Ćwiczenia słownikowe

Ryszard Więckowski

Janina 
Borowy

 

 

Cele przeprowadzania 
ćwiczeń słownikowych:



Wzbogacenie zasobu słownikowego



Przenoszenie zasobu słownika biernego 
do czynnego



Kształcenie sprawności w operowaniu 
wyrazem



Uwrażliwianie na estetykę wypowiedzi



Wyrabianie odpowiedzialności za słowo



Zapobieganie błędom leksykalnym

 

 

Wybrane zagadnienia 
charakterystyki zasobu 
słownikowego dzieci w 
wieku wczesnoszkolnym



„Przechodzenie” z mowy sytuacyjnej 
w mowę konkretno-wyobrażeniową



Duże zróżnicowanie miasto-wieś



Duże zróżnicowanie ze względu na 
temat wypowiedzi

 

 



W obrębie słownika biernego często 
dobierane słownictwo jest nieadekwatne 
w stosunku do desygnatów.



W obrębie słownika czynnego wyraźne 
są niedostatki.



Istnieje duża dysproporcja pomiędzy 
zasobem słownika biernego i czynnego.



Dominacja wyodrębniania z 
rzeczywistości podmiotów i ich czynności

 

 



Ćwiczenia 
słownikowe 
powinny 
występować na 
każdej lekcji



Dzieci „przejmują” 
mowę nauczyciela

 

 

Rodzaje ćwiczeń 
słownikowych

 

 

Wprowadzania nazw 

przedmiotów, zjawisk, cech 
czynności oraz stosunków 
przestrzennych i czasowych

1.

Odsłonięcie tablicy ze 
słownictwem

 

 

2. Ustalenie planu opowiadania

a)

Droga do sadu.

b)

Wygląd sadu jesienią

c)

Odgłosy w sadzie.

d)

Nasze wrażenia.

3. Ustne redagowanie opowiadania.
4. Praca indywidualna

 

 

Wyjaśnianie 
niezrozumiałych wyrazów



Pokaz desygnatu 

(pośredni lub bezpośredni)



Opis



Wskazanie wyrazów zastępczych 
lub bliskoznacznych

 

 

Gromadzenie zwrotów i 
wyrażeń zastępczych

 

 

Grupowanie wyrazów 
wokół określonych 
tematów

 

 

Grupowanie wyrazów o 
znaczeniu podobnym lub 
przeciwnym

 

 

Zestawianie 
niezrozumiałych dla 
dziecka wyrazów w 
zrozumiałym dla niego 
kontekście