Przemoc fizyczna

Przemoc fizyczna

w rodzinie

w rodzinie

Definicja przemocy

 Przemoc czynna - sytuacje, kiedy gniew

agresora jest skierowany wprost na
ofiarę i kiedy podejmuje on działania
krzywdzące fizycznie, psychicznie lub
seksualnie.

 Przemoc bierna - różnego rodzaju

zaniedbywanie fizyczne, a także
seksualne , psychiczne lub ekonomiczne;
gniew agresora manifestuje się brakiem
zainteresowania ofiarą lub unikaniem
interakcji prowokujących wybuchy złości.

K. Browne, M. Herbert, Zapobieganie przemocy w rodzinie, tłum. M.Babiuch, WSiP,

Warszawa 1999

Przemoc fizyczna:

Każde zachowanie, którego celem jest
zadanie bólu fizycznego, uszkodzenie ciała,

pogorszenie zdrowia lub pozbawianie życia ofiary.

Przykłady: bicie, policzkowanie, popychanie,

ciągnięcie za włosy, wykręcanie rąk, kopanie,

duszenie, zadawanie ran, odmawianie koniecznej

pomocy medycznej, pozbawianie jedzenia, picia,

snu, zmuszanie do zażywania alkoholu,

narkotyków.

K. Browne, M. Herbert, Zapobieganie przemocy w rodzinie, tłum. M.Babiuch, WSiP, Warszawa 1999

Przemoc fizyczna w

rodzinie

statystyki i skala problemu

Anonimowe ankiety wypełniło tysiąc osób we wszystkich
dzielnicach Warszawy;
Badanie przeprowadzono na zamówienie miasta st.
Warszawy;

NAJWAŻNIEJSZE

WYNIKI, WNIOSKI

i OPINIE NA TEMAT

ZJAWISKA PRZEMOCY W

RODZINIE – POSTAWY

WOBEC STEREOTYPÓW

Wyniki badań TNS OBOP dla

Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej

Warszawa, październik 2007 r.

• Polacy w większości nie zgadzają się ze szkodliwymi stereotypami na temat przemocy w

rodzinie, jednak niepokoi mimo wszystko stosunkowo wysoki poziom poparcia dla

niektórych z nich.

• Wciąż pokutuje w społeczeństwie przekonanie, że ofiary przemocy akceptują swoją

sytuację(49%), co może wpływać na obojętność wobec przypadków przemocy w rodzinie

obserwowanych w otoczeniu.

• Częste jest zrzucanie na ofiary odpowiedzialności za doświadczaną przemoc – co czwarty

respondent sądzi, że sprawca zaprzestanie przemocy, gdy nie będzie prowokowany (24%),

tyle samo uważa, że strach przed poruszaniem pewnych problemów w rozmowie z mężem

jest problemem żony.

• Wciąż znaczna część społeczeństwa uważa za normalne podczas kłótni w rodzinie:

obrażanie i wyzwiska (24%) oraz szarpanie i

popychanie (18%).

• Powodem do niepokoju mogą być dopiero siniaki i rany na ciele ofiary (16%), a więc

przemoc kojarzy się przede wszystkim z przemocą fizyczną.

• Dość niska jest świadomość tego, jak może przejawiać się przemoc ekonomiczna – co trzeci

Polak (34%) wydzielanie pieniędzy i kontrolowanie wydatków współmałżonka uważa

zaprzejaw gospodarności.

• Poparcie dla wszelkiego rodzaju stereotypów dotyczących przemocy – jej form i

ofiar,wyraźnie wyższe od przeciętnego jest wśród osób po pięćdziesiątym roku życia, ludzi z

wykształceniem podstawowym lub zasadniczym zawodowym oraz wśród mieszkańców wsi.

• Mężczyźni częściej od kobiet zgadzają się z

obiegowymi opiniami dotyczącymi przemocy
seksualnej, co znajduje swoje
odzwierciedlenie w wynikach dotyczących
częstszego występowania tego rodzaju
zachowań wśród mężczyzn.

• Stereotypy odrzucają najczęściej mieszkańcy

dużych miast i osoby młode oraz ludzie z
wyższym wykształceniem.

KORZYSTANIE Z POMOCY RÓŻNYCH

INSTYTUCJI I ORGANIZACJI ORAZ OCENA ICH

SKUTECZNOŚCI

• Poziom korzystania z pomocy rodzin dotkniętych przemocą

jest bardzo niewielki – korzystała z niej jedynie co piąta

rodzina (21%).

• Z pomocy korzystają najczęściej rodziny, w których

występują przemoc fizyczna (20%) i psychiczna(19%), a

rzadziej te dotknięte przemocą seksualną (17%) i

ekonomiczną (14%).

• Uzyskiwana pomoc najczęściej ograniczała się do interwencji

policji, ew. sądu lub kuratora. Bardzo rzadko rodziny

dotknięte przemocą korzystały z pomocy terapeutycznej,

leczenia odwykowego, „Niebieskiej Karty” itp.

• Otrzymana pomoc jest jednak na ogół oceniana jako

przynajmniej częściowo skuteczna – najbardziej w przypadku

przemocy seksualnej (79%), najmniej – przemocy

ekonomicznej (67%).

POLACY WOBEC ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OPINIE OFIAR, SPRAWCÓW I ŚWIADKÓW

O WYSTĘPOWANIU I OKOLICZNOŚCIACH WYSTĘPOWANIA PRZEMOCY W RODZINIE. Wyniki badań

TNS OBOP dla Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej Warszawa, październik 2007

POLACY WOBEC ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OPINIE OFIAR, SPRAWCÓW I ŚWIADKÓW

O WYSTĘPOWANIU I OKOLICZNOŚCIACH WYSTĘPOWANIA PRZEMOCY W RODZINIE. Wyniki badań

TNS OBOP dla Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej Warszawa, październik 2007

POLACY WOBEC ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OPINIE OFIAR, SPRAWCÓW I ŚWIADKÓW

O WYSTĘPOWANIU I OKOLICZNOŚCIACH WYSTĘPOWANIA PRZEMOCY W RODZINIE. Wyniki badań

TNS OBOP dla Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej Warszawa, październik 2007

Pomoc ofiarom

przemocy

Policyjna procedura

Niebieskiej Karty

• Ma charakter obligatoryjny i określa procedury

interwencji;

• Ma za zadanie rejestrowanie śladów i wydarzeń w

miejscu zdarzenia;

• Dostarczenie ofierze informacji prawnych, a także

odnoszących się do miejsc uzyskania pomocy;

• Motywowanie ofiary do podjęcia działań w celu

zmiany swojej sytuacji;

• Ułatwianie dzielnicowemu prowadzenia działań;
• Wykorzystanie dokumentacji przez wydział śledczy;
• Ułatwienie rozpoznania sytuacji w przypadku

kolejnej interwencji;

Niebieska Karta składa się

z dwóch kart:

• Do Kart A wpisuje się: czas i miejsce interwencji, dane

osobowe uczestników zajścia, informacje o zachowaniu
stron (np. o płaczu ofiary, stanie trzeźwości stron,
agresywności sprawcy), informacje o przyczynach,
przebiegu i konsekwencjach zajścia, dane o świadkach
zdarzenia, dane o dzieciach obecnych w mieszkaniu,
podjęte działania „pomocowe” (np. oddanie dziecka pod
opiekę krewnych, pouczenie sprawcy, umieszczenie go w
izbie wytrzeźwień lub policyjnej izbie zatrzymań).
Dzielnicowy ma obowiązek skontaktowania się z rodzina,
której została udzielona pomoc. Powinien przynajmniej raz
w miesiącu wizytować tę rodzinę sprawdzając jej stan.

L.Tomaszewska, Przemoc wobec kobiet w rodzinie. Niezbędnik policjanta,
EFS, Warszawa 2007

• Karta B zawiera katalog przestępstw najczęściej

popełnianych wobec osób najbliższych, katalog
praw ofiar przemocy oraz aktualne telefony
instytucji i organizacji świadczących pomoc ofiarom
przemocy. Karta B powinna być wręczona osobie
pokrzywdzonej w czasie interwencji policyjnej. Na
zakończenie interwencji policjant powinien
poinformować ofiarę o możliwości przekazania jej
danych osobowych oraz informacji o jej sytuacji
rodzinnej instytucjom rządowym i samorządowym
zajmującym się pomocą ofiarom przemocy.

L.Tomaszewska, Przemoc wobec kobiet w rodzinie. Niezbędnik policjanta,
EFS, Warszawa 2007

Procedury policyjne

prowadzenia interwencji:

• Ochrona zdrowia i życia uczestników wydarzenia;
• Nawet jeśli ofiara zaprzecza zaistnieniu aktu przemocy, ale są widoczne

ślady (pobicia jak siniaki, guzy, mieszkanie jest w nieładzie,członkowie
rodziny są wzburzeni) należy nawiązać kontakt z ofiarą i zebrać jak
największą ilość informacji, które pomogą wyjaśnić sytuację;

• Należy oddzielić sprawcę i ofiarę, przeprowadzając z nimi osobne

rozmowy;

• Jeśli w mieszkaniu znajdują się dzieci- zapewnia się ich bezpieczeństwo,

sprawdzając stan zdrowia, oddzielając je od sprawcy, uspokajając;

• Unikanie przeprowadzania wywiadu na korytarzu czy w radiowozie;
• Nie powinno się prowadzić wielokrotnych rozpytań;
• Wobec wszystkich uczestników interwencji należy się zachowywać

neutralnie;

L.Tomaszewska, Przemoc wobec kobiet w rodzinie. Niezbędnik policjanta,
EFS, Warszawa 2007

Procedury udzielania

pomocy i wsparcia:

• należy przedstawić się i ewentualnie wręczyć swoją wizytówkę, wyjaśniając

osobie pokrzywdzonej, jakie jest Wasze zadanie na miejscu zdarzenia;

• przekazać zainteresowanej, że rozumiecie, iż jej sytuacja nie jest prosta,

szczególnie jeśli macie informacje o wcześniejszych przypadkach przemocy

w tym domu (nie można zapominać o tym, że kobieta może być zakłopotana);
• osobę jej towarzyszącą należy akceptować tylko wówczas, jeżeli osoba

pokrzywdzona wyraźnie traktuje ją jako godną zaufania i życzy sobie jej

obecności;

• gdy mamy do czynienia z kobietą upośledzoną (niemą lub głuchą) przy

rozmowie z nią należy skorzystać z pomocy fachowca lub osoby neutralnej

dla obu stron. Tak samo w sytuacji, gdy pokrzywdzoną jest cudzoziemka;
• ocena stanu faktycznego i sposób prowadzenia interwencji nie mogą być

zależne od tego, w jakiej społecznej grupie ma miejsce zdarzenie,

• nie powinno mieć też żadnego znaczenia to, czy kobieta jest: ułomna,

bezdomna, pochodzi z odmiennego kręgu kulturowego, ma problemy związane

z używaniem narkotyków;

L.Tomaszewska, Przemoc wobec kobiet w rodzinie. Niezbędnik policjanta,
EFS, Warszawa 2007

• Nie można się spieszyć, należy pozwolić kobiecie się uspokoić.

To niewątpliwie pomoże przy prowadzeniu postępowania.

• Należy pouczyć kobietę o przysługujących jej prawach, w tym

prawie do odmowy zeznań.

• Poinformować o dalszym przebiegu postępowania karnego.
• Zachowajcie neutralność, nie oceniajcie jej sposobu życia i

zachowania się. Niedopuszczalne jest też sugerowanie, że jest

współwinna zaistniałej sytuacji.

• Zapisujcie wszystkie spontaniczne wypowiedzi ofiary, to może

mieć istotne znaczenie w dalszym postępowaniu karnym.

• Należy wyjaśnić przyczyny zadawania nieprzyjemnych pytań

oraz troszczyć się o zachowanie absolutnej transparentności

postępowania wobec ofiary.

• Jeśli kobieta jest gotowa opuścić mieszkanie należy zadbać, aby

zabrała ze sobą niezbędne rzeczy osobiste oraz dokumenty.

L.Tomaszewska, Przemoc wobec kobiet w rodzinie. Niezbędnik policjanta,
EFS, Warszawa 2007