Ustroje polityczne

na świecie

Monarchia

Republika

Demokracja

Autorytaryzm

Totalitaryzm

Zakończenie

Monarchia

Ustrój, w którym rządy sprawuje jedna osoba –

monarcha

(np. król, królowa, cesarz, faraon)

Wyróżniamy cztery rodzaje monarchii :

• monarchia despotyczna = władca rządzi w sposób absolutny, ludzie
są mu całkowicie podporządkowani, od rządzącego zależy prawo
życia i śmierci swoich poddanych. Przykładem mogą być rządzy
Faraona w Egipcie oraz monarchia absolutna Ludwika XIV we Francji

• monarchia dziedziczna = władza przechodzi z ojca na najstarszego
syna w rodzie. Przykładem jest Polska w okresie Dynastii Piastów.

• monarchia elekcyjna = władca jest wybierany przez określoną
grupę osób. Np. Polska w okresie królów elekcyjnych (Stanisław
August Poniatowski)

• monarchia parlamentarna = monarcha w kraju pełni jedynie
funkcje reprezentacyjną na przykład odbywa podróże zagraniczne,
natomiast faktyczną władzę w kraju sprawuje parlament. Państwa, w
których panuje taka monarchia to chociażby Dania, Wielka Brytania,
Belgia, Monako, czy Szwecja.

Monarchia na świecie

Republika

Ustrój, w którym rządy w imieniu wszystkich obywateli

sprawuje wąskie grono osób

Słowo „Republika” wywodzi się z łac. Res publica – rzecz

wspólna.

Wyróżniamy dwa typy republiki :

•

prezydencka = władza wykonawcza sprawowana jest przez

prezydenta, a rząd pełni funkcję pomocniczą

• parlamentarna = władza leży w rękach parlamentu, a
prezydent ogranicza się głównie do reprezentowania swojego
państwa na forum narodowym podczas wyjazdów
zagranicznych

Demokracja

Narodziła się w Atenach w okresie starożytnym. Polegała na

sprawowaniu rządów przez określoną grupę osób. Podobnie

jest do dziś. Ogół obywateli wybiera grupę rządzącą, która

sprawują władzę w państwie.

Demokracja – z łac. Demos kratos – rządy ludu

Wyróżniamy dwa rodzaje demokracji :

• pośrednia – dotycząca dużej grupy osób
• bezpośrednia – dotycząca małej grupy osób

Głosowanie jest ważną częścią

demokracji.

Zasady, na których opiera
się demokracja



Każdy człowiek ma równy głos



Oddany głos jest tak samo traktowany



Wolność słowa



Wolność zgromadzeń



Wolność zrzeszania się



Wolność sumienia

Mapa przedstawiająca poziom praw /
swobód obywateli poszczególnych państw
w 2008 roku.

   

•

 

Swobody obywatelskie na wysokim poziomie.

•

Swobody obywatelskie na średnim poziomie.

•

Swobody obywatelskie na niskim poziomie.

Totalitaryzm

To całkowite podporządkowanie i kontrolowanie przez

władzę rządzącą wszystkich obszarów życia obywateli.

W

tego typu ustroju rządzący zmuszają swoich

obywateli do przejęcia wierzeń, poglądów i wartości za

pomocą indoktrynacji.

Celem indoktrynacji jest przekonanie ludzi do głoszonej
ideologii oraz zniechęcenie do jakiejkolwiek formy
buntu, czy krytyki.

Państwa o ustroju totalitarnym to : Kuba, Korea

Północna oraz Rosja za czasów ZSRR, czy Chiny Mao

Zedonga.

Głównymi teoretykami genezy totalitaryzmu są, np.:

Hannah

Arendt

i

Karl Popper

.

Autorytaryzm

Forma sprawowania rządów w kraju, gdzie większość

dziedzin życia obywatelskiego jest podporządkowana grupie

rządzącej.

Cechy charakterystyczne

:

Przywódca i jego najbliższe otoczenie podejmują decyzje, co ma
miejsce z lekceważeniem podstaw prawnych lub ich pomijaniem.

Dla pozorów „demokracji” decyzje zatwierdzane są przez bezwolny
lub zdominowany stronnictwem prorządowym parlament.

Rządzenie opiera się na wykonywaniu rozkazów, nakazów, sankcji
karnych.

Podstawą władzy jest rozbudowany aparat przymusu w postaci armii,
policji i służb bezpieczeństwa.

Przykładami reżimów autorytarnych były rządy Kemala Paszy

(Atatürka) w Turcji, Józefa Piłsudskiego i jego następców w Polsce w

latach 1926-39, Antonio Salazara w Portugalii, Juana Perona w

Argentynie, gen. Francisco Franco w Hiszpanii, gen. August Pinocheta

w Chile, "rządy pułkowników" w Grecji i Saparmyrat Nyýazowa w

Turkmenistanie w latach 1991-2006.

Zakończenie



Joanna Borowczyk kl. 1B



Wykorzystane źródła :

http://pl.wikipedia.org/wiki
Oraz przedmiotowy zeszyt z WOS’u. 