LEKI PROKOGNITYWNE
PAMIĘĆ
PAMIĘĆ
Jest to zjawisko o podłożu
Jest to zjawisko o podłożu
neurobiologicznym,
neurobiologicznym,
umożliwiający podejmowanie
umożliwiający podejmowanie
decyzji w oparciu o
decyzji w oparciu o
wcześniejsze doświadczenia
wcześniejsze doświadczenia
Polega na tworzeniu śladów pamięciowych,
Polega na tworzeniu śladów pamięciowych,
czyli engramów, ich składowaniu,
czyli engramów, ich składowaniu,
przywoływaniu i przetwarzaniu
przywoływaniu i przetwarzaniu
PAMIĘĆ -RODZAJE
PAMIĘĆ -RODZAJE
Pamięć sensoryczna
Pamięć sensoryczna
(sekundy)
(sekundy)
Pamięć robocza,
Pamięć robocza,
operacyjna
operacyjna
Pamięć trwała:
Pamięć trwała:
krótko- i
krótko- i
długotrwała
długotrwała
PAMIĘĆ DŁUGOTRWAŁA
PAMIĘĆ DŁUGOTRWAŁA
Pamięć
Pamięć
deklaratywna
deklaratywna
(semantyczna,
(semantyczna,
epizodyczna,
epizodyczna,
autobiograficzna)
autobiograficzna)
Pamięć
Pamięć
proceduralna
proceduralna
PAMIĘĆ -ETAPY
PAMIĘĆ -ETAPY
Zapamiętywanie
Zapamiętywanie
Konsolidacja
Konsolidacja
Magazynowanie
Magazynowanie
Przywoływanie
Przywoływanie
PAMIĘĆ A UKŁADY
PAMIĘĆ A UKŁADY
NEUROPRZEKAŹNIKOWE
NEUROPRZEKAŹNIKOWE
Acetylocholina
Acetylocholina
Katecholaminy- poziom czuwania
Katecholaminy- poziom czuwania
Serotonina- konsolidacja,
Serotonina- konsolidacja,
przywoływanie
przywoływanie
Glutaminian -NMDA
Glutaminian -NMDA
GABA
GABA
Wazopresyna, oksytocyna
Wazopresyna, oksytocyna
LEKI PROKOGNITYWNE
Stosowane w stanach fizjologicznych
Stosowane w stanach fizjologicznego
procesu starzenia się
Stosowane w stanach patologicznych
zespoły otępienne
LEKI PROKOGNITYWNE A CHOROBA
ALZHEIMERA
0,5% osób powyżej
65. r.ż i 8% powyżej
85. r.ż
Ujawnienie choroby
przy utracie
60%neuronów układu
limbicznego
Leczenie objawowe
LEKI PROKOGNITYWNE A CHOROBA
LEKI PROKOGNITYWNE A CHOROBA
ALZHEIMERA
ALZHEIMERA
Postępowanie
prewencyjne
Łagodne zaburzenia
poznawcze (MCI)
Leczenie objawowe:
kiedy zacząć?
kiedy
skończyć?
jaki lek wybrać?
Leczenie przyczynowe
Postępowanie prewencyjne – krok
Postępowanie prewencyjne – krok
przed leczeniem prokognitywnym
przed leczeniem prokognitywnym
Leki wpływające na
Leki wpływające na
układ naczyniowy
układ naczyniowy
mózgu
mózgu
Inhibitory HMG-CoA
Inhibitory HMG-CoA
DHA (omega-3
DHA (omega-3
wielonienasycone KT)
wielonienasycone KT)
NLPZ
NLPZ
Hormonalna terapia
Hormonalna terapia
zastępcza
zastępcza
ŁAGODNE ZABURZENIA POZNAWCZE
Leczenie po
Leczenie po
postawieniu
postawieniu
rozpoznania
rozpoznania
Piracetam –
Piracetam –
4800mg/24h
4800mg/24h
Selegilina
Selegilina
Witaminy E i C
Witaminy E i C
Preparaty Ginkgo biloba
Preparaty Ginkgo biloba
LEKI PROKOGNITYWNE A CHOROBA
LEKI PROKOGNITYWNE A CHOROBA
ALZHEIMERA
ALZHEIMERA
Inhibitory AchE
Inhibitory AchE
Czynniki troficzne
Czynniki troficzne
Antagoniści
Antagoniści
receptora NMDA
receptora NMDA
INHIBITORY ACETYLOCHOLINESTERAZY
INHIBITORY ACETYLOCHOLINESTERAZY
Rivastygmina
Donepezil, Galantamina
Faza lekka oraz średnio
zaawansowana AD
Hamują progresję choroby
o 6-12 miesięcy
Hamują przejście MCI w AD
szczególnie w przypadku
współistnienia
polimorfizmu ApoE
INHIBITORY ACETYLOCHOLINESTERAZY
INHIBITORY ACETYLOCHOLINESTERAZY
Donepezil
Donepezil
Rivastygmina
Rivastygmina
Galantamina
Galantamina
5-10mg/24h rano
5-10mg/24h rano
max.6mg/24h
max.6mg/24h
możliwość postaci
możliwość postaci
transdermalnych
transdermalnych
12mgx2/24h lub 24mg
12mgx2/24h lub 24mg
w postaci depo
w postaci depo
INHIBITORY ACETYLOCHOLINESTERAZY
Oczekiwania
Oczekiwania
realistyczne-raczej
realistyczne-raczej
stabilizacja niż
stabilizacja niż
poprawa
poprawa
Możliwość zamiany
Możliwość zamiany
leków bez „wash-out”
leków bez „wash-out”
Kiedy odstawić?
Kiedy odstawić?
MMSE=12
MMSE=12
MEMANTYNA
Antagonista receptora NMDA z komponentom
agonistyczną
Potencjalne działanie neuroprotekcyjne
Średnio zaawansowana i zaawansowana faza
AD
Dawka dobowa 20mg/24h w dwóch dawkach
Korzystny efekt farmakodynamiczny w terapii
łączonej z donepezilem
LEKI PROKOGNITYWNE
Witamina E – 2,000
Witamina E – 2,000
IU/24h – wydłuża
IU/24h – wydłuża
progresje o 6 miesięcy
progresje o 6 miesięcy
Selegilina –
Selegilina –
niekorzystne działanie
niekorzystne działanie
terapii łączonej z vit. E
terapii łączonej z vit. E
Estrogeny ?
Estrogeny ?
Celekoksyb?
Celekoksyb?
Rofekoksyb?
Rofekoksyb?
Naproksen?
Naproksen?
POTENCJALNE LEKI
PROKOGNITYWNE
Nerameksan
Rasagilina
Ketasyna
Atomoksetyna
Kwas walproinowy
Leuprolid
Antagonista NMDA
Selektywny, odwracalny
inhibitor MAOB
Lek o działaniu
metabolicznym
Inhibitor wychwytu
noradrenaliny
Lek przeciwpadaczkowy
Lek
antygonadotropinowy
POTENCJALNE LEKI/ SUBSTANCJE
PROKOGNITYWNE
Huperzin A
Huperzin A
Curcumin
Curcumin
Ginkgo biloba
Ginkgo biloba
AAB-001 przeciwciała
AAB-001 przeciwciała
Alzhemed
Alzhemed
Preparat roślinny
Preparat roślinny
hamujący AchE
hamujący AchE
Składni curry-
Składni curry-
zmniejsza ilość
zmniejsza ilość
amyloidu w oun
amyloidu w oun
Preparat roślinny
Preparat roślinny
Bierna immunizacja
Bierna immunizacja
Glikozaminoglikan
Glikozaminoglikan
hamujący
hamujący
WSPOMAGANIE PAMIĘCI
WSPOMAGANIE PAMIĘCI
Szkolenia z
Szkolenia z
zakresu technik
zakresu technik
zapamiętywania
zapamiętywania
Techniki
Techniki
relaksacyjne i
relaksacyjne i
koncentracji
koncentracji
Mind mapping
Mind mapping
LEKI PROKOGNITYWNE
LEKI PROKOGNITYWNE
Preparaty
Preparaty
miłorzębu
miłorzębu
japońskiego
japońskiego
Lecytyna
Lecytyna
Zn –cynk
Zn –cynk
Kofeina
Kofeina
LEKI PROKOGNITYWNE
LEKI PROKOGNITYWNE
Alkaloidy sporyszu
Alkaloidy sporyszu
(hydergin)
(hydergin)
Wazopresyna
Wazopresyna
SSIR
SSIR
Cynaryzyna,
Cynaryzyna,
Flunaryzyna,
Flunaryzyna,
Nimodypina
Nimodypina
LEKI PROKOGNITYWNE
LEKI PROKOGNITYWNE
Metylofenidat (Ritalin)
Metylofenidat (Ritalin)
Modafinil
Modafinil
DHEA
DHEA
dehydroepiandrosteron
dehydroepiandrosteron
Amfetamina
Amfetamina
Przezczaszkowa
Przezczaszkowa
stymulacja
stymulacja
magnetyczna
magnetyczna
LEKI PROKOGNITYWNE
LEKI PROKOGNITYWNE
Metylfenidat
Metylfenidat
pochodna piperydynowa strukturalnie
pochodna piperydynowa strukturalnie
zbliżona do amfetaminy
zbliżona do amfetaminy
hamuje wychwyt zwrotny NA i DA w oun
hamuje wychwyt zwrotny NA i DA w oun
Poprawia procesy kognitywne, w nieznacznym
Poprawia procesy kognitywne, w nieznacznym
stopniu wpływając na napęd ruchowy
stopniu wpływając na napęd ruchowy
Zmniejsza uzależnienie od amfetaminy
Zmniejsza uzależnienie od amfetaminy
ADHD, narkolepsja
ADHD, narkolepsja
LEKI PROKOGNITYWNE
LEKI PROKOGNITYWNE
Modafinil
Modafinil
zwiększa stężenie NA
zwiększa stężenie NA
w przodomózgowiu
w przodomózgowiu
dobrze tolerowany,
dobrze tolerowany,
niewielki wpływ na
niewielki wpływ na
funkcje układu
funkcje układu
krążenia
krążenia
narkolepsja
narkolepsja