niekiedy po
są leki rozkurczające oskrzela. Niekiedy po
nasilonym wydechu lub serii przyspieszonych
nasilonym wydechu lub serii przyspieszonych
oddechów wymaganych podczas badania
oddechów wymaganych podczas badania
pacjent może odczuwać okresową duszność i
pacjent może odczuwać okresową duszność i
zawroty głowy. Do oddychania otrzymuje się
zawroty głowy. Do oddychania otrzymuje się
specjalny ustnik i klips na nos.
specjalny ustnik i klips na nos.
OPIS BADANIA
OPIS BADANIA
Pacjentowi zakłada się
Pacjentowi zakłada się
odpowiedni zacisk na nos, który
odpowiedni zacisk na nos, który
zapewnia, że powietrze
zapewnia, że powietrze
oddechowe w całości przechodzi
oddechowe w całości przechodzi
przez ustnik. Przed
przez ustnik. Przed
przystąpieniem do właściwych
przystąpieniem do właściwych
pomiarów spirometrycznych chory
pomiarów spirometrycznych chory
powinien wykonać kilka
powinien wykonać kilka
oddechów, przystosowując się do
oddechów, przystosowując się do
ustnika
ustnika
.Kolejna czynność to wzięcie bardzo głębokiego
.Kolejna czynność to wzięcie bardzo głębokiego
wdechu i jak najszybsze wydmuchnięcie do
wdechu i jak najszybsze wydmuchnięcie do
aparatu całego zapasu powietrza zawartego w
aparatu całego zapasu powietrza zawartego w
płucach. Dalsze ruchy oddechowe wykonywane są
płucach. Dalsze ruchy oddechowe wykonywane są
zgodnie z poleceniami osoby wykonującej
zgodnie z poleceniami osoby wykonującej
badanie. Niektóre wyniki są uzyskiwane podczas
badanie. Niektóre wyniki są uzyskiwane podczas
normalnego oddychania inne wymagają
normalnego oddychania inne wymagają
nasilonego wdechu lub wydechu. Wynik badania
nasilonego wdechu lub wydechu. Wynik badania
przekazywany jest w formie opisu z podaniem
przekazywany jest w formie opisu z podaniem
wartości liczbowych badanych parametrów wraz z
wartości liczbowych badanych parametrów wraz z
dołączonymi wykresami. Badanie trwa zwykle
dołączonymi wykresami. Badanie trwa zwykle
kilka minut.
kilka minut.
Spirometr, spirograf
Spirometr, spirograf
W czasie wykonywania pomiarów na ekranie
W czasie wykonywania pomiarów na ekranie
monitora spirografu wyświetlają się wartości
monitora spirografu wyświetlają się wartości
poszczególnych parametrów, m.in.
poszczególnych parametrów, m.in.
VC - pojemność życiowa- obrazuje pojemność
VC - pojemność życiowa- obrazuje pojemność
płuc w czasie głębokiego wdechu,
płuc w czasie głębokiego wdechu,
FEV - nasilona objętość wydechowa
FEV - nasilona objętość wydechowa
pierwszosekundowa - objętość powietrza
pierwszosekundowa - objętość powietrza
wydychanego w czasie maksymalnie
wydychanego w czasie maksymalnie
nasilonego i szybkiego wydechu
nasilonego i szybkiego wydechu
(obie te wartości obrazują pośrednio możliwości
(obie te wartości obrazują pośrednio możliwości
adaptacji oddechowej chorego po usunięciu
adaptacji oddechowej chorego po usunięciu
płuca).
płuca).
Badanie to pozwala wykryć dwie
Badanie to pozwala wykryć dwie
podstawowe kategorie chorób płuc:
podstawowe kategorie chorób płuc:
choroby obtrukcyjne i restrykcyjne.
choroby obtrukcyjne i restrykcyjne.
Pierwsze polegają na zmianach w
Pierwsze polegają na zmianach w
płucach, przez co utrudniona jest ich
płucach, przez co utrudniona jest ich
wentylacja i przepływ powietrza.
wentylacja i przepływ powietrza.
Charakteryzują się zaniżonym
Charakteryzują się zaniżonym
parametrem FEV . Przykładami
parametrem FEV . Przykładami
zaburzeń jest np. nadmierne
zaburzeń jest np. nadmierne
wydzielanie śluzu lub zapalenie.
wydzielanie śluzu lub zapalenie.
Drugie z kolei polegają na tym, że
Drugie z kolei polegają na tym, że
z powodu np. garba, operacyjnego
z powodu np. garba, operacyjnego
usunięcia fragmentu płuca czy
usunięcia fragmentu płuca czy
nieprawidłowej budowy klatki
nieprawidłowej budowy klatki
piersiowej, spada pojemność płuc.
piersiowej, spada pojemność płuc.
Maleje przy tym czynnik FVC.
Maleje przy tym czynnik FVC.
U zdrowych ludzi powinna sięgać
U zdrowych ludzi powinna sięgać
przynajmniej 75% wartości FVC.
przynajmniej 75% wartości FVC.
FEV1- natężona objętość wydechowa
FEV1- natężona objętość wydechowa
pierwszosekundowa - objętość powietrza
pierwszosekundowa - objętość powietrza
wydychana w ciągu pierwszej sekundy
wydychana w ciągu pierwszej sekundy
natężonego wydechu. Wskaźnik ten jest
natężonego wydechu. Wskaźnik ten jest
miarą szybkości opróżniania płuc i służy do
miarą szybkości opróżniania płuc i służy do
oceny drożności dróg oddechowych.
oceny drożności dróg oddechowych.