c) precyzowanie słownictwa

Dziecko używa wyrazów których znaczenia często nie

rozumie, stosując go w nieodpowiedniej formie:

apetyczny - apatyczny

Zapobieganie
błędom

uściślanie znaczenia wyrazów

Dziecko ma :

Poznać
bogactwo
językowe

Poznać
znaczenie
wyrazów

wie

jakiego wyrazu użyć w

zdaniu

dom,
wieżowiec,
willa czy
chata

jak ma powiedzieć :

dobry,
znakomity czy
bardzo smaczny

d) Wyrabianie poczucia językowego to „walka” o:

czystość i poprawność języka
właściwy dobór słów
umiejętność poprawnego
budowania wyrażeń i
zwrotów

Nie
wystarczy :

podać nowy wyraz i
odczytać go

Należy :

podać wyraz w takich połączeniach , w
jakich on może wystąpić, czyli w
określonych związkach
frazeologicznych :

• zwrotach(np. cieszyć się z głębi serca, śmiała się do
rozpuku)

• wyrażeniach (np. beznadziejnie smutno, daremny trud)

• idiomach (np. idzie jak z kamienia, wykręcił się sianem )

e) opanowanie słownictwa ogólnonarodowego

Dziecko przychodzące do szkoły
posługuje się :

dialektem
miejscowym
żargonem

wyrażeniami
gwarowymi

Zadaniem szkoły jest wdrażanie
uczniów do posługiwania się
językiem ogólnonarodowym.

f) wprowadzenie w świat piękna i bogactwa
językowego

Piękno i bogactwo języka polskiego
przejawia się w:

• obrazowości

• barwności

• żywości

stylu

Rola ćwiczeń słownikowo -
frazeologicznych

kształcąca i rozwojowa – dostarczanie
dzieciom nowego zasobu słownictwa
profilaktyczna i korektywna –
zapobieganie błędom językowym i
korygowanie ich

Pomocniczy charakter ćwiczeń
słownikowo - frazeologicznych

Ćwiczenia :

dostarczają materiału językowego do
wypowiedzi ustnych i pisemnych
nie istnieją same dla siebie bez
powiązania z innymi działami edukacji
polonistycznej

występują przy czytaniu i opracowywaniu
tekstów, przygotowują do pisania opowiadań i
wypracowań, mają ścisły związek z gramatyką
i ortografią

a) związek ćwiczeń z czytaniem

Czytanie : poszerza słownik, wzbogaca
bierny

słownik dziecka, obcowanie z książka
rozwija czynne słownictwo

Ćwiczenia: powinny wiązać się z opracowywanymi
tekstami

czytanek(lekturą), mogą poprzedzać

czytanie lub opierać się
na opracowanym już tekście czytanki.

b) do pisania opowiadań i wypracowań

dostarczanie słownictwa

ożywienie środków
skojarzeniowych w umyśle
dziecka

wyodrębnienie elementów treści, z
których dziecko buduje własną
wypowiedź pisemną

nauczyciel dobiera ćwiczenia które:
- przygotowują dziecko pod względem
rzeczowym i słownikowym do pisania
opowiadań i wypracowań z zastosowaniem
dowolnej lub wskazanej formy wypowiedzi

c) związek ćwiczeń z nauką
ortografii

materiał słownikowo- frazeologiczny
stanowi przygotowanie do pracy pisemnej,
zostaje przyswojony w pewnej formie
ortograficznej

nauka ortografii powinna mieć charakter
praktyczny i celowy jeżeli stanowi system
ćwiczeń zespolonych z pisaniem jako
sposobem samodzielnego wypowiadania myśli

ćwiczenia stwarzają doskonałą
okazję do zapobiegania błędom
ortograficznym

d) związek ćwiczeń z nauką gramatyki

potrzeby słownikowe
ucznia

gramatyka uświadamia dziecku normy i prawa
rządzące językiem, według których należy
używać wyrazów, zestawiać wyrażenia,
budować zdania, np. nazwy przedmiotów, cech
czynności dają budowę do wprowadzenia:
rzeczownika, czasownika, przymiotnika

Uczeń ma umieć:

- wskazywać przedmioty,

- wyliczać cechy,

- określać czynności.

Źródła ćwiczeń słownikowo -

Źródła ćwiczeń słownikowo -

frazeologicznych

frazeologicznych

zdarzenia z życia codziennego,
obserwacje zjawisk i przedmiotów z
najbliższego otoczenia, osobiste
przeżycia

Uczniowie:

-Poznają świat

- czynią spostrzeżenia

- zdobywają wyobrażenia

- tworzą pojęcia

- obserwując przedmioty i
zjawiska kojarzą z nimi
odpowiednie nazwy

teksty literackie i popularnonaukowe
umieszczone w podręczniku i czasopismach
dla dzieci oraz utwory literackie

Można wyróżnić ćwiczenia:

• przygotowujące do rozumienia treści utworu

• niezbędne do opracowania tematu
związanego z omawianym utworem

• umożliwiające przeprowadzenie analizy
fragmentu utworu

• polegające na tłumaczeniu wyrazów umieszczonych w
tekście(trudniejszych i niezrozumiałych)

obrazki ilustrujące zbiory przedmiotów

- zapobiegają werbalizmowi

- umożliwiają omawianie przedmiotów
i zjawisk niedostępnych bezpośredniemu poznaniu

żywy język ucznia
• ćwiczenia mają charakter
okazjonalny

Cel: zapobieganie błędom lub ich zwalczanie

• notowanie przez nauczyciela typowych
błędów językowych uczniów na podstawie
ich prac pisemnych i wypowiedzi ustnych

Rodzaje ćwiczeń

Rodzaje ćwiczeń

Ćwiczenia słownikowe
4 grupy

I grupa – dostarczające potrzebnego zapasu
słów
II grupa – rozszerzające słownictwo przez
tworzenie nowych

wyrazów od wyrazów już

znanych
III grupa – unaoczniające artystyczne wartości
języka
IV grupa – wdrażające do poprawnej wymowy

W obrębie tych grup wyróżniamy następujące
rodzaje ćwiczeń słownikowych :

1. Wyrazy oznaczające nazwy
przedmiotów, zjawisk, cech, czynności
oraz stosunków przestrzennych i
czasowych

- potrzeba usprawniania języka uczniów

- swobodne posługiwanie się zapasem
zdobytego materiału słownikowego w
wyrażaniu własnych myśli

- przeprowadzanie analiz

- porównywanie zjawisk

- wyprowadzanie wniosków

Często u uczniów dominuje:

- ubogi, jednostajny i szczupły
słownik nie nadążający za
zdobywanymi wiadomościami,
utrudnia mówienie

Należy:

-wiązać nazwę z poznanym
przedmiotem lub zjawiskiem

- nazywać przedmioty, kształty,
ruchy, barwy, stosunki czasowe
i przestrzenne

2. Wyjaśnianie niezrozumiałych wyrazów i
zwrotów

występuje najczęściej w związku z
tekstem czytanych utworów

rzadziej przy swobodnym wypowiadaniu się
uczniów, opowiadaniu nauczyciela, omawianiu
obrazków

Wyrazy wyjaśniamy : przed, i po przeczytaniu
tekstu

Nauczyciel nie powinien :

-Objaśniać zbyt szeroko
niezrozumiałych wyrazów

- robić dygresji odbiegających od
utworu
Uczniów należy przyzwyczaić do
korzystania z wyjaśnień
umieszczonych w książce
3. Tworzenie zwrotów i wyrażeń zastępczych.
Ćwiczenia te stosuje się w czasie czytania,
kiedy trudniejszy zwrot zastępuje się bardziej
zrozumiałym.

przygotowują one
uczniów do poprawiania
prac pisemnych

poprawa pracy polega na
tworzeniu zdań zastępczych,
poprawniej lub trafniej
wyrażających sens zdania

w czasie analizy utworu można wybrać
ciekawszy zwrot i polecić dzieciom, aby tę samą
treść wyraziły inaczej

przygotowaniem do tworzenia zwrotów zastępczych
może być zbiorowe redagowanie i zapisywanie
opowiadań, wypracowań
(ta sama treść będzie różnie wyrażona)

4. Grupowanie wyrazów wokół określonych
tematów

zbieranie i zestawianie wyrazów
związanych z jednym ściśle
określonym tematem

temat- ośrodek wokół którego
w naturalny sposób grupuje
się materiał językowy

ukazanie uczniom
bogactwa treści i formy
językowej

przygotowanie do pisania
opowiadań, wypracowań

uczniowie lubią pisać opowiadania,
wypracowania , jeśli mają świadomość, że dużo
na dany temat wiedzą

grupując wyrazy wokół tematu
uczniowie zapoznają się z :
epitetem, przenośnią, wyrazem
pokrewnym, wyrazem podobnym,
porównaniem, wyrażeniem,
zwrotem

5. Wyrazy podstawowe, pochodne i pokrewne

ćwiczenia związane z nauką
ortografii i gramatyki

-wyszukiwanie wyrazu
pokrewnego gdy się nie
wie, jak pisać: rowerzysta-
rower

- tworzenie jednych części
mowy od drugich

ćwiczenia te zaznajamiają uczniów z :

-mechanizmem nowych wyrazów

- procesem związanym z historycznym
rozwojem społeczeństwa

- nieograniczonymi możliwościami języka w
tworzeniu nowych wyrazów np. wieżowiec,
lotnisko.

Większość ćwiczeń ma charakter okazjonalny, w
trakcie czytania nauczyciel budzi zainteresowanie
uczniów,
wyjaśnia, poleca szukać w słowniku.

6. Dobieranie wyrazów o znaczeniu przeciwstawnym
(antonimy)

przedstawienie przedmiotów o
cechach kontrastowych

- z dwóch ołówków jeden jest krótki,
cienki, miękki, drugi zaś gruby, długi,
twardy.

porównywanie przedmiotów

podobieństwa i
różnice

• wypisywanie cech jednego przedmiotu,
dobieranie wyrazów o znaczeniu
przeciwstawnym

• porównywanie dwóch kontrastowych
przedmiotów, wypisywanie parami ich cech

• grupowanie wyrazów z rozsypanki w pary

• dobieranie określeń z rozsypanki
wyrazowej do dwóch kontrastowych
ilustracji obrazków

• wypisywanie zdań z tekstu i zamiana
wybranych wyrazów na przeciwstawne

7. Wyrazy o znaczeniu
podobnym(synonimy)
Ćwiczenia o charakterze
praktycznym

Do najczęściej stosowanych
ćwiczeń należą:

Uczeń powinien sięgać do

Uczeń powinien sięgać do

synonimów

synonimów

w trosce o :

w trosce o :

-

jasność

jasność

-

dokładność

dokładność

-

wyrazistość

wyrazistość

-

piękno języka

piękno języka

Znaczenie słowa najpełniej uwydatnia się

Znaczenie słowa najpełniej uwydatnia się

w zdaniu

w zdaniu

Bogactwo synonimiczne języka polskiego

Bogactwo synonimiczne języka polskiego

pozwala na:

pozwala na:

•

dokładne

dokładne

•

ścisłe

ścisłe

•

obrazowe

obrazowe

przedstawie

przedstawie

nie myśli

nie myśli

Uczeń

Uczeń

odbiorca synonimów

odbiorca synonimów

(odczucie

(odczucie

zabarwienia

zabarwienia

uczuciowego trafie

uczuciowego trafie

dobranych wyrazów

dobranych wyrazów

autor synonimów

autor synonimów

(dobór trafnych

(dobór trafnych

wyrazów przy

wyrazów przy

wyrażaniu

wyrażaniu

własnych myśli)

własnych myśli)

8. Zestawienie grup wyrazów

podporządkowanie i określenie
wyrazów ze względu na zakres
treści – tworzenie pojęć ogólnych
dla wielu pojęć szczegółowych
wyrabianie
umiejętności

-porządkowania

-klasyfikowania

-uogólniania

-abstrahowania

Ćwiczenia wymagają:

• urozmaicenia i stopniowania

-dobieranie do pojęć ogólnych pojęć
szczegółowych :
zabawki – lalki, misie, piłki

-dobieranie do pojęć szczegółowych pojęć
ogólnych:
jodły,jabłonie,brzozy – drzewa

-wypisywanie z tekstów określonych grup
wyrazów:
nazwy miesięcy, środków komunikacji

-

grupowanie wyrazów określających

grupowanie wyrazów określających

czynności podmiotu:

czynności podmiotu:

piekarz – przesiewa

piekarz – przesiewa

[mąkę],rozgniata[ciasto], wyrabia, waży,

[mąkę],rozgniata[ciasto], wyrabia, waży,

formuje[bochenki],wsadza

formuje[bochenki],wsadza

[do pieca],piecze, dogląda ,

[do pieca],piecze, dogląda ,

wyjmuje[układa]

wyjmuje[układa]

-

grupowanie rzeczowników według

grupowanie rzeczowników według

wykonywanych czynności:

wykonywanych czynności:

kto wozi ludzi ? Motorniczy [tramwaj],

kto wozi ludzi ? Motorniczy [tramwaj],

kierowca[autobus],pilot[samolot]

kierowca[autobus],pilot[samolot]

maszynista[pociąg], dorożkarz[dorożka]

maszynista[pociąg], dorożkarz[dorożka]

-

grupowanie wyrazów według określonej

grupowanie wyrazów według określonej

cechy :

cechy :

kształt kulisty

kształt kulisty

*piłka, globus , dynia, pomarańcza

*piłka, globus , dynia, pomarańcza

,kapusta ,jabłko

,kapusta ,jabłko

9. Wyrażanie treści przy pomocy łatwych

9. Wyrażanie treści przy pomocy łatwych

określeń, prostych porównań i przenośni

określeń, prostych porównań i przenośni

Dziecko

Dziecko

twórc

twórc

a

a

odtwórc

odtwórc

a

a

przenośn

przenośn

i

i

Wycieczki, zajęcia plastyczne, ilustracje.

Wycieczki, zajęcia plastyczne, ilustracje.

Dzieci samodzielnie próbują tworzyć

Dzieci samodzielnie próbują tworzyć

przenośnie,

przenośnie,

decydują czy dany zwrot dobrze wyraża

decydują czy dany zwrot dobrze wyraża

określoną treść.

określoną treść.

poprawność

poprawność

jasność

jasność

dokładność

dokładność

prostot

prostot

a

a

Czytanie wierszy, baśni, wyjaśnianie treści zagadek

Czytanie wierszy, baśni, wyjaśnianie treści zagadek

i przysłów to doskonałe wprowadzenie uczniów w

i przysłów to doskonałe wprowadzenie uczniów w

świat przenośni.

świat przenośni.

Uczymy osądzania trafności metafory,

Uczymy osądzania trafności metafory,

zgodności obrazu będącego przenośnią

zgodności obrazu będącego przenośnią

ze zjawiskiem realnym.

ze zjawiskiem realnym.

Ćwiczenia

Ćwiczenia

frazeologiczne

frazeologiczne

Frazeologia

Frazeologia

– dział językoznawstwa, a

– dział językoznawstwa, a

dokładnie leksykologii, zajmujący się

dokładnie leksykologii, zajmujący się

analizą utrwalonych w danym języku

analizą utrwalonych w danym języku

połączeń wyrazowych

połączeń wyrazowych

lub

lub

Zasób charakterystyczny dla danego

Zasób charakterystyczny dla danego

języka typu połączeń wielowyrazowych

języka typu połączeń wielowyrazowych

zwanych frazeologicznymi

zwanych frazeologicznymi

Trzy typy związków frazeologicznych

Trzy typy związków frazeologicznych

wyrażenie- językowe połączenie

wyrażenie- językowe połączenie

frazeologiczne, będące zespołem co

frazeologiczne, będące zespołem co

najmniej dwóch wyrazów, stanowiące

najmniej dwóch wyrazów, stanowiące

pewną całość syntaktyczna,

pewną całość syntaktyczna,

zawierającą myśl np. list żelazny, serce

zawierającą myśl np. list żelazny, serce

złamane

złamane

•

ośrodkiem jest :rzeczownik

ośrodkiem jest :rzeczownik

,przymiotnik imiesłów przymiotnikowy,

,przymiotnik imiesłów przymiotnikowy,

przysłówek, np. dużo opadów,

przysłówek, np. dużo opadów,

czerwone i czarne

czerwone i czarne

fraza- zdania, które są często

fraza- zdania, które są często

powtarzane i silnie zespolone

powtarzane i silnie zespolone

znaczeniowo to związki mające postać

znaczeniowo to związki mające postać

zdania lub równoważnika zdania.

zdania lub równoważnika zdania.

Zawiera podmiot i orzeczenie np.

Zawiera podmiot i orzeczenie np.

Serce boli, mróz bierze ,kij ma dwa

Serce boli, mróz bierze ,kij ma dwa

końce

końce

Do fraz zaliczamy:

Do fraz zaliczamy:

•

przysłowia

przysłowia

•

maksymy

maksymy

•

sentencje

sentencje

zwrot –związek wyrazowy, w którym

zwrot –związek wyrazowy, w którym

członem podstawowym jest czasownik lub

członem podstawowym jest czasownik lub

imiesłów przysłówkowy np.: kochać się na

imiesłów przysłówkowy np.: kochać się na

zabój,

zabój,

biorąc pod uwagę itp.

biorąc pod uwagę itp.

Ćwiczenia słownikowe już w klasach

Ćwiczenia słownikowe już w klasach

najniższych łączą się ściśle z

najniższych łączą się ściśle z

ćwiczeniami

ćwiczeniami

frazeologicznymi.

frazeologicznymi.

Rodzaje ćwiczeń frazeologicznych

układanie zdań z użyciem
nowo wprowadzonego wyrazu,

układanie zdań połączone z
doborem odpowiednich wyrazów
spośród uprzednio
zgromadzonych,

tworzenie zastępczych zwrotów
i wyrażeń przy wspólnym
redagowaniu lub poprawianiu
dłuższych wypowiedzi albo
analizie tekstów

układanie zdań lub fragmentów
opowiadań i wypracowań z
podanymi zwrotami i wyrażeniami

rozwijanie zdań przez dodawanie do nich części
zdania
w formie stałych związków frazeologicznych

układanie odpowiedzi na pytania w celu
zastosowania w nich określonych zwrotów i
wyrażeń

pisanie przez uczniów pytań do podanych przez
nauczyciela zdań w których zastosowane
zostały zwroty lub wyrażenia

przeredagowywanie zdania przez

przeredagowywanie zdania przez

wprowadzenie podobnych wyrażeń lub

wprowadzenie podobnych wyrażeń lub

zwrotów,

zwrotów,

wypisywanie przez uczniów

wypisywanie przez uczniów

odpowiednich zwrotów lub wyrażeń z

odpowiednich zwrotów lub wyrażeń z

omawianych tekstów w celu

omawianych tekstów w celu

wykorzystania ich w samodzielnej

wykorzystania ich w samodzielnej

wypowiedzi (np. opis bohatera)

wypowiedzi (np. opis bohatera)

uczenie się na pamięć wierszy, zagadek,

uczenie się na pamięć wierszy, zagadek,

przysłów, fragmentów prozy,

przysłów, fragmentów prozy,

sporządzanie słowniczków

sporządzanie słowniczków

frazeologicznych celem utrwalenia

frazeologicznych celem utrwalenia

materiału słownikowego.

materiału słownikowego.

Ćwiczenia słownikowo-

frazeologiczne

Klasa I
Wzbogacenie, aktywizowanie i
uściślanie słownictwa przez:

wprowadzenie nazw osób, przedmiotów,
zwierząt , roślin, zjawisk przyrodniczych,
nazw cech i czynności

rozszerzanie i utrwalanie słownictwa
potrzebnego do kształtowania
elementarnych pojęć społecznych i
przyrodniczych

nadawanie nazw ogólnych grupom
przedmiotów ,
np. przybory szkolne, środki lokomocji, meble

stosowanie form grzecznościowych
w rozmowie, liście, życzeniach

wdrażanie do poprawnego
stosowania związków
frazeologicznych

Klasa II
Wzbogacenie, aktywizowanie i
uściślanie słownictwa przez:

wprowadzenie nazw nowopoznanych
przedmiotów, zjawisk lub cech, nazw
czynności i wyrazów omawiających sposób
wykonania czynności.

wprowadzenie wyrazów dotyczących
przeżyć dzieci
poszerzanie słownictwa dotyczącego pojęć
społecznych
i przyrodniczych

wprowadzenie wyrazów i związków
frazeologicznych służących
porównywaniu przedmiotów i
czynności

Gromadzenie wyrazów
oznaczających kształt, wielkość,
materiał, barwę

Uświadamianie zakresu znaczeniowego
wyrazów- precyzowanie znaczenia słów
Wyrazy wieloznaczne np. zamek,
klucz

Dobór wyrazów o znaczeniu podobnym
(ojciec-tata)
i przeciwnym (zły- dobry)

układanie słowników tematycznych-
grupowanie wyrazów należących do tej
samej rodziny

stosowanie zwrotów i formuł
grzecznościowych w rozmowie, liście i
życzeniach

wyjaśnianie niezrozumiałych wyrazów i związków
frazeologicznych, zastępowanie ich innymi

wdrażanie do świadomego
stosowania trafnych określeń

wprowadzenie do czynnego słownika uczniów
terminów literackich np. akcja, bohater oraz z
zakresu nauki o języku przewidzianych w
programie

praktyczne ćwiczenia w opanowaniu
poprawnych form gramatycznych w
zakresie związku zgody (bez stosowania
terminu)
np. trzech uczniów, trzy uczennice, troje
dzieci,
wesołe dziewczynki , weseli chłopcy,
dziewczynki mówiły, chłopcy mówili.

Klasa III
Wzbogacenie, aktywizowanie i
uściślanie słownictwa przez:

systematyczne poszerzanie zasobu
słownikowego(wyrazów i związków
frazeologicznych)

uświadamianie zakresu znaczeniowego
wyrazów i precyzowanie znaczeń

dobór wyrazów o znaczeniu podobnym i
przeciwnym

układanie słowniczków tematycznych

dobór związków frazeologicznych
potrzebnych do określonych form
wypowiedzi (list, opis)

dobieranie do wyrazu wyrazów pokrewnych

poprawne stosowanie formuł i zwrotów
grzecznościowych w liście, zaproszeniu
,zawiadomieniu

wyjaśnianie niezrozumiałych wyrazów i
związków frazeologicznych, zastępowanie
ich innymi

wprowadzenie do czynnego słownika uczniów
terminów literackich np. akcja, bohater oraz z
zakresu nauki o języku

Ćwiczenia

syntaktyczne

Syntaktyka inaczej składnia
to dział gramatyki zajmujący się budową
wypowiedzeń, wyrazami ze względu na ich
funkcje w zdaniu oraz związkami i
zależnościami między zdaniami.

Celem ćwiczeń syntaktycznych jest
wyposażenie uczniów klas I-III w umiejętność
poprawnego wyrażania swoich myśli, a to
wymaga prawidłowego budowania zdań.

Zdanie to myśl wyrażona słowami,
powiązanymi ze sobą, zgodnie z zasadami
gramatycznymi.
Wyrazy , z których budujemy zdania różnią się
pewnymi cechami(są różnymi częściami mowy),
muszą być tak dobrane ,aby tworzyły określone
związki.

Składniki zdania

podmiot

orzeczeni
e

Najważniejsze:

-orzeczenie -

mówi o tym, o czym chcemy

powiedzieć

Rolę orzecznika spełnia
czasownik.

Rodzaje ćwiczeń
syntaktycznych

Klasa I
Kształtowanie umiejętności
wyrażania myśli w formie zdania,

 ukazywanie zdań w tekście

 wyróżnianie zdań w mowie

 stosowanie w rozmowie komunikatywnych
równoważników zdań (bez używania terminów)

 rozwijanie zdań pojedynczych

porządkowanie wyrazów w zdaniu

układanie zdań z wyrazów

wdrażanie do poprawnego stosowania w mowie zdań
złożonych współrzędnie i podrzędnie (bez wprowadzania
terminów)

Klasa II
Kształtowanie, umiejętności
wyrażania myśli w formie zdania:



układanie zdań z rozsypanki wyrazowej



rozwijanie zdań lub ograniczanie liczby ich

składników



przekształcanie zdań pojedynczych na złożone i

zdań złożonych na pojedyncze (bez
wprowadzania terminów)



wdrażanie do poprawnego stosowania zdań

złożonych współrzędnie i podrzędnie (bez
wprowadzania terminów).

Klasa III
Wyrażanie myśli w formie
zdania :



przekształcanie zdań na ich równoważniki i

równoważników na zdania (bez wprowadzania
terminów)



ćwiczenia w rozwijaniu i ograniczaniu

liczby składników w zdaniach



przekształcanie zdań pojedynczych na

złożone i złożonych na pojedyncze (bez
wprowadzania terminów)



wdrażanie do poprawnego stosowania zdań

złożonych współrzędnie i podrzędnie( bez
wprowadzania terminów)

Organizacja ćwiczeń

Organizacja ćwiczeń

1). Wiązanie ćwiczeń z

1). Wiązanie ćwiczeń z

całością zajęć zintegrowanych

całością zajęć zintegrowanych

Ćwiczenia słownikowo -

Ćwiczenia słownikowo -

frazeologiczne

frazeologiczne

zgodne

zgodne

z tokiem

z tokiem

metodyczny

metodyczny

m zajęć

m zajęć

funkcja

funkcja

usługow

usługow

a

a

Podporządkowan

Podporządkowan

ie tematowi

ie tematowi

zajęć

zajęć

Zajmowanie

Zajmowanie

części zajęć

części zajęć

zintegrowan

zintegrowan

ych

ych

Mogą
występować :

na początku zajęć z obszaru edukacji polonistycznej
- gromadzenie materiału słownikowego na
podstawie obserwacji, przypomnienia pracy ze
słownikiem

kilkakrotnie w ciągu zajęć
- charakterystyka postaci
(cechy , nazwy, zapis )

2). Czas trwania ćwiczeń

Ćwiczenia słownikowo- frazeologiczne i
syntaktyczne mają zostać wkomponowane
w zajęcia zintegrowane.
Zajmują wyłącznie część zajęć
zintegrowanych w klasach I- III
Czas trwania ćwiczeń uzależniony od ich
rodzaju i stopnia trudności wprowadzonego
słownictwa.
Wynosi on od 5 do 20 minut.

3). Zapisywanie materiału
słownikowego

Materiał słownikowy zapisujemy na tablicy,
w zeszytach lub słowniczkach.
Wprowadzając nowy wyraz należy:



zapoznać uczniów z jego znaczeniem oraz

związkami frazeologicznymi, w jakich
występuje



zapoznać z jego formą literową

zawierającą problem ortograficzny

Uczeń:

-Utrwala obraz wyrazu w pamięci
słuchowej, wzrokowej i ruchowej

- gdy usłyszy wyraz zapisuje go

- utrwala gromadzony materiał
słownikowy i wykorzystuje go w
pracach pisemnych

4.) Ćwiczenia planowane i okazjonalne

Planowość i systematyczność ćwiczeń.

Powiązanie z tematem bloku i tematem dnia.

Wzbogacenie języka ucznia i usprawnianie jego

wypowiadania się.

Przewidywanie , czasu na przeprowadzenie ćwiczeń

okazjonalnych

Nieprzewidziana okazja do wprowadzenia

nowego wyrazu, wyrażenia, zwrotu

żywa

mowa

ucznia

ubóstwo

wypowied

zi ucznia

popełnione

błędy

językowe

(słownikowe

frazeologiczn

e)

5.) Wykorzystanie ćwiczeń w pracy domowej ucznia :



układanie zdań z zastosowaniem zgromadzonych

wyrazów



pisanie odpowiedzi na pytania z użyciem podanego

słownictwa albo pytań do podanych zdań



Wypisywanie z tekstu określonych wyrazów, wyrażeń

i zwrotów



wykonywanie rysunków i podpisywanie ich wyrazami

(zdaniami)



pisanie dłuższych wypowiedzi z zastosowaniem

podanego słownictwa



wybieranie z tekstu wyrazów i wyrażeń związanych z

określonym tematem i zestawienie w grupy